خدابخش احمدی

خیانت زناشویی می تواند تاثیرات نامطلوبی بر زندگی زوجین بر جای بگذارد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آسیب-های ناشی از خیانت زناشویی انجام شد. پژوهش از نوع توصیفی– همبستگی است. نمونه پژوهش 100 زن و مرد دارای تجربه خیانت زناشویی و 100 زن و مرد فاقد تجربه خیانت زناشویی بود که به روش هدفمند انتخاب شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه انواع آسیب های ناشی از خیانت زناشویی که در 4 بعد آسیب های فردی، خانوادگی، اجتماعی و معنوی دسته بندی شده بودند پاسخ دادند. تحلیل آماری با استفاده از آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس در نرم افزار spss انجام شد. نتایج نشان داد که خیانت زناشویی به ترتیب آسیب فردی(جسمی و روانی)، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی و آسیب معنوی در زوجین ایجاد می کند. همچنین نتایج نشان داد که: در بعد جسمانی اختلال خواب، در بعد روانی بی حوصلگی، در بعد خانوادگی سردی رابطه زناشویی، در بعد اجتماعی از بین رفتن آبرو، و در بعد معنوی عذاب وجدان دارای بیشترین میزان بوده اند. براساس یافته های تحقیق ، خیانت زناشویی به عنوان یک تروما به همه ابعاد وجود انسان آسیب می رساند و نیاز به مداخلات فوری، کوتاه مدت و طولانی مدت مانند مداخله بحران دارد.

خیانت زناشویی به آسیبهای متعددی در افراد منجر، و موجب از دست رفتن روابط زناشویی می شود. این پژوهش با هدف شناسایی انواع آسیبهای ناشی از خیانت زناشویی انجام شد. پژوهش از نوع کیفی است و از مرور سامانمند و مصاحبه اکتشافی استفاده شد تا انواع آسیبهای ناشی از خیانت زناشویی استخراج شود. در بخش مرور سامانمند 31 مقاله از بین مجموع 65 مقاله جستجو، و طی فرایندی انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. هم چنین برای مصاحبه اکتشافی 20 زوج درگیر خیانت زناشویی به روش هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. هم چنین نظرات 14 نفر از متخصصان حوزه خانواده برای بررسی اعتبار فهرست آسیبهای ناشی از خیانت زناشویی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که خیانت زناشویی در تمامی ابعاد  فردی (جسمی و روانی)،  خانوادگی،  اجتماعی و  معنوی آسیب ایجاد می کند. در بعد  فردی، اختلال در خواب، اختلال در تغذیه، اضطراب، افسردگی، خدشه دارشدن اعتماد، در بعد خانوادگی کاهش روابط عاطفی، تنش در خانواده، از بین رفتن صمیمیت خانوادگی، اختلال در وظایف والدینی، در بعد  اجتماعی از بین رفتن آبرو، مشکلات شغلی و مشکلات مالی و در بعد معنوی عذاب وجدان و احساس گناه، مهمترین آسیبهای ناشی از خیانت زناشویی بود. مبتنی بر نتایج  می توان گفت که خیانت زناشویی نه یک مشکل فردی بلکه آسیب همه جانبه ای دارد و برای پیشگیری و درمان آن هم به مداخلات جندجانبه نیاز است.

هدف: امروزه ازدواج به عنوان مهمترین رکن در تشکیل خانواده سالم، دغدغه ای جدی برای جوانان محسوب می شود و رسیدن به ازدواج موفق مستلزم توجه کافی به ابعاد گوناگون این امر حیاتی است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر ارایه مدل ازدواج موفق و همه جانبه مبتنی بر مؤلفه های استحکام بخش و خطرساز و با در نظر گرفتن فرهنگ ایرانی است. روش: روش پژوهش دراین مطالعه فراترکیب بود و جامعه آماری شامل تمامی پژوهشهای داخلی مرتبط با موضوع از سال 1388تا 1398بود که از پایگاههای اطلاعاتی نشریات کشور به صورت نظامند جستجو و با رعا یت معیارهای ورود و خروج، مورد مطالعه قرار گرفتند و 21مقاله انتخاب شدند. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که مهمترین عوامل مؤثر در ازدواج مؤثر را میتوان در قالب مدلی با 4مقوله و16عامل اصلی و 146 مؤلفه استحکام بخش و خطر ساز تدوین نمود که مقوله ها شامل عوامل فردی، عوامل زمینه ای، عوامل زوجی و معیارهای همسرگزینی می باشندو عوامل اصلی شامل ویژگی های اخلاقی، شخصیتی، هویتی و باورهای مذهبی و معنوی مهارتهای حل تعارض، والدگری، ارتباط مؤثر با همسر، رابطه با خانواده مبداء و خانواده همسر، مسایل مالی و معیشتی، مسایل جنسی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی شناخت انتظارات، نیازها و خواسته ها، همسانی و توافق نظر، بلوغ همه جانبه، و سلامت جسم و روان را شامل شده بود. که هر یک از عوامل خود تعدادی عوامل فرعی رادر برداشت. نتیجه گیری: انتظار می رود یافته های این پژوش جهت استفاده پژوهشگران ومتخصصان خانواده وازدواج کاربرد داشته باشد.

