پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی

پژوهش های ارتباطی 1380شماره 27 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

سخن نخست(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۷
خبر محصول با ارزش و جوشان رسانه وعامل معنابخشی به پدیده‌ها و رخدادها است. این فعالیت رسانه‌ای از چنان اهمیتی برخوردار است که آن را طبیعی‌ترین کارکرد رسانه دانسته‌اند و بخش عمده‌ای از توان فکری، منابع مالی و امکانات هررسانه‌ای اعم از دیداری، شنیداری و مکتوب به آن اختصاص می‌یابد. پیشرفت علم و فناوری و رشد سریع ارتباطات و تعاملات بشری نیز نه تنها از اهمیت آن نکاسته است بلکه نیاز به سرعت، جذابیت و جامعیت در خبر، هرروز بیشتر از بیش احساس می‌شود. نخستین جشنواره خبر صداوسیما، در آبان ماه امسال برگزار شد تا به بررسی و ارزیابی فالیت خبررسانی در رسانه بپردازد و با بهره‌گیری از نظریات مختصصان به سؤال‌های مطرح در این زمینه پاسخ دهد. جشنواره خبر که به همت معاونت سیاسی سازمان صداوسیما با اشعار ارتباط بین صاحبنظران کشور با بخش تولید خبر سازمان قدمهای موثری در این راه برداشته شود. از میان سی مقاله رسیده به بخش علمی، پنج مقاله در جشنواره ارائه شد که در این ویژه‌نامه به چاپ رسیده است. برای همین، از اهتمام و حسن توجه همکاران محترم برگزاری جشنواره خبر در معاونت سیاسی صداوسیما تقدیر و تشکر می‌شود. پژوهش و سنجش در این ویژه‌نامه به دنبال بررسی ابعاد مختلف خبر است. پژوهشگران، کارشناسان و استادان ارتباطات، هریک از دیدگاهی موضوع را بررسی کرده‌اند. این بررسی‌ها، در مجموع پیوستاری می‌سازد که خبر را از شکل گزارش عینی از رویدادها و فراورده‌ای وفادار به عینیت تا کالایی صنعتی و نیز محصولی صنعتی از نظام رسانه‌ها و دولت‌ها تا بازتاب تخیل و دنیای ذهنی ارتباط‌‌ گران اقتصادی و سیاسی مورد توجه قرار می‌دهد. دراین بررسی‌ها، خبر روی طیفی از واقعیت عینی تا اثری جادویی و نیز طرح و نقشه‌ای دستور گزارانه از برنامه‌های در دست اجرای حال و آینده دولت‌ها که ریشه در منافع و مصالح قدرت‌های ملی و جهانی دارد، درنوسان است؛ خبر، ممکن است از خدمت محض به قدرت‌های مسلط جهانی و حفظ و تثبیت و تداوم سلطه آنان تا تمایل به خدمت محض به منافع عمومی؛ و نیز ترکیب‌های متنوعی از این وجه تغییر کند. دراین ویژه‌نامه، علاوه بر مسائل راهبردی و چشم‌اندازهای ساختاری و نیز موارد محتوایی و موضوعی و اهداف خبری، به ارزش‌ها، کارکردها، نقش‌ها، روش‌ها و همچنین نارسایی‌هایی مربوط به فرم، تکنیک و فناوری‌های خبری نیز پرداخته شده است، ضمن آنکه تلاش شده در این زمینه‌ها پیشنهادها و توصیه‌هایی نیز ارائه شود. انتشار ویژه‌نامه خبرگامی است در جهت شناخت بیشتر این فراورده رسانه‌ای، اما به نوبه خود پرسش‌های جدیدی را نیز مطرح می‌سازد که باید در اندیشه پاسخ آنها بود که طرح این پرسش‌ها ضرورت هم‌اندیشی بیشتر و طرح بحث‌های دقیق‌تری را ایجاب می‌کند و این همه حاکی از اهمیت و جایگاه خبر و نقش و مسئولیت سنگینی است که رسانه‌ها بویژه رسانه فراگیر و ملی صداوسیما دراین زمینه به عهده دارند.
۲.

نقد و بررسی خبر در رسانه - مصاحبه با استادان گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۰
تقویت مبانی فکری و کمک به ارتقای سطح محصولات سازمان صداوسیما از طریق ارائه و بحث و بررسی مبانی نظری علوم ارتباطات ازجمله رسالت‌های فصلنامه پژوهش و سنجش است. جایگاه رفیع خبر و اطلاع‌رسانی در مجموعه وظایف رسانه، برقراری پیوند میان مراکز علمی با سازمان صداوسیما را از اهمیت مضاعفی برخوردار ساخته است. از این رو، مشتاق فرصتی بودیم که به بهانه انتشار ویژه نامه خبر را با آنان به بحث بگذاریم. خوشبختانه گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی از پیشنهاد برگزاری این میزگرد با رویی باز استقبال کرد و ما به میهمانی اساتید گرانقدر این گروه دعوت شدیم. آنچه پیش روست حاصل گفتگویی صمیمانه با استادان گرامی است که بی‌تردید حاوی نکات ارزشمندی برای استفاده علاقمندان حوزه خبر و اطلا‌ع‌رسانی است.
۳.

