پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی 1380شماره 28 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

سخن نخست(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹
هر چند در مباحث علم مدیریت مفاهیم و ساز و کارهای نظارت و ارزیابی از سابقه‎ای طولانی و ادبیاتی گسترده برخوردار است اما در کشور ما هنوز جایگاه خود را به ویژه در مدیریت رسانه نیافته است. مباحث مربوط به نظارت و ارزیابی در حوزة رسانه در کشور ما، غالباً معطوف به ابعاد کلان نظارت همچون مقررات و قوانین عام ناظر بر کار رسانه‎ای، قانون مطبوعات، سانسور و خود سانسوری، رابطة رسانه‎ها با سایر نهادها به ویژه نهادهای سیاسی و مانند آنهاست. کمتر دیده شده است که در قلمرو مطالعات مربوط به مطبوعات، رادیو و تلویزیون و رسانه‎های الکترونیکی مطالعات عمیق و گسترده‎ای در باب نظریه‎ها، مفاهیم، شاخص‎ها و ساز و کارهای نظارت و ارزیابی در مفهوم کنترل کیفی صورت پذیرد. اگر هم در این خصوص کارهایی انجام گرفته غالباً صورتی دفعی، گذرا و مرتبط با ابعاد اقتصادی و فناورانه داشته است. این در حالی است که گسترش بی‎سابقه مطبوعات اعم از روزنامه‎ها، مجلات، هفته‎نامه‎ها و فصلنامه‎های عامه پسند و تخصصی و نیز افزایش سریع و پیوسته شبکه‎های رادیویی و تلویزیونی در سال‎های اخیر، موجب پیدایش نیاز و احساس ضرورتی تام نسبت به این گونه تحقیقات و مطالعات شده است. از سوی دیگر پیشرفت‎های شگرف فناوری ارتباطی در یکی دو دهه اخیر که امکان دسترسی مخاطبان به رسانه‎های دیگر را فراهم ساخته و فشار رقابت رسانه‎ای را فوق‎العاده افزایش داده است، انجام تحقیقات و مطالعات گسترده را در ابعاد مدیریتی و فنی دربارة کنترل کیفیت محصولات فرهنگی و رسانه‎ای به ویژه تولیدات رادیویی و تلویزیونی، ایجاب می‎کند. تحقیقات و مطالعات فراگیری که علاوه بر برخورداری از آخرین یافته‎های علم مدیریت، با احاطه تام نسبت به شاخص‎ها و خصوصیات فرهنگی و هویت ایرانی ـ اسلامی جامعه، موقعیت سیاسی ـ ایدئولوژیک کشور و پایگاه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان رسانه ملی تدابیری عملی را در جهت ارتقای سطح کیفی تولیدات سازمان هم از حیث معیارهای ارزشی و اخلاقی و هم از حیث شاخص‎های فنی و حرفه‎ای پیشنهاد دهد. اهمیت موضوع نظارت و ارزیابی در رسانه‎ها به ویژه در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، موجب شد این شماره از فصلنامه پژوهش و سنجش به نظارت و ارزیابی در رسانه اختصاص یابد. از این رو، از میان مقالاتی که از سوی صاحب‎نظران و نویسندگان محترم به دفتر فصلنامه رسید، پس از بررسی و ارزیابی تعدادی واجد سطح کیفی لازم شناخته شدند که در سه عنوان «نظارت و ارزیابی: مبانی نظری»، «نظارت و ارزیابی: کاربردها» و «نظارت و ارزیابی: فناوری» تنظیم و طی این شماره تقدیم شده است تا به عنوان گامی کوچک و تلاشی در حد وسع مورد استفاده علاقه‎مندان و دست‎اندرکاران این حوزه قرار گیرد. پژوهش و سنجش ضمن تشکر و قدردانی از اساتید دانشگاه، صاحب‎نظران، کارشناسان، پژوهشگران، مدیران و سایر علاقه‎مندان به مطالعات رسانه‎ای که با ارسال مقالات، ارائه نظریات، پیشنهادها و انتقادها، مشارکت در جلسات، میزگردها و گفتگوها و یا از راه‎های دیگر فصلنامه را مورد عنایت و تفقد قرار دادند و ما را در جهت ارتقای سطح کیفی و کمّی این نشریه تخصصی یاری کردند، امیدوار است این مخاطبان فرهیخته و فرزانه نقاط ضعف اجتناب‎ناپذیر موجود در این شماره و سایر شماره‎ها را به دیدة اغماض بنگرند و همچون همیشه با ارائه دیدگاه‎های خود در خصوص وجوه امتیاز و کاستی‎های «پژوهش و سنجش» یاریگر ما باشند.
۲.