در دهه های اخیر دو اصطلاح «تابآوری» و «صبر» پژوهش های زیادی را به سوی خود جلب کرده اند. اکنون پرسش این است که آیا این دو متغیر دارای یک سازه هستند یا دو سازه مختلف دارند؟ چه شباهت و تفاوت هایی بین این دو وجود دارد؟ این مطالعه از نوع کیفی (تحلیلی) است که به روش مروری انجام شد که ترکیبی از روش مرور سیستماتیک، تحلیل محتوا و مرور ادبیات بود. اطلاعات از منابع کتاب و مقاله جمع آوری شد. نتایج نشان داد که صبر شامل تاب آوری و فراتر از آن است. به لحاظ سازه های مفهومی صبر شامل بازداری از خشم، بازداری از شهوات، شکیبایی، استقامت، انتظار و گشایش عقل است؛ در حالی که سازه های مفهومی تاب آوری شامل تحمل پذیری، انطباق، بازگشت، سازگاری، افزایش ظرفیت و تغییر و بازسازی است. به همین ترتیب فرایند رشد صبر عبارتند از: بازداری هیجانی؛ شکیبایی؛ استقامت؛ انتظار و کمال. پس می توان نتیجه گیری کرد که روش صبر بهعنوان یک مدل در سبک زندگی اسلامی می تواند هم در پیشگیری و مداخله و هم در رشد و تکامل آدمی، به ویژه در مداخلات مرتبط با بحران به کار رود. این رویکرد می تواند جایگزین مناسبی برای دیدگاه های هیجان مدار و تاب آوری باشد.

مطالعه حاضر با هدف شناخت علل خشونت در روابط عاشقانه با بهره گیری از روش مرور سیستماتیک انجام شد. این موضوع از آن جایی اهمیت پیدا می کند که خشونت در روابط زناشویی اگرچه تاثیرات مخرب و بلند مدتی دارد، معمولا از سوی زوجین نادیده گرفته می شود. این مطالعه از نوع مطالعات ثانویه است و با توجه به روش اجرا مرور سیستماتیک تلقی می شود. جامعه آماری پایگاه های اطلاعاتی و مطالعاتی است که از جوانب مختلف به موضوع پرخاشگری زوجین در بازه ی زمانی 1978 ت ا 2018 میلادی پرداخته اند. بر اساس معیار جداد، مطالعاتی که نمره 3 و یا بیشتر گرفتند وارد مطالعه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کیفی انجام شد .در نهایت64 کارآزمایی شامل 25 مقاله ایرانی و 39 مقاله خارجی که دارای معیار ورود به مطالعه بودند، بررسی شدند. نتایج چهار گروه عامل اصلی را نشان داد، که عبارتند از: عوامل «فردی» که افراد با  خود به رابطه می آورند (مانند، مشاهده ی پرخاشگری در دوران کودکی)، عوامل مربوط به «بافت تعاملی زوجین» و یا «عوامل بین فردی» (مانند، اختلاف در قدرت، جنسیت گرایی، الگوهای ارتباطی ، دلبستگی و سلطهطلبی)، سوم، عوامل « غیرفردی» هستند (مانند سطح تحصیلات، سن و مشکلات مالی و اقتصادی، روابط فرا زناشویی، چندهمسری)، که بیشتر مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. مطابق با نتایح، مطالعه حاضر با روش مرور سیستماتیک به سه دسته از عوامل «فردی»، «بین فردی»، و « غیرفردی» اشاره کرد که مقالات مختلف در تبیین پرخاشگری به آن پرداخته اند، در نتیجه می توان گفت نقش عوامل ساختاری و کارکردی در تبیین پرخاشگری زوجین در مطالعات خالی است و نیاز به تلاش آتی دارد.