خبر، رسانه‌های خبری و کنترل دروازه‌ها(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶
مفهوم دروازه‌بانی در حوزه اطلاع‌رسانی و خبر مفهومی کاملا آشناست که از دیرباز مورد توجه دولت‌ها و رسانه‌های خبری بوده است و علی‌رغم تحولات گوناگون و بسیار گسترده دراین عرصه، هم‌اکنون نیز جاذبه نظری و عملی خویش را حفظ کرده است. نگارنده در این مقاله کوشیده است ضمن مرور تحول این مفهوم، مهم‌ترین الگوهای دروازه‌بانی خبر را در چارچوب نظریه‌های دیویدمنینگ وایت وای.زد.باس مورد بررسی قرار دهد و نقش عمیق دروازه‌بانان خبر را با تبیین دو نوع کنترل در دروازه‌بانی -کنترل پس فرست/فیدبک و کنترل توزیع-تشریح کند. در تامل نسبت به وضعیت فعلی دروازه‌بانی خبر، نگارنده با اشاره به دو رویکرد نئولیبرال متکی بر فرهنگ از یک سو و اقتصاد سیاسی از سوی دیگر و با برشمردن تاثیرات شگرف ناشی از ظهور پدیده شبکه جهانی اینترنت، تاکید می‌کند که دروازه‌بانان تنها در صورتی نقش کمتری خواهند یافت که رقابت در تولید و توزیع اطلاعات بسیار شانه‌به‌شانه باشد.
۴.

کنکاشی در مفهوم عینی گرایی در روزنامه‌نگاری معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۷
عینی‌گرایی Objectivity به عنوان یکی از شاخص‌های معرفت‌شناسی و روش‌شناسی پارادایم نوگرا، دیرزمانی است که در مرکز توجه اندیشمندان حوزه‌های گوناگون علوم تجربی و اجتماعی قرار دارد. به موازات رشد سریع رسانه‌ها در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، این بحث در قلمرو روزنامه‌نگاری مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی نیز مطرح شد و مباحث مفصلی را به همراه آورد. نگارنده این مقاله کوشیده است ضمن تبیین آنچه عینی‌گرایی در روزنامه‌نگاری خوانده می‌شود. سیر تحول این مفهوم را باتوجه به رابطه متعامل آن باتحولات سیاسی اجتماعی قرن بیستم مورد بررسی قراردهد و انتقادات وارد به آن را به بحث بگذارد. مطالعات موردی که به روش تحلیل محتوا بر روی برنامه‌های گوناگون تلویزیونی و گزارش‌های متنوع مطبوعاتی توسط دانشمندان و اندیشمندان صاحب نام حوزه‌ رسانه‌و خبر انجام گرفته - و بخش پایانی این مقاله به مرور آنها اختصاص یافته است - در شناخت نقاط ضعف و قوت این مفهوم راهگشا خواهد بود.
۵.

ایدئولوژی و اخبار(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۶
نسبت میان خبر و واقعیت‌ ازمهم‌ترین مباحث نظری در حوزه روزنامه‌نگاری است. دیدگاه‌های اندیشمندان دراین خصوص را می‌توان در طیفی قرار داد که در یک قطب آن عینی گرایان و در قطب دیگر آن دیدگاه‌های انتقادی قرار دارد. منتقدان عینی‌گرایی خبر را نه بازتاب واقعیت که ساخته و پرداخته رسانه‌ها و متاثر از منافع و اهداف ایدئولوژیک مالکان رسانه می‌دانند. این مقاله به بررسی نسبت ایدئولوژیک قدرت،زبان و رابطه آنها با نحوه تولید و پردازش خبر می‌پردازد و آراء فیلسوفان و اندیشمندان جامعه‌شناسی در روزنامه‌نگاری را در این باب به بحث می‌گذارد.بخش قابل توجهی از مقاله به بررسی پنج‌ شیوه و روال کلی که ایدئولوژی از طریق آنها عمل می‌کند یعنی بازنمایی روابط سلطه به صورت مشروع، انحراف و پنهان کاری، ایجاد وحدت، چندپارگی و شیئی‌وارگی اختصاص یافته است.سپس نگارنده به بررسی ابزارها و شیوه‌های تحکیم ایدئولوژی غالب از طریق رسانه‌ها می‌پردازد و بحث خود را با تشریح پنج فیلتر خبری که دسترسی به وسایل ارتباط جمعی را جز برای دولت و صاحبان پرقدرت سرمایه برای دیگر اقشار و نمایندگان فکری آنها غیرممکن می‌سازد به پایان می‌برد.
۶.

