جهانگیر سلیمانی دامنه

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی ایران، از دیدگاه صاحب نظران و با استفاده از مدل AHP بود. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران و کارشناسان فدراسیون-های ورزشی و همچنین اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه های دولتی شهر تهران بود (167 نفر) که تعداد 60 نفر، با در نظر گرفتن تعداد نمونه مورد نیاز برای تصمیم گیری در مدل AHP، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. در مرحله اول تحقیق، جهت شناسایی شاخص های ارزیابی عملکرد، با مرور ادبیات و پیشینه تحقیق فهرستی از شاخص تدوین گردیده و در اختیار صاحب-نظران قرار داده شد. پس از دریافت و جمع بندی نظرات، چهارچوب نهایی شاخص های ارزیابی عملکرد فدراسیون های ورزشی ایران، در چهار معیار کلی و با 43 زیر معیار تدوین گردید. در مرحله بعد تحقیق جهت اولویت بندی این شاخص ها و تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارها و زیر معیارهای تدوین شده، از مدل AHP استفاده گردید. بر اساس این اولویت بندی در میان چهار معیار کلی ارزیابی عملکرد فدراسیون ها، امور پشتیبانی و برنامه ریزی، توسعه زیر ساخت های ورزش، امور فنی و ورزشی و توسعه منابع کالبدی و تجهیزاتی به ترتیب در اولویت های اول تا چهارم قرار گرفته اند.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد تیم های لیگ برتر فوتبال ایران است. برای این ارزیابی از مدل DEA و AHP استفاده شد. با مراجعه به پیشینه پژوهش و همچنین با در نظر گرفتن دسترسی به داده ها، دستمزد پرداختی به مربیان، بازیکنان و کارکنان و سرمایه های ثابت هر باشگاه به عنوان ورودی و میزان درآمد، امتیازات کسب شده و تعداد تماشاگر به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. با استفاده از مدل AHP، وزن هر یک از این شاخص ها با نظرسنجی از 30 متخصص ورزشی تعیین شد و پس از به دست آوردن اطلاعات باشگاه ها در هر شاخص، با استفاده از مدل DEA-CCR عملکرد باشگاه ارزیابی شد و تیم ها بر مبنای نمرات کارآیی رده بندی شدند. نتایج نشان می دهد در فصل 1389-1388 میانگین نمرات کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران 704/0 است. بیشترین نمره کارآیی مربوط به تیم های شاهین، ابومسلم و استیل آذین است و تیم استقلال اهواز با نمره کارآیی 313/0 کمترین نمره کارآیی را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج نشان می دهد بین رتبه کارآیی تیم ها با رتبه آن ها در جدول مسابقات همخوانی وجود ندارد. به-طور کلی با عطف به نتایج پژوهش، می توان مهم ترین عامل ناکارآمدی در تیم های لیگ برتر ایران را رقم بزرگ دستمزدها و کسب درآمدهای کم بیان کرد. در این زمینه به مدیران تیم ها پیشنهاد می شود با کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها در پی کسب نمره کارآیی بیشتری باشند. همچنین خصوصی سازی باشگاه ها به عنوان راه کاری کلی برای افزایش کارآیی در لیگ برتر فوتبال ایران پیشنهاد می شود.