پژوهش های ارتباطی

پژوهش حاضر درصدد طراحی الگوی کارکردهای متنوع شبکه های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی بوده است. از این منظر، پس از واکاوی سوابق نظری و تجربی، از روش کیفی و مصاحبه عمیق بهره گرفته شده است. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از دانشجویان اقوام مختلف دانشگاه های تهران که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری نظری انتخاب شده بودند؛ به اشباع نظری رسیده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و مدل مفهومی اندازه گیری شبکه ای برساخته شد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی کارکردهای شبکه های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی، متنوع و از سه مقوله فراگیر تأثیرات بین فرهنگی قومی (شامل مضامین سازمان یافته: همدلی فرهنگی، پایداری احساسی، ابتکار اجتماعی، انعطاف پذیری و گشایش ذهنی)، هویت قومی (شامل عنصر شناختی، عنصر احساسی و عنصر ارزشی) و قوم محوری (شامل تعصب قومی، تهدید و کشمکش برون قومی و نیز همبستگی درون گروهی) بوده است.

مناسبات قدرت در دهه های 60 و 70 در ایران، متأثر از وقوع انقلاب اسلامی دچار تغییراتی شده است. نظام های نشانه ایِ متعارضی را می توان شناسایی کرد که حول روابط و مناسبات قدرت در ایران انقلابی ایجاد شدند و زندگی اجتماعی کودکان را تحت تأثیر قرار دادند. در مطالعه حاضر با به کارگیری چارچوب امر سیاسی و نظریه فرهنگی کودک در روش نشانه شناسی  پرس، به واسازی نظام های نشانه ای و منازعه معنایی حاصل از آنها در برنامه های کودک و نوجوان تولید تلویزیون ایران در گذر از دو دهه پس از پیروزی انقلاب پرداخته شده است؛ تا از این طریق، گفتمان هویتی هژمونیک در هر دهه به دست آید. یافته ها نشان می دهد؛ در متن دهه 60 غلبه با نمادهای اسلامی انقلابی بود که حول ضدیت با مصرف گرایی، ساده زیستی و همبستگی اجتماعی در دل روابط خانوادگی و آموزشی نظم می یافت. نظام نشانه ای در حاشیه و پنهانِ اجتماعی، با القای هویت انقلابی در تضاد با دیگری (غرب)، کودکان را آماده پذیرشِ روابط اقتدارآمیز مبتنی بر سلطه ساخت و در دهه70 غلبه نظام نشانه ای مدرن در برابر سنتی، اقتدار پدرسالارانه را درهم شکست و روابطی با منطق گفتگو را بر نظام روابط خانوادگی حاکم ساخت. هویت مخاطبان شناور در برداشتی متناقض و متضاد از محور ابژگی و سوژگی قرار گرفت و دستیابی به مفهوم کودکی را غیرممکن ساخت.

یکی از بهانه های همیشگی هجمه رسانه ای به جمهوری اسلامی ایران، موضوع حقوق بشر بوده است. در میان رسانه های جریان ساز در این باره، بی بی سی فارسی حرفه ای ترین و پرمخاط ب ترین رسانه خبری خارجی است. در میان پرونده های حقوق بشری نیز پرونده های نرگس محمدی، نازنین زاغری، امید کوکبی و محمدعلی طاهری در زمره پربسامدترین ها هستند و بررسی تجمیعی این موارد، نتایج جامعی را ارائه می کند. برای دستیابی به هدف پژوهش، از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی استقرایی استفاده شده است. به منظور دسترسی به اطلاعات کامل، 195 گزارش وب سایت بی بی سی، مرتبط با موضوع پژوهش، در بازه زمانی تقریبی 8 ساله تمام شماری شد و با طی این روند، بیش از 303 کد به دست آمد که در 53 مقوله جای گرفت. مقولات به دست آمده، در نهایت، ذیل دو محور اصلی «انتخاب سوژه های جریان ساز» و «تکنیک های جریان سازی» دسته بندی شدند. ذیل محور نخست مشخص شد که بی بی سی به دقت، گفتمان های رقیب گفتمان انقلاب اسلامی را شناسایی می کند و جریان سازی خود را حول محور این گفتمان ها شکل می دهد. همچنین ذیل محور تکنیک های جریان سازی، تکنیک متفاوت شناسایی شد که 6 مورد از آنها در تمامی موارد این پژوهش مشترک هستند. 6 تکنیک نیز در این پژوهش کشف و نامگذاری شد. این 6 مورد، شامل تکنیک های «برجسته سازی اظهارات نامتعارف»، «افزایش اعتبار منابع همسو»، «راوی همجنس»، «برچسب های اقتضایی»، «اسطوره سازی» و «طرح ادعای بدون پشتوانه» است.

