روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)

این مقاله نامه به سردبیر است و فاقد چکیده فارسی می باشد. Rapid technological progresses have affected different aspects of human life such as healthcare, and have resulted in formation of new medical terms such as “electronic health (e-health)” and “telemedicine”. E-health is providing healthcare services through electronic media, and “telemedicine” as one of the subsets of e-health, are those medical services which can be provided though live, interactive, and mutual televideo communication between the patient and the physician. The inclusion criteria have to be specified based on medical needs, applicability, cost-effectiveness, and the clinical condition of the patient. The allocated bandwidth, should also be considered. Researches have shown that effective optimal clinical care is the most important keyfactor in providing successful outcomes by telemedicine, and the role of updated equipment and facilities are insignificant in this regard. Telemedicine has also been successfully used in mental health care systems. “Telepsychiatry” is defined as the implication of telemedicine in mental health and psychiatric services, and “telepsychiatrist” is the psychiatrist who provides telepsychiatric services via electronic communication to residences of remote areas. Telepsychiatry is applicable in all age ranges and developmental and cognitive levels, and can be used in clinical evaluation and assessment, diagnosis, treatment, medical education, consultation, forensics, and emergency care, in a variety of mental disorders. Besides current barriers for implementing telemedicine in the mainstream of clinical practice, it seems that the rapid development of technology, will make the use of telemedicine in the medical and healthcare systems widespread and even inevitable.

اهداف : هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پیش بینی کننده ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی، تحمل پریشانی و ارتباط مؤثر با دیگران (از طریق کنترل اثر متغیرهای جمعیت شناختی، افسردگی و اضطراب)، به طور اختصاصی برای انواع نشانه های وسواسی جبری بود. مواد و روش ها: این پژوهش با استفاده از روش همبستگی انجام شد. 240 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش نمونه گیری طبقه ای نسبی در این پژوهش شرکت کردند. داده ها از طریق پرسش نامه های پنج وجهی ذهن آگاهی ( FFMQ )، تحمل پریشانی ( DTS )، دشواری های تنظیم هیجان ( DERS )، هوش هیجانی بار- ان ( BEQI )، اضطراب، افسردگی و استرس ( DASS -21)، وسواسی جبری ( OCI-R ) و اطلاعات جمعیت شناختی گردآوری شدند. داده ها با روش های همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی و با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: بیشترین ضرایب همبستگی بین وسواس فکری با نمره کل ذهن آگاهی ( r =-0/47)، نمره کل تنظیم هیجان ( r =0/56)، نمره کل خرده مقیاس جذب از مؤلفه تحمل پریشانی ( r =-0/38)، نمره کل ارتباط مؤثر با دیگران ( r =-0/43)، نمره کل افسردگی ( r =0/49) و نمره کل نشانه های وسواسی جبری با اضطراب ( r =0/50) بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای کنترل و پیش بین پژوهش توانستند 43درصد از واریانس نمره کل نشانه های وسواسی جبری، 27درصد از واریانس وسواس شست وشو، 49درصد از واریانس وسواس فکری، 22درصد از واریانس وسواس انباشت، 8درصد از واریانس وسواس نظم وترتیب، 32درصد از واریانس وسواس وارسی و 45درصد از واریانس وسواس خنثی سازی را تبیین کنند. نتیجه گیری : متغیرهای پیش بین و کنترل، در پیش بینی نمره کل نشانه های وسواسی جبری و انواع وسواس نقش داشتند. اگرچه در انواع وسواس، متغیرهای متفاوتی نقش داشتند که حاکی از آسیب شناسی متفاوت در انواع وسواس است. بیشترین ارتباط همبستگی و درصد واریانس تبیین شده توسط این متغیرها، در مورد وسواس فکری بود. همچنین نتایج این پژوهش نقش قابل توجه اضطراب و افسردگی را در پیش بینی انواع وسواس نشان داد، به طوری که درصد وزنی آن ها در مدل های رگرسیون انواع وسواس، از متغیرهای پیش بین بالاتر بود که ضرورت توجه به این متغیرها در پژوهش و درمان اختلال و نشانه های وسواس را برجسته می کند.

