احمد جعفرنژاد

امروزه واژه کارآفرینی مفاهیمی چون نوآوری، مخاطره پذیری، ایجاد یا تجدید ساختار یک واحد اقتصادی، رضایت بخشی و استقلال طلبی را به ذهن متبادر می سازد. با توجه به اهمیت تشخیص فرصت در فرایند کارآفرینی، این پژوهش درصدد است تا به شناسایی، اولویت بندی و ارتباط میان محرک های موثر بر بروز فرصت های کارآفرینی زنان بپردازد. از همین رو، پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها توصیفی است. جامعه آماری شامل مدیران زن شهرداری منطقه پنج شهر تهران است و به منظور جمع آوری داده ها، روش نمونه گیری هدفمند به کارگرفته شده و از نظرات ده خبره استفاده شد. برای شناسایی محرک ها و الزامات بروز فرصت های کارآفرینی زنان از مرور ادبیات پژوهش استفاده شد. اولویت محرک ها و الزامات با تکنیک بهترین-بدترین محاسبه و درنهایت برای تعیین روابط علت و معلولی میان محرک ها از تکنیک دیمتل خاکستری استفاده شد. پس از مرور جامع ادبیات، 12 محرک مؤثر بر بروز فرصت های کارآفرینی زنان شناسایی شد. براساس نتایج تکنیک بهترین- بدترین، محرک های خلاقیت فردی، هوشیاری کارآفرینانه و احساس خودکارآمدی احساس شده از اولویت اول تا سوم برخوردار شدند. طبق نتایج تکنیک دیمتل خاکستری، نیروهای پیش برنده و خلافیت فردی به عنوان تأثیرگذارترین محرک در بروز فرصت های کارآفرینی زنان شناخته شدند.  

فرایند فرارسی فرایندی بسیار پیچیده و زمان بر است که بایستی انواع توانمندی ها توسط شرکت های دنباله رو کسب شود تا مراحل مختلف آن با موفقیت پشت سر گذارده شود. این فرایند متاثر از عوامل مختلف است که شکست یا موفقیت آن را رقم می زنند. توجه به عوامل اثرگذار بر موارد موفق و ناموفق در فرایند فرارسی می تواند برای شرکت ها و کشورهایی که می خواهند این مسیر را با موفقیت طی کنند؛ بینش های خوبی به دست دهد. در همین راستا در پژوهش حاضر به کمک مرور نظام مند ادبیات، چارچوبی از عوامل موثر بر موفقیت در فرارسی صنایع دارو، زیست دارو و دانش پایه به منظور مقایسه تطبیقی با وضعیت فرارسی در صنعت زیست داروی کشور استخراج گردید و تلاش شد میزان پشتیبانی کمی مطالعات خارجی و داخلی از هر دسته از عوامل به روش آنتروپی شانون محاسبه و با یکدیگر مقایسه گردد تا از این طریق خلاءهای موجود در فرارسی صنعت زیست داروی کشور شناسایی شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در عوامل محیط نهادی، قابلیت سازی، و رژیم فناورانه میان مقالات داخلی و بین المللی از منظر آنتروپی قرابت بالایی وجود دارد. همچنین لازم است موقعیت نامطلوب صنعت داخلی در عوامل فرارسی بازار، مسائل سازمانی و استراتژیهای فرارسی به کمک راهکارهای ارائه شده بهبود یابد.