در مقاله حاضر، به بررسی و تحلیل گفتمان دو بخش خبری بیست و سی سیمای جمهوری اسلامی ایران و اتاق خبر شبکه من و تو پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد که بیست و سی، در جریان حوادث دی ماه 96، ضمن نسبت دادن اغتشاشات و اعتراضات به بیگانگان و دشمنان، مردم ایران را مردمی فهیم و باشعور سیاسی بالا معرفی کرده که هرگونه تفرقه اندازی را شناسایی و به سرعت پاسخگویی می کنند. چرا که اتحاد، اعتماد و همدلی، از خصوصیات آنان در هنگام مواجهه با مشکلات است. اما اتاق خبر در حادثه مرگ کاووس سید امامی، با عناوینی همچون آزادی، حقوق بشر، لیبرالیسم، نبود شفاف سازی و وجود فساد در دستگاه حقوقی ایران، سعی در تضعیف گفتمان آزادی کشور را داشته است. همچنین این بخش خبری از ایرانیان تصویری می سازد که بر اساس آن، مردم پیوسته در حال یافتن راه حل برای برون رفت از بحران داخلی هستند و نیاز به کمک های حقوق بشری دارند. در گفتمان اتاق خبر، دال مرکزی مشکوک بودن فوت آیت الله هاشمی رفسنجانی با سایر عناصر گفتمانی مانند اختلافات داخلی برای رسیدن به قدرت، نبود اتحاد بین سردمداران، انزوای هاشمی و هاشمی زدایی، مفصل بندی و برجسته سازی شده است. در گفتمان این بخش خبری، پایه های جمهوری اسلامی سست است و کشور در عرصه بین المللی و منطقه ای به شدت منزوی شده است.

اهمیت پدیده نوظهور تبلیغات بازرگانی به دلیل گستره عمیق و دامنه مؤثر آن در عرصه های مختلف زندگی، همچنین تبدیل شدن به یکی از مهم ترین منابع مالی رسانه ها، رو به افزایش است. از سوی دیگر، مسئولیت و ضمانت ناشی از تبلیغات نیز به عنوان موضوعی مهم همواره مورد توجه صاحبنظران حقوقی و فقهی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوا، به بررسی قواعد فقهی ضمان آور و یا مسئولیت آور در آگهی های بازرگانی می پردازد. جامعه آماری پژوهش را آگهی های غیرتکراری پخش شده از شبکه اول سیما، از مهرماه 1396 تا شهریور 1397 تشکیل می دهند و حجم نمونه 455 آگهی را شامل می شود که به روش تصادفی ساده انتخاب شده اند. یافته ها حاکی از آن است که در 87/7 درصد آگهی ها موارد تخلف از قواعد و موضوعات فقهی وجود نداشته و تنها قواعد نجش (5/1 درصد)، تدلیس (4/6 درصد)، مشتبه نمودن موضوع معامله (1/1 درصد)، غش (0/9 درصد)، نفی سبیل (0/4 درصد) و غرر (0/2 درصد) مشاهده شده است. سایر موارد مرتبط ازجمله ضرر، تسبیب مستقیم و غیرمستقیم، ایجاب ملزم (وعده پاداش)، تخلف در شرط ضمنی و تعاون بر اثم در آگهی ها دیده نشده است. همچنین بیشترین فراوانی، رعایت نکردن قواعد فقهی در تبلیغات مواد بهداشتی و آرایشی، مواد خوراکی، مؤسسات مالی، بانک ها و بیمه ها بوده است.

هدف از این مقاله، ارائه مدل تبیین نقش مدیریت منابع انسانی در اجرای موفق نوآوری باز صنعت رسانه در حوزه IPTV سازمان صداوسیما بوده است. با توجه به نوین بودن پژوهش های مرتبط با نوآوری باز در رسانه و به خصوص در ایران، مطالعه حاضر از نوع پژوهش های بنیادی است. روش مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی از نوع طرح شیوه های ترکیبی اکتشافی بوده است. در بخش کیفی 18 نفر از خبرگان حوزه IPTV صداوسیما برای اجرای فرایند مصاحبه با تکیه بر تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند و نتایج مصاحبه بر اساس تکنیک تحلیل تم مورد بررسی قرار گرفت. در گام دوم پژوهش نیز، با رویکرد کمی برازش مدل استخراج شده در گام اول، با تکیه بر راهبرد پژوهشی پیمایشی از سوی خبرگان رسانه ای حوزه IPTV بررسی شد. به منظور بررسی و ارائه مدل نهایی، در این مرحله، رویکرد معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت PLS.2 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که مدیریت منابع انسانی با 4 مؤلفه به کارگیری منابع انسانی، فرهنگ نوآورانه منابع انسانی، مدیریت دانش منابع انسانی و بهسازی منابع انسانی، نقش مثبت و معناداری (0/797) در اجرای موفق نوآوری باز در حوزه IPTV سازمان صداوسیما بر عهده دارد.

در پژوهش حاضر سعی شده است با بررسی دقیق پژوهش های انجام شده در خصوص تابع تقاضا، روشی برای استخراج توابع تقاضای ارتباطات میان فردی در شبکه های اجتماعی ارائه شود تا با مدل سازی ریاضی دقیق، امکان مطالعه رفتار کاربران در فضای مجازی و مدیریت آسیب های احتمالی فراهم آید. بر این اساس، واحد تحلیل در این مطالعه، کاربران شبکه های اجتماعی در نظر گرفته شده است. پس از مدل سازی روش استخراج تابع تقاضا در محیط فعالیت رسانه های اجتماعی، به منظور بررسی امکان اجرای روش پیشنهادی در فضای واقعی، اطلاعات مربوط به 621 نفر از کاربران شبکه های اجتماعی جمع آوری شد و بعد از بررسی اولیه 120 نفر انتخاب شدند. همچنین اطلاعات لازم برای اجرای مدل پیشنهادی بر اساس پرسشنامه محقق ساخته (با ضریب CVR و اسپیرمن قابل قبول) جمع آوری شد. روش استخراج توابع تقاضا، رگرسیون غیرخطی لگاریتمی و الگوریتم جستجوی غیرخطی تک بعدی بوده است. یافته ها نشان داد که با ترکیب این دو روش آماری و ریاضی، می توان توابع تقاضا را برای شبکه های اجتماعی و ارتباطات رودررو استخراج کرد.