مدخلی بر مبانی خبر در قرآن (ارزش‌های خبری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۲
نحوه تعامل اسلام با علوم و پدیده‌های جدید، هم برای کشور ما که قانون اساسی خود را مبتنی بر دیانت اسلام نوشته شده است و هم برای تمامی مسلمانان جهان اهمیت زیادی دارد. این مقاله، با اشاره به جامعیت دین مبین اسلام، ضرورت توجه به ارزش‌های تعالی با استفاده از رویکرد دینی، بعد آسمانی تمدن و رهایی از مادیت صرف را مورد تاکید قرار می‌دهد. نگارنده با بررسی دیدگاه قرآن درخصوص کارکردهای رسانه‌و به ویژه بخش خبر، به توضیح و تبیین مفاهیم به کار گرفته شده در قرآن برای بیان خبر و گزارش می‌پردازد. دراین بررسی، ارزش‌های موردنظر قرآن در خبررسانی ذیل عناوین واقع‌گویی، حق‌گویی، سودمندی، آرامش‌بخشی، امیدزایی و بیان مودبانه و نرم‌گویی مورد طرح و بحث قرار می‌گیرند. توجه به مصالح عمومی که موجب محافظت از اعتبار و وجاهت رساله نیز می‌شود، به موازات فرهنگ خبررسانی در قرآن، مورد تاکید نویسنده مقاله است. مذهب از دیرباز در تحولات جوامع انسانی نقشی برجسته داشته‌است. این نقش برخلاف تصور گروهی از اندیشمندان، نه‌تنها در عصر ما تضعیف نشده بلکه حتی آشکارتر و تعیین کننده‌تر نیز شده است؛ چنانکه درسال‌های آخر قرن بیستم، هم منازعات مذهبی بخش عمده‌ای از منازعات بین‌المللی را تشکیل داده است و هم در حوزه نظری، گرایش‌های بسیار قوی و پویایی در نظریه پردازی در باب تاثیرات فرهنگ، تمدن و مذهب بر تحولات جهانی پدید آمده است. در چنین شرایطی، مذهب به طور مستقیم یا غیرمستقیم محتوای بسیاری از رویدادهایی را که از ارزش خبری برخوردارند تشکیل می‌دهد و در نتیجه نحوه تنظیم خبر نیز نه تنها بر برداشت مخاطبان از رویدادی که مخابره می‌شود تاثیر می‌گذارد بلکه درک و فهم آنان را نسبت به«مذهب» کنترل می‌کند. نگارنده در این مقاله کوشیده است ضمن نشان دادن ضعف رسانه‌ها در پوشش موضوعات مذهبی، علل این ناکارآمدی را در دو عنوان علل ساختاری و علل نهادی جمع‌بندی کرده و به بحث بگذارد.
۷.

ایدئولوژی و جانبداری در اخبار دانشجوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۱
ایدئولوژی، سیستمی از ایده‌ها و قضاوت‌های روشن، صریح و عموما سازمان یافته است که موقعیت یک گروه یا جامعه را تفسیر، تشریح و اثبات می‌کند. ایدئولوژی، توسط بازیگران اقتصادی و سیاسی اجتماع و از راه‌های مختلف، از جمله اشاعه اخبار، باز تولید می‌شود. در جوامع سرمایه‌داری غربی، سرمایه‌داران سوداگر، از اخبار برای حفظ موقعیت و نفوذ اجتماعی خود بهره می‌گیرند. ایدئولوژی محافظه کارانه آنان، از یک سو برایشان اطمینان بخش و توجیه کننده است و از سوی دیگر به آنان کمک می‌کند که به جای رویارویی با رقبا، با آنها متحد شوند. بدین ترتیب، صاحبان سرمایه در غرب از راه مالکیت بر زنجیره رسانه‌ها، به طور نامحسوس وبه گونه‌ای بر شیوه انتخاب، ارائه و تدوین رویدادهای رسانه‌ای تاثیر می‌گذارند که در نهایت، این رویدادها را در خدمت صاحبان قدرت قرار دهند. از نظر مکتب گلاسگو، وسایل ارتباط جمعی بازوی فرهنگی نظم صنعتی هستند و اخبار آنها از زاویه دید منافع کارفرمایان و به جانبداری از آنان تهیه می‌شود. سبک‌های خبرنویسی، ارزش‌های خبری و نحوه ارائه مطالب در رسانه‌های امروز جهان، شدیدا متاثر از آموزه‌های روزنامه‌نگاری غربی است. این آموزه‌ها باتوجه به مقتضیات رشد و توسعه سرمایه‌داری، به ترویج ایدئولوژی اینترناسیونالیسم آزادی‌گرا می‌پردازند. از نظر «فاولر» ایدئولوژی در زبان خبرها خود را بیان می‌کند. این کار، هرروزه با تکرار باورها و مدل واره‌های عمومی جامعه، به باز تولید ایدئولوژی وفاق اجتماعی منتهی می‌شود. بررسی‌های تطبیقی نشان می‌دهند که رویدادهای واحد، از رسانه‌های جوامع مختلف جهان، به شیوه‌هایی متفاوت گزارش شده‌اند.
۸.

