علوم روانشناختی

زمینه: تحقیقات متعدی پیرامون حمایت اجتماعی و راهبردهای تنظیم هیجان انجام شده است، اما تأثیر حمایت اجتماعی و راهبردهای تنظیم هیجان در پیش بینی سلامت روانی افراد مبتلا به اسکلروزیس چندگانه مورد غفلت واقع واقع شده است. هدف: تأثیر حمایت اجتماعی و راهبردهای تنظیم هیجان در پیش بینی سلامت روانی افراد مبتلا به اسکلروزیس چندگانه بود. روش : پژوهش از نوع همبستگی بود، جامعه آماری شامل کلیه افراد مراجعه کننده به مرکز درمانی اسکلروزیس سینا در فصل بهار سال ۱۳۹۷ بود، 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش ، پرسشنامه بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989)، تنظیم شناختی هیجان (گارنفسگی، 2001) و حمایت اجتماعی (زیمن، 1988). تحلیل داده ها با روش آماری رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. یافته ها: نشان داد که، در سطح (0/01 p< ) حمایت اجتماعی ادراک شده و سبک های تنظیم هیجان واریانس بهزیستی روانشناختی تبیین کردند. همچنین مشخص شد که سبک های شناختی تنظیم هیجان و حمایت اجتماعی ادراک شده همبستگی ضعیف تا متوسط در سطح (0/05 p< ) دارند. نتیجه گیری : حمایت اجتماعی و سبک های شناختی تنظیم هیجان قادر به پیش بینی بهزیستی روانشناختی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بودند.

زمینه: اعتیاد به اینترنت می تواند آسیب های روانشناختی در برداشته باشد. متغیرهای متعددی می توانند در اعتیاد به اینترنت نقش داشته باشند که می توان به کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و راهبردهای مقابله با استرس اشاره کرد. مسئله تحقیق این است که آیا راهبردهای مقابله با استرس در رابطه بین کیفیت زندگی و رضایت از زندگی با اعتیاد به اینترنت، نقش واسطه ای ایفا می کنند؟ هدف: این مطالعه با هدف بررسی تدوین مدل پیش بینی اعتیاد به اینترنت بر اساس کیفیت زندگی و رضایت از زندگی با نقش واسطه ای راهبردهای مقابله با استرس انجام گردید. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه های علامه طباطبائی و الزهرا (س) در سال 98-1397 بودند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود، به این صورت که از بین دانشجویان 300 نفر بر اساس ملاک های ورود و خروج پژوهش به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (1996)، پرسشنامه کیفیت سازمان جهانی بهداشت (1996)، پرسشنامه رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) و پرسشنامه راهبردهای مقابله ای بیلینگز و موس (1981) بودند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که کلیه ی متغیرهای پژوهش به جز راهبرد مقابله ای هیجان مدار رابطه منفی معناداری با اعتیاد به اینترنت داشتند. نتایج تحلیل مسیر حاکی از برازش مناسب مدل بود که در آن هم کیفیت زندگی و هم رضایت از زندگی به صورت مستقیم و غیر مستقیم (از طریق راهبردهای مقابله با استرس) اعتیاد به اینترنت را پیش بینی کردند (0/001 > p ). نتیجه گیری: کیفیت زندگی و رضایت از زندگی در کنار سایر عوامل ازجمله شیوه ی مقابله با مشکلات فرد، نقشی کلیدی در اعتیاد به اینترنت ایفا می کنند و لزوم توجه به این عوامل در برنامه های پیشگیری ضروری است.

زمینه : مطالعات متعددی به تأثیر مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی بر ترس از صمیمت زوجین پرداخته اند. اما پیرامون اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی بر ترس از صمیمیت زنان شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف : بررسی اثربخشی آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی بر ترس از صمیمیت زنان مراجعه کننده به کلینیک های شهر اصفهان بود. روش : پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری کلیه زنان مراجعه کننده به کلینیک های مشاوره شهر اصفهان در زمستان سال 1397 بود. 30 نفر به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: پرسشنامه ترس از صمیمیت ( FIS ) دسکاتنر و تلن (1991) و جلسات آموزش تلفیقی مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی طاهری (1394). تحلیل داده ها با استفاده روش تحلیل کوواریانس چند متغیره انجام شد. یافته ها : آموزش مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی بر ترس از صمیمیت زنان مراجعه کننده به کلینیک های شهر اصفهان تأثیر دارد (05/0 > p ). نتیجه گیری : ترس از صمیمیت زنان مراجعه کننده به کلینیک های شهر اصفهان بر اساس آموزش مهارت های ارتباطی و طرحواره درمانی بهبود یافت.