امروزه بهروه وری، یکی از فاکتورهای مهم در رشد اقتصادی است. در سطح سازمان، سطح بالای بهره وری نشان دهنده  عملکرد مطلوب برای کسب مزیت رقابتی است. با وجود نقش مهم بهره وری سازمان های خدماتی در رشد اقتصادی، مطالعات کمی در این زمینه صورت گرفته است؛ از این رو، این پژوهش به توسعه مدلی برای تحلیل جامع بهره وری در صنعت خدمات پرداخته است. در این پژوهش، از رویکرد تئوری داده بنیاد چندگانه(MGT) استفاده شده است. تحلیل داده های حاصل از مرور نظام مند مطالعات مرتبط، در بازه زمانی 30 سال اخیر و مصاحبه با 13 نفر از خبرگان که با ترکیب روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند، به تدوین مدلی منجر شد که بهره وری خدمات را از دو دیدگاه ارائه دهنده خدمت و مشتری تحلیل می کند. به منظور اعتبارسنجی نتایج حاصل و همچنین ارزیابی مدل ازنظر «فهم پذیر بودن»، «جامع بودن»، «کاربردی بودن» و «نوآوری» طی دو مرحله متوالی، از خبرگان نظرسنجی شد که نتایج این نظرسنجی ها نیز، اعتبار نتایج اکتسابی و مناسب ارزیابی شدن مدل نهایی را نشان می دهد.

دستیابی به تولید چابک در هر صنعت تولیدی، در ابتدا نیازمند سنجش وضعیت چابکی در آن صنعت است. هدف این مقاله، شناسایی و تبیین عوامل اصلی سنجش چابکی در صنعت خودروسازی به عنوان مهم ترین صنعت غیرنفتی کشور است. این پژوهش، از لحاظ هدف، یک تحقیق کاربردی و از نظر روش، یک تحقیق آمیخته (کیفی و کمی) می باشد. جامعه آماری تحقیق را در بخش کیفی، خبرگان دانشگاه و صنعت خودروسازی کشور و در بخش کمی، کارشناسان صنعت مذکور تشکیل می دهد و روش گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده است. در بخش کیفی، ابتدا با جستجوی مقالات پژوهشیِ مرتبط با موضوع به روش فرا ترکیب، 89 منبع انتخاب شده و 27 معیار سنجش چابکی شناسایی گردید. سپس این معیارها با نظرسنجی از 16 نفر از خبرگان صنعت خودروسازی کشور به روش دلفی فازی، مورد تأیید قرار گرفته و به صنعت مذکور تعمیم داده شد. در ادامه، معیارها با استفاده از روش نگاشت شناختی و به کمک 5 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه در 4 خوشه کلی محرک های چابکی، توانمندساز های چابکی، راهبرد های چابکی و قابلیت های چابکی دسته بندی شدند. در بخش کمی، با توزیع پرسشنامه و نظرسنجی از 286 نفر از کارشناسان صنعت خودروسازی، عوامل استخراج شده در بخش کیفی به روش تحلیل عاملی تأییدی صحه گذاری گردیدند. این عوامل و معیارها می توانند ابزار مناسبی برای مدیران صنایع تولیدی جهت ارزیابی، سنجش و تحلیل فاصله چابکی سازمان های خود باشند. توانمندساز های چابکی، راهبرد های چابکی و قابلیت های چابکی، سطح چابکی فعلی سازمان را اندازه گیری نموده و محرک های چابکی، سطح چابکی مورد نیاز سازمان را می سنجد.