باز تولید ایدئولوژی در خبر نگاهی به ساختار خبر بعداز 11 سپتامبر 2001(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷
حوادث 11 سپتامبر و رویدادهای پس از آن، درمجموع با یک ضربه، تصویری آمرانه را به جهان تحمیل کرد که تقریبا بسیاری از افراد حساس نسبت به مسائل خرد و کلان جاری در جهان را وادار ساخت این مقطع تاریخی را، اگر نه نقطه عطف، که دست کم تکیه گاهی برای آغاز بررسی‌های جدید بدانند: حتی آنکه که شروع تازه جدید را بسیار زودتر از این می‌دانستند، نتوانسته‌اند اهمیت این مرحله را به کلی نادیده بگیرند. این مقاله نگاهی است به ساختار تولید، پردازش، انتشار و بازتولید خبر به ویژه بعداز رویدادهای 11 سپتامبر، که لزوم ارجاع به ایدئولوژی و تعمیم و گسترش آن را به خبر، باتوجه به کاربرد خبرایدئولوژیک درجهانی سازی یادآور می‌شود. در این نگاه، خبر نظامی است فراسازمانی که باید جهانی سازی را در پیشبرد هدف‌های خود یاری دهد و روند آن را تسهیل کند.
۹.

اصول و روش‌های جدید خبری باتکیه بر وسایل ارتباط جمعی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴
اصول خبرنویسی یا تهیه و تنظیم و ارائه مطالب خبری، همواره متاثر از دو عامل نوآوری در فناوری ارتباطی وتحولات اجتماعی بوده است. این مقاله، ضمن معرفی دوشیوه یا سبک جدید خبری، یعنی «سبک سناریویی»و«سبک سیال ذهن یا رئالیسم جادویی» به بررسی فنون و روش‌های جدید تیترنویسی خبری در صداوسیما می‌پردازد. نویسنده در ادامه، با اشاره به دو روش جدید مصاحبه که پس از دوم خرداد 76 در ایران کاربرد فراوان یافته است، دو فن از فنون جدید گزارش‌نویسی در مطبوعات را معرفی می‌کند، چرا که گزارش‌نویسی با بهره‌گیری از خبر، مصاحبه و اطلاعات لازم دیگر امکان‌پذیر خواهد شد.
۱۰.

واژه لید فراموش می‌شود(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۰
درحدود نیمه‌ قرن بیستم میلادی، هنگامی که الگوی هرم وارونه، به عنوان شیوه‌ای کارآمد در خبرنویسی پذیرفته شد، روزنامه‌نگاران«لید»(Lead) و لیدنویسی را نیز مهارتی پراهمیت در رسانه‌ها- بیشتر نوشتاری- تلقی کردند. این را که نوشتن خبر، به صورت هرم وارونه مزایای بی‌گفتگویی دارد، این را که هرم وارونه تکلیف خبرنگار، سردبیر و خواننده را روشن می‌کند و این را که این شیوه را می‌توان آموخت و آموزش داد،همگان پذیرفته‌اند و به دلیل همین ملاحظه‌ها و نیز به دلیل ساده و روشمند بودن این الگو آموزش آن در کلاس‌ها هنوز ادامه دارد. در کشورما، لید با قواعدی مشخص، به همت استادان و با بهره‌گیری از دانش آنان، در دانشگاه‌های روزنامه‌نگاری به بحث گذاشته شد و از اواخر دهه 40 شمسی‌ در مطبوعات رواج یافت.هنوز هم در مطبوعات و مدارس روزنامه‌نگاری ما، لید و هرم وارونه، به سبب امتیازهای خاص خود، از شیوه‌های درست، علمی و کاربردی خبرنویسی شناخته می‌شوند. البته با تاسف باید پذیرفت که به دلایل مختلف در مطبوعات و در رسانه‌های دیگر ما، هنوز خبر را به شیوه‌های پیش از عصر هرم وارونه یعنی شیوه‌هایی مانند ترغیب زمانی یا روش تاریخی، روایت آزاد خبر، آمیختن خبر با شعار و تبلیغ و می‌نویسند. پرسشی که کوشش شده‌است تا در این نوشتار به آن پاسخ داده شود این است که آیا شیوه هرم وارونه و کاربرد لید، هنوز هم در دنیا رواج دارد؟ نویسنده، قصد آن ندارد که بحث و نظر مطرح شده را حرف و سخن آخرین و دریافت‌ها و رهیافت‌های ارائه شده را دارای قطعیت نظری و کاربردی بداند. بلکه مطالب حاضر را تنها مدخل و آغازی براین بحث با اهمیت تلقی می‌کند و ورود به آن را در شان ودر خور صاحبنظران می‌داند.
۱۱.

