مطالعات مدیریت ورزشی

شناخت عوامل موثر بر توسعه ورزش همگانی مثل انگیزه ها و موانع مشارکت ورزشی افراد به برنامه ریزان کمک خواهد کرد تا با اتخاذ تدابیر مناسب به رفع موانع بپردازند. هدف پژوهش حاضر نیز مطالعه موانع فعالیت بدنی جامعه دانشگاهی (اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان) به منظور ارائه راهکارهای توسعه ورزش همگانی در دانشگاه های ایران بود. این پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع همبستگی است که به صورت میدانی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی اعضای هیئت علمی، کارکنان و دانشجویان دانشگاه های سراسری ایران بود که در نهایت، 779 نفر (233 نفر عضو هیئت علمی،224 نفر کارمند و 322 نفر دانشجو) به عنوان نمونه در این پژوهش شرکت کردند و به پرسشنامه محقق ساخته موانع فعالیت بدنی پاسخ دادند. این پرسشنامه شامل 66 گویه در مقیاس لیکرت پنج ارزشی بود که روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید متخصصان قرار گرفت و پایایی آن نیز در یک مطالعه راهنما و به روش آلفای کرونباخ محاسبه شد (953/0=α). از روش تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد برای شناسایی عامل-ها و از روش تحلیل عاملی تأییدی برای تأیید عامل ها و ارائه الگو استفاده شد. در تحلیل عاملی اکتشافی، از 66 سوال پرسشنامه موانع، 58 سؤال با داشتن بار عاملی مناسب در شش عامل سازمانی و مدیریتی، محیطی، روان شناختی، درون فردی، عدم حمایت اجتماعی و محدودیت زمانی قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد عامل های""عدم حمایت اجتماعی"" و ""سازمانی و مدیریتی"" هر یک با بار عاملی 83/0 و 79/0 بیشترین تأثیر را در تبیین موانع مشارکت ورزشی داشتند. توجه به عوامل بازدارنده (موانع) شناسایی شده در این پژوهش و سعی در برطرف کردن آن ها می تواند زمینه مشارکت هرچه بیشتر جامعه دانشگاهی در فعالیت های بدنی و برنامه های ورزش همگانی دانشگاه را فراهم نماید. به علاوه، در این پژوهش بر اساس عامل های موانع، راهکارهایی برای توسعه ورزش همگانی در دانشگاه ها ارائه شده است.

هدف این پژوهش بررسی چالش های مدیران ورزش در ایران بود. روش تحقیق توصیفی و جامعه آماری شامل کلیه رؤسا و معاونین وزارت ورزش، رؤسای فدراسیون های ورزشی، رؤسا و دبیران کل کمیته ملی المپیک و ... بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته 49 سوالی که به تأیید خبرگان رسیده بود، جمع آوری شدند و پایایی آن با استفاده از آزمون کرونباخ 90/0 بدست آمد. از آزمون های آماری توصیفی، تی تک متغیره و فریدمن برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج آزمون تی تک متغیره نشان داد که منابع مالی و بودجه، منابع کالبدی، منابع فناوری اطلاعات و ارتباطات، سازمان های بین المللی، حضور تیم های ورزشی در رویدادهای بین المللی و همچنین آینده سازمان ورزشی خود در سطح بین المللی به عنوان چالش مدیران ورزش در ایران اعلام شدند. پس از شناسایی چالش ها، نتایج آزمون فریدمن نشان داد که چالش منابع مالی و بودجه، چالش مدیران در مورد آینده سازمان ورزشی خود در سطح بین المللی و چالش منابع کالبدی به ترتیب به عنوان مهمترین چالش های مدیران ورزش در ایران می باشند. برای اداره تحولات و رویدادهای آینده اداره ورزش کشور تعیین چشم انداز و استراتژی یک ضرورت است و آن را می باید متخصصان، نخبگان و مدیران ورزش کشور تدوین نمایند.