مبانی‌ طراحی‌ نظام‌ جامع‌ نظارت‌ و ارزیابی‌ برنامه‌های‌سازمان‌ صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۵
از طریق اجرای فعالیت‎های اساسی نظام نظارت و ارزیابی تولیدات رسانه‎ای می‎توان عمده‎ترین راهبردها را برای بخش‎های مختلف سازمان تعیین و تدوین کرد. اصولاً در ارزیابی برنامه‎های یک سازمان، هر یک از بخش‎ها باید کنترل‎های لازم را در مورد اجرای درست راهبردها و تحقق اهداف تعیین شده، به عمل آورند و اطلاعات لازم در این مورد را به برنامه‎ریزان ارائه دهند.(1) نویسنده این مقاله، امیدوار است که از این طریق، بهتر بتوان ترکیب‎های گوناگون توانایی تأمین‎کنندگان برنامه‎ها را با تمایلات مخاطب گره زد. وی از این رو، مبنای طراحی نظام نظارت و ارزیابی برنامه‎های سازمان را مستدل به قواعد پیش‎ گفته می‎داند. به ویژه اینکه، محصولات رسانه‎ای با پیدایش ماهواره‎ها و شبکه جهانی اینترنت به رسانه‎های جهانی پیوند خورده‎اند. به گفته رابرت مک‎چسنی «دوران حاضر دورانی است که در آن، بیشتر برنامه‎های تفریحی و روزنامه‎نگاری را تعداد انگشت شماری از شرکت‎های بزرگ، که مواضع سیاسی سودجویانه و جهان‎مدارانه‎ای در باب مسائل مهم اجتماعی دارند، تهیه می‎کنند.(2) از این رو، توجه به نظام نظارت و ارزیابی برنامه‎ها بیش از گذشته، باید مورد توجه و تدبیر مدیریتی قرار گیرد.
۳.

نظارت‌، چشم‌ سوم‌ رسانه‌(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۱
نگارنده در این مقاله ضمن برشمردن وجوه اهمیت نظارت در رسانه، به تشریح اختلاف دو دیدگاه اصلی در این خصوص می‎پردازد. از نظر وی در سطح کلان، اندیشمندان، سیاستمداران و مسئولانی که با رسانه سر و کار دارند یا هوادار تثبیت‎اند و یا خواهان تغییر و در نتیجة اتخاذ یکی از این دو رویکردها، چگونگی رابطه میان مخاطب و رسانه شکل می‎گیرد. نگارنده سپس با تشریح ابعاد گوناگون نظارت از جمله فناوری، نیروی انسانی، امور مالی، مضمون و محتوا و سیاستگذاری‎ها، در پایان پیشنهادهای قابل تأملی را در خصوص فرایند نظارت سالم ارائه داده است.
۴.

