مدیریت راهبردی در سیستم های صنعتی (مدیریت صنعتی سابق)

امروزه با ارزیابی فنی و اقتصادی می توان نسبت به اقتصادی شدن استراتژی های پاسخ به ریسک به صورت کاملاً علمی اظهار نظر کرد. هدف از این مطالعه تحلیل توجیح پذیری اقتصادی استراتژهای کاهش ریسک از بین اقدامات پیشنهادی توسط مدیران با توجه به در نظر گرفتن الزامات، استانداردها و محدودیت های پالایشگاه گاز است. با محاسبه کلی از زیان های توقف واحد پالایشگاه مشخص گردید که میزان آن بسیار سرسام آور می باشد و اگر بتوان حتی بخشی از هزینه های مربوطه را کاهش داد و یا سیر فرسایشی سیستم راکم کرد، می توان سود کلانی را عاید شرکت نمود. در این مطالعه اقتصادی بودن جریان فرآیند مالی استراتژی های کاهش ریسک، به صورت اختلاف عددی حاصل از قبل و بعد انجام اقدامات اصلاحی ریسک به عنوان میزان تاثیر گذاری اقدامات اصلاحی با استفاده از تکنیک های ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی، در ده سال ارزیابی شد است. نتایج حاصل از تحلیل اقتصادی 6 استراتژی کاهش ریسک نشان داد، فرآیند مالی حاصل از پیاده سازی استراتژی های کاهش ریسک در واحد نسبت به پیشگیری از عدم رخداد رویداد و توقف واحد، مثبت و بزرگتر از صفر است که بر ضرورت پیاده سازی از نقطه نظر اقتصادی دلالت می کند. با استفاده از روش های پیشرفته برای تحلیل سرمایه گذاری، می توان اقتصادی بودن و افزایش سودآوری استراتژی کاهش ریسک ها را محاسبه می کنند.

در شرایط رقابتی امروز، بهره وری تولید یک موضوع بسیار مهم و کلیدی است. این در حالی است که تمامی بخش های واحد تولیدی به یکدیگر وابسته هستند. پاسخگویی سریع به نیاز مشتریان، تنوع پذیری، اطمینان و اعتماد پذیری و هزینه بر بودن تجهیزات و ماشین آلات با توجه به محدودیت های گسترده در منابع تولیدی به رقابت پذیری و کسب سهم بازار در شرایط عدم قطعیت، نیاز است برای اتخاذ تصمیم های مدیریتی از قالبی یکپارچه که عوامل حیاتی را درخود جای داده است استفاده شود. بر همین اساس، در این تحقیق به یکپارچه سازی سه حوزه مهم در شرکت های تولیدی پرداخته شده است. این حوزه ها شامل برنامه ریزی تولید، نگهداری و تعمیرات و برنامه ریزی نیروی انسانی می باشد. در این خصوص یک مدل ریاضی با هدف استفاده بهینه از نیروی کار و افزایش حجم تولید ارائه شده است. در این مدل تجربه کارگران، نرخ به کارگیری ماشین و نرخ خرابی ماشین آلات به صورت غیر قطعی و با اعداد فازی بیان شده است. برای حل این مدل از الگوریتم فراابتکاری مورچگان استفاده شده است. نتایج عددی حاصل از پیاده سازی در یک شرکت صنعتی نشان می دهد که الگوریتم مورد استفاده، می تواند در یک زمان معقول و منطقی، جواب هایی با حداقل خطای ممکن ارائه کند. همچنین تحلیل حساسیت انجام شده نشان می دهد که نرخ خرابی ماشین قبل و پس از تعمیرات و نگهداری، تاثیر بسیار زیادی روی مقدار تابع هدف مدل ریاضی دارد.

