پژوهش های ارتباطی
پژوهش های ارتباطی سال بیستم زمستان 1392 شماره 4 (پیاپی 76) (مقاله علمی وزارت علوم)
مقالات
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر با توجه به اهمیت فضای مجازی، سعی کرده تا رویکرد عمومی مردم (و به طور موردی مردم شهر بندرعباس) را به وبگاه های رسانه ملی بررسی کند و از سوی دیگر، راهکارهایی را که برای حضور گسترده تر و نفوذ بیشتر رسانه ملی در فضای مجازی می توان در نظر گرفت، مورد ارزیابی قرار دهد تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که رسانه ملی در فضای مجازی، تا چه حد مخاطب دارد و چگونه می تواند در این فضا حضور و نفوذ بیشتری پیدا کند. این پژوهش با استفاده از دو روش پیمایشی و دلفی انجام شده است.
مهم ترین نتایج به دست آمده نشان می دهد که به طور متوسط 40درصد مردم شهر بندرعباس از فضای مجازی استفاده می کنند و از این میزان، 87 درصد از سایت های رسانه ملی بهره می گیرند. بیشترین استفاده این افراد در حوزه جستجوی اخبار و اطلاعات بوده است. همچنین کارشناسان مربوط، مهم ترین راهکارهای نفوذ بیشتر رسانه ملی در فضای مجازی را غنی تر کردن برنامه ها، بهره برداری بیشتر از فنّاوری های روز و بسترسازی برای دسترسی آسان تر به فضای مجازی دانسته اند.
شبکه های اجتماعی مجازی و قومیت؛ فرصت ها و تهدیدهای پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ظهور فنّاوری های نوین؛ بویژه اینترنت و شبکه های اجتماعی، تعاملات انسانی را دستخوش تحولی بنیادی کرده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، ضمن شناسایی ابعاد فعالیت گروه های قومی در شبکه های اجتماعی، فرصت ها و تهدیدهایی که استفاده از این شبکه ها می تواند برای هویت و امنیت ملی به دنبال داشته باشد، بررسی شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با 20 نفر از صاحبنظران حوزه قومیت و رسانه جمع آوری شده است.
یافته های پژوهش نشان می دهد که کاربران قومی با فعالیت خود در این شبکه ها، ضمن تأثیرپذیری از شبکه های اجتماعی، بر سایر کاربران نیز تأثیر می گذارند. چنان که حاکم بودن فضای دموکراتیک بر شبکه های اجتماعی و ارزشمند بودن رفتارهای دموکراتیک در این شبکهها باعث تلطیف عقاید گرو ه های تندرو یا در حاشیه ماندن آنها شده است. فراهم آمدن فضای تعامل و گفتگوی بین قومی و وجود امکان شناخت متقابل و درک تفاوت های فرهنگی از مهم ترین فرصت های شبکه های اجتماعی در حوزه قومیت است.
بررسی تأ ثیر شبکه های اجتماعی بر استفاده از رسانه های سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر به بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی و بهره گیری از رسانه های چاپی، تلویزیون، سینما، وبلاگ نویسی، وب گردی و ایمیل می پردازد. از طریق پیوندی که بر صفحات کاربران در شبکه اجتماعی «پیام رسان» قرار داده شده بود، ۱۸۱ نفر در تکمیل پرسشنامه مشارکت کردند. پاسخ ها نشان می دهد که کاربران شبکه های اجتماعی از رسانه های دیگر نیز به نسبت استفاده می کنند و به نظر بیشتر آنان استفاده از شبکه های اجتماعی نتوانسته است از میزان مصرف این رسانه ها بکاهد. یافته ها نشان می دهد، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، تا حدی زمان تماشای تلویزیون را کاهش داده اما نتوانسته است با رسانه های چاپی، سینما، وبلاگ نویسی، ایمیل و وب گردی رابطه معناداری برقرار کند. نتایج این مطالعه قادر به تأیید نظریه جایگزینی در رابطه شبکه های اجتماعی با دیگر رسانه ها نیست و به نظر می رسد همان گونه که نظریه همگرایی رسانه ای پیشنهاد می کند، بهتر است تأثیر رسانه های جدید را در نوع تعامل آنها با یکدیگر و فرهنگ کاربران در نحوه مصرف این رسانه ها جستجو کرد، نه تأثیر در میزان مصرف.