گونه‌شناسی‌ روش‌های‌ ارزشیابی‌(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۱
در انجام‌ ارزشیابی‌ عملکرد یا محصول‌ یک‌ سیستم‌ یا مجموعه‌، رویکردهای‌ گوناگون‌ را می‌توان‌ برگزید. این‌ گزینش‌ طبیعتاً می‌بایست‌ بر اساس‌ نوع‌ سیستم‌، هدف‌ ارزشیابی‌، امکانات‌ و توانمندی‌های‌ موجود و سایر عوامل‌ دخیل‌ صورت‌ پذیرد. با این‌ همه‌، تمامی‌ رویکردهایی‌ که‌ نسبت‌ به‌ ارزشیابی‌ سازمان‌ها، نهادها و فعالیت‌ها وجود دارند، عمومی‌ و قابل‌ استفاده‌ در شرایط‌ متنوع‌ ساختاری‌ و سازمانی‌اند. نگارنده‌ در این‌ مقاله‌ می‌کوشد با استفاده‌ از روش‌ ورتن‌ و سندرز، پنج‌ رویکرد و الگوی‌ اصلی‌ ارزشیابی‌ عملکرد در سازمان‌ها و نهادها را به‌ بحث‌ بگذارد.
۵.

نگاهی بر سنخ‎شناسی کیفیت و ارزشیابی در رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲
برقراری ارتباط مثبت و مؤثر و تناسب پیام با شرایط محیط و گیرنده، همواره مستلزم ارزیابی کیفیت ارتباط و سنجش تأثیرات پیام است. بدیهی است این ارزیابی، در ارتباطات غیرمستقیم که از طریق رسانه‎های جمعی صورت می‎گیرد، به مراتب پیچیده‎تر از ارتباطات مستقیم رو در روست. نگارنده در این مقاله کوشیده است ضمن برشمردن علل و ابعاد این پیچیدگی، با مرور سه دیدگاه علمی ـ تحقیقی گرین‎برگ و همکاران در دانشگاه ایالتی میشیگان، تحقیق رزن‎گرین و همکاران و نظریه جان‎وابر ـ آرای اندیشمندان را در باب روش‎ها و شاخص‎های ارزشیابی برنامه‎های تلویزیونی به بحث بگذارد. از نظر وی، پیچیدگی فرایند ارزشیابی در رسانه‎های جمعی به ویژه تلویزیون، روش‎های سنتی را در این خصوص ناکارآمد و تدوین یک نظام جامع ارزشیابی تلویزیونی مشتمل بر شاخص‎ها و روش‎های ارزیابی پیکره برنامه‎سازی، برنامه‎ها، آگهی‎ها، هویت شبکه‎ها و کل زنجیرة تولید را ایجاب کرده است.
۶.

مقدمه‎ای بر فرایند کنترل در سازمان‎ها (با تأکید بر صدا و سیما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۸
موفقیت یک سازمان و مجموعه، منوط به داشتن بیشترین بازدهی و منفعت با استفاده از منابع (مادی و انسانی) است. از این رو، مدیران سازمان‎ها همواره سعی دارند با به کارگیری سیاست‎ها و روش‎های مختلف، بازدهی مجموعة خود را بالا ببرند. در این راستا، فرایند کنترل نقش مهمّی را در سنجش اهداف، پیگیری و اصلاح امور ایفاء می‎کند. در این مقاله، مفهوم کنترل نه با باورها و برداشت‎های مصطلح منفی، بلکه به عنوان یک ضرورت و عامل موفقیت‎بخش برای رسیدن به اهداف مورد نظر قرار گرفته است. وجود همین برداشت‎های منفی از مفهوم کنترل و عدم اجرای مناسب آن موجب عدم اقبال و کارائی فرایند کنترل در سازمان‎ها شده است. فرایند کنترل، یک مجموعه را به اهدافی نظیر استاندارد کردن عملکردها، حفظ موجودی سازمان، حفظ و ارتقای کیفیت محصولات یا خدمات و کاهش میزان اقتدار و اعمال قدرت مدیران نزدیک می‎سازد. اهداف فوق را می‎توان از طریق انواع منابع کنترل در سازمان از قبیل کنترل سازمانی، کنترل گروهی و کنترل فردی محقق ساخت. برای رسیدن به اهداف فوق، رسیدن به تعریفی درست از فرایند کنترل و به کارگیری صریح آن امری ضروری و حیاتی است. تنها در صورت پیگیری روند منطقی و درست فرایند کنترل است که می‎توان فرایند خودکنترلی (شکل آرمانی و مطلوب کنترل) و مشارکت افراد را در این زمینه عملی ساخت.
۷.