باتوجه به افزایش جمعیت سالمندی در جهان و ایران، تدوین برنامه های حمایت گرانه جامع (سلامت جسمی- روانی) درباره این قشر ضروری است. لازمه این کار، داشتن شاخص های سالمندی متناسب فرهنگ ایرانی است. باتوجه به نبود چنین شاخص هایی، پژوهش حاضر انجام شد. این پژوهش با استفاده از روش های مرور نظام مند و داده بنیاد در سال 1397 انجام شد. برای مرور نظام مند، 51 مقاله منتشرشده از بین 897 مقاله در بازه زمانی 2018-1970 استخراج و تحلیل شد. برای اجرای روش داده بنیاد، با استفاده از روش مصاحبه اکتشافی، 20 سالمند موفق به صورت هدف مند انتخاب و مصاحبه شدند. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده در کدگذاری باز، منجر به شناسایی 160 مؤلفه و شاخص شد و پس از دریافت نظرات10 نفر از متخصصان و کدگذای مجدد و اصلاحات لازم، در 5 مؤلفه اصلی تدوین شد: 1. عامل جسمانی (توجه به سلامتی، مسائل رفاه جسمی، داشتن سلامت جسمانی)؛ 2.عامل روان شناختی (مدیریت، تاب آوری، عملکرد شناختی، سلامت رفتاری، پیشرفت خواهی، کمال گرایی)؛ 3. خانواده (فرزندان، همسر، والدین)؛ 4. اجتماعی (ارتباط اجتماعی، ارتباط با اقوام، فعالیت اجتماعی، وضعیت مالی و اقتصادی)؛ 5. مذهبی (اعتقادات مذهبی، فعالیت مذهبی): مجموعاً 18 عامل و 133 شاخص به دست آمد. مؤلفه هایی همانند: زندگی با خانواده، روابط و مشارکت اجتماعی، وضعیت بهداشت و سلامت جسمی و روانی، باورهای مذهبی و سبک زندگی، اصلی ترین شاخص های سالمندی سالم ایرانی است و اولویت برنامه های حمایتی، مراقبتی و سنجش و پایش وضعیت سالمندی در کشور می تواند متمرکز بر این مؤلفه ها باشد.

زمینه: با توجه به افزایش روزافزون سالمندان در جهان و ایران، و ضروری بودن توجه به سلامت (جسمی و روانی) این گروه، آگاهی از وضعیت شاخص و فاکتورهای سلامت در بین این افراد مهم است. مسأله اصلی، بررسی وضعیت شاخص های سلامت روانی سالمندان ایرانی، به منظور لحاظ نمودن نگاهی علمی و کاربردی در جهت ارتقای کیفیت زندگی بود. هدف: این پژوهش با هدف سنجش وضعیت شاخص های سلامت روانی سالمندان ایرانی انجام گرفت. روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی بود و با استفاده از مطالعه میدانی انجام گرفت. با روش خوشه ای چند مرحله ای، 150 سالمند در شهر شیراز انتخاب و با پرسشنامه شاخص های سلامت روانی سالمندی سنجش شدند. داده ها با روش تحلیل واریانس یک راهه تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد از نظر سالمندان، ابعاد خانواده، دینی، روانشناختی، جسمانی، اجتماعی و اقتصادی، مهمترین ابعاد با میانگین نمره (از 5) به ترتیب 27/4، 05/4، 84/3، 56/3، 38/3 و 24/3 بودند. همچنین، شاخص های" داشتن الگوی والدینی مناسب"، "تفاهم با همسر"، "ارتباط عاشقانه با همسر”، "تربیت مؤثر بچه ها" و"اعتقاد به خداوند"، مهمترین شاخص های سلامت روانی بودند. مقایسه وضعیت شاخص ها نیز نشان داد سالمندان مرد، در ابعاد خانواده (002/0= p ، 25/2= t )، اجتماعی (002/0= p ، 18/3= t )، روانشناختی (002/0= p ، 28/2= t )، و زن ها در ابعاد دینی (002/0= p ، 35/2-= t )، اقتصادی (002/0= p ، 14/2= t ) و جسمانی (002/0= p ، 45/2-= t ) وضعیت بهتری داشتند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد روابط والدینی، ارتباط مؤثر همسری، فرزندپروری موفق و انجام امور دینی، مهمترین شاخص های مؤثر بر کیفیت زندگی سالمندان است.