هدف پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که بر اساس رابطه موجود میان کارکرد خانواده و افکار خودکشی از یک سو و رابطه کارکرد خانواده و ناامیدی از سوی دیگر، آیا می توان فرض کرد در رابطه میان کارکرد خانواده و افکار خودکشی ناامیدی به شکل تعدیل کننده عمل می کند؟ روش روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل دانشجویان ساکن خوابگاه در دانشگاه شهیدبهشتی در سال 1393 است که از میان آن ها 373 دانشجو به صورت در دسترس انتخاب و با استفاده از ابزارهای خودگزارش دهی سنجیده شدند. پس از اجرای پرسش نامه های ابزار سنجش خانواده ( FAD )، مقیاس ناامیدی بک ( BHS ) و مقیاس افکار خودکشی بک ( BSS )، داده های به دست آمده با استفاده از نسخه 19 نرم افزار SPSS و به روش همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی چندگانه تحلیل شد. یافته   ها نتایج این تحلیل نشان داد که بین ادراک کارکرد کلی خانواده و ناامیدی (001/0, P ≤ 40/0= r )، ادراک کارکرد کلی خانواده و افکار خودکشی (001/0، P≤ 43/0= r ) و بین ناامیدی و افکار خودکشی دانشجویان (001/0، P≤ 63/0= r ) همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. یافته مهم دیگر این پژوهش، تأیید نقش تعدیل کننده ناامیدی است. نتیجه   گیری رابطه ادراک کارکرد کلی خانواده و افکار خودکشی در سطوح بالای ناامیدی بیشتر می شود، درحالی که در سطوح پایین ناامیدی این رابطه چشمگیر نیست.

هدف : پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ابعاد فرزندپروری ادراک شده و سبک های هویتی با شدت افسردگی نوجوانان انجام شده است. روش  :در این پژوهش دانش آموزان مقطع دبیرستان شهرستان های استان تهران در قالب یک طرح همبستگی به شیوه مقطعی، 200 نفر از نوجوانان با سن 14 تا 18 سال به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. از شرکت کنندگان خواسته شد به مقیاس های افسردگی بک-2( BDI-II ) و سیاهه سبک هویتی( ISI ) و ابعاد فرزندپروری ادراک شده (( PSQ ) ) پاسخ دهند. برای تحلیل آماری داده ها از از نرم افزار SPSS نسخه 20 و همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد ابعاد فرزندپروری ادراک شده و سبک های هویتی با شدت افسردگی در نوجوانان رابطه معناداری دارد. به طوری که متغیرهای پیش بین تعهد هویت و بُعد فرزندپروری پذیرش یا طرد و بُعد فرزندپروری کنترل آزادی با ضریب همبستگی 50/0 در ارتباط با شدت افسردگی در نوجوانان توانست در مجموع 25/0 از واریانس شدت افسردگی نوجوانان را تبیین کند (25/0= R 2 ). نتیجه گیری : به نظر می رسد تعهد هویت و سبک فرزندپروری مبتنی بر پذیرش والدین دو متغیر مهم در پیشگیری از افسردگی در نوجوانان است. از آنجا که شیوه های فرزندپروری و ارتباط والد و نوجوان مهارتی قابل آموزش است و آسیب های ناشی از افسردگی در نوجوانان نیز بسیار زیاد است، توجه به آموزش این موضوع در سطح کاربردی اهمیت خاصی دارد.

هدف: رابطه جنسی تعاملی دوطرفه است که برای ارتقای کیفیت آن، تعامل بهینه هر دو طرف رابطه نیاز است. یکی از مشکلات در روابط جنسی زوج ها، عدم رضایتمندی زن به رابطه است. نارضایتی در صورتی است که انتظار و درخواست صرفاً از جانب مرد مطرح شود. هدف این مقاله تبیین علل کاهش پاسخگویی رضایت بخش جنسی زنان متأهل در مقابل درخواست جنسی همسر است. مواد و روش ها: در این پژوهش برای تبیین و تحلیل رفتارهای جنسی زنان متأهل در سنین باروری از روش کیفی و رویکرد تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل تمام زنان متأهل در سنین باروری در شهرهای رفسنجان و اصفهان بودند. نمونه های پژوهش به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. 52 نفر از گروه هدف در شهرهای رفسنجان و اصفهان بودند که در 4 مصاحبه فردی عمیق و 8 گروه متمرکز متشکل از 48 شرکت کننده به طور داوطلبانه شرکت کردند. اطلاعات حاصل از مصاحبه های نیمه ساختاریافته، ضبط و تایپ شد. داده ها به روش تحلیل محتوای قراردادی به سبک گرانهایم تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: از داده های تحقیق درباره علل کاهش پاسخگویی رضایت بخش جنسی زنان، سه معنای اصلی پیش نیاز توجه و محبت و انحراف از معیارهای طرح واره جنسی و خواست های فردی استخراج شد. نتیجه گیری: برای ارتقای سلامت جنسی زنان و به ویژه ارتقای کیفیت زندگی زناشویی لازم است که متخصصان حوزه سلامت جنسی به تغییرات رفتارهای جنسی زنان و توقعات وانتظارات و اقتدار جنسی آنان توجه کنند. پیشنهاد می شود این نکات در آموزش های جنسی قبل و حین ازدواج برای زنان و مردان لحاظ شوند.