مروری‌ بر «نقش‌ تحلیل‌ محتوا در نظارت‌ و ارزیابی‌ (ضرورت‌، روش‌ها، دستاوردها)»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۲
از جمله وظایف‌ مهم‌ در مدیریت‌ در یک‌ سازمان‌، «نظارت‌ و کنترل‌» بر فعالیت‌ها و محصولات‌ بر اساس‌ شاخص‌های‌ تعیین‌ شده‌ است که امکان بهینه‌ کردن‌ فعالیت‌ها و محصولات‌ را در راستای‌ شاخص‌های‌ اعلام‌ شده‌ فراهم می‎آورد. طبعاً برای‌ ارتقای‌ سطح‌ مرغوبیت‌ فعالیت‌ها و محصولات‌، «ارزیابی‌» امری‌ ضروری‌ است‌. از طریق‌ ارزیابی‌، فعالیت‌های‌ سازمان‌ مورد مطالعه‌ قرار گرفته و روش‎های‌ مناسب برای‌ هدایت‌ فعالیت‌ها به‌ سوی‌ اهداف‌ پیش‌بینی‌ شده‌ به کار گرفته‌ می‌شود. برای‌ ارزیابی‌ بهینه‌ و مناسب‌ محصولات‌ رسانه‌ای‌ می‌توان‌ محتوای‌ فعالیت‌های‌ سازمانی‌ را با روش‌ «تحلیل‌ محتوا» شناسایی‌ و یا پیش‌بینی‌ کرد. هماهنگی‌ بین‌ سه‌ فرایند نظارت‌، ارزیابی‌ و تحلیل‌ محتوا، مدیریت‌ را در تصمیم‌سازی‌ خود موفق‌تر می‌کند. در این‌ مقاله‌، تلاش‌ شده‌ است‌ ضرورت‌‎ها، روش‌ها و دستاوردهای‌ تحلیل‌ محتوا با توجه‌ به‌ مسئله‌ نظارت‌ و ارزیابی‌ به‌ گونه‌ای‌ بررسی‌ شود که‌ سهم‌ تأثیر آنها را در یکدیگر روشن‌ کند و کارایی‌ لازم‌ و مفید به دست‌ دهد‌ و آنچه‌ را در این‌ مقدمه‌ ادعا شده‌ است تبیین‌ سازد.
۹.

نظارت و ارزیابی در فرآیند برنامه سازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۹
بدون شک ساخت یک مجموعه تلویزیونی نیاز به بستری مناسب برای تولید برنامه دارد که می توان آن را فرآیند تولید نامید . هدف از طراحی این فرآیند تولید کالایی فرهنگی است که بر اساس اهداف تعیین شده برای آن باید با استاندارهای موجود تولید محصول ( در اینجا برنامه تلویزیونی ) مطابقت داشته باشد . از دیگر سو در این فرایند ، پیش بینی های اولیه همچون میزان پاسخگویی به اهداف کمی و کیفی تولید برنامه یعنی استفاده بهینه از منابع انسانی مالی و فنی ، نوع مخاطبان ، محتوا ، مضمون ، شکل یا قالب برنامه ها و موارد نظیر آن نیز ، به عنوان منابع اصلی و عمده تخصیص کلیه امکانات فوق تلقی می شوند. در جریان تولید برنامه ، از مرحله تایید طرح اولیه ، تصویب مضمون و محتوا و برگزاری جلسات برآورد فنی و مالی تا هنگام پخش از آنتن ، مجاری و بستر های کیفی و کمی متعددی وجود دارد ؛ اما آیا در تمام این گذرگاه ها کنترل کیفیت و کمیت نیز صورت می گیرد؟ آیا وظایف تعریف شده و استاندارهایی برای این کنترل ها تدوین شده است ؟ متاسفانه در اکثر قریب به اتفاق موارد ، در فاصله بین تصویب برنامه و پخش آن ، خلاء نظارت وکنترل به خوبی نمایان است هدف از ارائه این مقاله ، تاکید بر نظارت پیگیری در نظارت و هدایت برنامه از مرحله تصویب تا پخش آن از آنتن است . ضمن آنکه کوشش شده است راهکارهایی ارائه شود که با تکیه بر آنها بتوان چارچوب اولیه نگرش سیستمی به فرآیند تولید برنامه را مدون ، تجزیه و تحلیل و معین ساخت.
۱۰.