هدف پژوهش حاضر، واکاوی تأثیر جهت گیری استراتژیک حلقه بسته بر عملکرد شرکت با تبیین نقش میانجی مدیریت زنجیره تأمین سبز در شرکت ایران خودرو می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی همبستگی می باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. مدیران و کارشناسان شرکت ایران خودرو، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند که تعداد آنها 3050 نفر است. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با توجه به حجم جامعه آماری، تعداد نمونه ها 342 نفر برآورد گردیده است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ها انتخاب شدند. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه ای است که روایی آن با کسب نظرات اساتید و صاحب نظران در حوزه های مدیریت صنعتی به دست آمد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ آزمون شد و مورد تأیید قرار گرفت. ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از ﻣﺪل ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار Spss و Lisrel اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. نتایج نشان داد متغیر مستقل جهت گیری استراتژیک حلقه بسته با ضریب مسیر به ترتیب 60/0، 43/0، 27/0 و 59/0 بر متغیرهای عملکرد زیست محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت، عملکرد اقتصادی منفی و متغیر اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز تأثیر مثبت و معناداری دارد. متغیر اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز نیز با ضریب مسیر به ترتیب 55/0، 41/0 و 37/0 بر متغیرهای عملکرد زیست محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت و عملکرد اقتصادی منفی تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج آزمون سوبل نیز حاکی از نقش میانجی اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز در رابطه بین متغیرهای جهت گیری استراتژیک حلقه بسته با متغیرهای عملکرد زیست محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت، عملکرد اقتصادی منفی است.

هدف تحقیق حاضر، ارائه الگویی جهت ارزیابی تأثیر تکنولوژی بلاکچین بر عملکرد زنجیره تأمین در صنعت خودرو با استفاده از طراحی سیستم استنتاج فازی است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، مدیران 3 شرکت خودروسازی در ایران شامل شرکت ایران خودرو، سایپا، مدیران خودرو است که حجم نمونه آماری تعداد 36 نفر به ترکیبی از دو روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند (قضاوتی) و نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این تحقیق با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی عامل ها و زیر عامل های تحقیق انتخاب گردیده که پس از مطالعات کتابخانه ای 17 زیر معیار در 3 معیار اصلی تضعیف کننده، تقویت کننده و امکان پذیری به صورت مدل مفهومی مشخص گردید که پس از فازی سازی گوسین 125 قاعده بر اساس نظر خبرگان تعیین شده است. براساس نتایج، اگر تغییرات بازه ی تضعیف کننده بیشتر از 5/0 باشد، باعت کاهش عملکرد شده و اگر در بازه کمتر از 5/0 باشد تاثیر چندانی بر عملکرد ندارد. تغییرات بازه ی تقویت کننده و امکان پذیری اگر کمتر 5/0 باشد سطح متوسطی از تغییر را در عملکرد ایجاد و اگر بیشتر از 5/0 باشد، خروجی عملکرد را افزایش می دهد. به منظور اعتبار سنجی و حصول اطمینان از کارآیی آن از تست شرایط حدی استفاده شده است. نتایج نشان داد که آزمون برای سه SUB - FIS اجرا شده و تمامی FIS های طراحی شده مذکور رفتار منطقی نسبت به مقادیر حدی ورودی ها از خود ارائه نموده اند که این نشانگر اعتبار مدل طراحی شده است و می توان بیان داشت که سیستم از دقت و اعتبار مطلوبی برای ارزیابی برخوردار است.

هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی مهم ترین عوامل مؤثر ناشی از تحریم در تأخیر بهره برداری از طرح های صنعتی می باشد. این پژوهش یک پژوهش اکتشافی است که با استفاده از نظرات کارشناسان و مدیران و خبرگان صنعت و مدیران شرکت های درگیر در بهره برداری طرح های صنعتی استان زنجان سعی در شناسایی این عوامل نموده است. پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی است. در این پژوهش از تکنیک تحلیل ساختاری استفاده شده است و نمونه انتخاب شده برای شرکت در گروه مصاحبه روش دلفی، کارشناسان و مدیران و خبرگان صنعت و حوزه تجارت بین الملل و مدیران شرکت های درگیر در بهره برداری طرح های صنعتی استان زنجان بودند، تعداد 33 نفر به عنوان گروه دلفی پس از مصاحبه و شناسایی عوامل به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند. نتایج نشان داد که اولین عامل تأثیرگذار ناشی از تحریم در تأخیر بهره برداری از طرح های صنعتی، عامل افزایش تمام هزینه های تمام شده محصولات است همچنین افزایش نرخ ارز در ایران به عنوان یک متغیر اساسی از تولیدات گرفته تا واردات و صادرات را به خود اختصاص داده است. همچنین محدودیت گشایش ال سی ها عامل دیگری است که بر افزایش هزینه تمام شده محصولات تأثیر دارد. محدودیت در انتقال ارز عامل دیگری است که در تأخیر بهره برداری از طرح های صنعتی بسیار مهم است چون خریدهای خارجی و واردات کالاهای صنعتی نیازمند ارز بوده و عدم انتقال ارز به داخل موجب تأخیر بهره برداری از طرح های صنعتی می شود.