زمینه: تعارض رایج ترین مشکل در روابط زوجین است که کیفیت زندگی زناشویی را به صورت منفی تحت تأثیر قرار می دهد و سبب بروز پیامدهای منفی جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی می شود. تشدید و ناتوانی در حل آن ممکن است خانواده را دچار آسیب نماید و حتی منجر به طلاق شود. علی رغم پژوهش های میدانی متعددی که در این موضوع صورت گرفته است، جمع بندی و تحلیل منسجمی از علل تعارضات و ابعاد آن در دسترس نیست. هدف: هدف پژوهش حاضر مرور تحقیقات انجام شده در این زمینه و شناسایی علل تعارضات زناشویی بود. روش: در این تحقیق که به روش مرور سیستماتیک انجام شد، جامعه آماری مقالات علمی - پژوهشی، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی مرتبط با تعارضات زناشویی بودکه در دو دهه اخیر (1380 تا 1398 و 2000 تا 2019) انجام شده اند. از بین 768 مورد جستجو شده تعداد 58 مورد مرتبط با علل تعارضات زناشویی انتخاب و وارد مطالعه شدند. یافته ها: در مجموع تعداد 41 عامل (با فراوانی 375) به عنوان علل تعارضات زناشویی شناسایی و در 4 دسته طبقه بندی شدند که به ترتیب از بیشترین میزان عبارت بودند از: عوامل خانوادگی با 40/80 درصد فراوانی؛ عوامل فردی با 40/53 درصد فراوانی؛ عوامل محیطی با 16/27 درصد فراوانی و عوامل معنوی با 2/4 درصد فراوانی. همچنین عمده ترین علل تعارضات زناشویی از بین 41 عامل عبارت بودند از: 1. مشکلات مالی (با 74/7 درصد فراوانی)؛ 2. دخالت خانواده ها و اطرافیان (با 7/20 درصد فراوانی)؛ 3. خشونت جسمانی و کلامی (با 14/6درصد فراوانی)؛ 4. ضعف مهارت های ارتباطی و حل مسأله (با 5/6 درصد فراوانی)؛ 5. مشکلات جنسی (با 4/8 درصد فراوانی) . نتیجه گیری: شناسایی مجموعه عوامل و میزان سهم هر یک از عوامل به پژوهشگران کمک می کند تا به کشف یک مدل منسجم از علل تعارضات زناشویی نائل شوند و مطابق این مجموعه عوامل ابزار پیش بینی و پیشگیری از تعارضات زناشویی را تدوین کنند.

هدف این پژوهش، تعیین اثربخشی «آموزش حیا» بر «کاهش اعتیاد به اینترنت» و «رفتارهای پرخطر» در دختران نوجوان دبیرستان بود. به این منظور، از طرح شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. تعداد بیست دانش آموز دارای رفتار پرخطر از یک دبیرستان دخترانه منطقه پنج شهر تهران با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. پروتکل «آموزش و مداخله ای حیا» در هشت جلسه اجرا و اعمال شد. آزمودنی ها در دو نوبت پیش و پس از مداخله، به «پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ» (IAT)، «مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی» (IARS) و «اطلاعات جمعیت شناختی» پاسخ دادند. داده ها به روش تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که: «آموزش حیا» در «کاهش اعتیاد به اینترنت» تأثیر معناداری داشت؛ در «کاهش رفتارهای پرخطر» تأثیر معناداری نداشت؛ به کاربران کمک می کند که «خودکنترلیِ» بیشتری در مواجهه «سکس مجازی» و «هرزه نگاری» داشته باشند؛ البته با توجه به عللی گوناگون و متنوعِ رفتارهای پرخطر نمی توان انتظار تغییر فوری و کوتاه مدت داشت، بلکه باید «آموزش حیا» را به عنوان «رویکردی پیشگیرانه» ملاحظه کرد