ارزشیابی برنامه‎ها در حین تولید(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰
ارزشیابی مرحله‎ای یا ارزشیابی اصلاحی به عنوان یکی از روش‎های معمول نظارت و ارزیابی به ویژه در تولید برنامه‎های رادیو تلویزیونی کارایی بسیار دارد. این شیوه ارزشیابی با هدف اصلاح دائم رویه‎ها و روش‎های تولید یک برنامه دنباله‎دار همچون مجموعه‎های نمایشی مورد استفاده قرار می‎گیرد. نگارنده در این مقاله ضمن ارائه تعریف عملیاتی از این شیوه ارزشیابی، مراحل گوناگون، موضوعات، ساختار مورد نیاز و روش‎های مورد استفاده در ارزشیابی مرحله‎ای از جمله مشاهده، آزمون تئاتری، استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و روش S.B را به بحث می‎گذارد و شرایط لازم جهت انجام موفق آن را برمی‎شمارد
۱۱.

رسانه‎های جمعی، ارزشیابی و کنترل، تغییرات سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۸
جریان سریع اطلاعات و ظهور پدیده جهانی‎سازی کلیه نهادهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را در عصر حاضر با مسائل عدیده‎ای روبه‎رو ساخته است. محیط پیرامون این نهادها به معنی عام آن، در حال تغییرات مداوم و پی در پی است. این تغییرات برخلاف موارد مشابه گذشته صرفاً به جنبه‎های کمّی محدود نیستند بلکه از نظر کیفی نیز سازمان‎های مختلف را با الزام‎های تازه‎ای مواجه ساخته‎اند
۱۲.

ارزیابی کیفیت تلویزیون بررسی چند روش و نتایج آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵۶
در ارزیابی کیفیت برنامه‎های تلویزیونی دو رویکرد کاملاً متفاوت مورد استفاده قرار گرفته است. نخست، ارزیابی جزء به جزء که در آن تک‎تک برنامه‎ها بر اساس کیفیتِ ادراک شده درجه‎بندی می‎شوند. در بررسی 72 برنامه با این شیوه مشخص شد که مقوله ادراک کیفیت برنامه‎ها با تقدیر (Appreciation) از آن برنامه‎ها تفاوت دارد. اغلب، برنامه‎هایی را که مورد تقدیر قرار می‎گیرند دارای کیفیت بالا می‎دانند در حالی که ممکن است به لحاظ کیفی در درجه پایینی قرار داشته باشند و به همین ترتیب برنامه‎هایی را که کمتر مورد تقدیر واقع می‎شوند، به لحاظ کیفی ضعیف به شمار می‎آورند. نتایج در سنجة کیفیت نسبت به سنجة تقدیر طیف بسیار گسترده‎تری دارند. ظاهراً برنامه‎هایی که به نظر می‎رسد از کیفیت پائین‎تری برخوردارند، در بعضی ژانرها یا انواع نسبت به بقیه بیشتر یافت می‎شوند. به بیان کلی، چنین گمان می‎رود که برنامه‎های واقعیت بنیاد (Factual) دارای کیفیت بیشتر و برنامه‎های سرگرم‎کننده و سریال‎های نمایشی دارای کیفیت کمتری هستند. تماشاگران نیز الگوهای مختلف تقدیر را نشان می‎دهند. برنامه‎هایی که تماشاگران مسن تحسین می‎کنند بر آنچه کل جمعیت به عنوان برنامه‎های با کیفیت انتخاب می‎کنند تأثیر می‎گذارد و برنامه‎هایی که تماشاگران گروه AB مورد انتقاد قرار می‎دهند بر دادن نمره کیفی ضعیف به برنامه‎ها مؤثر واقع می‎شوند.
۱۳.

