روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)

اهداف هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص بود. مواد و روش ها پژوهش به شیوه آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر دارای اختلال یادگیری خاص کلاس پنجم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 94-1393 در شهر اردبیل مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 40 نفر از این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند (20 نفر برای هر گروه). برای جمع آوری داده ها از آزمون ریاضی کی مت، آزمون هوشی ریون، آزمون خواندن شفیعی و همکاران، آزمون بیان نوشتاری فلاح چای، پرسشنامه اجتناب شناختی و مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-5 استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) استفاده شد. یافته ها نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث کاهش معنی داری در اجتناب شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خاص شده است (001/0P<). نتیجه گیری درمان پذیرش و تعهد با آگاه کردن افراد از هیجانات منفی و کمک به آن ها درپذیرش این هیجانات، موجب کاهش اجتناب شناختی افراد شد.

اهداف پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمانی پاسخ محور بر میزان سؤال پرسیدن کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت. مواد و روش ها جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بود که به موسسه مشاوره و درمان اوتیسم امید باور در شهر تهران مراجعه می کردند. از بین این کودکان، سه کودک زیر 6 سال با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع مورد منفرد با طرح A-B بود. بدین منظور، پس از موقعیت خط پایه، مداخله آغاز شد و آزمودنی ها، 12 جلسه آموزش سؤال پرسیدن با استفاده از روش درمانی پاسخ محور را دریافت کردند. متغیر وابسته (بهبود سؤال پرسیدن) از طریق دو مشاهده گر به دقت اندازه گیری شد. یافته ها نتایج تحلیل دیداری نمودار داده ها نشان می دهد که مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. درصد داده های غیرهمپوشی (PND) در دو موقعیت خط پایه و مداخله برای سه شرکت کننده به ترتیب 83%، 100% و 67% بود. نتیجه گیری با توجه به اهمیت آغازگری سؤال پرسیدن در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی، پیشنهاد می شود که این روش در مراکز درمانی کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم به کار گرفته شود.

اهداف پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر تمرین های ویژه انفرادی، گروهی و مشارکتی بر عملکرد شناختی کودکان 12-9 ساله مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی انجام گرفت. مواد و روش ها 40 نفر از دانش آموزان پسر 12-9 سال از مدارس ابتدایی شهر مشهد انتخاب شدند. تشخیص اختلال هماهنگی رشدی با استفاده از پرسش نامه ارزیابی اختلال هماهنگی رشدی ونسخه ارزیابی کلی حرکت درکودکان، مصاحبه بالینی و تأیید روان پزشک صورت گرفت. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به چهار گروه (کنترل، انفرادی، گروهی و مشارکتی که از دو زیرگروه تشکیل شده بود) تقسیم شدند. گروه ها، تمرین های منتخب را به مدت 24 جلسه و هر جلسه 60 دقیقه انجام دادند. آزمودنی ها قبل و بعد از تمرینات به وسیله آزمون های ارزیابی کلی حرکت درکودکان و آدمک گودیناف ارزیابی شدند. یافته ها تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیره صورت گرفت. نتایج نشان داد تمرینات ویژه انفرادی، گروهی و مشارکتی بر اختلال هماهنگی رشدی و عملکرد شناختی کودکان تأثیر معنا دار دارد (05/0>P). نتیجه گیری به نظر می رسد که برنامه های تمرینی ویژه انفرادی، گروهی و مشارکتی به بهبود اختلال هماهنگی رشدی و عملکرد شناختی در کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی کمک می کند.

اهداف هدف پژوهش حاضر مقایسه کارکردهای اجرایی مغز در دوگروه از کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش فعالی دارای اضطراب یا فاقد اضطراب بود. مواد و روش ها در این مطالعه مقطعی-مقایسه ای، 15 کودک و نوجوان مبتلا به بیش فعالی/ نقص توجه بدون اضطراب و 15 کودک و نوجوان مبتلای دارای اضطراب، از بین بیماران مراجعه کننده به مراکز روان پزشکی سه منطقه تهران (مناطق یک، سه و نُه) و با توجه به نتایج حاصل از تکمیل مصاحبه نیمه ساختاریافته تشخیص اختلالات روانپزشکی کودک ونوجوان (K-SADS)، پرسش نامه کانرز-فرم والد و مقیاس تجدیدنظرشده اضطراب آشکار کودکان (RCMAS) انتخاب شدند. سپس آزمون های برج لندن و ویسکانسین در دو گروه اجرا شدند و نتایج حاصل با استفاده از آزمون تحلیل واریانس تک متغیری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها یافته ها نشان دادند که میان کارکردهای اجرایی مغز کودکان (قدرت حل مسأله و تصمیم گیری؛ انعطاف پذیری ذهنی و تفکر انتزاعی؛ قدرت مهار و تکانش گری) دارای اختلال نقص توجه/ بیش فعالی و دارای نقص توجه/ بیش فعالی همراه با اضطراب، تفاوت وجود دارد (05/0=p). نتیجه گیری اضطراب بیمارگون موجب کاهش خطرپذیری، عدم مپهار و تکانش گری در افراد دارای اختلال نقص توجه/ بیش فعالی می شود و تفکر انتزاعی را بهبود می بخشد. اما در قدرت تصمیم گیری و حل مسأله این افراد، اختلال جدی ایجاد می کند.

