پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی 1388شماره 58 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

"نظریه‌ هنجاری رسانه‌ها از دیدگاه رهبران انقلاب اسلامی: از 1357 تا سی‌امین سال انقلاب "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۵
"نظریه‌های هنجاری، مشخص‌کننده بایدها و نبایدها در عملکرد رسانه‌ها هستند. در این رابطه سیبرت (1963) چهار نظریه اقتدارگرا، لیبرالی، مسئولیت اجتماعی و کمونیسم روسی را معرفی کرد. پس از او مریل با ارائه دسته‌بندی دوگانه (اقتدارگرا، لیبرالی)، هاچتن با تقسیم‌بندی پنج‌گانه (اقتدارگرا، کمونیسم روسی، توسعه‌بخش، انقلابی و غربی)، آلتشول با سه نظریه (بازار، مارکسیسم و پیشرو) و سرانجام مک‌کوئیل با افزودن دو نظریه ‌توسعه‌بخش و مشارکت دموکراتیک به تقسیمات چهارگانه این نظریه، آن را به عنوان نظریه هنجاری رسانه‌ها معرفی کردند. در این مقاله تلاش شده است بر اساس مؤلفه‌های اصلی نظریه‌های هنجاری رسانه‌ها، دیدگاه‌های رهبران انقلاب اسلامی؛ امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای، از میان سخنان ایشان استخراج شود. گزاره‌های به‌دست آمده نشان می‌دهد، نظام هنجاری مطلوب آنان، با وجود برخی شباهت‌ها به شش نظریه دیگر، دارای ویژگی‌هایی است که شاید بتوان به عنوان الگوی هفتم از آن سخن گفت. " "امام خمینی، انقلاب اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، رسانه، نظریه هنجاری "
۲.

"نقش رسانه‌ها در رشد هویت ملی نوجوانان شهر تهران "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰۲
"پژوهش حاضر، به بررسی نقش رسانه‌ها (تلویزیون، رایانه، کتاب‌ها و مجلات غیردرسی و ماهواره) در رشد هویت ملی نوجوانان پرداخته است. به این منظور، 440 نفر از نوجوانان مدارس راهنمایی و دبیرستان شهر تهران، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای سنجش هویت ملی، شناخت علایم و نمادهای ملی، میزان استفاده از رسانه‌ها و ویژگی‌های فردی و خانوادگی، پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته به کار گرفته شد و داده‌های پژوهش با استفاده از روش‌های آماری آزمون t، همبستگی اسپیرمن، تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چند‌متغیره مورد پردازش قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان استفاده از رادیو‌ـ‌ تلویزیون و رایانه، رشد هویت ملی و شناخت علایم و نمادهای ملی را پیش‌بینی می‌کند. استفاده از کتاب‌ها و مجلات غیردرسی و پایگاه اجتماعی‌ـ اقتصادی، نیز پیش‌بینی‌کننده میزان شناخت علایم و نمادهای ملی هستند. " رسانه‌ها، رشد، علایم، نمادها، نوجوانان، هویت ملی
۳.

"رسانه‌های جمعی و هویت ملی مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳۵
پژوهش حاضر، به دنبال بررسی تأثیر استفاده از رسانه‌های گروهی و شبکه‌های ارتباط جمعی بر هویت ملی بوده است. به منظور بررسی این رابطه، از نظرات آندرسون، رایزمن،گیدنز و انگلهارت استفاده شده است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از توزیع پرسشنامه در میان دانشجویان دانشگاه اصفهان، در سال تحصیلی 88ـ1387 انجام شده است. نمونه‌گیری در مرحله اول، با روش طبقه‌بندی شده و در مرحله دوم، به صورت سهمیه‌ای انجام گرفته و حجم نمونه 490 نفر بوده است. آزمون فرضیه‌ها نشان می‌دهد بین استفاده از رسانه‌های جمعی و هویت ملی، رابطه وجود دارد. به‌این‌ترتیب که افراد استفاده‌کننده از رسانه‌های داخلی، در سازه هویت ملی نمره بالایی دریافت کرده‌اند و بر عکس، نمره افراد استفاده‌کننده از رسانه‌های خارجی در این سازه‌، نمره پایینی بوده است. این یافته، نشان‌دهنده تغییر نگرش‌ها به سمت الگوها و گرایش‌های جدید است. همچنین برای بررسی فرضیه‌ها از تحلیل رگرسیون استفاده شده است. یافته‌های تجربی نشان می‌دهد که از میان متغیرهای اثرگذار بر هویت ملی، به ترتیب، جنس، میزان استفاده از رسانه‌های خارجی، میزان استفاده از رسانه‌های داخلی، سن و وضعیت تأهل در تعیین گرایش هویت ملی، از سهم بیشتری برخوردار بوده‌اند رسانه‌های جمعی، همبستگی ملی، همگرایی، هویت، هویت ملی
۴.

