پژوهش های ارتباطی

انگیزش بر اساس الگوهای متعدد، از ارکان مهم خلاقیت به شمار می رود. پژوهش حاضر با توجه به این موضوع، به این پرسش پاسخ داده است که الگو های ذهنی خبرنگاران خبرگزاری های ایران پیرامون انگیزش برای خلاقیت کدام اند و در صورت وجود الگوهای ذهنی متفاوت، کدام یک اهمیت بیشتری دارند؟ برای پاسخ به این پرسش از روش کیو استفاده شده است و 25 نفر به عنوان مشارکت کننده با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند و هر یک، نمودار کیو را تکمیل کرده اند. داده های نمودارهای تکمیل شده برای شناخت ذهنیت ها وارد نرم افزار SPSS شدند و با انجام تحلیل عاملی بر روی داده ها و تشکیل آرایه های امتیازی عامل ها شناخته شدند. یافته ها نشان داد که 7 عامل درباره موضوع پژوهش وجود دارد. این 7 الگوی ذهنی حدود 71 درصد، از ذهنیت مشارکت کنندگان را شکل می دهند. بر اساس نتایج، خبرنگاران خبرگزاری های داخلی، پویایی انگیزشی گسترده ای دارند و «هم افزایی انگیزشی» اصولی ترین راه انگیزش آنان است.

پژوهش حاضر درصدد تحلیل گفتمان بازنمایی هویت در مستندهای پخش شده سیما («اشرف» و «هویدا») است. جهت تحلیل مسئله از رویکرد نظری برساخت گرایی، بازنمایی و تحلیل گفتمان و روش پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف استفاده شده است. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که مؤلفه های قدرت، ثروت، شهوت، شجاعت، اشرافی گری، وفاداری به شاه، عقده، عاری از عشق بودن و اختلاف با زنان دربار، سازنده هویت اشرف هستند و سه مؤلفه ثروت، قدرت و شهوت مثلث شخصیت اشرف را تشکیل می دهند. همچنین مؤلفه های هویت هویدا نیز شامل بهایی بودن، فساد، غیر ملی و امریکایی بودن، تدارکاتچی بودن و دوگانگی شخصیت بوده است. نتایج نشان می دهد که برخی از این دال ها، در تقابل و برخی دیگر سازگار با کلان گفتمان ضد پهلوی هستند. در نهایت این دو مستند در برخی مؤلفه ها از انسجام موضعی برخوردار نیستند و روایت های متناقضی ارائه می دهند که به انسجام کلی متن آسیب می زند. مقایسه این دو مستند حاکی از برخی تناقض ها در بازنمایی هویت کارگزاران گفتمانی مشترک است.

یکی از موضوعات مهم در زمینه سواد رسانه ای، تهیه شاخص های معتبر برای سنجش میزان سواد مخاطبان است. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی و آزمون شاخص های سواد رسانه ای خبری (نیاز شناختی، منبع شخصی مخاطب و ساختارهای دانشی) مبتنی بر الگوی شناختی جیمز پاتر بوده است. به همین منظور، ابتدا به سنجش سواد رسانه ای خبری دانش آموزان و رابطه میان متغیرهای مورد بررسی پرداخته شده است. جامعه آماری از دانش آموزان پایه یازدهم شهر تهران (سال تحصیلی 98-97) تشکیل شده است که تعداد 466 نفر از آنان به روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. پرسشنامه پژوهش از مطالعه مکسل، اشلی و کرافت، اقتباس و پس از انجام پیش آزمون و تعدیل و بومی سازی، اجرا شده است. تحلیل خوشه ای نشان داد که الگوی پاتر برای ارزیابی سواد رسانه ای خبری دانش آموزان شهر تهران، از اعتبار لازم برخوردار است. همچنین سواد رسانه ای خبری اغلب پاسخگویان در حد متوسط قرار دارد. تحلیل مؤلفه های سواد رسانه ای خبری نیز نشان داد که «نیاز شناختی» بیشترین نقش را در تعیین سطح سواد رسانه ای خبری مخاطبان ایفا می کند. از میان مؤلفه های فرعی مورد بررسی (شک نسبت به رسانه ها، انگیزه درونی مصرف خبر، اطلاع از جهان واقعیت)، دو مؤلفه اخیر، با سواد رسانه ای خبری رابطه دارند. همچنین میان انگیزه درونی مصرف خبر و نیازشناختی رابطه برقرار است، اما میان جنسیت و سواد رسانه ای خبری رابطه ای دیده نمی شود.