ارزیابی درونی و کاربرد آن در رادیو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۸
ارتقاء سطح کیفی برنامه‎های رادیو و تلویزیونی و ضرورت ارزیابی آنها، از دیر باز در کانون توجه دست‎اندرکاران امور سیاستگذاری و تولید سازمان قرار داشته است. ارزیابی درونی نیز به عنوان رویکردی کاملاً فنی و روشمند، به تازگی مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است. تأکید اصلی ارزیابی درونی، ارتقاء سطح کیفیت با توجه به مشارکت اعضای تشکیل‎دهنده گروه یا سیستم و در نتیجه، افزایش سطح انگیزش گروه و حرکت اعضا به سمت بهبود کیفیت و مرتفع نمودن معضلات موجود است. در این مقاله، با پرداختن به مفاهیم و نظریات مختلف در خصوص ارزیابی، به ارزیابی درونی به عنوان روشی بسیار مؤثر در ارزیابی برنامه‎های رادیویی و در نتیجه ارتقاء سطح کیفی آنها اشاره می‎شود و در نهایت، مراحل اجرایی ارزیابی درونی در گروه‎های مختلف برنامه‎ساز رادیویی مورد بحث و بررسی قرار می‎گیرد.
۱۴.

رویکردی‌ روش‌شناختی‌ به‌ سنجش‌ تنوع‌ برنامه‌های‌ تلویزیونی‌(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۷
در بسیاری‌ از تحقیقات‌ و پیمایش‌های‌ انجام‌ شده‌ که‌ به‌ ارزشیابی‌ برنامه‌های‌ تلویزیونی‌ اختصاص‌ دارند، مفهوم‌ تنوع‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از متغیرهای‌ مهم‌ در رضامندی‌ مخاطبان‌ مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌ اما تعریف‌ عملیاتی‌ و شیوه‌های‌ سنجش‌ آن‌ اغلب‌ نادیده‌ گرفته‌ شده‌ است‌. در این‌ مقاله‌ سعی‌ می‌شود تا ضمن‌ ارائه‌ تعریفی‌ روشن‌ و جامع‌ از تنوع‌ در سطح‌ برنامه‌ها، شبکه‌ها و سیستم‌های‌ تلویزیونی‌ چند شبکه‌ای‌، روش‌های‌ سنجش‌ آن‌ نیز مورد بررسی‌ قرار گیرد. از این‌ رو نگارنده‌ ضمن‌ اشاره‌ به‌ روش‌های‌ قدیمی‌تر و مقایسه‌ آنها با روش‌ چند مقیاسی‌ سنجش‌ تنوع‌، بر اولویت‌ این‌ روش‌ تأکید می‌ورزد و در خاتمه‌ مقاله‌ با به‌ کارگیری‌ این‌ روش‌ در سنجش‌ تنوع‌ برنامه‌ها و شبکه‌های‌ تلویزیونی‌ کشور فنلاند، کارآمدی‌ آن‌ را مورد آزمون‌ قرار می‌دهد.
۱۵.