زمینه: پژوهش های متعددی پیرامون شناسایی عوامل اثرگذار بر انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان پایه نهم انجام شده است. اما در زمینه پژوهش از نوع کیفی و نقش دوران کودکی در انتخاب رشته تحصیلی خلأ پژوهشی در بافت کشور وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفی عوامل مؤثر در دوران پیش از دبستان و دبستان، بر انتخاب رشته تحصیلی دانش آموزان پایه نهم انجام گرفت. روش : این پژوهش از نوع کیفی و نظریه داده بنیاد بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه نهم یکی از مدارس منطقه 2 شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بود، تعداد 16 نفر به روش نمونه گیری نظری به عنوان نمونه انتخاب شدند، ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق بود. تحلیل داده ها به شیوه اشتراوس و کوربین (1998) انجام شد. یافته ها: عوامل به دست آمده در دوره پیش از دبستان شامل پیگیری علایق و توانمندی ها و آماده سازی فضای بروز علایق و توانمندی های فرد است. در دوران دبستان، عوامل محتوایی شامل تجربیات فرد و واکنش های رفتاری اطرافیان و در قسمت عوامل فرآیندی مربوط به این دوران، کدهای محوری مشاهده و الگوبرداری (تأثیر دیگران) و درون فکنی حاصل شد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که در دوره پیش از دبستان خانواده و اقوام در ایجاد و پیگیری رغبت ها و توانمندی های فرد مؤثر می باشند، در دوران دبستان به دلیل افزایش سن و پیچیده تر شدن فرآیندهای شناختی، و همچنین ورود به مدرسه، عوامل تأثیرگذار متنوع تر می شوند.

زمینه: تحقیقات متعددی در زمینه تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و درمان شناختی رفتاری انجام شده است. اما پژوهشی که به مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر بر خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن مغفول مانده است. هدف: مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر بر خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن بود. روش: پژوهش از نوع نیمه تجربی ﺑﺎ ﭘیﺶ ﺁﺯﻣﻮﻥ - ﭘﺲ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻭ پیگیری به مدت 3 ماه ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﮔﺮﻭﻩ گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به درد مزمن مراجعه کننده به بیمارستان حضرت رسول اکرم شهر تهران در تابستان 98 بود که تعداد 45 نفر به عنوان نمونه انتخاب و بصورت تصادفی در ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺁﺯﻣﺎیﺶ ﻭ یک ﮔﺮﻭﻩ گواه ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ابزار پژوهش عبارت اند از: پرسشنامه خودکارآمدی درد نیکولاس (2007) مداخله درمان پذیرش وتعهد (هیز و همکاران، 2013) و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر (بن نینک، 2014). داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و روش اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: بین درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر با گروه گواه در خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن تفاوت معناداری وجود داشت (0/001 > P ). اما بین درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر در خودکارآمدی درد بیماران مبتلا به درد مزمن تفاوت معناداری وجود نداشت (0/05 < P ). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش وتعهد و درمان شناختی - رفتاری مثبت نگر ﺭﻭﺵ های ﻣﺆﺛﺮی ﺑﺮﺍی افزایش خودکارآمدی درد ﺩﺭ ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﻣﺰﻣﻦ ﻣی ﺑﺎشند.