"رابطه بین استفاده از رسانه‌های صوتی ـ تصویری و بزهکاری نوجوانان "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۸
"مقاله پیش رو، حاصل پیمایشی است که به منظور بررسی تأثیر رسانه‌های صوتی و تصویری بر بزهکاری نوجوانان، در سال 1386، با نمونه‌ای متشکل از 170 نوجوان بزهکار (با تشخیص دادگاه) و 260 نوجوان غیر بزهکار که از نظر مذهب، گروه سنی (18ـ13 سال) و جنسیت مشابه بودند، انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، استفاده بیش از 5 ساعت از تلویزیون، در گروه نوجوانان غیر بزهکار، 5/21درصد و در گروه نوجوانان بزهکار، 33درصد است (01/0P<)، همچنین استفاده از اینترنت در گروه نوجوانان غیر بزهکار 6/39درصد و در گروه نوجوانان بزهکار 6/67درصد است (01/0P<). برخی از نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین میزان استفاده نوجوانان بزهکار و غیر بزهکار از ماهواره، تفاوت معناداری وجود ندارد اما نوجوانان بزهکار به طور معناداری کمتر از نوجوانان غیر بزهکار از اینترنت و به طور معناداری بیشتر از آنان از تلویزیون استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد، بین استفاده طولانی مدت از تلویزیون، استفاده نکردن از اینترنت و استفاده زیاد و هر روزه از فیلم‌ها و لوح‌های فشرده ویدیویی، با احتمال بروز بزهکاری در نوجوانان رابطه وجود دارد. " اینترنت، بزهکاری، تلویزیون، رسانه‌های صوتی و تصویری، لوح فشرده، نوجوانان
۵.

"بررسی و مقایسه مدل‌های اثرات رسانه‌ها "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۹۲
"در این مقاله به چهار مدل از اثرات رسانه‌ها، یعنی اثرات مستقیم، شرطی، انباشتی و شناختی و متغیرهای مهم در هر مدل پرداخته شده است. این مدل‌ها، چهار فرایند مختلف از اثرات رسانه‌ها را که از پژوهش‌های مختلف به‌دست آمده‌اند، نشان می‌دهند. تفاوت مدل‌ها در این است که هر یک، بر جنبه خاصی از محتوای رسانه‌ها یا مخاطبان به عنوان دریافت‌کنندگان اثرات رسانه‌ها، تأکید دارند. این چهار مدل برای متمرکز کردن تبیین‌ها طراحی شده‌اند. از آنجا که هر مدل، تنها بر بخشی از دلایل تأثیر رسانه‌ها تأکید دارد هیچ کدام از آنها به تنهایی نمی‌تواند تبیین کاملی از اثرات رسانه‌ها ارائه دهد. با این حال، اهمیت و ارزشمندی این مدل‌ها به این دلیل است که می‌توان به کمک آنها، فرایندهای اثرات رسانه‌ها را به‌طور مستقیم مطالعه کرد. در پایان پیشنهادهایی برای مدیران، برنامه‌ریزان و برنامه‌سازان رسانه‌ها، بویژه رسانه رادیو و تلویزیون ارائه شده است. " اثرات انباشتی، اثرات رسانه‌ها، اثرات شرطی، اثرات شناختی، اثرات مستقیم
۶.

"هویت فرهنگی در مجموعه‌های تلویزیونی ایرانی مطالعه موردی: بررسی مجموعه تلویزیونی خط‌شکن "(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶۶
"در پژوهش حاضر که به بررسی موضوع هویت فرهنگی در محتوای روایی مجموعه‌های تلویزیونی ایرانی پرداخته است، هویت، به سطوح و انواع فردی و جمعی و هویت جمعی، خود به هویت‌های قومی، ملی، دینی و مدرن تقسیم می‌شود. از آنجا که هویت فرهنگی، در اصل برساخته‌ای از تعامل و پیوند بین مؤلفه‌های گفته شده در ساختار اجتماعی است، کلیه مفاهیم یاد شده را دربر می‌گیرد. این مفهوم در قالب نظریه کاشت گربنر، به عنوان الگویی معنایی مطرح است که از طریق مجموعه‌‌های نمایشی تلویزیون، بازنمایی و به مخاطبان القا می‌شود. برای بررسی موضوع پژوهش، مجموعه تلویزیونی «خط‌شکن» به روش هدف‌مند انتخاب شده است. از کل 22 قسمت این مجموعه، 14 قسمت و 16 صحنه (به عنوان کوچک‌ترین واحد تحلیل) به روش تحلیل نشانه‌شناختی، مورد بررسی قرار گرفته است. نشانه‌ها و رمزهای موجود در قسمت‌ها و صحنه‌های انتخاب شده که دارای مضامین هویت فرهنگی هستند، بر اساس روش تحلیل جان فیسک، در سه سطح رمزگان واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی، تحلیل و ارزیابی شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در این مجموعه تلویزیونی هویت دینی، به عنوان هویت فرهنگی پایه و برتر بازنمایی شده است. در مقابل، هویت ملی و مدرن نیز به عنوان سطوحی از هویت فرهنگی با بار ارزشی پایین به نمایش درآمده است. " بازنمایی، نشانه‌شناختی، هویت دینی، هویت فرهنگی، هویت مدرن، هویت ملی

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۵