مخاطب شناسی اخبار خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۷
شناخت علایق، سلایق، نیازها و مصالح مخاطبان بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون از ضرورت های تولید این گونه برنامه‌هاست. این از آن روست که نحوه تولید و تدوین برنامه‌های خبری در کشورما و اصولا جنس این گونه برنامه‌ها با یکنواختی و سکونی همراه است که خطر ازدست دادن مخاطب را مضاعف می‌کند. لذا اهمیت شناخت آنچه بینندگان، ارزش خبری تلقی می‌کنند غیرقابل انکار است. این مقاله، با معرفی تحقیق به عمل آمده به منظور شناخت مخاطبان خبرخارجی در پنج کشور، می‌کوشد شیوه رمزگذاری و رمزگشایی اخبار خارجی در این کشورها را به بحث و بررسی بگذارد تا از این رهگذر، الگوی علمی و قابل اتکایی را جهت انجام پژوهش‌های مشابه در سازمان صداوسیما ارائه دهد.
۱۲.

نقش رسانه‌های گروهی در اطلاع‌رسانی و عوامل بروز بی‌اعتمادی مخاطب نسبت به خبر(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۸
نشر خبر، یکی از مهم‌ترین وظایف وسایل ارتباط جمعی وازجمله کارکردهایی است که این وسایل را به ابزاری قدرتمند برای نفوذ در افکار عمومی وجهت دادن به نگرش‌ها تبدیل می‌کند. این مقاله ضمن اشاره به برخی از کارکردهای رسانه در زمینه‌اطلاع‌رسانی و ارائه توضیحی مختصر در مورد ویژگی‌های پیام که تولید عملی یک رسانه به‌شمار می‌رود، به نحوه اعتمادسازی در خبر می‌پردازد؛ عواملی را که موجب بی‌اعتمادی مخاطبان نسبت به خبررسانی رسانه می‌شود مورد کنکاش قرار می‌دهد و در هر بخش، راه‌های جلوگیری از این بی‌اعتمادی را به اجمال بیان می‌کند. نگارنده عوامل متعددی را در بروز بی‌اعتمادی مخاطب به اخبار مؤثر دانست اما آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است، عوامل مؤثر رسانه‌ای براین بی‌اعتمادی است که چالش‌هایی را در پذیرش یا عدم پذیرش پیام از سوی مخاطبان پدید می‌آورد.
۱۳.

کارهای روزمره میزخبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹
شبکه تلویزیون مستقل خبر لندن ITN دارای مزایای متعددی نسبت به بیشتر سازمان های تلویزیون خبری است. این سازمان، یک شرکت مستقل غیرانتفاعی است که صرفا به پخش خبر اختصاص دارد و برای خود، استودیوها و تسهیلات فنی جداگانه‌ای دارد. نگارنده دراین مقاله سعی دارد شمایی از برنامه‌های واقعی تلویزیون مستقل خبر (ITN) لندن را پیش‌ روی خواننده بگذارد. وی بخش‌های مختلف اطاق خبر و وظایف دست‌اندرکاران تهیه خبر از جمله سردبیران، دستیاران فنی، گویندگان و را تشریح و خاطرنشان می‌کند که مهم‌ترین دستورالعمل که باید همواره مورد توجه دست‌اندرکاران امورخبری قرار گیرد، اجتناب از کسالت‌آور بودن خبر است. دوبخش خبری در (ITN)،یعنی خبر ساعت 17:45 و خبر ساعت 22 در این مقاله با یکدیگر مقایسه می‌شوند. خبر ساعت 17:45 با فشردگی و شتاب خاصی همراه است و مدت پخش آن،‌تنها 15 دقیقه طول می‌کشد؛ اما در خبر ساعت 22 شب که به مدت نیم ساعت پخش می‌شود، الگوی متعارف آن است که در پانزده دقیقه اول و پیش از پخش پیام‌های بازرگانی، مجموعه‌ای از مهم‌ترین خبرها و ترکیب مناسبی از کلام و تصویر ارائه می‌شود. نیمه دوم خبر ساعت 10، شامل خبرهای ملایم‌تری است و موضوع‌هایی همچون رویدادهای جالب ‌توجه، خبرهای ورزشی، مسائل تحلیلی و ارائه اطلاعات مشروح را در برمی‌گیرد.
۱۴.