هدف این تحقیق ارائه الگوی مقاوم سازی تولید در تکانه های بحرانی می باشد. رویکرد این تحقیق کیفی بوده و از نظر هدف کاربردی و توسعه ای و از نظر روش، توصیفی–اکتشافی و نظریه ای داده بنیاد است. مطابق با روش تئوری داده بنیاد مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان تولید (مورد مطالعه گروه خودرو سازی سایپا) انجام و بر اساس نمونه گیری نظری تا حد اشباع نظری ادامه یافت. پس از احصا 1131 عبارت کلیدی، 841 کد سطح اول، 165 کد سطح دوم و 79 مفهوم در مرحله کد گذاری باز ، 37 مقوله در کد گذاری محوری و در نهایت مدل پارادایمی در مرحله کدگذاری گزینشی حاصل شد. نتایج تحقیق شامل شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر و پیامدها ، مشخص و مهمترین راهبردهای کنش عواملی همچون قرارگیری بینش اقتصاد مقاومتی در جایگاه استراتژی، تولید متناسب با بوم آوری منطقه ای–استانی ، اجرای درونی سازی بجای برونسپاری، تغییر پارادیم های فکری در درونزایی و برونگرایی، ایجاد مرکز تربیت مدیران جهادی و ایجاد مرکز تجمیع دانش فنی– صنعتی کشور به عنوان مهمترین عوامل در ایجاد تاب آوری محسوب می گردند .

هدف پژوهش حاضر واکاوی پیشایندها و پیامدهای زنجیره تامین سبز و اولویت بندی پیشایندهای زنجیره تامین سبز است. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 167 مقاله مستند بود که در نهایت به 23 مقاله مرتبط با موضوع انتخاب شد و در بخش کمی 5 شرکت در صنعت قطعه سازی منتخب با روش نمونه گیری در دسترس10 نفر به عنوان خبره انتخاب شدند. داده ها با استفاده از هفت گام باروسو و ساندلوسکی در فراترکیب و روش بهترین- بدترین با استفاده نرم افزارهای مکس کیودا، اکسل، اس پی اس اس و لینگو تحلیل شد. پیشایندهای زنجیره تامین سبز در 3 مقوله (عوامل سازمانی، عوامل فرهنگی و عوامل محیطی) و 8 کد محوری (عوامل مدیریتی، توانمندی نیروی انسانی، سیاست های مالی سازمان، ترویج فرهنگ سبز، فعالیت فعالان محیط زیست، تکنولوژی و دانش، دولت، مشتریان و بازار) و 37 کد باز، پیامدهای زنجیره تامین سبز نیز در 3 مقوله (پیامدهای اقتصادی، پیامدهای اجتماعی و پیامدهای زیست محیطی) و 6 کد محوری (مزایای مالی مستقیم، مزایای مالی غیر مستقیم، مزایای سازمانی، حفاظت از سلامت انسان، کنترل آلودگی ها، حفاظت از منابع) و 20 کد باز در استخراج گردید. اولویت بندی پیشایندها به ترتیب عوامل مدیریتی 167/0، سیاست های مالی سازمان 152/0، دولت 147/0، تکنولوژی و دانش 145/0، توانمندی نیروی انسانی 130/0، مشتریان و بازار 114/0، ترویج فرهنگ سبز 101/0 و فعالیت فعالان محیط زیست 044/0 ارائه شد. نتیجه گرفته شد که صنایع قطعه سازی می بایست با حمایت از عوامل سازمانی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و همچنین پرداختن به مقوله فرهنگی و محیطی، فرایند مدیریت زنجیره تامین سبز را پیاده سازی نمایند.