با توجه به نقش شرکت های دانش بنیان در اقتصاد کشورهای در حال توسعه، هدف تحقیق حاضر طراحی الگوی چابکی راهبردی شرکت های دانش بنیان است تا بتواند شرکت ها را برای رویارویی با محیط به سرعت در حال تغییر؛ تجهیز و به عملکرد موفقیت آمیز آنها کمک کند. طراحی الگو با استفاده از رویکرد کیفی و روش نظریه پردازی داده بنیاد انجام و برای انتخاب نمونه های پژوهش، از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی استفاده شد. پس از انجام مصاحبه با چهارده نفر از خبرگان و با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد، مدل پارادایمی الگوی چابکی راهبردی طراحی شد. در شرایط علّی مفاهیم؛ افزایش رقابت، افزایش پیچیدگی و پویایی محیط، شناسایی بازار و بقای سازمانی شناسایی شدند. در شرایط مداخله گر مفاهیم نیز شایستگی های فردی کارکنان، قدرت سازگاری با شرایط متغیر محیطی، وجود محدودیت منابع مالی و انسانی، اثرگذاری مدیریت شرکت، نقش ماهیت ذاتی شرکت و در شرایط زمینه ای مفاهیم در قالب دو مقوله عوامل محدود کننده مانند مساعد نبودن فضای کسب و کار و عوامل تشویق کننده مانند سیاست های حمایتی دولت قرار دارند. پدیده محوری فرایند چابکی راهبردی است که در آن سازمان با درک هوشیارانه و توجه به پیشرفت های راهبردی به شناسایی تغییرات محیط و درک آنها پرداخته و با اهرمی کردن نقاط قوت و روش های خلاقانه حل مسئله در پی فایق آمدن بر محدودیت های ذاتی بر می آید. همچنین با متقاعد کردن و انگیزش منابع انسانی امکان کاهش زمان تصمیم گیری در موضوعات راهبردی را فراهم می آورد و با هدایت مجدد منابع سازمانی منجر به عملیاتی کردن تغییرات برنامه راهبردی می شود. سازوکارهای های چابکی راهبردی شامل دو مقوله اقدامات درون سازمانی و برون سازمانی بوده که در سطح کلان نتایجی مانند خلق ارزش اقتصادی و گسترش رفاه در سطح جامعه و در سطح سازمانی نتایجی مانند افزایش قدرت رقابت شرکت ها و بقای بلندمدت را موجب می شود.

امروزه، بخش لجستیک به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی کشورها شناخته شده است. عملکرد لجستیک کشورها، عامل رشد اقتصادی و رقابت آنها در هر دو زمینه تجارت بین المللی و داخلی خواهد بود. سیاست گذاران، اجرای سیاست های منسجم و پایدار را برای یکپارچه سازی زنجیره تأمین نه تنها در کشورهای دارای بهترین عملکرد، بلکه در اقتصادهای نوظهور نیز به عنوان موتوری برای رشد ضروری می دانند. کشورهای دارای عملکرد ضعیف در بخش لجستیک با هزینه های بالا روبرو هستند. این امر نه تنها به دلیل هزینه های حمل و نقل بلکه به دلیل زنجیره های تأمین غیرقابل اتکا است که مانع اصلی همگرایی و رقابت در زنجیره ارزش جهانی محسوب می شود. این تحقیق با درک ضرورت و اهمیت این موضوع، به تحلیل مؤلفه های کلیدی مؤثر بر ارتقای عملکرد لجستیک به روش توصیفی-پیمایشی و همبستگی پرداخته است. بدین منظور با مرور گسترده مباحث نظری و مصاحبه با خبرگان صنعت پست کشور، مدلی مفهومی از مؤلفه های کلیدی مؤثر بر ارتقای عملکرد لجستیک ارائه و پنج فرضیه اصلی پیشنهاد شده است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه خبرگان، مدیران و کارکنان شرکت پست جمهوری اسلامی ایران هستند که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه آماری این تحقیق برابر 384 نفر احتساب گردید. جهت تحلیل داده ها از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SPLS استفاده گردید. نتایج نهایی تحقیق نشان داد که تمامی متغیرها (مدیریت دانش، مدیریت سازمان منابع انسانی، عوامل داخلی، عوامل خارجی) برعملکرد لجستیک صنعت پست کشور تأثیر مثبت و معناداری دارد. بدین ترتیب صنعت پست می تواند با استفاده از الگوی طراحی شده و با تقویت و اجرای موفق این عوامل، گام بسیار بزرگی در جهت ارتقای عملکرد لجستیک کشور بردارد.

