روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)

روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)

روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران دوره 24 بهار 1397 شماره 1 (پیاپی 92) (مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

مقالات

۱.

اثربخشی تکلیف پاداش محور بر سطوح عاطفی افراد افسرده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: افسردگی سطوح عاطفی تکلیف پادا شمحور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۴۵۸
هدف این پژوهش بررسی تأثیر تکلیف پاداش محور برسطوح عاطفی افراد افسرده است. مواد و روش   ها پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه تبریز در سال تحصیلی 95-96 بود. حجم نمونه 40 نفر از دانشجویان بودند که به مرکز مشاوره دانشگاه مراجعه کرده بودند. 20 نفر برای گروه کنترل و 20 نفر برای گروه آزمایش به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و به صورت انتساب تصادفی در گروه ها قرار گرفتند. مداخله طی 8 جلسه (هر جلسه به مدت 45 دقیقه) و در 25 روز با آزمون خطرپذیری بادکنکی (تکلیف پاداش محور) به گروه آزمایش ارائه شد و معادل امتیاز کسب شده در هر جلسه پاداش مادّی به آزمودنی ها داده شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه مقیاس افسردگی بک و مقیاس فهرست صفات خلقی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS نسخه 23 استفاده شد. یافته   ها نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد اثربخشی تکلیف پاداش محور در مرحله پیش آزمون در سطح 10/0 P< معنادار و میزان تأثیر این مداخله 70/0 بود. همچنین نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد اثربخشی تکلیف پاداش محور در مرحله پیگیری در سطح 10/0 P< بود. بنابراین ارائه تکلیف پاداش محور در بهبود سطوح عاطفی شرکت کنندگان در مرحله پس آزمون و پیگیری در گروه مداخله مؤثر و توان آماری 0/1 حاکی از دقت آماری قابل قبول بود. نتیجه   گیری پاداش گرفتن پیامدهای لذت بخشی ایجاد می کند و این عامل باعث تحکیم میل و درنتیجه فعالیت برای کسب پاداش و بهبود سطوح عاطفه در افراد افسرده خواهد شد. عاطفه منفی با بودن در موقعیت پاداش زا کاهش می یابد.
۲.

تأثیر آموزش موسیقی بر خلاقیت کودکان 7 تا 9 ساله شهر تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آموزش موسیقی خلاقیت کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۵۹۶
اهداف هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش موسیقی بر خلاقیت کودکان 7 تا 9 ساله شهر تهران است. مواد و روش   ها این پژوهش مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش شامل همه کودکان 7 تا 9 ساله دبستان های منطقه 20 شهر تهران بود. روش نمونه گیری در این پژوهش، در دسترس بود. تعداد نمونه ها 20 نفر بود و به صورت تصادفی 10 نفر برای گروه آزمایش و 10 نفر برای گروه کنترل انتخاب شدند. جمع آوری داده ها بر اساس پرسش نامه خلاقیت تورنس و آزمون هوشی وکسلر 4 انجام شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده نیز با استفاده از نسخه 22 نرم افزار SPSS و در دو بخش توصیفی و استنباطی و با بهره گیری از آزمون های تی دو نمونه مستقل و تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته   ها نتایج به دست آمده نشان داد آموزش موسیقی تأثیر معناداری بر مؤلفه های خلاقیت کودکان دارد. نتیجه   گیری آموزش موسیقی می تواند ابزاری مؤثر در توسعه خلاقیت کودکان باشد.
۳.