هدف : این پژوهش با هدف ترجمه و بررسی ساختار عاملی پرسش نامه شخصیتی 5- DSM (5- PID ) در زبان فارسی انجام شد. مواد و روش ها : در این پژوهش مقطعی، جامعه آماری به روش در دسترس از بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران انتخاب شد. پس از برگرداندن 5-PID به فارسی و ترجمه مجدد به انگلیسی، پرسش نامه روی 217 نفر (114 دانشجوی سالم و 103 بیمار مبتلا به اختلالات شخصیت) اجرا شد. داده های به دست آمده به روش تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نسخه 22 نرم افزار آماری SPSS و روش تحلیل اجزای اصلی و چرخش مایل سنجیده، بار عاملی هر وجه مرتبط با هرکدام از عوامل پنج گانه استخراج شد. یافته ها :در تحلیل عاملی پنج عامل استخراج شد. عامل اول شامل گویه های «بی لذتی»، «مضطرب بودن»، «افسردگی پذیری»، «حواس پرتی»، «ناپایداری هیجانی»، «تکانش گری»، «ناامنی در جدایی» و «سلطه پذیری»؛ عامل دوم شامل «توجه جویی»، «سنگ دلی»، «فریب کاری»، «خودبزرگ بینی»، «خصومت» و «دغل کاری»؛ عامل سوم شامل «گریز از صمیمیت»، «عاطفه پذیری محدود»، «انزوا» و «شکاکیت»، عامل چهارم شامل «درجازدگی»، «کمال طلبی نامنعطف»، «تکانش گری»، «مسئولیت ناپذیری» و «خطرپذیری» و عامل پنجم شامل «غرابت»، «کژتنظیمی ادراکی»، «باورها» و «تجارب نامعمول» می شود. نتیجه گیری : نسخه فارسی پرسش نامه از نظر روایی سازه، وضعیت قابل قبولی دارد و با تأیید روایی و پایایی، قابلیت دارد که بین مخاطبان ایرانی فارسی زبان به عنوان ابزاری برای بررسی اختلالات شخصیتی، کاربری بالینی داشته باشد.

هدف : مطالعه حاضر با هدف بررسی معادله های ساختاری نگرش های ناکارآمد با علائم افسردگی و بررسی نقش واسطه ای سبک پاسخ نشخوار برای تبیین علائم افسردگی انجام شد. روش : پژوهش توصیفی همبستگی حاضر با حضور 200 نفر (99 دختر و 101 پسر)، به روش نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه شیراز در مقطع کارشناسی در سال تحصیلی 1392-1391 انجام شد. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از فرم تجدیدنظرشده مقیاس افسردگی و فرم کوتاه شده مقیاس نگرش های ناکارآمد و مقیاس سبک پاسخ نشخوار استفاده شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندگانه هم زمان مطابق مراحل بارون و کنی (1986) و از الگویابی معادلات ساختاری استفاده شد. برای بررسی برازش مدل پیشنهادی از شاخص های مطلق و ایجازی و تطبیقی، و برای تعیین معناداری تأثیر غیرمستقیم متغیر واسطه ای از روش نمونه گیری های مکرر (خودراه انداز) به وسیله نسخه 16 نرم افزار SPSS و Amos graphic استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد نگرش های ناکارآمد، هم به طور مستقیم و هم به واسطه سبک پاسخ نشخوار، پیش بینی کننده منفی و معنادار علائم افسردگی هستند. نتایج شاخص های برازش مطلق 06/0= RMSEA و ایجازی 91/0= AGFI و تطبیقی 97/0= CFI نشان داد مدل طراحی شده با داده های نمونه برازش مناسب و ارتباط نزدیکی با فرض های نظری دارد. نتیجه گیری: نگرش های ناکارآمد به واسطه سبک پاسخ نشخوار با علائم افسردگی رابطه دارد و این مدل می تواند تبیین و سبب شناسی نشانه های افسردگی را تسهیل کند.