اثربخشی سازمانی کانون اصلی تحلیل های سازمانی و متغیر نهایی بسیاری از پژوهش های سازمانی است. این سازه در سال های اخیر جایگاه ویژه ای در تحقیقات مدیریت ورزشی کسب کرده است. هدف از این مطالعه، معرفی رویکرد ارزش های رقابتی و پرسشنامه مبتنی بر آن به-عنوان چارچوب تئوریک مناسب برای سنجش اثربخشی در فدراسیون های ورزشی است. جامعه آماری ذی نفعان فدراسیون های ورزشی ایران و نمونه آماری ذی نفعان (هیئت رئیسه، کارکنان حرفه ای، داوران، مربیان و ورزشکاران تیم ملی بزرگ سالان) شش فدراسیون منتخب بسکتبال، والیبال، هندبال،کشتی، تکواندو و وزنه برداری بود. همه ذی نفعان شش فدراسیون منتخب (362N=) به عنوان نمونه انتخاب شدند، ولی تنها 258 آزمودنی (72 درصد نمونه) در تحقیق شرکت کردند. پرسشنامه محقق ساخته اثربخشی با مطالعه مبانی نظری، مصاحبه نیمه هدایت شده با دست اندرکاران فدراسیون های ورزشی (نایب رئیس، دبیر، رؤسای کمیته های تخصصی) و در فرآیندی اکتشافی تنظیم شد و پس از استخراج این متغیرها 10 نفر از متخصصان مدیریت ورزشی در مورد روایی صوری و محتوایی آن اظهار نظر کردند. با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، 62 سؤال در قالب چهار الگوی اهداف عقلایی، سیستم های باز، فرآیندهای داخلی، روابط انسانی و هشت خرده مقیاس انعطاف پذیری (5 سؤال)، منابع سازمانی (10 سؤال)، برنامه ریزی (7 سؤال)، بهره وری (11 سؤال)، ثبات سازمانی (7 سؤال)، تعامل سازمانی (7 سؤال)، انسجام نیروی کار (8 سؤال) و کارکنان متخصص (7 سؤال) شناسایی شدند. ثبات درونی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ (84 0/ 0=r) محاسبه شد. نتایج پژوهش نشان می دهد پرسشنامه اثربخشی سازمانی در فدراسیون های ورزشی بر اساس رویکرد ارزش های رقابتی ابزار و چارچوب تئوریک مناسب سنجش اثربخشی سازمانی در فدراسیون های ورزشی است. پیشنهاد می شود محققان مدیریت ورزشی با استفاده از این پرسشنامه به سنجش اثربخشی سازمان های ورزشی بپردازند.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل عاملی موانع بازاریابی جذب و توسعه هواداران باشگاه های لیگ حرفه ای فوتبال ایران است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی است. با توجه به ماهیت پژوهش، کلیه مدیران عامل و هیئت مدیره باشگاه های لیگ برتر فوتبال (90 نفر)، کارشناسان فوتبال (150 نفر) و برخی از استادان مدیریت ورزشی دانشگاه های کشور (120 نفر) که با موضوع پژوهش آشنایی کافی داشتند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دادند. با استناد به جدول حجم نمونه مورگان، در گروه مدیران باشگاهی (63 نفر)، اعضای هیئت علمی دانشگاه (60 نفر) و کارشناسان فوتبال (98 نفر)، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری اولیه بر اساس مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش طراحی شد که پس از اظهار نظر 15 نفر از استادان دانشگاه و کارشناسان فوتبال، تعدیل شد. سپس، برای تعیین روایی سازه از روش آماری تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. مقدار معیار کایزر، مایر، الکین برای تعیین کفایت اندازه نمونه برابر 718/0 و سطح معنی داری آزمون کرویت بارتلت برای بیان همبستگی بین متغیرها 001/0 بود. همچنین ضریب آلفای کرونباخ آن در مطالعه راهنما 838/0 به دست آمد. یافته ها نشان می دهد هفت عامل مدیریت روابط عمومی، مکان، قیمت گذاری، کانال های توزیع، قدرت های فراسازمانی، محصول و مدیریت کیفیت و فرآیند به عنوان موانع مهم جذب و توسعه هواداران قابل شناسایی اند. این عوامل در مجموع 56/49 درصد واریانس موانع بازاریابی جذب و توسعه هواداران را تبیین می-کنند. بنا بر نتایج آزمون فریدمن، اولویت های موانع بر اساس میانگین رتبه به ترتیب عبارت اند از: محصول (16/4)، مکان (09/4)، قدرت های بازار (01/4)، قیمت گذاری (84/3)، روابط عمومی (72/3)، فرآیند (68/3) و کانال توزیع (26/3). توصیه می شود مدیران بازاریابی سطوح مختلف فوتبال ایران با در نظر گرفتن عوامل شناسایی شده و اولویت بندی آن ها برنامه ریزی مؤثری برای جذب و توسعه هواداران صنعت فوتبال ایران داشته باشند.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد تیم های لیگ برتر فوتبال ایران است. برای این ارزیابی از مدل DEA و AHP استفاده شد. با مراجعه به پیشینه پژوهش و همچنین با در نظر گرفتن دسترسی به داده ها، دستمزد پرداختی به مربیان، بازیکنان و کارکنان و سرمایه های ثابت هر باشگاه به عنوان ورودی و میزان درآمد، امتیازات کسب شده و تعداد تماشاگر به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. با استفاده از مدل AHP، وزن هر یک از این شاخص ها با نظرسنجی از 30 متخصص ورزشی تعیین شد و پس از به دست آوردن اطلاعات باشگاه ها در هر شاخص، با استفاده از مدل DEA-CCR عملکرد باشگاه ارزیابی شد و تیم ها بر مبنای نمرات کارآیی رده بندی شدند. نتایج نشان می دهد در فصل 1389-1388 میانگین نمرات کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران 704/0 است. بیشترین نمره کارآیی مربوط به تیم های شاهین، ابومسلم و استیل آذین است و تیم استقلال اهواز با نمره کارآیی 313/0 کمترین نمره کارآیی را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج نشان می دهد بین رتبه کارآیی تیم ها با رتبه آن ها در جدول مسابقات همخوانی وجود ندارد. به-طور کلی با عطف به نتایج پژوهش، می توان مهم ترین عامل ناکارآمدی در تیم های لیگ برتر ایران را رقم بزرگ دستمزدها و کسب درآمدهای کم بیان کرد. در این زمینه به مدیران تیم ها پیشنهاد می شود با کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها در پی کسب نمره کارآیی بیشتری باشند. همچنین خصوصی سازی باشگاه ها به عنوان راه کاری کلی برای افزایش کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران پیشنهاد می شود.