مقایسه دو رویکرد مبتنی بر یادآوری و بازشناسی در اندازه گیری رشد اخلاقی: نئوکلبرگی ها و چالش های بررسی رشد اخلاقی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: آزمون بررسی مسائل انداز هگیری بازتاب اخلاق اجتماعی مصاحبه قضاوت اخلاقی مبتنی بر معماهای فرضی مصاحبه عمیق گذشت هنگر مبتنی بر تعار ضهای واقعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۶ تعداد دانلود : ۷۶۷
اهداف یکی از چالش های جدی اندازه گیری رشد اخلاقی، به مسئله ابزار و چالش های روش شناختی در این زمینه بازمی گردد. انتظار می رود ابزارهای متفاوت که سازه یکسانی را اندازه گیری می کنند نتایج مشابهی بدست دهند. هدف از اجرای پژوهش حاضر مقایسه دو رویکرد نئوکلبرگی در بررسی رشد اخلاقی است. مواد و روش   ها بدین منظور نمونه ای شامل 40 نفر از مراجعه کنندگان به مرکز ارزیابی های رفتاری و سلامت روان در ماه دی تا بهمن 1395 با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این افراد با استفاده از طرح پژوهشی تو در توی همبستگی و با کمک آزمون بررسی مسائل، اندازه گیری بازتاب اخلاقی اجتماعی گیبز، مصاحبه های نیمه ساختاریافته مبتنی بر معماهای فرضی اخلاق و مصاحبه های گذشته نگر مبتنی بر تعارض های زندگی واقعی فرد آزموده شدند. یافته   ها نتایج نشان داد بین دو روش مبتنی بر آزمون بررسی مسائل و اندازه گیری بازتاب اخلاقی اجتماعی هم سویی معناداری در تعیین سطح رشد اخلاقی افراد وجود دارد، اما بین نتایج این دو روش و نتایج مصاحبه های مبتنی بر تعارضات اخلاقی زندگی واقعی تفاوت معنادار وجود دارد. مصاحبه هایی که بر تجربه های واقعی افراد مبتنی هستند، سطح اخلاقی پایین تری برای فرد برآورد می کنند. نتیجه   گیری تفاوت های افراد در قضاوت اخلاقی بیش از اینکه به ابزار وابسته باشد، به موقعیتی وابسته است که فرد آن را ارزیابی می کند. افراد موقعیت های وابسته به خود را آسان تر و موقعیت های فرضی یا وابسته به دیگران را سخت گیرانه تر ارزیابی می کنند.
۴.

مقایسه همبسته های شخصیتی صفات ماکیاولیایی، خودشیفتگی و ضداجتماعی (مثلث تاریک شخصیتی) در الگوی سه عاملی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ماکیاولیایی خودشیفتگی شخصیت ضداجتماعی اختلالات شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳ تعداد دانلود : ۴۹۳
اهداف سه شخصیت ماکیاولیایی، خودشیفتگی و ضداجتماعی، مثلث تاریک شخصیتی شناخته می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه آن ها با الگوی پنج عاملی شخصیت انجام گرفت. این پژوهش از نوع همبستگی بود. مواد و روش   ها جامعه آماری تحقیق حاضر عبارت بود از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور تبریز. از بین آن ها نمونه ای به حجم 203 نفر و با در نظر گرفتن توزیع جمعیتی به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. آزمودنی ها به پرسش نامه های شخصیت ماکیاولیایی، پرسش نامه شخصیت چندمحوری بالینی میلون-2 و شخصیت آیزنک پاسخ دادند. داده ها با استفاده از روش تحلیل رگرسیون چندمتغیری تحلیل شدند. یافته   ها شخصیت ماکیاولیایی با روان آزرده گرایی (64/0 r =، 01/0 P< ) و روان پریشی گرایی (23/0 r =، 01/0 P< )، شخصیت خودشیفته با روان پریشی گرایی (71/0 r =، 01/0 P< ) و برون گرایی (17/0 r =، 01/0 P< ) و شخصیت ضداجتماعی با روان پریشی گرایی (43/0 r =، 01/0 P< ) و روان آزرده گرایی (43/0 r =، 01/0 P< ) رابطه مثبت نشان داد. نتیجه   گیری وجه مشترک شخصیتی مطابق الگوی سه عاملی در مثلث تاریک شخصیتی روان پریشی گرایی است.
۵.