نظارت و ارزیابی در حوزه پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۶
نظارت و ارزیابی در کلیة امور موضوعی است که اگر با دقت و ریزبینی پیگیری و اعمال نشود، ممکن است مسیری را که برای رسیدن به یک هدف باید طی شود طولانی‎تر کند و یا آن را به انحراف کامل بکشاند و موجب به هدر رفتن وقت، سرمایه و نیروی انسانی شود. در امور پژوهشی نظارت و ارزیابی به میزان بیشتری مورد نیاز است و اگر این پژوهش در زمینة مسائل اجتماعی باشد، در امر نظارت بر پژوهش‎ها و در نهایت ارزیابی آن باید با احتیاط هر چه بیشتر عمل کرد. نظارت دقیق در امر پژوهش موجب می‎شود که یافته‎های پژوهش بدون سوگیری، دارای جنبة علمی، اصولی، عینی، اخلاقی و برخوردار از پایایی، روایی و قابلیت تعمیم باشند. در امر ارزیابی نیز اگر ارزیاب‎ها دارای توان علمی و تخصصی باشند و حب و بغض‎های شخصی را کنار بگذارند به طور قطع این توان وجود خواهد داشت که تحقیقی ماندنی و کاربردی به جامعة علمی کشور ارائه شود و محققان ما صرفاً مترجمان نوشته‎های دیگران نباشند.
۱۶.

چه‌ کسانی‌ باید داوری‌ کنند؟بررسی‌ نظر مردم‌ در مورد اینکه‌ چه‌ کسانی‌ بیشترین‌ شایستگی‌ را برای‌ ارزیابی‌ کیفیت‌ برنامه‌های‌ تلویزیونی‌ دارند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۱
یکی‌ از حوزه‌های‌ مهم‌ رادیو و تلویزیون‌، «ارزیابی‌ کیفیت‌ برنامه‌ها» است‌. «کیفیت‌ برنامة‌ … پایین‌ است‌»، «کیفیت‌ برنامة ... بالاست‌»؛ این‌ جملات‌ اغلب‌ از سوی‌ کسانی‌ بیان‌ می‌شود که‌ ارزیابی‌ برنامه‌ها را بر عهده‌ دارند. حال‌ پرسش‌ مهم‌ این است‌ که‌ «چه‌ کسانی‌ بهتر می‌توانند در مورد کیفیت‌ برنامه‌ها داوری‌ کنند؟» آگاهی‌ از نظریات‌ مردم‌ به ویژه مخاطبان‌ برنامه‌ها در مورد این‌ پرسش‌ امری ضروری است‌. نوشتار حاضر تحقیقی‌ است‌ که در این‌ باب‌ در کشور انگلستان‌ انجام‌ شده‌ است‌.
۱۷.

شورای عالی رادیوو تلویزیون فرانسه ارگان ناظر بر عملکرد رادیو و تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۶
نظارت بر رسانه، علاوه بر طراحی فرایندها، شاخص‎ها و معیارهای مناسب، نیازمند پیش‎بینی و ایجاد ساختارهای کارامد سازمانی نیز هست. این ضرورت موجب شده است که در اکثر کشورهای جهان، نهادهایی جهت اعمال نظارت و ارزیابی عملکرد شبکه‎ها و گروه‎های برنامه‎ساز تأسیس شود. شناخت این نهادها می‎تواند برای علاقمندان به مباحث مدیریت رسانه سودمند و برای دست‎اندرکاران نظارت کیفی بر تولیدات رسانه راهگشا باشد. این مقاله، مرحله اول از طرح تحقیقاتی است که در معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما با هدف شناخت ارگان‎های ناظر بر عملکرد رادیو و تلویزیون‎های جهان در حال اجراست. در این مقاله، ساختار، وظایف و فرایند تصمیم‎گیری در شورای عالی رادیو ـ تلویزیون فرانسه به طور مختصر و مفید معرفی شده است.
۱۹.