زمینه : تحقیقات متعددی به بررسی رابطه کارکردهای اجرایی مغز با تاب آوری در ورزشکاران پرداخته اند، اما پیرامون پژوهش با موضوع بررسی نقش مؤلفه های کارکردهای اجرایی مغز با بررسی میانجی گری تاب آوری شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: بررسی موفقیت شطرنج بازان حرفه ای تحت تأثیر نقش مؤلفه های کارکردهای اجرایی مغز با بررسی میانجی گری تاب آوری بود. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی شطرنج بازان حرفه ای دارای ریتینگ ایران از سوی فدراسیون مربوطه در سال 1396-97 بودند.545 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: مقیاس تاب آوری کانر و داویدسون (1991-1979)، آزمون عملکرد مداوم دیداری شنیداری (انجمن روان پزشکی آمریکا، 2002)، آزمون برج لندن شالیس (1982) و نمره ریتینگ ورزشکاران شطرنج. تحلیل داده ها با روش ضریب تعیین و بارهای عاملی انجام شد. یافته ها: سه مؤلفه برنامه ریزی و سازماندهی، توجه مداوم و کنترل پاسخ به طور معنادار بر متغیر کارکرد های اجرایی بار شدند (0/05 P< ). مؤلفه های پنج گانه تاب آوری نیز به طور معناداری بر متغیر مکنون تاب آوری بار شدند (0/05 P< ). متغیر کارکرد های اجرایی و تاب آوری تأثیر مستقیم، مثبت و معنادار بر موفقیت شطرنج بازان داشتند (0/05 P< ). اثر ساختاری کل متغیر کارکرد های اجرایی نیز اثر غیر مستقیم آن به واسطه تاب آوری بر کارکرد های اجرایی معنادار بود (0/05 P< ). نتیجه گیری: با تقویت کارکرد های اجرایی میزان و احتمال موفقیت و مدال آوری شطرنج بازان افزایش یافت.

زمینه : مطالعات متعددی پیرامون بررسی اثر بخشی زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی بر صمیمیت زوجین ، کیفیت روابط و تعارضات زناشویی زوجین انجام شده است. اما پژوهشی که به مقایسه اثر زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی بر سازگاری فردی زوجین پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف : مقایسه اثربخشی زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی بر سازگاری فردی زوجین در سال های اولیه ازدواج بود. روش : پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش، شامل زوجین ناسازگار مراجعه کننده به مراکز سلامت و سرای محله و مشاوره در شهر تهران مناطق (1، 8) در سال 1395 بود. 24 زوج به روش داوطلبانه به عنوان نمونه انتخاب شدند. و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (12 زوج) جایگزین شدند. ابزار پژوهش عبارتند از: جلسات زوج درمانی هیجان مدار (جانسون، 2004)، جلسات ایماگوتراپی (هندریکس، 2004) و پرسشنامه پرسشنامه سازگاری بل (1961). تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل کوواریانس چند متغیره انجام شد. یافته ها: هر دو رویکرد زوج درمانی هیجان مدار و ایماگوتراپی بر سازگاری فردی زوجین تأثیر داشتند (0/001 > p ). نتیجه گیری: ایماگوتراپی و زوج درمانی بر روی سازگاری فردی زوجین تأثیرگذار بود و سبب افزایش سازگاری فردی زوجین شدند.