اهداف پژوهش حاضر با هدف بررسی برخی از ویژگی های روانسنجی پرسش نامه آسیب ثانویه در همسران جانبازان انجام شد. مواد و روش   ها جامعه پژوهش حاضر شامل همسران جانبازان شهرهای یزد، اصفهان، شیراز و اهواز بود که یکی از فرزندان آن ها در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ در مدارس شاهد و ایثارگر این شهرها مشغول به تحصیل بودند. ابتدا با روش نمونه گیری خوشه ای ۳۷۹ نفر از این جامعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه آسیب ثانویه، مقیاس سنجش نشانه های اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی، مقیاس استرس آسیب ثانویه، مقیاس افسردگی و اضطراب و استرس استفاده شد. داده ها به روش تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل، ضریب آلفای کرونباخ و شاخص روایی محتوایی با استفاده از نسخه ۱۸ نرم افزارهای SPSS و AMOS تحلیل شدند. یافته   ها تحلیل عاملی تأییدی نشان داد پرسش نامه آسیب ثانویه همانند ساختار عاملی نسخه اصلی مقیاس، در نمونه ایرانی ساختاری تک عاملی دارد. روایی صوری پرسش نامه با استفاده از روش تأثیر آیتم و روایی محتوایی آن با استفاده از شاخص روایی محتوایی تأیید شد. وجود همبستگی بالا میان نمره پرسش نامه آسیب ثانویه و نمره خرده مقیاس های افسردگی و اضطراب و استرس و خرده مقیاس های اختلال استرس پس از سانحه می سی سی پی و مقیاس استرس ضربه ثانویه نشانگر روایی همگرای مقیاس بود (P<۰.۰۱) . همچنین پرسش نامه آسیب ثانویه قادر بود گروه آزمودنی های دارای سلامت روان بالا را از گروه آزمودنی های دارای سلامت روان پایین تشخیص دهد. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس ۰/۹۲ و پایایی بازآزمایی آن به فاصله یک هفته میان دوبار اجرای آزمون ۰/۸۱ به دست آمد (P<۰.۰۱) . نتیجه   گیری بر اساس یافته های این پژوهش، نسخه فارسی پرسش نامه آسیب ثانویه، پایایی و روایی مطلوبی در همسران جانبازان ایرانی دارد.

تمایزیافتگی در شکل دهی و پایداری شالوده خانواده متغیری کارساز است. پژوهش حاضر با هدف هم سنجی شناسه های تمایزیافتگی در دیدگاه میان نسلی بوئن و خانواده های ایرانی انجام گرفت. پژوهش از نوع آمیخته است و با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره ای و روش کمی همبستگی اجرا گردید. نخست مفاهیم مربوط به تمایزیافتگی در دیدگاه بوئن بیرون کشیده شد. سپس از راه مصاحبه های اکتشافی با 14 نفر از والدین ساکن در شهر تهران با نمونه گیری هدفمند که در سال 1395 انجام گرفت، عناصر و مؤلفه های شناسه های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی برون آوری و کدگذاری شدند. درستی شناسه های به دست آمده از روش دلفی با گروهی از متخصصین محرز شد. 12 شناسه اصلی و 78 شناسه فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده های ایرانی شناسایی شد. 25 شناسه، افزون بر شناسه های مطرح در دیدگاه بوئن درزمینه فرهنگی جامعه والدین ایرانی به دست آمد. سپس شناسه های حاصل، تبدیل به سنجه شده و به طور موازی با سیاهه بازبینی شده اسکورون و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند اجرا گردید. برآیند ها، نشانگر همبستگی هر دو ایزار (0/01 =r= 40/0, =P) بود. همچنین ماتریس همبستگی نشان داد ضرایب همبستگی درونی مؤلفه های سنجه تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، از نرخ همبستگی بالاتری برخوردارند. هم سنجی شناسه های به دست آمده با شناسه های بیان شده در دیدگاه بوئن نشان می دهد، باوجودآنکه تمایزیافتگی یک ویژگی کم وبیش پایا است ولی می تواند در شناسه های فرعی متأثر از بافت فرهنگی و اجتماعی باشد. پس برای شناخت درست و بررسی سازه های روان شناختی توجه به ناهمسانی زمینه فرهنگی و اجتماعی بسیار مهم است.

این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه ساز طلاق در بافت اجتماعی فرهنگی شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نوع پژوهشهای کیفی است که با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شده است. بدین منظور با روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری 22 نفر از واجدان شرایط مورد بررسی قرار گرفتند. برای دستیابی به عوامل، تحلیل داده ها با استفاده از فنون استراوس و کربین انجام شد که شامل شناسه گذاری مفاهیم و شکل دادن به نظریه است. تجزیه و تحلیل داده ها در شناسه گذاری باز، به شناسایی عوامل اصلی، مؤلفه ها و زیرمؤلفه ها منجر شد. نتایج نشانگر این است که عدم عشق و صمیمیت، مقوله مرکزی الگوی یافته های پژوهش است. مقوله عدم آمادگی برای ازدواج و طی نکردن درست فرایند ازدواج جزء شرایط علّی برای ازدواجهای در حال فروپاشی است؛ مسائل فرهنگی و مسائل اقتصادی در زیر شرایط مداخله گر قرار گرفت و مقولاتی از قبیل اعتیاد، ساختار نامناسب خانواده کنونی، عدم سازگاری زناشویی، عوامل و مشکلات جنسی، ارتباط نامناسب با خانواده های اصلی، پیشینه خانوادگی و مشکلات شخصیتی از جمله عوامل زمینه ای مؤثر در طلاق بود. نتایج نشان داد که به کارگیری راهبردهای ارتباطی و هیجانی ناکارامد به پیامدهایی همچون احساس خستگی، تنهایی، ناامیدی و احساس تنفر از همسر و در نهایت میل به طلاق منجر شد.