دستیابی و بهره برداری از فضا به واسطه توانمندی های فناورانه فضایی به دست می آید. اجرای برنامه ده ساله اول فضایی، ابلاغ سند جامع توسعه هوافضا و دستاوردهای فضایی، مبین توانمندسازی کشور در این عرصه راهبردی است. دستیابی به فناوری در کشورهای درحال توسعه مبتنی بر یادگیری و خرید فناوری است که به دلایل شرایط سیاسی، نحوه ایجاد و رشد فناوری های فضایی در ایران این گونه نیست. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدلی جهت تجویز عوامل توانمندساز فناورانه فضایی ایران انجام شد. واحد تحلیل، بخش فضایی و دوره زمانی از پیش از انقلاب اسلامی تاکنون می باشد. در این پژوهش بعد از مطالعات اسنادی و انجام مصاحبه های اکتشافی، داده های کیفی جمع آوری شد و از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری، مدل استخراج گردید. در بخش مطالعات کمّی با استفاده از پرسشنامه عوامل به دست آمده از مصاحبه های اکتشافی مورد قضاوت جامعه آماری قرار گرفته و اهمیت آن ها از طریق بار عاملی به صورت کمی مشخص شده است؛ طی انجام پژوهش، بیش از 60 عامل در قالب 8 مؤلفه به عنوان عوامل توانمندساز فناوری فضایی کشور با چارچوب سند جامع توسعه هوافضا شناسایی شدند. پایش و توجه به این عوامل در وضعیت کنونی که بخش فضایی درگیر چالش های فراوانی در سطح سیاست گذاری، اولویت دهی و تخصیص منابع برای پیشبرد برنامه های فضایی است می تواند باعث شتاب هرچه بیشتر در اکتساب و توسعه توانمندی های فناورانه مورد نیاز شود.

هدف: هدف از این پژوهش، ارائه مدلی چندهدفه برای حمل ونقل زمینی مواد خطرناک در شبکه هاب برای به حداقل رساندن هزینه های حمل ونقل و هزینه های احداث هاب و لینک با در نظر گرفتن ریسک موجود در حمل ونقل مواد خطرناک است. روش: با استفاده از داده های واقعی شرکت ملی پخش فراورده های نفتی، مدل مکان یابی هاب ارائه شده در این پژوهش با روش معیار جامع حل شد و تحلیل حساسیت جواب های مدل روی برخی از پارامترها انجام گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج حل مدل با 10 عدد هاب، منطقه چهار محال و بختیاری به عنوان هاب جدید انتخاب شد. نحوه تأمین فراورده نفتی هر یک از مناطق نیز ارائه شده است. نتیجه گیری: مواد خطرناک که ماده اولیه یا محصول استراتژیک در صنایع گوناگون محسوب می شوند، نقش مهمی در توسعه صنعتی کشور ایفا می کنند. حمل ونقل مواد خطرناک با توجه به ماهیت خطرآفرین و تبعات آن از اهمیت خاصی برخوردار است. از سوی دیگر، طراحی صحیح شبکه حمل ونقل و توزیع بهینه فراورده ها از منابع تولید به مصرف کنندگان می تواند موجب کاهش هزینه تولید و در نتیجه مصرف بهینه انرژی شود.  

سیاست نوآوری تقاضامحور مجموعه ای از اقدامات عمومی برای افزایش تقاضای نوآوری، بهبود شرایط ادراک نوآوری یا بهبود بیان تقاضا به منظور ترغیب و انتشار نوآوری می باشد. این مقاله با بهره گیری از روش فراترکیب به دنبال ارائه دسته بندی جدیدی از ابزارهای سیاستی معرفی شده در مطالعات این حوزه می باشد. به این منظور بر اساس روش فراترکیب 252 مقاله و کتاب شناسایی شده از پایگاه های رسمی مقالات معتبر مورد بررسی قرار گرفته و پس از طی مراحل لازم 105 مقاله و کتاب مورد تحلیل نهایی قرار گرفته. تجزیه وتحلیل مقالات و نتایج روش فراترکیب نشان داد که ابزارهای تحریک طرف تقاضای نوآوری را می توان در قالب سه زمینه اصلی دسته بندی نمود که عبارتند از سیاست های محرک تقاضای دستگاه های دولتی(B2G)، سیاست های محرک تقاضای مصرف کنندگان نهایی(B2C) و سیاست های محرک تقاضای کسب وکارهای بزرگ تر (b2B). تحلیل انجام شده بیانگر این است که در دسته سوم از ابزارهای مذکور محققان مطالعات کمتری داشته اند و ابزارهای صریح و عملیاتی ارائه نشده و  خلاء پژوهشی در این دسته به چشم می آید که نیازمند پژوهش های بیشتر است .