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی عوامل گرایش به استفاده از داروهای نیروزا و بررسی خودکارآمدی، تصویر بدنی و تلقین پذیری ورزشکاران پرداخته اند. اما پیرامون تبیین مدل معادلات ساختاری رابطه گرایش به استفاده از داروهای نیروزا در ورزشکاران بدنسازی براساس خودکارآمدی، تصویربدنی و تلقین پذیری با میانجی گری انگیزش موفقیت شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: تبیین مدل معادلات ساختاری رابطه گرایش به استفاده از داروهای نیروزا در ورزشکاران بدنسازی شهر تهران براساس خودکارآمدی، تصویربدنی و تلقین پذیری با میانجی گری انگیزش موفقیت بود. روش: از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه ورزشکاران رشته بدنسازی باشگاه های شهر تهران در سال 97 بود، تعداد 600 نفر به روش تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. . ابزار عیارتند از: پرسشنامه تلقین پذیری محقق ساخته (1398)، پرسشنامه تصویر بدنی (برون، کش و میکولکا، 1990): پرسشنامه ادارک از موفقیت (رابرتز، ترشو و بلاگی، 1998)، پرسشنامه خودکارآمدی (شوارزر و جروسالم، 1981)، پرسشنامه گرایش به مواد نیروزا (حبیبی و همکاران، 1395) . داده ها با مدل معادلات ساختاری و آزمون اثر میانجی تحلیل شد. یافته ها: بین خودکارآمدی و تصویر بدنی با گرایش به استفاده از مواد نیروزا رابطه منفی و معنی داری وجود داشت، بین تلقین پذیری و گرایش به استفاده از مواد نیروزا رابطه معنی داری وجود نداشت، بین تلقین پذیری و گرایش به استفاده از مواد نیروزا رابطه معنی داری وجود نداشت. بین تصویر بدنی و تلقین پذیری با انگیزش موفقیت رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت (0/01 ˂ P )، بین انگیزش موفقیت و گرایش به استفاده از مواد نیروزا رابطه منفی و معنی داری وجود نداشت و بین خودکارآمدی و انگیزش موفقیت رابطه منفی و معنی داری وجود داشت (0/05 ˂ P ). نتیجه گیری: نمی توان بر اساس خودکارآمدی، تصویر بدنی و تلقین پذیری گرایش به استفاده از مواد نیروزا را تبیین کرد.

زمینه: مطالعات متعددی پیرامون اثر بخشی روان درمانگری و بررسی توانش های سازش یافتگی و هیجانات منفی معتادان انجام شده است. اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی روان بنه درمانگری گروهی بر توانش های سازش یافتگی و هیجانات منفی معتادان مصرف کننده سنتی و صنعتی تحت درمان متادون پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: اثربخشی روان بنه درمانگری گروهی بر توانش های سازش یافتگی و هیجانات منفی معتادان سنتی و صنعتی بود. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه معتادان تحت درمان مرکز ترک اعتیاد امید فردا، زیر نظر سازمان بهزیستی شهر بیرجند بود. بر اساس نمونه گیری در دسترس 45 نفر بعنوان نمونه انتخاب و در سه گروه (15 نفری، مصرف کننده مواد سنتی، مصرف کننده مواد صنعتی و گروه گواه) جایگزین شدند. ابزار عبارتند از: پرسشنامه سازش یافتگی اجتماعی بل (1961)، پرسشنامه افسردگی، اضطراب، استرس ( DASS- 21 ) لاویبوند و لاویبوند (1999) و آموزش روان بنه درمانگری (غلامرضایی و طهرانچی، 1395). تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: روان بنه درمانگری گروهی بر بهبود سازش یافتگی عاطفی و کاهش هیجانات منفی تأثیر معنادار داشت (0/05 p< ). نتیجه گیری: برای افزایش توانش های سازش یافتگی و کاهش هیجانات منفی معتادان مصرف کننده سنتی و صنعتی تحت درمان متادون می توان از روان بنه درمانگری گروهی استفاده کرد.

زمینه: تحقیقات متعددی به بررسی اجتناب تجربه ای، تنیدگی، افسردگی و اضطراب جانبازان پرداخته اند. اما پژوهشی که به بررسی مقایسه اجتناب تجربه ای در جانبازان مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان افسردگی، اضطرابی و عادی پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اجتناب تجربه ای در جانبازان مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان افسردگی، اضطرابی و عادی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر پس رویدادی بود. از این رو تعداد 35 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان افسردگی، 35 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان اضطرابی و 35 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه پس از تشخیص اولیه روان پزشک و مصاحبه بالینی ساختار یافته به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه ها از نظر متغییرهای جمعیت شناختی با یکدیگر همتا شدند. پرسشنامه پذیرش و عمل (بوندو همکاران، 2011)؛ چک لیست اختلال تنیدگی پس از سانحه (ویرایش نظامی-1994)؛ پرسشنامه افسردگی بک (ویرایش- II -1996)؛ پرسشنامه اضطراب بک (ویرایش- II -1996) و پرسشنامه جمعیت شناختی در میان افراد شرکت کننده اجرا شد. داده ها از طریق روش تحلیل واریانس یک متغیره ( ANOVA ) و آزمون تعقیبی جهت مقایسه زوجی گروه ها مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: پژوهش حاضر نشان داد سازه شناختی اجتناب تجربه ای در بیماران مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان افسردگی در مقایسه با دو گروه دیگر بیشتر بود (0/001 > P ) . نتیجه گیری: از این مطالعه می توان نتیجه گرفت بیماران مبتلا به اختلال تنیدگی پس از سانحه همراه با نشانگان افسردگی از اجتناب تجربه ای و فرار افکار بیشتری برخوردار بودند