اهداف هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی برنامه آگاهی و انتخاب های بین فردی بر کاهش انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه دانشجویان مجرد بود. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. 38 دانشجوی مجرد داوطلب دانشگاه های شهر اهواز بر اساس کسب نمره یک انحراف معیار بالاتر از میانگین در خرده مقیاس انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (19 نفر) وگروه کنترل (19 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 9 جلسه آموزش برنامه آگاهی و انتخاب های بین فردی به مدت 90 دقیقه و به صورت دو بار در هفته شرکت کردند. یافته ها تحلیل واریانس با اندازه های تکراری نشان داد که برنامه آموزش آگاهی و انتخاب های بین فردی منجر به کاهش انتظارات زناشویی ایده آل دانشجویان مجرد گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری شده است. نتیجه گیری به نظر می رسد که برنامه آگاهی و انتخاب های بین فردی، یک روش مناسب برای کاهش انتظارات زناشویی ایده آل گرایانه دانشجویان مجرد باشد.

اهداف مطالعه حاضر به بررسی سهم هر یک از ابعاد نابهنجار شخصیتی معرفی شده در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی- ویرایش پنجم، در پیش بینی ابعاد ناگویی هیجانی می پردازد. مواد و روش ها در سال تحصیلی 92-93، از بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان رامسر، یک نمونه 250 نفری انتخاب شد که با استفاده از پرسشنامه شخصیت براساس DSM- 5 و مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS18 و به روش رگرسیون هم زمان مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها یافته ها حاکی از این بود که بین ناتوانی در شناسایی هیجان و عاطفه منفی (28/0r=)، مهارگسیختگی (20/0r=) و روان پریش خویی (16/0r=) روابط معنی داری وجود دارد. بین ناتوانی در توصیف هیجان با عاطفه منفی (19/0r=)، گسلش (14/0r=)، مهارگسیختگی (16/0r=) و روانپریش خویی (27/0r=) و همچنین بین تفکر عینی با تمام ابعاد نابهنجار شخصیت (عاطفه منفی منفی (74/0r=)، گسلش (59/0r=)، مخالفت ورزی (57/0r=)، مهار گسیختگی (51/0r=) و روانپریش خویی (56/0r=) رابطه مثبت و معنی دار (01/0>P) وجود دارد. این ابعاد شخصیتی می توانند عامل مؤثری در پیش بینی ناگویی هیجانی به شمار آیند. نتیجه گیری با توجه به همبستگی های به دست آمده بین ابعاد ناگویی هیجانی و ابعاد نابهنجار شخصیت، شایسته است هم آیندی این دو متغیر در فرایند سبب شناسی و درمان اختلال های شخصیتی و هیجانی، مورد توجه قرار گیرد.

اهداف پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیت و بهزیستی مذهبی/معنوی با صفات شخصیت اسکیزوتایپی انجام شد. مواد و روش ها این پژوهش از نوع همبستگی- توصیفی است. نمونه پژوهش شامل 351 نفر (208 زن و 143 مرد) از دانشجویان دانشگاه سمنان بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های بهزیستی مذهبی/معنوی، ویژگی های شخصیت و صفات شخصیت اسکیزوتایپی پاسخ دادند. داده های گردآوری شده با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام تحلیل شد. یافته ها نتایج نشان دادکه صفات شخصیت اسکیزوتایپی با برون گرایی (001/0P<، 22/0=r)، توافق جویی (001/0P<، 23/0=r)، وظیفه شناسی (001/0P<، 21/0=r)، امید به آینده (001/0P<،20/0=r) و امید به خدا (001/0P<، 24/0=r) همبستگی منفی و با روان نژندی گرایی (001/0P<، 49/0=r) و گشودگی (001/0P<، 19/0=r) همبستگی مثبت دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان داد که روان نژندی گرایی، گشودگی، امید به خدا و توافق جویی توانستند 28% از واریانس صفات شخصیت اسکیزوتایپی را پیش بینی کنند. نتیجه گیری بهزیستی مذهبی/معنوی و صفات شخصیت پیش بینی کننده های مهمی از سلامت روانی می باشند. نتایج نشان داد که روان نژندگرایی بیشترین توان پیش بینی صفات شخصیت اسکیزوتایپی را دارد.

اهداف هدف پژوهش حاضر، معرفی مقیاس شفافیت رابطه زناشویی و بررسی روایی و پایایی و ساختار عاملی اکتشافی آن بود. مواد و روش ها طرح پژوهش از نوع توصیفی و تحلیل همبستگی بود. جامعه آماری شامل مردان و زنان متأهل شهر تهران بود. نمونه پژوهش به تعداد 345 نفر (170 مرد و 175 زن)، با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شد. برای تعیین اعتبار درونی از روش محاسبه ضریب همبستگی هر سؤال با نمره کل استفاده شد. سپس تحلیل عاملی اکتشافی بر روی 116 گویه مقیاس اجرا شد. در نهایت، آلفای کرونباخ محاسبه و روش های باز آزمون و ارزیابی روایی هم زمان اجرا شدند. یافته ها در تحلیل عاملی اولیه، 10 عامل با ارزش ویژه بالاتر از 1 به دست آمد و تحلیل عوامل بعدی با محدود شدن به این ده عامل صورت گرفت. بر اساس محتوای مادههای مربوط، ده عامل به این صورت نامگذاری شدند: «احساسات و عواطف»، «درآمد و امور مالی»، «مسایل شغلی»، «روابط بیرون از خانه»، «مرزبندی»، «خانواده اصلی»، «روابط زناشویی»، «اوقات فراغت»، «رابطه با اقوام و دوستان» و «فرزندان». همچنین این مقیاس از همسانی درونی مناسبی برخوردار بود (آلفای کرونباخ، 87/0 و پایایی باز آزمایی در فاصله ده روزه، 86/0). نتیجه گیری مقیاس شفافیت رابطه زناشویی از ساختار، روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. میتوان گفت که این مقیاس ابزار خودگزارشی مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی و مشاورهای است. این ابزار می تواند با تعیین شفافیت روابط زناشویی، امکان پنهانکاری و یا احتمال خیانت زناشویی را بررسی کند.