ارزش‌های خبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱۲
ارزش‌های خبری معیار گزینش رویدادها هستند، از بین هزاران خبری که هرروز اتفاق می‌افتد تنها تعدادی اندک شانس انتشار می‌یابند. انتشار این خبرها براساس علائق قومی، فرهنگی، دینی، مصالح سیاسی، اقتصادی،‌ جغرافیایی، نظامی و موارد عدیده دیگر است. گزینشگران خبر به هنگام گزینش هرخبر، ابتدا یک یا چند ارزش خبری موجود در خبر را برجسته کرده و سپس اقدام به انتشاران می‌کنند. خبرهایی که دارای ارزش‌های خبری معمول در عرف رسانه‌ها باشند(مانند دربرگیری، بزرگی، مجاورت معنوی یا جغرافیایی، شهرت، عجیب یا استثنایی بودن، برخورد و...) هرکدام قادر خواهند بود قشر خاصی از افراد را به سوی خود جذب کنند. افراد متعددی مانند گالئونگ، روژ، والتروارد، گایار، شولز، دکتر معتمدنژاد و سایر علمای حوزه ارتباطات در زمینه ارزش‌های خبری نظریه‌هایی را ارائه داده‌اند که به فهم هرچه بهتر بحث ارزش‌های خبری کمک فراوانی می‌کند.
۱۵.

ارزش‌های خبری امریکایی(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۴
این مقاله به تجزیه و تحلیل برنامه شخصیت هفته شبکه تلویزیونی ای‌ بی ‌سی در بخش خبر شامگاهی این شبکه در دوره‌ای 5 ساله اختصاص دارد که هدف از آن معرفی شخصیت‌های برجسته و ارزش‌هایی است که رسانه‌های جریان اصلی (Mainstream)در امریکا آنها آنها را تائید و تبلیغ می‌کنند. بیشتر افراد و شخصیت‌هایی که در این برنامه‌ها معرفی‌ شده‌اند در آمریکا زندگی می‌کنند و اغلب سیاستمدار یا شخصیت‌های عرصه هنر هستند و بیشتر آنها را مردان سفیدپوست و افراد سرشناس تشکیل می‌دهند. ارزش‌های امریکایی، همچون فردگرایی، قهرمان پروروی، سرمایه‌داری و میهن‌دوستی در برنامه‌های شخصیت هفته مورد تجلیل قرار گرفته‌اند. زنانی که برای معرفی در برنامه شخصیت هفته برگزیده شده‌اند در مقایسه با مردان از شهرت کمتری برخوردار بوده و بیشتر درزمینه فعالیت‌های اجتماعی و مراقبت از دیگران فعال بوده‌اند. افراد سیاه پوست در مقایسه با سفیدپوستان از طبقات محروم جامعه برخاسته‌اند و ازجمله افرادی هستند که برای اولین بار رتبه خاص را به دست آورده و بیشتر مشغول فعالیت‌های اجتماعی هستند. از خود گذشتگی به ویژه در مواقعی که زنان دارای این ویژگی بوده‌اند یکی از ارزش‌های برجسته به حساب آمده است.
۱۶.

جنگ دوم خلیج فارس: نخستین سانسورهای اعلام شده خبری(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶۹
جنگ دوم خلیج فارس(عراق- کویت+ ائتلاف امریکایی) برای بررسی رابطه سانسور و لحن احساسی و انتقادی موجود در اخبار تلویزیون، فرصت منحصر به فردی را فراهم آورد. پخش اخبار تلویزیونی مربوط به این جنگ، نه ازجهت اعمال سانسور، که از جهت مزین بودن مطالب و تصاویر خبری به برچسب یا زیرنویس «سانسورشده»، منحصر به فرد و بی‌همتا بود. در مجموع، 424 مطلب خبری تلویزیونی در طول جنگ دوم خلیج فارس مورد تحلیل محتوایی قرار گرفت. وجود یا فقدان برچسب یا زیرنویس «سانسور شده»، منبع اعمال سانسور و شبکه تولیدکننده از جمله سر مولفه‌هایی بودند که در این تحلیل محتوایی مدنظر قرار داشتند. مطالب خبری همچنین براساس ظرفیت احساسی، میزان غلظت احساسی (Emotional Intensity)و نیز لحن انتقادی مطلب در قبال منبع، درجه‌بندی شدند. نتایج به‌دست آمده برحسب تفاوت‌های بیننده محور و تولید کننده محور (Production and Viewer-based differences)،مورد بحث قرار گرفتند. بحث اینکه آیا سانسور«کارآمد» است، مستلزم لحاظ کردن مولفه‌های مختلفی از جمله جنبه منفی خبر و غلظت و نحوه نگاه انتقادی به منابع است که با نوعی نتایج پیش‌بینی نشده همراه است.
۱۷.