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های تأثیرگذار بر ریسک های HSE با استفاده از رویکرد آمیخته در شرکت گاز خطوط انتقال دوراهان می باشد. برای نیل به این هدف، با استفاده از روش ترکیبی اکتشافی، داده ها در دو مرحله (کیفی و کمّی) جمع آوری شد. در ابتدا، ضمن مطالعه ادبیات تحقیق، از طریق مصاحبه ساخت یافته و نیمه ساخت یافته با یازده نفر از مدیران و خبرگان دانشگاهی که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند، بخشی از مؤلفه ها مورد شناسایی قرار گرفت. در بخش کیفی، با استفاده از روش دلفی، تعداد یازده نفر از پانلیست ها پس از سه راند، در مورد مؤلفه های تأثیرگذار بر ریسک های HSE، به اتفاق نظر دست یافتند و مدل تحقیق ارائه گردید و اعتبار بخش کیفی نیز، از طریق ضریب هماهنگی کندال (k=0.89)، مورد تأیید قرار گرفت. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمّی، در دو سطح توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزارهای «SPSS22» و «Lisrel» اجرا شد. پانلیست های تحقیق حاضر، مؤلفه های کلیدی ریسک های HSE را در قالب 77 مفهوم کلیدی و سه معیار اصلی که شامل: ایمنی (42 مؤلفه)، بهداشت (15 مؤلفه) و زیست محیطی (20 مؤلفه)، مورد شناسایی قرار دادند، که بیشترین امتیاز فریدمن مربوط به معیار «ایمنی» با مقدار 2.82 و کمترین امتیاز مربوط به معیار «بهداشت» با امتیاز 1.27 می باشد؛ بر همین اساس، می توان به این نتیجه دست یافت، که در صورت توجه بیشتر سازمان ها به ایمنی، علاوه بر سلامت جسمانى، سلامت روانى کارکنان را نیز تحت تاثیر قرار مى دهد و با کاهش هزینه و زمان، از خسارت هایى که به کارگر و کارفرما وارد مى کند، پیشگیری می نماید.

دستیابی به تولید چابک در هر صنعت تولیدی، در ابتدا نیازمند سنجش وضعیت چابکی در آن صنعت است. هدف این مقاله، شناسایی و تبیین عوامل اصلی سنجش چابکی در صنعت خودروسازی به عنوان مهم ترین صنعت غیرنفتی کشور است. این پژوهش، از لحاظ هدف، یک تحقیق کاربردی و از نظر روش، یک تحقیق آمیخته (کیفی و کمی) می باشد. جامعه آماری تحقیق را در بخش کیفی، خبرگان دانشگاه و صنعت خودروسازی کشور و در بخش کمی، کارشناسان صنعت مذکور تشکیل می دهد و روش گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده است. در بخش کیفی، ابتدا با جستجوی مقالات پژوهشیِ مرتبط با موضوع به روش فرا ترکیب، 89 منبع انتخاب شده و 27 معیار سنجش چابکی شناسایی گردید. سپس این معیارها با نظرسنجی از 16 نفر از خبرگان صنعت خودروسازی کشور به روش دلفی فازی، مورد تأیید قرار گرفته و به صنعت مذکور تعمیم داده شد. در ادامه، معیارها با استفاده از روش نگاشت شناختی و به کمک 5 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه در 4 خوشه کلی محرک های چابکی، توانمندساز های چابکی، راهبرد های چابکی و قابلیت های چابکی دسته بندی شدند. در بخش کمی، با توزیع پرسشنامه و نظرسنجی از 286 نفر از کارشناسان صنعت خودروسازی، عوامل استخراج شده در بخش کیفی به روش تحلیل عاملی تأییدی صحه گذاری گردیدند. این عوامل و معیارها می توانند ابزار مناسبی برای مدیران صنایع تولیدی جهت ارزیابی، سنجش و تحلیل فاصله چابکی سازمان های خود باشند. توانمندساز های چابکی، راهبرد های چابکی و قابلیت های چابکی، سطح چابکی فعلی سازمان را اندازه گیری نموده و محرک های چابکی، سطح چابکی مورد نیاز سازمان را می سنجد.

ضرورت نوآوری در محصول برای رقابت در عرصه های داخلی و جهانی از یک سو و اهمیت توسعه محصول جدید، به عنوان یکی از حوزه های زایشی درآمد برای شرکت ها و نیز کشور از سوی دیگر، و همچنین شناسایی عوامل و بسترهای لازم برای ایجاد توانمندی های نوآوری، به الزامی راهبردی در صنایع دانش بنیان تبدیل شده است. در مقاله حاضر، سعی شده است تا ضمن شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد و تقویت توانمندی های نوآوری محصول، مدل ارتباطی میان این عوامل ارزیابی و مطرح گردد تا بر اساس آن بتوان پیشرانهای نوآوری محصول مورد شناسایی قرار بگیرد. بدین منظور، ابتدا از طریق مدل فراتحلیل داده ها از میان 52 پژوهش بین المللی موثر در زمینه نوآوری محصول 15 پژوهش انتخاب شده و پس از آن پیشرانهای شناسایی شده در زمینه نوآوری محصول، شناسایی و در قالب شش عامل دسته بندی گردید. در گام بعدی از طریق توزیع پرسشنامه طراحی شده، وضعیت متغیرهای پژوهش مورد سنجش قرار گرفت. در این فرآیند در این راستا 250 پرسشنامه در میان کارکنان، مدیران ارشد و میانی شرکت های دانش بنیان در میان توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردیده است. در نهایت، تجزیه و تحلیل داده ها به کمک مدلسازی معادلات ساختاری، تحلیل عاملی تاییدی و آزمون همبستگی رگرسیون به اثبات مدل پیشنهادی تحقیق پرداخته شده است.