هدف از انجام این تحقیق، تعیین ارتباط استفاده ی مربیان از پایگاه های قدرت با رضایت مندی ورزشکاران رشته های انفرادی و جمعی بود. ابزار تحقیق پرسش نامه های وایتسید (2000) و چلادورای(1998) بود که توسط خبرگان، روایی آنها تایید و ضریب آلفای کرونباخ آنها 728/0=α و 772/0= αتعیین شد(p<0.05). جامعه ی آماری تحقیق شامل ورزشکاران و مربیان رشته های انفرادی و جمعی فعال در استان آذربایجان غربی بود. نمونه ها شامل 1456 ورزشکار والیبال و هندبال، 1694 ورزشکار کشتی و تکواندو و 62 مربی بودند که با روش تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از آزمون های کولموگرف-اسمیرنوف و ضریب همبستگی اسپیرمن، یومن ویتنی و z فیشر برای آزمون فرضیه ها و نیز تحلیل رگرسیون در سطح معنی داری 05/0 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که متغیرهای پاداش و مرجعیت با رضایت مندی رابطه ی معنی داری داشتند (P<0.05). همچنین ضریب استاندارد رگرسیونی نشان داد که متغیر پاداش به لحاظ میزان رابطه با رضایت مندی در اولویت اول و مرجعیت و قانون در اولویت های بعدی قرار داشتند. در گروه ورزش های انفرادی، هیچ یک از متغیرهای پیش بین با متغیر ملاک رابطه ی معنی داری نداشتند (P>0.05). رابطه ی متغیر مرجعیت با رضایت مندی، قابل ملاحظه اما غیرمعنی دار بوده و اولویت اول رابطه با رضایت مندی را داشت. در گروه ورزش های تیمی، تنها متغیر پاداش با رضایت مندی رابطه ی معنی داری نشان داد و اولویت اول رابطه با رضایت مندی را در این گروه داشت. از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که قدرت تخصص مربیان در رأس سایر پایگاه های قدرت بوده و در رشته های جمعی پاداش و در رشته های انفرادی مرجعیت در اولویت است. همچنین در مدل رگرسیونی به دست آمده، پاداش و مرجعیت با رضایت مندی رابطه ی معنی داری داشتند.