یکی از کارکردهای مهمی که شرکت های تولیدی در زنجیره تأمین با آن مواجه اند و تصمیماتِ مربوط بدان، تأثیر بسزایی بر رقابت پذیری آنها دارد، «مدیریت سفارش های زنجیره تأمین» است. در این مسیر، مسائلی پیش روی مدیران قرار دارد که عبارت اند از: الف) ترکیب بهینه سفارش های زنجیره تأمین کدام است؟ ب) سناریوهای گوناگون تصمیم در وضعیت عدم قطعیت هزینه ها کدام اند؟ در واقع موارد بالا، پرسش هایی است که در تحقیق حاضر به آنها پاسخ داده خواهد شد. هدف از این تحقیق، طراحی مدل ریاضی مدیریت سفارش های دو قطعه به کاررفته در زنجیره تأمین یکی از شرکت های خودروسازی است. بدین منظور از دو رویکرد بهینه سازی استوار و هزینه یابی بر مبنای فعالیت استفاده می شود. با توجه به ساختار هزینه ای مدل، پیچیدگی اجزای هزینه ای و عدم اطمینان برخی پارامترها، مدل تحقیق به مدلی استوار تبدیل شد تا پاسخ های آن قابل اتکا باشد. در پایان نیز، برای ارزیابی صحت عملکرد مدل و بررسی کیفیت جواب ها، از تکنیک شبیه سازی استفاده شد. نتایج ضمن تأیید اعتبار مدل، نشان داد تخمین سبد سفارش ها و تدوین سناریوهای گوناگون و کاربردی امکان پذیر است

یکی از مباحث عمده مدیریت که به طور چشمگیری به آن پرداخته شده است؛ بهبود عملکرد می باشد. در اغلب اوقات در محیط های کاری، بهبود عملکرد کارکنان نسبت به مواردی همچون بهبود عملکرد سازمان از اهمیت کمتری برخوردار بوده است. در حالی که بهترین و مهم ترین عاملی که باید در آن بهبود صورت گیرد عامل نیروی انسانی می باشد. بدون شک، مهم ترین راه ایجاد بهبود عملکرد در نیروی انسانی ارائه آموزش های اثربخش می باشد. برای اینکه یک مدیر در یک حوزه ی خاص مدیریتی، عملکرد موفقی داشته باشد و شایسته قلمداد شود، می بایست شایستگی های موردنیاز آن حوزه را کسب نماید. نکته مهم دیگر این است که آیا وجود مدیران پروژه شایسته و توانمند نقش مهمی در مدیریت مناسب و عملکرد مطلوب پروژه ها خواهد داشت یا خیر. پژوهشگران در این مطالعه ابتدا به تعریف شایستگی، شایستگی های مدیر پروژه و همچنین بلوغ و عملکرد پروژه ها پرداخته اند. سپس در یکی از شرکت های معظم زیرمجموعه وزارت نفت با استفاده از دو مدل معرفی شده، اقدام به ارزیابی عملکرد یا شایستگی های مدیران پروژه ها و نیز بلوغ پروژه های تحت مسئولیت آنها نموده اند. در نهایت، مهمترین حوزه شایستگی در حوزه مدیریت پروژه و همچنین رابطه بین شایستگی مدیران با بلوغ و عملکرد پروژه های آن ها را مورد بررسی قرار داده اند. نتیجه نشان می دهد که برخورداری از مدیران پروژه شایسته می تواند باعث بهبود عملکرد پروژه هایی باشد که این مدیران در آن ها کار می کنند و مهمترین شایستگی در حوزه مدیریت پروژه شایستگی مدیریت ریسک است که در پروژه ها کاملا مغفول مانده است.