انقلاب دیجیتال، اینترنت و خبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۴
همان‌طور که قرن بیستم زودتر از تقویم، درسال 1876، بااختراع تلفن توسط گراهام‌بل آغاز شد؛ قرن بیست‌ویکم نیز درواقع با انقلاب دیجیتال و اینترنت در دهه 1990، از راه رسید. جهان رسانه‌ها در این دهه بیش از سه دهه قبل از آن متحول شده است و اطلاع و خبررسانی را به ضرورتی غیرقابل انکار برای زندگی در جوامع مدرن تبدیل کرده است. دهه 1990، آغاز دوران جدیدی در رقابت بین شبکه‌های چند رسانه‌ای محسوب می‌شود. دراین دهه، اینترنت و خدمات ارائه‌شده توسط آن، به سرعت گسترش یافته است ولی با این حال به‌طور قطع می‌توان گفت که اینترنت سال‌های 2000 نسبت به دهه قبل از آن مانند سینمای رنگی نسبت به سینمای صامت اوایل قرن بیستم خواهد بود. بعداز روزنامه‌ها و کتاب‌ها، اکنون رادیوها و تلویزیون‌ها نیز از شبکه اینترنت برای پخش پیام‌ها و برنامه‌های خود استفاده می‌کنند. دراوایل 1999، بیش از دو هزار ایستگاه رادیوئی و پنجاه(1) شبکه تلویزیونی از طریق اینترنت برنامه پخش می‌کردند و پیش‌بینی می‌شود باتوجه به اینکه امروز تقریبا هر کس می‌تواند شبکه تلویزیونی خاص خود را در اینترنت داشته باشد در سال‌های آینده سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف به تاسیس شبکه‌ تلویزیونی اقدام کنند.
۱۸.

خبر در قرن بیست‌ویکم، فناوری جدید، ارزش‌های قدیم و یک تعریف جدید از خبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶۱
تحولات گسترده و عمیق در سیاست، فرهنگ و فناوری آینده خبر و اطلاع‌رسانی را با ابهاماتی مواجه ساخته است. این ابهامات و نیز جاذبه و ضرورت پیش‌بینی آینده متاثر از این تحولات بنیادی، مدیران خبری رادیو و تلویزیون را به تشکیل میزگردها، انجام تحقیقات و بررسی‌هایی به ویژه درخصوص تاثیر پیشرفت فناوری برخبر، رابطه خبر و تجارت و پیش‌بینی وضعیت خبر در قرن بیست‌ویکم واداشت. دریکی از این پژوهش‌ها تحت عنوان«خبر در قرن آینده» که توسط پروفشور مایکل شادسون جامعه شناس و استاد دانشگاه انجام گرفت. پاسخ‌هایی برای پنج موضوع بحث‌انگیز در مقوله خبر در قرن بیست‌ویکم ارائه‌شد که این مقاله دربردارنده خلاصه‌ای از آنهاست. این موضوعات بقا یا عدم بقای حرفه‌خبرنگاری، سلاطین خبر، تاثیر مخرب یا سازنده فناوری‌های جدید اطلاعات بر تقویت دموکراسی، تاثیر این فناوری‌ها برمحلی سازی خبر و نقش آنها در برابری دسترسی به اطلاعات را شامل می‌شود.
۱۹.

اخبار تلویزیونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۴
جستجوی راه‌ حل برای مشکلات و دشواری‌هایی که در بخش‌های عملیاتی سازمان‌های رسانه‌ای به وجود می‌آیند، به غیراز برخورداری از دانش فنی، مستلزم تجربه و آشنایی مستقیم با عملیات و اقداماتی است که در این بخش‌ها به انجام می‌رسد. ازجمله مهم‌ترین و تاثیرگذار‌ترین این بخش‌ها در رسانه، بخش‌های تهیه، تنظیم و پخش خبر است که در هرنوع از رسانه‌ها-مطبوعات،رادیو،تلویزیون و غیره-علی‌رغم برخی تشابهات، از خصوصیات ویژه و منحصر به فردی برخوردارند. نگارنده این مقاله، می‌کوشد ضمن تاکید بر تفاوت‌های تولید، پردازش و پخش خبر در تلویزیون با سایر رسانه‌ها ویژگی‌های کار درهریک از این بخش‌ها را با تلفیق نظریه وتجربه عملی در مراحل گوناگون از جمله «تهیه فیلم و گردآوری الکترونیکی خبر»،«اتاق تدوین و تنظیم خبر»،«نگارش خبر» و سایر مراحل بیان کند و راهکارهایی را برای مشکلاتی که اغلب دراین مراحل روی می‌دهند، ارائه دهد.
۲۰.