هدف: اختلالات روان پزشکی در میان جمعیت عمومی و مراجعان درمانگاه های سرپایی شایع هستند، ولی فقط بخشی از افرادی که نیازمند درمان های روان پزشکی هستند، برای بررسی تشخیصی و درمان به روان پزشک مراجعه می کنند. از بین این مراجعه کنندگان نیز تعداد اندکی درمان را پیگیری می کنند و بقیه افراد درمان را ادامه نمی دهند. این پژوهش با هدف تعیین میزان ریزش (عدم مراجعه) بیماران به درمانگاه سرپایی بیمارستان روزبه و تعیین عوامل مرتبط با آن انجام شده است. روش:   پرونده 400 بیمار مراجعه کننده به درمانگاه سرپایی بیمارستان روزبه در سال 1392 بررسی شد و اطلاعات لازم در چک لیستی که جمعی از متخصصان طراحی کرده بودند، یادداشت شد. داده ها به روش آزمون خی دو و رگرسیون لجستیک و با استفاده از نسخه 16 نرم افزار spss تحلیل شده است. یافته ها: میزان ریزش در درمانگاه سرپایی 8/57 درصد بود. این میزان در درمانگاه افراد بزرگ سال 58درصد و در درمانگاه کودک ونوجوان 8/43درصد به دست آمده است. بیماران با سن کمتر از 18 سال 11درصد از ریزش و بیماران 18 تا 65 سال 8/41درصد از ریزش و بیماران بیشتر از 65 سال 5درصد از ریزش را تشکیل می دادند. بیماران مرد 5/33درصد از ریزش و بیماران زن 3/24درصد از ریزش را به خود اختصاص می دادند. بین سن، سطح تحصیلات، وضعیت شغلی بیماران، منبع ارجاع و نوع تشخیص با میزان ریزش رابطه معنادار وجود داشت، اما رابطه بین جنسیت و وضعیت تأهل بیماران با میزان ریزش معنادار نبود. نتیجه گیری : ریزش و عدم پیگیری درمان مشکلی شایع در روند درمان سرپایی بیماران مراجعه کننده به روان پزشک است که در بیماران بزرگ سال میزان آن بیشتر است. به همین دلیل برنامه ریزی برای انجام مداخلات لازم برای کاهش میزان ریزش بیماران ضروری به نظر می رسد.

اهداف :مطالعات نشان می دهد اضطراب اجتماعی یکی از اختلالات شایع دوره نوجوانی است. از میان عوامل اثرگذار بر این اختلال، بررسی جنس (مذکر یا مؤنث) نتایج متناقضی را نشان می دهد؛ درحالی که رابطه نقش جنسیتی با برخی از اختلالات اضطرابی تأیید شده است. ازاین رو هدف مطالعه حاضر مقایسه اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در انواع جنس و نقش جنسیتی (زنانه، مردانه، آندروژنی و نامتمایز) بود. مواد و روش ها : نمونه های این پژوهش را 277 نفر از دانش آموزان 12 تا 13 تشکیل می دادند. این افراد با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسش نامه های اضطراب اجتماعی نوجوانان ( SASA ) و نقش جنسی کودکان ( CSRI ) را تکمیل کردند. یافته ها : نتایج براساس آزمون همبستگی تی و تحلیل واریانس نشان داد زنانگی با اضطراب اجتماعی و ابعادشناختی و رفتاری آن رابطه مثبت معنی دار و مردانگی با این متغیرها رابطه منفی معنادار دارد (05/0 >P ). همچنین میانگین نمره های اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در گروه دارای سنخ جنسیتی زنانه به طورمعنی داری بیش از گروه های دیگر (مردانه و آندروژن و نامتمایز) بود (05/0 >P ). این درحالی است که نمرات اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در دو جنس (مذکر و مؤنث) تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری : طرح واره های نقش جنسیتی می تواند به عنوان عوامل مرتبط با اضطراب اجتماعی و ابعاد شناختی و رفتاری آن در نوجوانانی مدنظر قرار گیرد.