رابطه مصرف رسانه ای با اعتماد اجتماعی در بین جوانان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با توجه به تغییر و تحولات جوامع مدرن و فراتر رفتن دامنه کنش افراد از حد دوستان و آشنایان به نهادها و سازمان ها، مسئله اعتماد اجتماعی اهمیتی خاص پیدا کرده است. اعتماد اجتماعی تحت تأثیر عوامل مختلفی تقویت یا تضعیف می شود که یکی از آنها رسانه های جمعی است. از این رو هدف پژوهش حاضر، مطالعه رابطه رسانه های جمعی در دو شکل داخلی (رادیو و تلویزیون و روزنامه و مجلات) و برون مرزی آن (اینترنت، ماهواره و شبکه های اجتماعی مجازی) با اعتماد اجتماعی و ابعاد آن است . پژوهش حاضر، به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با حجم نمونه 600 نفر در بین جوانان 18 تا 33 سال کلان شهر تبریز در سال 1392 انجام شده است. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که رسانه های داخلی باعث افزایش اعتماد اجتماعی و رسانه های خارجی باعث کاهش آن می شوند. همچنین، بین میزان استفاده از رسانه های داخلی و خارجی با اعتماد میان فردی رابطه معناداری مشاهده نشد، اما بین میزان استفاده از رسانه های داخلی با اعتماد به نظام و اعتماد تعمیم یافته رابطه مستقیم و مثبت وجود دارد، اما بین رسانه های خارجی با این دو نوع اعتماد، رابطه معکوسی به چشم می خورد.اعتماد اجتماعی، اعتماد تعمیم یافته، اعتماد میان فردی، مصرف رسانه ای
روش مطالعه علمی در باب صفحه های مرتبط با شبکه های رادیو و تلویزیونی در شبکه های اجتماعی مجازی (با رویکرد ترکیبی کمی و کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مقاله حاضر، معرفی و ارائه شیوه ای برای مطالعه در خصوص صفحه های مرتبط با شبکه های رادیو و تلویزیونی در شبکه های اجتماعی مجازی است. به این منظور، رویکردی ترکیبی برای انجام پژوهش پیشنهاد شده است؛ هدف از اتخاذ این رویکرد، امکان به کارگیری همزمان رویکرد نظری شبکه اجتماعی، روش تحلیل شبکه اجتماعی و نیز روش شبکه نگاری است که از روش تحقیق های جدید در این حوزه به شمار می رود و امکان ارائه تحلیلی متناسب با فضای شبکه های اجتماعی مجازی را از نظر هر دو بعد محتوا و فرم، مهیا می سازد. دلیل پیشنهاد و ارائه این شیوه مطالعه، تناسب و انعطاف پذیری آن با موضوع است. در این شیوه، پژوهشگر از سطح ساختار ارتباطات و نیز شبکه روابط موجود میان کنشگران در خصوص موضوع مورد مطالعه آغاز می کند و سپس به بحث درباره محتوای این ارتباطات می پردازد که می تواند شامل عمق و شدت تمایلات کنشگران نسبت به موضوع باشد و در کل با پژوهش های معمول و رایج بدون رویکرد شبکه ای بسیار متفاوت است زیرا یکی از ویژگی های رویکرد ترکیبی، امکان مطالعه همزمان کالبد و ساختار شبکه در کنار محتوای ارتباطات استشبکه های اجتماعی مجازی، شبکه نگاری، تحلیل شبکه اجتماعی، رویکرد ترکیبی
بررسی اثرات اینترنت بر خانواده های دارای فرزند نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
خانواده نظام اجتماعی به نسبت بسته ای است که مرزهای قابل نفوذی دارد و اینترنت نوعی فنّاوری است که در آن رخنه کرده است. ورود ابداعات فنّاورانه به خانواده ها، تغییراتی را در هنجارها و نقش های اجتماعی به وجود آورده است. نوجوانی دوران گسترش رابطه با دوستان هم سن و سال و درگیر شدن در روابط اجتماعی است. اهداف:1. شناخت نظر والدین و نوجوانان درباره مسائلی مانند مرزهای خانواده، قدرت والدین، خودمختاری نوجوانان و گسترش حوزه های اجتماعی نوجوانان. 2. شناخت انواع شیوه های مداخله و نظارت والدین در استفاده نوجوانان از اینترنت. روش: این پژوهش با روش اسنادی انجام شده است. نتایج: 1. استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات نوجوانان را در معرض اطلاعات بسیار زیادی درباره هر موضوع، در هر زمان و در هر مکان قرار داده است؛ 2. دسترسی کودکان و نوجوانان به هرزه نگاری از طریق اینترنت، ساده تر از روش های سنتی آن است؛ 3. نوجوانانی که با والدینشان احساس نزدیکی می کنند، در مدرسه موفق تر هستند. 4. اینترنت زمانی را که والدین و فرزندان با هم سپری می کنند، کاهش می دهد. 5. زمان اختصاص یافته به خانواده با تعارضات خانوادگی رابطه منفی دارد. تلویحات: 1. قبل از انتقال از مطالعات مربوط به تلویزیون به مطالعات مربوط به اینترنت، به کارهای نظری و عملی بیشتری در مورد شبکه های اجتماعی، که برای شکل دهی و تداوم روابط ایجاد می شوند، نیاز است. 2. درباره منشأ و دلایل ایجاد تعارض بین والدین و نوجوانان پژوهش های بیشتری مورد نیاز است.
بررسی تأثیرات شبکه های اجتماعی فیس بوک و توییتر بر گرایش اعضا به این شبکه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فنّاوری های ارتباطی نوین بویژه شبکه های اجتماعی در اقصا نقاط جهان، تحولی کیفی در نحوه ارتباط انسان ها با یکدیگر ایجاد کرده اند. پژوهش حاضر در پی آن است که عوامل مؤثر بر گرایش و جذب مخاطبان شبکه های اجتماعی فیس بوک و توییتر را بررسی کند. در این پژوهش، از روش پیمایشی استفاده شده است و 360 نفر از کاربران این شبکه ها (فیس بوک و توییتر) به روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها بیانگر این است که عواملی مانند تسهیم اطلاعات و آزادی در ارتباط و جریان آزاد اطلاعات در شبکه های فیس بوک و توییتر در گرایش به این شبکه ها تأثیر دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که در فضای رقابتی رسانه ها، نبود شبکه های اجتماعی بومی موجب گرایش به شبکه های اجتماعی مجازی بیگانه خواهد شد. بدیهی است که با توجه به ظرفیت شبکه های اجتماعی، این رسانه ها زمینه های مختلفی همچون نوع و محتوای ارتباط و نیز سبک زندگی و تجربه شخصی کاربران را تحت تأثیر قرار می دهند.شبکه های اجتماعی، فیس بوک، توییتر، اینترنت، کاربر