فناوری اطلاعات و نظارت و ارزیابی در سازمان صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۰
برای تعیین میزان موفقیت و کارآمدی هر نظام هدفمندی مجموعه‎ای از معیارها و روش‎های ارزیابی به کار گرفته می‎شود و برای تحلیل آثار عملکرد نظام‎ها مجموعه‎ای از اطلاعات مورد نیاز است. فرایندهای سازمانی منبع و منشاء تولید و توزیع اطلاعات هستند، اما تحلیل کارآیی نظام‎ها، نیازمند مدیریت و سازماندهی ساختارهای اطلاعاتی و عملیاتی است. به عبارت دیگر، نظام نظارت و ارزیابی و محورهای اساسی آن که مشتمل بر ساختار محتوایی، سازماندهی- مدیریت و فرایندهای عملیاتی- اطلاعاتی است، همپوشانی غیرقابل انکاری با حوزة فناوری اطلاعات دارد. علاوه بر این، ماهیت نظارت و ارزیابی در سازمان صدا و سیما، ضرورت‎های سازمانی و قابلیت‎های کاربردی و ابزاری فناوری اطلاعات، ضرورت رویکرد به این حوزة فناروی را در طراحی و اجرای نظام ارزیابی روشن می‎سازد. این فناوری موجب نظام‎مندی، ساخت‎یافتگی، تسهیل و تسریع جریان اطلاعات و همچنین ایجاد یکپارچگی در مدیریت نظام ارزیابی می‎شود. صرف‎نظر از ابعاد ساختاری نظام ارزیابی، بهره‎گیری از نظام‎های انفورماتیکی، قابلیت‎ها و ابزار نظارتی مورد نیاز برای اجرای این نظام را فراهم می‎کند. به طور کلی با توجه به ماهیت اطلاعاتی، تحلیلی و محتوایی نظام ارزیابی از یک طرف و تناظر ساختاری فناوری اطلاعات با این مفاهیم از طرف دیگر، می‎توان گفت که نظام ارزیابی در یک سازمان رسانه‎ای ماهیتاً به فناوری اطلاعات بستگی دارد. از دیدگاه کاربردی و ابزاری نیز طراحی و اجرای نظام ارزیابی مستلزم بهره‎گیری از قابلیت‎های فناوری اطلاعات است و در این مورد جایگزینی برای آن وجود ندارد.
۲۰.

نظارت فنی بر کیفیت تصاویر تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۷
عدم رضایت بینندگان برنامه های تلویزیونی از کیفیت تصویر موضوعی است که منجر به کاهش توانائی این رسانه در جذب و حفظ مخاطبان خود می شود . لذا برای جلوگیری از مخدوش شدن کیفیت تصویر در مسیر انتقال آن از استدیوی پخش به مصرف کننده ( مخاطب ) باید در ابتدا عوامل ایجاد کننده از استودیوی پخش به مصرف کننده ( مخاطب) باید در ابتدا عوامل ایجاد کننده خرابی را مورد شناسایی قرار داد و سپس برای کنترل و نظارت دائم بر آنها از فناوری مدد گرفت . در این مقاله سعی شده است موضوع های کاملا فنی در این زمینه به زبانی تا حد امکان ساده وغیر فنی مورد بررسی قرار گیرند.
۲۱.

جایگاه نظارت و ارزیابی در مدیریت رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵۸
در میان چهره‎های شاخص و برجسته دست‎اندکار امور رسانه در ابعاد نظری و عملی در کشور، دکتر علی‎اکبر فرهنگی از ویژگی‎های خاصی برخوردار است. سال‎های طولانی تحصیل و سپس تدریس در دو حوزة مدیریت و ارتباطات تا عالی‎ترین سطوح، اندیشه‎ها و دیدگاه‎های او را برای دست‎اندرکاران حوزة مدیریت رسانه مغتنم و ارزشمند ساخته است. به این خصوصیت می‎توان تواضع و روحیه همکاری دکتر فرهنگی را افزود که درخواست فصلنامه پژوهش و سنجش را با بزرگواری پذیرفت، در کوتاه‎ترین زمان در دفتر فصلنامه حضور یافت و فرصتی موسع و در خور به این گفتگو اختصاص داد. آنچه در پی می‎آید حاصل این گفتگوست که نکات و رهنمودهایی ارزشمند در خصوص نظارت و ارزیابی در رسانه را در بر دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۵