امروزه نگاه به آموزش به عنوان یکی از شاخص های رشد و توسعه درکشورها مورد توجه جدی قرارگرفته است.انجام فعالیت های آموزش درحین کار به همراه انتخاب درست و بجای محتوای آنها از جنبه های مختلف می تواند فوایدی دوجانبه برای کارمند وکارفرما به همراه داشته باشد.باتوجه به رقابت روز افزون شرکت ها و احساس ضرورت جهت ارتقای هرچه بیشتر توانمندی ها، این موضوع در شرکت های تجاری و تولیدی روز به روز جایگاه ارزشمند تری می یابد.دربسیاری از مدلهای رشد و تعالی سازمانی شاخص آموزش به عنوان یکی از پارامترهای مهم مورد توجه ارزیابان و بررسی کنندگان قرارگرفته است.اهمیت این موضوع از آنجایی است که تاثیرات فراوان آن درخروجی های مهم شرکت اثبات شده است.دراین مقاله شرکت های برگزیده استان کرمان درسال 1394 براساس اطلاعات اخذشده مربوط به سال 1393مورد بررسی قرارگرفتند و ارتباط بین هزینه هایی که درامر آموزش داشتند و سودناخالص قبل ازکسرمالیات آنها مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد بین هزینه های آموزش و سودناخالص قبل ازکسرمالیات شرکت ها رابطه معنادار وجود دارد.

امروزه، شرکت ها برای دستیابی به عملکرد بهتر و بهبود رقابت پذیری، به دنبال یافتن پارادایم های مناسب زنجیره تأمین خود هستند؛ زیرا رقابت بین زنجیره های تأمین جایگزین رقابت بین شرکت ها شده است. در میان پارادایم های مختلف مدیریت زنجیره تأمین، ترکیب پارادایم های ناب، چابک و تاب آور ایده ای جدید برای دستیابی به عملکرد بهتر و رقابت پذیری به شمار می رود. هدف اصلی این مقاله، شناسایی اقدامات مهم ناب، چابک و تاب آوری است که مدیران ارشد باید برای بهبود عملکرد زنجیره های تأمین بر آنها تمرکز کنند؛ ازاین رو رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری به عنوان روش شناسی مناسب برای تعیین روابط میان اقدامات ناب، چابک و تاب آور و عملکرد زنجیره تأمین و نیز طبقه بندی آنها بر اساس قدرت نفوذ و وابستگی در نظر گرفته شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، اقدام ارتباط با تأمین کننده در پایین ترین سطح با قدرت نفوذ بالا و معیار عملکردی چرخه نقدینگی با قدرت نفوذ ضعیف و وابستگی بالا است؛ به این معنا که به شدت تحت تأثیر سایر متغیرهای مورد مطالعه قرار دارد؛ اما بر آنها تأثیری ندارد.

 امروزه یکپارچه سازی فرایندهای زنجیره تأمین به عنوان مزیت رقابتی شرکت ها مطرح است و معمولاً بدون درنظرگرفتن این دو عامل کلیدی متحمل هزینه های زیادی می شوند. بررسی پیکربندی های زنجیره تأمین در سطح راهبردی با داده های تصادفی می تواند مکمل مناسبی برای رویکرد های قبلی باشد. این تحقیق ابزاری را برای بهنیه سازی زنجیره تأمین فراهم می آورد تا مدیران در طراحی شبکه های تولید و توزیع در شرایط بی اطمینانی از آن استفاده کنند. مسئله مورد نظر در این تحقیق ایجاد زیرساخت های زنجیره تأمین، خرید، انتقال و موجودی مواد اولیه، تولید، انتقال موجودی محصول نهایی برای دستیابی به حداکثر سود و حداقل کردن تغییرپذیری سود و تقاضای برآورده نشده است. در این تحقیق، مدل بهینه سازی استوار عدد صحیح مختلط آرمانی چندهدفه با داده های تقاضای تصادفی ارائه می شود. به منظور درک بیشتر، مثال عددی ارائه می شود که با استفاده از نرم افزار LINDO حل و سپس اعتبارسنجی مدل بررسی شد که بیانگر بهبود اهداف در مدل است.