تمایزیافتگی اعضای خانواده، یک شاخص کلیدی عملکرد خانواده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت شاخص های تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته بود که با به کار بستن روش کیفی راهبرد اکتشافی زنجیره ای و رویکرد پدیدارشناختی و روش کمی همبستگی اجرا گردید. در این تحقیق که در سال 1395 انجام شد، ابتدا از طریق مصاحبه های اکتشافی، عناصر و مؤلفه های شاخص های تمایزیافتگی در فرهنگ ایرانی استخراج و کدگزاری شدند. اعتبار شاخص های بدست آمده از طریق روش دلفی با گروهی از متخصصین بدست آمد. 12 شاخص اصلی و 78 شاخص فرعی برای تمایزیافتگی در خانواده های تهرانی شناسایی شد. سپس شاخص های بدست آمده تبدیل به مقیاس شده و به طور موازی با مقیاس تمایزیافتگی تجدیدنظر شده اسکورون و اسمیت (2003) بر روی نمونه 100 نفری از والدین شهر تهران اجرا شد. نتایج حاصل از مطالعه میدانی در سنجش وضعیت تمایزیافتگی، همبستگی مثبت به میزان 40/0  معنادار (001/0P<) بین این دو مقیاس را گزارش می کند. تمامی مؤلفه های مقیاس تمایزیافتگی برآمده از پژوهش، رابطه مثبت معنادار با یکدیگر داشته و همبستگی درونی دارند. در خانواده های تهرانی شاخص هویت  بالاترین رتبه و واکنش های هیجانی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داد. این رتبه بندی درقبال تمامی شاخص های فرعی نیز ارائه گردید.  نتایج بدست آمده نشان می دهد در رابطه با خانواده های ایرانی برخی شاخص های تمایزیافتگی از ارجحیت خاصی برخوردار است در حالیکه برخی شاخص ها مورد توجه و تمرکز این فرهنگ و قومیت نمی باشد بنابراین، توجه به مبانی فرهنگی و اجتماعی در شناخت وضعیت تمایزیافتگی مهم است.

این پژوهش به روش کیفی و با هدف شناسایی شاخص های سلامت خانواده و تدوین مدل خانواده سالم اسلامی ایرانی انجام شد. 13 نفر از والدین واجد شرایط به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق و اکتشافی، در طول یک دوره 12 ماهه مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، ثبت و سپس کدگذاری شدند و در قالب مقوله های اصلی، مقوله بندی شدند. تحلیل تجارب شرکت کنندگان، به شناسایی 534 کد اولیه، 32 زیر مقوله و 6 شاخص شامل شاخص های فردی، زوجی، والدگری، خانوادگی، فرهنگی- اجتماعی و دینی منجر شد. نتایج نشان داد عواملی همچون مسئولیت پذیری، گذشت، پختگی، تعهد، قدردانی، صمیمیت، تلاش برای خشنودی یکدیگر، همکاری، حمایت متقابل، رضایت جنسی، خانواده گرایی، نظارت، انعطاف پذیری، اوقات فراغت، مُدگرا نبودن، باورها و رفتارهای دینی نقش دارند. این عوامل، در سلامت خانواده نقش بسیار مهمی ایفا می کنند، بنابراین لزوم توجه بیشتر به مبانی فرهنگی و اجتماعی در پرداختن به خانواده اهمیت بنیادی دارد.

