پیش بینی کنش اجرایی برنامه ریزی و خودمهارگری در کودکان دارای اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی بر اساس سبک های والدگری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از مهمترین نواقص کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی، برهم خوردن کنش های اجرایی روانشناختی است. همچنین بحث کردن در مورد مشکلات کودکان بدون درنظر گرفتن نگرش ها، سبک های رفتاری و تربیتی والدین تقریباً ناممکن است. اگرچه، روانشناسان و نظریه پردازان بر نقش والدین و سبک های والدگری تأکید می کنند، کمبود پژوهش در مورد سبک های والدگری و آسیب شناسی روانی کودک قابل ملاحظه است. لذا، هدف این پژوهش، بررسی رابطه سبک های والدگری و کنش اجرایی (برنامه ریزی- سازمان دهی) و خودمهارگری در کودکان دارای اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی بود. طرح پژوهش، همبستگی و از نوع پیش بینی (رگرسیون) بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دبستانی بودند، که به کلینیک اعصاب و روان آتیه مراجعه کرده بودند. نمونه پژوهش شامل 50 دانش آموز دبستانی (15 دختر و 35 پسر) دارای اختلال کمبود توجه/فزون کنشی بودند. به منظور تشخیص اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی، از راهنمای DSM-5 توسط روانپزشک، و سیاهه رفتاری کودک ( CBCL ) (آخنباخ، 1991) استفاده شد. ابزارها و مواد دیگر پژوهش شامل آزمون بررسی یکپارچه کنش وری دیداری شنیداری IVA+PLUS) ) (استنفورد و ترنر، 2001)، مقیاس تجدیدنظر شده هوشی وکسلر کودکان ( WISC-R ) (وکسلر، 1974)، پرسشنامه سبک ها و ابعاد فرزندپروری PSDQ) ) (رابینسون، ماندلکو، السن و هارت، 2000)، آزمون سیستم ارزیابی شناختی (CAS) (ناگلیری و داس، 1997) و مقیاس اندازه گیری خودمهارگری ( SCRS ) (کندال و ویلکاکس، 1979) بود. فرضیه ها با استفاده از تحلیل رگرسیون همزمان بررسی شدند. یافته ها نشان داد که از بین سبک های والدگری مادر، تنها سبک مقتدرانه سهم معناداری در پیش بینی متغیر کنش اجرایی دارد (0/01 < p). همچنین از بین انواع سبک های والدگری مادر، تنها سبک سهل گیرانه سهم معناداری در پیش بینی متغیر خودمهارگری دارد (0/05 < p). سبک های والدگری پدر سهم معناداری در پیش بینی متغیرهای کنش های اجرایی و خودمهارگری ندارند. بر این اساس، کودکان دارای اختلال کمبود توجه/ فزون کنشی که مادران آنها بیشتر مقتدرانه عمل کرده بودند، در کنش های اجرایی، کنش وری بهتری داشتند. همچنین کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه فزون کنشی که مادران آنها سهل گیرانه تر عمل کرده بودند، خودمهارگری بیشتری داشتند.