هدف از مدیریت زنجیره تأمین، بهبود فعالیت های مختلف اجزا و سطوح یک زنجیره تأمین به منظور بهبود وضع کلی است . در این هنگام ممکن است بین اهداف اجزا و سطوح مختلف در جهت رسیدن به اهداف کلی، تضاد و تناقضات بسیاری مشاهده شود، که این اختلالات و تناقضات به مرور زمان به کاهش قدرت و رقابت پذیری منجر خواهد شد . از جمله تعارضات، هزینه های بازاریابی، قیمت گذاری و موجودی هستند. در تحقیق حاضر و با فرض عدم همکاری بین سطوح گوناگون و در حالت بازی های پویا با اطلاعات کامل، شناسایی رهبر مناسب از بین سطوح مختلف، مورد نظر است . در حالت بازی غیرهمکارانه پویا، هر یک از سطوح، اعم از خرده فروشان، تأمین کنندگان و تولیدکنندگان، بسته به قدرت چانه زنی و جایگاه خود در بازار، می توانند نقش پیشرو را داشته باشند . با بررسی مدل های گوناگون، نتیجه گیری شد که حرکت رهبری از انتهای زنجیره به ابتدا، سود کلی زنجیره تأمین را کاهش داده است.

با توجه به تغییرات شرایط تولید و بازار، شرکت ها با فشار زیادی مواجه شده اند. یکی از راه های برخورد با این فشارها، مفهوم زنجیره تأمین و افزایش انعطاف پذیری آن برای برآوردن نیازهای متفاوت مشتریان است. با وجود اهمیت فراوان انعطاف پذیری زنجیره تأمین، کمبود مدل های تحلیلی مناسبی که روابط بین میزان انعطاف پذیری در یک سیستم و سطح عملکرد کلی سیستم را توضیح دهد، همچنان احساس می شود. بنابراین، در این مطالعه یک مدل ریاضی برای انعطاف پذیری زنجیره تأمین ارائه شده است. مطالعة حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و از انواع تحقیقات توصیفی است.این مطالعه در دو مرحله انجام شده است؛ شناسایی ابعاد انعطاف پذیری زنجیره تأمین و مدل سازی ریاضی آن با استفاده از برنامه ریزی آرمانی. ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول، انعطاف پذیری نیروی انسانی، ماشین آلات، تعمیرات و نگهداری و فرایند هستند که ابعادی عمومی و مهم برای ارزیابی هر یک از سه سطح تأمین، تولید و مونتاژ در زنجیره تأمین به شمار می روند. حاصل مرحلة دوم، طراحی مدلی ریاضی برای هر یک از این سه سطح، به صورت جداگانه اما وابسته به سایر سطوح از طریق تابع هدف شان بود که محدودیت های شان براساس ابعاد شناسایی شده در مرحلة اول تعریف شده اند.