اهداف هدف پژوهش حاضر، معرفی مقیاس شفافیت رابطه زناشویی و بررسی روایی و پایایی و ساختار عاملی اکتشافی آن بود. مواد و روش ها طرح پژوهش از نوع توصیفی و تحلیل همبستگی بود. جامعه آماری شامل مردان و زنان متأهل شهر تهران بود. نمونه پژوهش به تعداد 345 نفر (170 مرد و 175 زن)، با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شد. برای تعیین اعتبار درونی از روش محاسبه ضریب همبستگی هر سؤال با نمره کل استفاده شد. سپس تحلیل عاملی اکتشافی بر روی 116 گویه مقیاس اجرا شد. در نهایت، آلفای کرونباخ محاسبه و روش های باز آزمون و ارزیابی روایی هم زمان اجرا شدند. یافته ها در تحلیل عاملی اولیه، 10 عامل با ارزش ویژه بالاتر از 1 به دست آمد و تحلیل عوامل بعدی با محدود شدن به این ده عامل صورت گرفت. بر اساس محتوای مادههای مربوط، ده عامل به این صورت نامگذاری شدند: «احساسات و عواطف»، «درآمد و امور مالی»، «مسایل شغلی»، «روابط بیرون از خانه»، «مرزبندی»، «خانواده اصلی»، «روابط زناشویی»، «اوقات فراغت»، «رابطه با اقوام و دوستان» و «فرزندان». همچنین این مقیاس از همسانی درونی مناسبی برخوردار بود (آلفای کرونباخ، 87/0 و پایایی باز آزمایی در فاصله ده روزه، 86/0). نتیجه گیری مقیاس شفافیت رابطه زناشویی از ساختار، روایی و پایایی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است. میتوان گفت که این مقیاس ابزار خودگزارشی مفید و کارآمد برای اهداف پژوهشی و مشاورهای است. این ابزار می تواند با تعیین شفافیت روابط زناشویی، امکان پنهانکاری و یا احتمال خیانت زناشویی را بررسی کند.

زمینه و هدف: در این مطالعه مروری منظم، ضمن معرفی درمان به روش مواجهه واقعیت مجازی (VRET یا Virtual exposure therapy) نتایج اثر آن بر اختلال های اضطرابی و PTSD (Post traumatic stress disorder) مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. VRET، نسبت به درمان های مواجهه زنده و مواجهه خیالی برتری هایی دارد، از جمله کنترل پذیری و امنیت بیشتر درمانجو امکان پذیر بوده و به عنوان یک روش درمانی جدید برای بازیابی و بازسازی تجارب هیجانی آسیب زا معرفی شده است. مواد و روش ها: تحقیق حاضر به روش مرور نظام مند، جستجو در پایگاه های Sciencedirect و Pubmed انجام شد. در پیشینه پژوهش 39 مطالعه مداخله به دست آمد که VRET را برای درمان اختلال های اضطرابی و PTSD مختلف به کار برده بودند. یافته ها: VRET در درمان اختلال های اضطرابی از جمله هراس خاص و اجتماعی، اختلال استرس پس از ضربه، اختلال وحشت زدگی و گذرهراسی، اختلال و اضطراب فراگیر، اثرات مثبت در سنجش های پس از درمان نشان داده است و در مقایسه با روان درمان های مؤثر فعلی از جمله درمان مواجهه زنده و رفتار درمانی- شناختی، اثرات مثبت مشابه داشته است. نتایج پیشینه پژوهش نشان داد که اثرمندی VRET در سطوح شناختی، رفتاری و فیزیولوژیک رخ می دهد. همچنین، نتایج مثبت درمانی به طور عمده در پیگیری های بلند مدت نیز حفظ شد. نتیجه گیری: VRET به عنوان یک روش درمانی جدید می تواند، بخشی از فرایند درمان اختلال های اضطرابی و PTSD قرار گیرد و مطالعات و فعالیت های پژوهشی به سمت این موضوع گسترش یابد.

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه عملکرد خانوادگی در افراد با حجاب برتر، حجاب معمولی و حجاب ضعیف صورت گرفت. طرح پژوهش توصیفی و از نوع علّی مقایسه ای بود. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از تمامی دختران و زنان بالای 15 سال کشور که 2868 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس عملکرد خانواده و پرسشنامه جمعیت شناختی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین عملکرد خانواده و نوع حجاب وجود دارد (001/0p