سواد سلامت به عنوان یک مسئله جهانی در قرن 21 از اهمیت روزافزون برخوردار است. هدف از این مقاله، سنجش سطح سواد سلامت شهروندان تهرانی و عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر رابطه آن باسواد رسانه ای بوده است. ازاین رو، به دلیل گستردگی و توزیع جامعه آماری مورد مطالعه در سطح شهر تهران، از روش پژوهش پیمایشی استفاده شده است. واحد تحلیل جامعه آماری این پژوهش «فرد»، قلمرو مکانی آن، شهروندان ساکن مناطق 22گانه تهران و قلمرو زمانی، سال 1397 بوده است. نمونه گیری بر مبنای «خوشه بندی10 گانه مناطق و محلات شهر تهران» صورت گرفته و حجم نمونه 1200 نفر بوده است. نتایج نشان می دهد که عوامل/ متغیرهای چهارگانه فردی، جمعیت شناختی، اجتماعی و اطلاعاتی، در کنار متغیر سواد رسانه ای، در تعیین سطح سواد سلامت شهروندان نقش دارند. همچنین افزایش دسترسی رسانه ای و توان ارزیابی انتقادی که از عوامل مهم سواد رسانه ای هستند، بر توان ارتباطی شهروندان، افزایش ظرفیت آنان برای حفظ و پردازش اطلاعات سلامت و در نهایت، تقویت مهارت هایشان در به کارگیری فناوری های نوین اثرگذارند.

هدف از پژوهش حاضر، مطالعه رابطه بین مصرف رسانه ای و سواد رسانه ای با جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بوده است. برای این منظور، از روش پیمایشی استفاده شده است و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه های سواد رسانه ای، مصرف رسانه ای و جامعه پذیری سیاسی دانشجویان بوده است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ شامل 27000 دانشجو تشکیل می دهند که در سال تحصیلی 97-96 در رشته ها و مقاطع تحصیلی مختلف این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند. نمونه آماری، شامل 400 دانشجوی این دانشگاه متناسب با جنسیت، مقطع و رشته تحصیلی بوده و پرسشنامه پژوهش روی این نمونه آماری اجرا شده است. بر اساس نتایج پژوهش، بین میزان مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و ابعاد سه گانه آن؛ یعنی میزان آگاهی یا رژیم رسانه ای، میزان تحلیل پیام های رسانه ای و میزان برخورداری از دیدگاه انتقادی، با میزان جامعه پذیری سیاسی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز رابطه معنا دار وجود دارد. دانشجویان مرد از مصرف رسانه ای، سواد رسانه ای و همچنین جامعه پذیری سیاسی بالاتری نسبت به دانشجویان زن برخوردار بوده اند.

رفتار انتخاباتی کنشی است که یک فرد از آغاز تا پایان انتخابات از خود بروز می دهد. رفتار انتخاباتی در همه نظام های اجتماعی سیاسی، تحت تأثیر مسائل اجتماعی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روان شناختی، محیطی و جغرافیایی است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین رفتار انتخاباتی اقوام بلوچ و ترکمن در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران است. روش پژوهش از نوع پیمایشی، به لحاظ هدف کاربردی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری افراد بالای 18 سال که با استفاده فرمول کوکران، 800 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی (اعتماد و پیوند اجتماعی)، سرمایه فرهنگی (عینی و ذهنی) و برنامه های صداوسیما با رفتار انتخاباتی رابطه معناداری وجود دارد. مطابق نتایج تحلیل مسیر؛ شاخص سرمایه اجتماعی در مقایسه با سایر متغیرها سهم بیشتری را در تبیین رفتار انتخاباتی دارد.