طراحی و پیاده سازی خدمت برنامه ریزی ترخیص در بیمارستان روزبه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: برنامه ریزی ترخیص طراحی خدمت اختلالات روانپزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۸۰
اهداف برنامه ریزی ترخیص فرایندی پویا و جامع و مشارکتی است که هدف آن تعیین ادامه روند درمان مراجعه کنندگان پس از ترخیص و ارائه خدمات و حمایت های لازم به مُراجعه کننده و مراقبان او است. اخیراً تأثیر مثبت برنامه ریزی ترخیص بر شاخص هایی چون بستری مجدد، پایبندی به درمان، طول بستری، هزینه های درمان، بهبود علائم و کیفیت زندگی بیماران در مطالعات متعدد و معتبر نشان داده شده است. هدف از این مطالعه طراحی و راه اندازی خدمت برنامه ریزی ترخیص در بیمارستان روزبه است. مواد و روش   ها این مطالعه از نوع کیفی و در قالب طراحی خدمت است و در آن از الگوی طراحی خدمات مبتنی بر شواهد، شامل مراحل پنج گانه نیازسنجی، تحلیل وضعیت کنونی، تعیین هزینه، اثربخشی خدمات، اولویت بندی بین مداخلات موجود و درنهایت طراحی ساختار و جزئیات خدمت مدنظر استفاده شده است. یافته   ها مطالعات نیازسنجی و تحلیل وضعیت کنونی بیمارستان روزبه، نشان دهنده پایین بودن پایبندی به معاینات سرپایی و زیاد بودن مدت بستری بود. همچنین اولویت بندی بین مداخلات موجود و طراحی ساختار و جزئیات این خدمات بر اساس اصول ذکر شده در ادبیات علمی و نیازهای مرکز و نیز امکانات در دسترس انجام شد و درنهایت برنامه ای جامع، مشارکتی و پیوسته طراحی شد که شامل مراحل ثبت مشخصات، ارزیابی نیازها، هماهنگ کردن خدمات و چک لیست اقدامات لازم بود. نتیجه   گیری طراحی و پیاده سازی این خدمت برای اولین بار در کشور در بیمارستان روان پزشکی روزبه انجام شده و لازم است به طور مداوم ارزیابی و بازنگری شود. امید است دیگر مراکز بستری روان پزشکی و نیز مسئولان سلامت روان کشور به طراحی چنین خدماتی توجه کنند.
۶.

روشهای استفاده شده برای حفظ و ارتقای سلامت روان در خانم های متأهل ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ارتقای سلامت روان زنان مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۴۰۷
اهداف مشکلات سلامت روان در سراسر دنیا شیوع بالایی دارد؛ مخصوصاً درخانم ها شایع تر است. این مشکلات اثرات بسیار نامطلوبی بر جنبه های مختلف زندگی بر جا می گذارند. از آنجاکه ارتقای سلامت روان درخانم های متأهل به خاطر اهمیت محوری آنان در خانواده، می تواند اثرات مستقیم و غیر مستقیم قابل توجهی را بر سلامت روان تک تک اعضای خانواده بگذارد، این مطالعه با هدف شناسایی روش های استفاده شده در خانم های متأهل برای حفظ و ارتقای سلامت روان به منظور طراحی مداخلات مناسب طراحی شده است. مواد و روش   ها این مطالعه به صورت کیفی طراحی و اجرا شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل خانم های متأهل 18 تا 65 ساله ساکن منطقه 22 شهرداری تهران هستند. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق فردی با 15زن متأهل 18 تا 65 ساله تهرانی از طریق نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. تحلیل داده ها بر اساس تجزیه وتحلیل محتوا صورت گرفت. یافته   ها به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان، درخانم های متأهل شهر تهران از چهار شیوه استفاده می کنند که شامل تقویت ابعاد معنوی؛ مهارت آموزی در زمینه های مدیریت استرس، مثبت اندیشی، خودکنترلی و حل مسئله؛ دریافت کمک از افراد ذی صلاح و برنامه ریزی با توجه به اولویت ها به منظور پرهیز از یک نواختی است. نتیجه   گیری شرکت کنندگان تهرانی به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان از تقویت ابعاد معنوی، مهارت آموزی، برنامه ریزی و درنهایت مشاوره استفاده می کنند. شرکت کنندگان تهرانی از شیوه های مقابله با استرس هیجان مدار و مسئله مدار برای حفظ و ارتقای سلامت روان خود بهره می گیرند.
۷.

ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه سبکهای فرزندپروری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ساختار عاملی پایایی سب کهای فرزندپروری پرس شنامه سب کهای فرزندپروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۶ تعداد دانلود : ۴۳۱
هدف این مطالعه بررسی ساختار عاملی و پایایی پرسش نامه سبک های فرزندپروری 2 بود. مواد و روش   ها این تحقیق توصیفی و از نوع اعتبارسنجی است. 381 نفر از دانشجویان دانشگاه حکیم سبزواری با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای برای شرکت در این پژوهش انتخاب شدند و به پرسش نامه سبک های فرزندپروری 2 پاسخ دادند. ساختار عاملی پرسش نامه با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی و پایایی ابزار با آلفای کرونباخ و روش آزمون بازآزمون بررسی شد. یافته   ها نتیجه تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس راه حل های سه عاملی و چهارعاملی را نشان داد که به ترتیب 13/45 و 17/52 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی شاخص های برازش بهتر راه حل سه عاملی را در مقایسه با راه حل چهار عاملی نشان داد که نشان دهنده برازش بهتر راه حل سه عاملی با داده ها و در جامعه ایران بود. آلفای کرونباخ کل مقیاس برابر 0/65 بود و برای سه عامل از 0/53 تا 0/75 به دست آمد. ضریب همبستگی در روش آزمون بازآزمون 0/77 به دست آمد که نشان دهنده پایایی قابل قبول ابزار است. نتیجه   گیری به طور کلی نتایج نشان دهنده برازش و پایایی مناسب ساختار سه عاملی پرسش نامه است که می توان از آن برای تعیین سبک های فرزندپروری به منظور اهداف پژوهشی استفاده کرد.
۸.

اعتبارسنجی نسخه کوتاه فارسی پرسشنامه سرشت خلقی TEMPS-A(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: سرشت اختلالات خلقی روان سنجی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۳۵۸
اهداف سرشت های خلقی، ویژگی های تحت بالینی هستند که با اختلالات خلقی مرتبطند. تاکنون خودپرسش نامه ارزیابی سرشت ممفیس، پیزا، پاریس و سان دیه گو ( TEMPS-A ) به بیش از 25 زبان در دنیا ترجمه شده است. در برخی از نسخه ها هم زمان با اعتبارسنجی، این پرسش نامه کوتاه نیز شده است. این مطالعه برای اعتبارسنجی نسخه فارسی کوتاه این پرسش نامه در ایران انجام شده است. مواد و روش   ها مطالعه به روش مقطعی انجام شد. نمونه شامل 694 دانشجوی دانشگاه شهید باهنر کرمان از 10 دانشکده مختلف و روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده بود. پس از مراحل ترجمه و بازترجمه پرسش نامه 110 سؤالی از تمامی شرکت کنندگان خواسته شد ترجمه فارسی پرسش نامه را کامل کنند. تحلیل عامل اکتشافی با روش تحلیل مؤلفه اصلی به کارگرفته شد. با توجه به مطالعات مشابه و مفروضات نظری ابتدا راه حل پنج عاملی به کار گرفته شد. برای بررسی انسجام درونی زیرمقیاس های نسخه فارسی کوتاه از آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون بین زیرمقیاس های نسخه فارسی کوتاه با هم و همچنین بین هر کدام از آن ها با زیرمقیاس متناظر از نسخه 110سؤالی مشخص شد. تفاوت دو جنس در هر زیرمقیاس نسخه فارسی کوتاه با آزمون یو مان-ویتنی بررسی شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 21 تحلیل شدند. یافته   ها پنج عامل سرشت تحریک پذیر، مضطرب، افسرده خویی، ادواری خویی و شیداخویی به دست آمد که 35 جزء داشت و به ترتیب انسجام درونی 0/63 ،0/63، 66/0، 6/0 و 6/0 نشان دادند. از نظر ارتباط بین عوامل، قوی ترین ارتباط بین زیرمقیاس مضطرب با زیرمقیاس های افسرده خویی و تحریک پذیر مشاهده شد. زنان به طور معنی داری نمرات بیشتری در سرشت های افسرده خویی، مضطرب و تحریک پذیر و نمرات کمتری در زیرمقیاس ادواری خویی به دست آوردند. زیرمقیاس های نسخه فارسی کوتاه با زیرمقیاس های متناظر از ترجمه فارسی 110سؤالی ارتباط پیرسون بین 48/0 و 78/0را نشان دادند. نتیجه   گیری نسخه فارسی 35سؤالی پرسش نامه TEMPS-A انسجام درونی قابل قبول و ارتباط خوبی با نسخه اصلی 110سؤالی داشت. پژوهشگران ایرانی در مطالعات سرشت می توانند به شیوه آسان تری از این پرسش نامه استفاده کنند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۰۸