مقدمه: با توجه به نقش اساسی و مهم خانواده در شکل گیری رفتارهای آدمی، تحقیق حاضر با هدف شناخت ویژگی های خانوادگی افراد دارای رفتارهای پرخطر جنسی انجام شده است. روش کار: در این پژوهش همبستگی، جامعه ی آماری شامل افراد دارای رفتار جنسی پرخطر و خارج از روابط ازدواج بود. برای نمونه گیری تعداد 104 نفر از زنان دارای رفتار جنسی پرخطر از شهر تهران در سال 90-1389 به شیوه ی نمونه گیری در دسترس، شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه ی ارزیابی خطر ابتلا به ایدز (سیمپسون، 1997) برای سنجش میزان رفتارهای پرخطر و عوامل مرتبط با آن و پرسش نامه ی میزان رفتارهای پرخطر جنسی و مشخصات خانوادگی بودند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون تی و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی عوامل و متغیرهای خانوادگی مرتبط با میزان رفتارهای پرخطر جنسی نشان داد که بین وضعیت و چگونگی سکونت، وضعیت اشتغال، وضعیت زندگی، وضعیت حیات والدین و میزان صمیمیت در خانواده با میزان دفعات رابطه ی جنسی پرخطر، رابطه ی منفی معنی داری (05/0< P) و بین تجارب بدرفتاری از سوی اعضای خانواده با میزان دفعات رابطه ی جنسی پرخطر رابطه ی مثبت معنی داری (05/0< P) وجود دارد در حالی که بین وضعیت تاهل، وضعیت تحصیلات و میزان رابطه ی جنسی پرخطر، رابطه ی معنی داری وجود ندارد (05/0> P). نتیجه گیری: بنا بر نتایج مبنی بر نقش و اهمیت خانواده در بروز رفتارهای پرخطر جنسی و از سویی دیگر گسترش این گونه رفتارها در جامعه ی امروزی، توجه به نقش خانواده برای پیشگیری از آن ضروری است.

با توجه به ضرورت شناسایی عوامل موثر بر حجاب و اهمیت شناسایی عوامل فرهنگی موثر بر چگونگی حجاب، در این مطالعه به پیش بینی حجاب و عوامل فرهنگی و رسانه در کشور پرداخته شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود که در آن 2868 نفر از دختران و زنان بالای 15 سال کشور به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته حجاب مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری به شیوه گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد حجاب دارای رابطه مثبت و معناداری با عوامل فرهنگی است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که عوامل فرهنگی قادر به پیش بینی 59 درصد از بدحجابی دختران و زنان کشور است. نتایج این مطالعه بیانگر این است که عوامل فرهنگی و رسانه ها نقش قابل توجهی در چگونگی حجاب دختران و زنان کشور ایفا می کند، بنابراین توجه به عوامل فرهنگی برای هرگونه اقدام و برنامه ریزی در زمینه حجاب بیش از پیش اهمیت دارد. واژگان کلیدی: حجاب، فرهنگ، رسانه، زنان

هدف: با توجه به فقدان ابزار اختصاصی در ایران برای سنجش نشانه های اختلال استرس پس آسیبی (PTSD) ثانویه، پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی مقیاس استرس آسیب ثانویه (STSS) در فرزندان جانبازان انجام شد. روش: جامعه پژوهش حاضر شامل فرزندان جانبازان شهر های یزد، اصفهان، نجف آباد و یاسوج بود که در مدارس شاهد و ایثارگر این شهرها مشغول به تحصیل بودند. با روش نمونه گیری خوشه ای 607 آزمودنی از این جامعه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از مقیاس استرس آسیب ثانویه (STSS)، مقیاس سنجش نشانه های PTSD می سی سی پی (Mississippi PTSD) و مقیاس اضطراب، استرس و افسردگی (DASS-21) استفاده شد. داده ها به روش تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل عاملی تأییدی نشان داد STSS شامل سه خرده مقیاس مزاحمت، اجتناب و برانگیختگی و بنابراین ساختار عاملی آن همانند ساختار عاملی نسخه اصلی مقیاس بود. ضریب آلفای کرونباخ کل مقیاس 89/0 به دست آمد و روایی محتوایی مقیاس توسط کارشناسان آگاه به موضوع تأیید شد. وجود همبستگی بالا میان نمره STSS و نمره خرده مقیاس های استرس، اضطراب و افسردگی و خرده مقیاس های مقیاس PTSD می سی سی پی نشانگر روایی همگرای مقیاس بود (01/0>p). همچنین STSS توانست گروه آزمودنی های دارای سلامت روان بالا را از گروه آزمودنی های دارای سلامت روان پایین تمیز دهد. نتیجه گیری: نسخه فارسی مقیاس استرس آسیب ثانویه دارای پایایی و روایی مطلوبی در فرزندان جانبازان ایرانی است.