هدف این پژوهش تحلیل محتوای مقالات مدیریت ورزشی نشریه پژوهش در علوم ورزشی است و ابعادی از جمله روش های تحقیق، میزان هم پژوهی نویسندگان، استنادات، حوزه های مطالعاتی، جوامع مطالعاتی و ... را بررسی کرده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، تمام مقالات مدیریت ورزشی چاپ شده در نشریه پژوهش در علوم ورزشی از زمستان 1380 تا بهار 1390 بود. با توجه به حجم کم جامعه، نمونه آماری برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد (155N=). ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل چک لیست کدگذاری بود که روایی آن توسط شش نفر از استادان مدیریت ورزشی و متخصص در زمینه تحلیل محتوا سنجیده شد. با استفاده از آزمون اسکات، ضریب توافق بین کدگذاران بیشتر از 90 درصد به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون اسکات) استفاده شد. نتایج نشان می دهد روش تحقیق پیمایشی (1/46 درصد) در مقایسه با سایر روش ها بیشتر استفاده شده است. 9/92 درصد از مقالات چند نویسنده (بیش از یک نویسنده) دارند که 1/38 درصد از آن ها با سه نویسنده ارائه شده اند. همچنین، 1/67 درصد از مقالات مدیریت ورزشی این نشریه توسط پژوهشگران دارای تحصیلات مدیریت ورزشی و بقیه آن ها توسط پژوهشگران سایر گرایش های تربیت بدنی و رشته های غیرتربیت بدنی نگاشته شده اند. همچنین، یافته ها نشان می دهد بیشتر نویسندگان مقالات (46 درصد) درجه علمی استادیار دارند و 4/39 درصد مقالات مربوط به حوزه مطالعاتی رفتار سازمانی و روا ن شناسی مدیریت است. علاوه بر این، تعداد مقالاتی که روی جامعه آماری دانشجویان انجام شده اند، از مقالاتی که روی جوامع دیگر انجام شده اند، بیشتر است و حوزه آموزشی که دو بخش آموزش و پرورش و دانشگاه ها را در بر می گیرد، بیشترین تعداد مقالات را به خود اختصاص داده است. نتایج این تحلیل محتوا می تواند راهنمای مناسبی برای برنامه ریزی در حوزه نشریات علمی تخصصی پژوهشکده تربیت بدنی و سایر نهادهای علمی - پژوهشی باشد.

هدف از انجام این مطالعه، طراحی و ساخت ابزار معتبر و پایا جهت سنجش عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران ورزشی لیگ های برتر فوتبال، بسکتبال و والیبال بود. نمونه ی مورد مطالعه در مراحل مختلف انجام پژوهش به ترتیب 10،30 و 500 نفر تماشاگر از هر لیگ بود که به طور تصادفی از میان تماشاگران حاضر در ورزشگاه انتخاب شدند. این پژوهش، یک مطالعه ی کاربردی است که به صورت پیمایشی انجام شد. در بخش طراحی ابزار سنجش عوامل مؤثر بر حضور، اعتبار صوری، ظاهری، سازه و ملاکی (ملاک هم زمان)، پایایی درونی و ضریب ثبات ابزار طراحی شده مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها، از آمار توصیفی شامل شاخص های گرایش مرکزی و شاخص های پراکندگی و آمار استنباطی شامل آزمون همبستگی پیرسون برای تعیین ضریب ثبات و اعتبار ملاکی ابزار، آزمون آلفای کرونباخ، آزمون KMO و کرویت بارتلت برای بررسی کفایت نمونه، آزمون تحلیل عامل اکتشافی برای شناسایی عوامل بودند که با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شدند. نتایج نشان داد که ضریب ثبات پرسش نامه ی مقدماتی 56/0 و تجانس درونی آن 84/0 است. نتایج آزمون تحلیل عامل اکتشافی 8 عامل را که مجموعاً 57 درصد از واریانس عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران را تبیین می کند، نشان داد. این عوامل شامل تأسیسات، اطلاعات و جذابیت، عملکرد و قدمت تیم ها، زمان بندی و اطلاع-رسانی، پیروزی نیابتی (هویت تیمی)، تعامل و گریز و هیجان بودند. تجانس درونی پرسش نامه ی نهایی 89/0 به دست آمد.