علیرغم تمام اقدامات صورت پذیرفته در سال های اخیر در حوزه ارزیابی عملکرد کارکنان و رشد تفکر سیستمی در انجام این فرایند، سازمان ها همچنان از نحوه انجام فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان خود و بازخورد نتایج آن راضی نمی باشند. این تحقیق به آسیب شناسی علل عدم اجرای موفق و کاربردی فرایند ارزیابی عملکرد در دانشگاه علوم پزشکی کردستان می پردازد. جهت تبیین عوامل تاثیرگذار، از مطالعه کیفی با رویکرد داده بنیاد استفاده گردید. نمونه مطالعه با مشارکت بیست نفر از مدیران میانی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با حداقل سه سال سابقه مدیریت که به شیوه هدفمند و روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، شروع و تا اشباع داده ها و با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند، ادامه یافت.داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و بر اساس روش کدگذاری اشتراوس کوربین تحلیل گردیدند. بر اساس یافته های بدست آمده از این مطالعه، بی توجهی به اولویت ها بعنوان مقوله محوری آسیب شناسی فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان شناخته گردید .نتایج حاصل از این پژوهش بر اهمیت مداخلات آموزشی در انجام فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان تاکید دارد و بازآفرینی روش های جاری را با لحاظ نمودن برنامه ریزی آینده نگرانه، توسعه شایستگی های ارتباطی و فن آوری و اهتمام در ایجاد سیستم کارآمد منابع انسانی را در اولویت قرار می دهد. واژگان کلیدی: ارزیابی عملکرد کارکنان، آسیب شناسی، تئوری داده بنیاد

محدودیت های منابع آب آشامیدنی، خشک و کم آب بودن کشور، افزایش جمعیت و تقاضا، مصرف نادرست آب طی دهه های اخیر و توزیع نامتوازن زمانی و مکانی منابع آب موضوع بسیار حائز اهمیت است. نیاز به تغییر در شیوه های مدیریت تقاضای آب شرب و پیش بینی تقاضاهای جدید از طریق تحلیل عوامل موثر بر مصرف آب را بیشتر کرده است. هدف مقاله حاضر ارایه الگو جهت اولویت بندی راهبردهای مدیریت مصرف آب در بخش خانگی می باشد. اطلاعات از طریق مطالعه و بررسی کتابخانه ای در این حوزه و مصاحبه با خبرگان صنعت آب گردآوری شد. سپس با نمونه گیری گلوله برفی به تشکیل پانل دلفی با رویکردی فازی، عواملی که از جامعیت بیشتری برخوردار بودند شناسایی شد که در نهایت خبرگان بر 7 معیار اصلی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و مهندسی، قانونی و مدیریتی، مکانی و زمانی با 26 زیر معیار تاثیرگذار اتفاق نظر داشتند. برای بررسی درجه اهمیت و ارتباط بین عوامل و اولویت بندی زیرمعیارها با استفاده از تکنیک DANP فازی اقدام شد. نتایج نشان داد که عوامل اصلی فنی و مهندسی با درجه اهمیت (144/0)، زمان (790/0) و فرهنگی(040/0) به عنوان عامل اثرگذار تاثیر مهمی در مصرف آب داشته است و همچنین زیرمعیارهای اثرگذار شامل تنوع بخشی در عرضه، درآمد سرانه، جمعیت، علایق مصرف کننده، تعرفه و قیمت گذاری، مدت حضور در منزل، انگیزه مصرف، سطح زیر بنا، شاغل بودن زنان، فشار شبکه و برنامه های اصلاح الگوی مصرف می باشند.