ارزیابی و مدیریت خطر درحوادث غیر مترقبه طبیعی

چکیده

وقوع مخاطرات و بحران های محیطی (زلزله، طوفان و سیل) در مناطق مختلف کشور اجتناب ناپذیر بوده و تنها با اتخاذ روش های مدیریت صحیح می توان خسارات حاصل از این بحران ها را به حداقل کاهش داد. مدیریت ریسک از جمله روش هایی است که قبل از وقوع حوادث با شناسایی و ارزیابی خطر های احتمالی پیش رو در شرایط بحرانی به اتخاذ تدابیر مناسب در جهت تقلیل آسیب ها اقدام می نماید. در این راستا هدف مطالعه حاضر ارزیابی ریسک های اصلی در زمان وقوع حوادث طبیعی و ارائه راهکارهای مدیریتی مناسب در جهت کاهش اثرات این بحران ها در کلانشهرها می باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز از دو طریق کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده اند. جامعه آماری شامل کارشناسان و صاحب نظران مدیریت بحران در سازمان مدیریت بحران کشور و شهرداری تهران می باشند. حجم نمونه به روش گلوله برفی هدفمند 65 نفر تعیین گردید. برای ارزیابی و رتبه بندی ریسک ها از آزمون t و آزمون فریدمن بهره گرفته شده است. یافته ها نشان داد که ریسک های اصلی شهری به ترتیب اهمیت عبارت اند از آسیب به زیرساخت های اصلی (آب، برق و گاز)، صدمه دیدن مراکز حیاتی و امدادی (بیمارستان ها، آتش نشانی)، مسدودشدن مسیرهای اصلی شهری، کمبود ظرفیت مراکز درمانی و اورژانس، نشست زمین، تخریب سیستم حمل و نقل (مترو) و تخریب سازه ها و تاسیسات غیراستاندارد. برای مدیریت ریسک های ارزیابی شده، راهکارهایی ارائه شده است که نیازمند برنامه ریزی و نظارت سازمان های متولی امر مدیریت بحران در سطح استان ها و کلانشهرها می باشد.