امروزه، شرکت های جدید، منبع اصلی ایجاد شغل، خلاقیت، فناوری و پیشرفت های همهجانبه هستند. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی مدل ها و یافته های موجود در حیطه ی ایجاد کسب و کارهای کوچک و متوسط و ارائه ی مدلی مفهومی برای کسب وکارهای ورزشی است. این تحقیق، با رویکرد کیفی و به روش اسنادی-تحلیل محتوی و مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته انجام شد. 18 نفر به عنوان نمونه از بین محققان فعال در زمینه ی کارآفرینی و کسب و کارهای کوچک و متوسط (SMEs) به روش هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسش نامه ی نیمه ساختار یافته ای بود که به روش مصاحبه به انجام رسید. بر اساس یافته های حاصل از مصاحبه ها و بررسی مدل ها و نظریه های موجود، سه دیدگاه در امر ایجاد SMEها مشخص شد. دیدگاه اول، بیانگر نقش عوامل فردی (کارآفرین) در ایجاد SME است. دیدگاه دوم، نقش عوامل محیطی را در ایجاد کسب و کار، مهم دانسته است. اما دیدگاه سوم، با عنوان نظریه ی تعاملی شکل گرفت. این نظریه، هر دو عامل فرد و محیط را در ایجاد کسب و کار مهم دانسته و آنها را با هم تلفیق کرده است. همچنین بر اساس یافته ها و بر پایه ی دیدگاه اخیر، در تبیین مدل مفهومی این تحقیق، عامل مهمی که اکثر محققان نیز به آن اشاره داشتند، مشارکت داده شد و به این طریق مدل مفهومی جامع تری و با حضور سه عامل اصلی فرد، محیط و تأمین سرمایه شکل گرفت. لازم به توضیح است که زیر بخش های هر کدام از این عوامل، نیز به صورتی کامل تر، ابعاد مدل را پوشش دادند. اعتقاد بر این است که این مدل، بتواند به گونه ای جامع تر عوامل مهم، در ایجاد کسب و کارهای کوچک و متوسط ورزشی را تبیین کند.

هدف از این تحقیق، بررسی جایگاه ورزش در اشعار ملک الشعرای بهار است. به همین منظور، ابیات و اشعار منتخب در 8 حوزه ی مفهوم شناسی ورزش از نگاه ملک الشعرای بهار، ضرورت و اهمیت ورزش از نگاه بهار، ورزش و کودکی، ورزش درگذارِ دیروز و امروز، ورزش و خِردگرایی، ورزش و معنویت، ورزش و مشاغل و ورزش و سلامت مورد بررسی قرار گرفت. منبع اصلی تحقیق، دیوان کامل اشعار ملک الشعرای بهار، بر اساس نسخه ی 1344 که توسط انتشارات نگاه در سال 1387 چاپ شده و سایر منابع مرتبط با موضوع است. این تحقیق، به روش توصیفی بر اساس مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های تحقیق نشان داد که ورزش در اشعار ملک الشعرای بهار در جایگاه های مختلفی ازجمله مشق و تمرین، کار و حرفه، تلاش و کوشش، کسب کردن، ریاضت بردن و زراعت مورد استفاده قرار گرفته است. این یافته ها نشان می دهد که ورزش در نگاه ملک الشعرای بهار، از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده که نه تنها مورد وثوق استاد بهار است، بلکه ایشان در نصایح خود انسان ها را بسیار به ورزش توصیه نموده است که می توان بسیاری از دیدگاه های وی را برای توسعه ی فرهنگ تربیت بدنی و ورزش کشور به کار بست.

مطالعه فرهنگ سازمان های گوناگون همواره مورد توجه محققان بوده است، تا در یابند افراد از چه زاویه ای به سازمان خود می نگرند. هدف از تحقیق حاضر تبیین وضعیت فرهنگ سازمانی و ابعاد مختلف آن به همراه خرده فرهنگ ها در اداره کل ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی و تعیین نقاط قوت و ضعف آن بوده است. برای این منظور کلیه کارکنان اداره کل ورزش و جوانان استان آذربایجان غربی به تعداد 70 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی فرهنگ سازمانی از دو پرسشنامه اطلاعات فردی و پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2007) با روایی قابل قبول و ثبات درونی (82/0= r) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمارتوصیفی و مدل نظری دنیسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد اداره کل ورزش و جوانان در ابعاد سازگاری و رسالت وضعیت قابل قبولی دارد و در ابعاد انطباق پذیری و به خصوص در گیر شدن در کار نیازمند توجه و برنامه ریزی در جهت بهبود است. همچنین نمودار فرهنگ سازمانی منطبق با دیاگرام مدل دنیسون نشان می دهد که فرهنگ سازمانی در اداره کل مورد بررسی از جهت تمرکز داخلی و خارجی تقریبا وضعیت مشابهی دارد و از حیث میزان انعطاف پذیری، بیشتر ثابت و غیر منعطف است. همچنین نتایج نشان می دهد که در سازمان مورد بررسی این تحقیق، رفتار کارکنان متاثر از ارزش های بنیادین سازمان بوده و فعالیت های سازمانی در آن به خوبی هماهنگ شده است.