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی عوامل خیانت و ایجاد روابط فرازناشویی و سازش یافتگی زناشویی زوجین پرداخته اند. اما پژوهشی که به بررسی مقایسه اعتیاد به عشق و سازش یافتگی زناشویی در متأهلین با و بدون روابط فرازناشویی پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اعتیاد به عشق و سازش یافتگی زناشویی در متأهلین با و بدون روابط فرازناشویی انجام شد. روش: طرح پژوهش از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه زنان و مردان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان در بهار 1397 بود که از بین آن ها تعداد (58 مرد و 50 زن دارای روابط فرازناشویی) و تعداد (59 مرد 49 زن بدون رابطه فرازناشویی) به روش نمونه گیری دردسترس به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اعتیاد به عشق (پی بادی، 2005) و پرسشنامه سازش یافتگی زناشویی (اسپاینر، 1976) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل آزمون t گروه های مستقل استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد که دو گروه متأهلین دارای روابط فرازناشویی و بدون روابط فرازناشویی در متغیرهای سازش یافتگی زناشویی و اعتیاد به عشق با هم تفاوت معنی داری دارند (0/05> P ). بدین صورت که گروه متأهلین با روابط فرازناشویی نسبت به گروه متأهلین بدون روابط فرازناشویی به شکل معناداری دارای اعتیاد به عشق بیشتر و سازش یافتگی زناشویی کمتر بودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، لازم است که ابتدا با استفاده از مطالعه کیفی مناسب، عوامل ایجاد کننده روابط فرازناشویی در متأهلین شناسایی و سپس با بکارگیری زوج درمانی، تلاش شود تا با بهبود سازش یافتگی زناشویی در این زوجین، عشق و علاقه بین آنها نیز افزایش یابد.

زمینه: مطالعات متعددی به مقایسه اثر بخشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی و واقعیت درمانگری و تنظیم شناختی هیجان پرداخته اند. . اما پیرامون بررسی مقایسه اثربخشی شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی و واقعیت درمانگری بر تنظیم شناختی هیجان در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم شکاف تحقیقاتی وجود دارد . هدف: مقایسه تأثیر شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی و واقعیت درمانگری بر تنظیم هیجان مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود. روش: این پژوهش با استفاده از روش نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و یک دوره پیگیری یک ماهه با استفاده از طرح دو گروه آزمایش و یک گروه گواه انجام شد. جامعه مادران دارای کودک مبتلا به طیف اوتیسم شهر مشهد بود که 36 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه 12 تایی گمارش شدند. آزمودنی ها قبل و بعد از مداخله و یک ماه بعد در مرحله پیگیری به پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2001) پاسخ دادند. یک گروه آزمایش تحت شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی (محمدخانی و خانی پور، 1396) و گروه دوم تحت واقعیت درمانگری (ووبولدینگ، 2013) به مدت ده جلسه 90 دقیقه ای بصورت هفتگی قرار گرفته و هیچ مداخله ای طی این مدت بر گروه گواه صورت نگرفت. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد . یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین تأثیر دو درمان بر نمرات متغیر تنظیم شناختی هیجان وجود دارد ) 0/05 (P≤ و شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی در مقایسه با واقعیت درمانگری تأثیر بیشتری بر تنظیم شناختی هیجان مادران دارد. نتیجه گیری: به منظور بهبود تنظیم شناختی هیجان مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می توان از روش شناخت درمانگری مبتنی بر ذهن آگاهی استفاده کرد.