یکی از کارکردهای مهمی که شرکت های تولیدی در حوزه مدیریت زنجیره تأمین با آن سر و کار دارند و تصمیم های مربوط به آن، تأثیر به سزایی روی رقابت پذیری آنها دارد، «مدیریت سفارش های زنجیره تأمین» است. اما در این مسیر، مسائلی پیش روی مدیران است که از جمله آن می توان به الف) انتخاب بهترین ترکیب، از میان سفارش های رسیده به زنجیره تأمین و ب) تعیین دقیق بهای تمام شده انجام یک سفارش اشاره کرد. با توجه به این دو موضوع مهم در این تحقیق، از دو رویکرد بهینه سازی ریاضی و شبیه سازی دینامیکی به منظور طراحی مدل کمّی مدیریت سفارش های زنجیره تأمین برای دو قطعه مورد استفاده در زنجیره تأمین یک شرکت خودروسازی استفاده می شود. در فاز اول با استفاده از رویکرد بهینه سازی ریاضی سعی شد تا ترکیب بهینه سفارش های واصل شده به زنجیره تأمین تعیین شود. در فاز دوم با استفاده از خروجی های فاز اول و با استفاده از رویکرد شبیه سازی دینامیکی، بهای تمام شده سفارش های انجام شده، هر چه دقیق تر مشخص شد. قابل ذکر است که ساختار هزینه ای به کارگرفته شده در این تحقیق، مبتنی بر دو رویکرد هزینه یابی سنتی و هزینه یابی بر مبنای فعالیت است. درنهایت محقق به مقایسه دو رویکرد هزینه یابی سنتی و هزینه یابی بر مبنای فعالیت پرداخت. نتایج نشان می دهد که رویکرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت در مدیریت سفارش های زنجیره تأمین از رویکرد هزینه یابی سنتی کارآتر عمل می کند.

در بازار پررقابت امروز، وارانتی ها نقشی اساسی ایفا می کنند. اخیراً محصولات بسیاری با وارانتی هایی مانند وارانتی تعویض رایگان، وارانتی تسهیم هزینه، و وارانتی ترکیبی به فروش می رسند. وارانتی های تسهیم هزینه پیچیده اند. مدلسازی شکستگی ها در دوره وارانتی و هزینه های این سیاست نیز پیچیده است، زیرا هزینه های اصلاح محصول در حقیقت متغیری تصادفی است که نرخ بهره و تورم نیز در آنها تأثیرگذار است. در این مقاله، مدل جدید سیاست وارانتی PRW با توجه به نرخ تورم و بهره و نیز تعریف تابعی برای متغیر تصادفی نرخ هزینه توسعه داده شده و درنهایت مدل های پیش بینی نرخ شکست و برآورد هزینه های وارانتی محصول در طول دوره طراحی شده است.

هدف از مدیریت زنجیره تأمین، بهبود فعالیت های مختلف اجزا و سطوح یک زنجیره تأمین به منظور بهبود وضع کلی سیستم زنجیره تأمین است. ممکن است بین اهداف اجزا و سطوح مختلف در جهت رسیدن به اهداف کلی زنجیره تأمین، تضاد و تناقض های بسیاری مشاهده شود که این اختلالات و تناقض ها به مرور زمان منجر به کاهش قدرت و رقابت پذیری زنجیره تأمین خواهد شد. در تحقیق حاضر سعی شده است تا با استفاده از رویکرد تئوری بازی ها و با در نظر گرفتن تعریف و مفهوم تعادل نش، یک مدل همکاری برای زنجیره های تأمین سه سطحی نامحدود ارائه شود. به منظور دستیابی به هدف مذکور، یک زنجیره تأمین سه سطحی با تعداد نامحدودی تأمین کننده، تولیدکننده و خرده فروش مورد نظر قرار گرفته است و با استفاده از مفهوم تئوری بازی ها و بر اساس قرارداد جانبی یا مشارکت در سود، یک مدل همکاری به منظور حداکثرسازی سود کلی زنجیره تأمین طراحی شده است. مدل پیشنهادی از منظر تقعر بررسی، با در نظرگرفتن یک مثال فرضی، سود کلی زنجیره تأمین با استفاده از الگوریتم ژنتیک محاسبه شده و تحلیل حساسیت پارامترهای مدل پیشنهادی با استفاده از طراحی آزمایش ها صورت پذیرفته است. در ضمن اعتبار مدل پیشنهادی به کمک رویکرد شبیه سازی و با استفاده از نرم افزار ارنا طراحی و بررسی شده است.