مهندسی خبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۹
فرایند تولید و پخش خبر دارای مراحل متعددی است که از جمع‌آوری و پردازش اطلاعات آغاز می‌شود و به محصول نهایی، یعنی پخش خبر پایان می‌پذیرد. مهندسی خبر، طراحی کاربردی است که با طراحی و بهبود سیستم‌های در برگیرنده انسان و اطلاعات و تجهیزات در ارتباط است و تلاش می‌کند با درآمیختن علوم و فنون خبری و روش‌های علوم مهندسی، نتایج حاصل از این سیستم‌ها را هوشمندانه بهینه‌ کند. اهداف مهندسی خبر، ایجاد بستری مناسب جهت جامع‌نگری، پربارسازی، نوآوری، کیفیت، سرعت و بهره‌وری در تولید و پخش خبر است. جهت نیل به‌این اهداف، هفت مرحله به عنوان مراحل اجرایی پیشنهاد شده است که از برنامه‌ریزی تولید خبر آغاز شده و به تدوین و پخش خبر پایان می‌پذیرد.
۲۱.

گرافیک در پخش خبر تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۶
کارایی هریک از مجموعه‌های خبری تلویزیونی، مدیون افراد آگاه و زبده‌ای است که با تلاش و دانش خود،‌خبر را با جذابیت بیشتر و کیفیت بهتری در اختیار مخاطبان و تماشاگران تلویزیون قرار می‌دهند. ازجمله دانش‌های فنی و هنری مؤثر دراین مجموعه، طراحی گرافیک است؛ گرافیک متحرکی که زیبایی‌ها و جذابیت‌های خبر را به طرح و تصویر می‌کشد. طراحی کپشن، طراحی Arm Station خبر، طراحی شیوه نمایش خلاصه اخبار و طراحی سرفصل‌های خبری، زیرنویس‌ها و فقط بخشی از وظایف طرح گرافیک تلویزیونی، را تشکیل می‌دهد. گاه در پخش خبر، علاوه بر تصاویر متحرک، به طرح‌ها و تصاویر ثابتی نیاز داریم که تهیه آنها برعهده طراح گرافیک است. Arm Station خبر که در ابتدای اخبار هرشبکه تلویزیونی پخش می‌شود و با فضاسازی مناسب، آغاز خبر را اعلام می‌کند، در تهییج بیننده تاثیر بسیاری دارد. نحوه ارائه خلاصه خبرها، طراحی سرفصل‌های خبری و به گونه‌ای که برای تماشاگر تلویزیون گیرایی و جذابیت داشته باشند، نیازمند ایده‌یابی طراحان گرافیک تلویزیونی است. اما متاسفانه در شبکه‌های تلویزیونی کشور، هنوز این مقوله، جایگاه واقعی خود را نیافته است.
۲۲.

کاربرد پروتکل MOS در تحریریه‌های خبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۵
امروزه سرورهای رسانه‌ای برآنند که از پروتکلی به نام Media object Server یا به طور خلاصه MOS بهره ببرند. این پروتکل که بهره‌گیری از سیستم یادشده را در دوسال گذشته میسر کرده است. در مرکز ثقل مباحثات کارشناسان دنیای خبری قرار گرفته است و با اضافه‌شدن «فراداده‌ها Meta Data»،به عنوان مجموعه‌ای از اطلاعات پایه اهمیت بیشتری یافته است. این سرور یک سیستم ارتباطی آزاد تحت هدایت AP بهترین راه ادغام سیستم‌های پیچیده تلویزیونی است و استفاده از آن درخبر خلاصه نمی‌شود. سیستم ENPS یک سیستم رایانه‌ای تولید اخبار الکترونیکی است و این سیستم امکان دسترسی هماهنگ خبرنگاران را به فایل‌های متنی و اطلاعات ویدئویی موجود در بخش رایانه مرکزی فراهم می‌آورد. پذیرفتن فناوری جدید(پروتکل MOS)در تحریریه‌های خبر منجر به حذف برخی شغل‌های زاید خواهد شد و صاحبان این شغل‌ها که با موقعیت حذفی شغلی خود مواجه می‌شدند، به هر ابزاری چنگ خواهند زد تا از بروز چنین فناوری‌هایی در مجموعه جلوگیری کنند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۴