زیرساخت های تقویت حوزه بذر و نهال در ایران، مؤثر بر تصمیم گیری در خصوص الحاق به کنوانسیون ثبت ارقام جدید گیاهی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف از این تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی زیرساخت های مورد نیاز در تقویت حوزه بذر و نهال ایران است که می تواند در تصمیم گیری های مربوط به رعایت حقوق مالکیت فکری بهنژادگران مؤثر باشد. در این مطالعه از مصاحبه نیمه ساختار یافته با متخصصان جهت احصای زیرساخت ها بر اساس ملاحظاتی که موافقان و مخالفان الحاق به کنوانسیون ثبت ارقام جدید گیاهی داشته اند، استفاده شده است. همچنین پیمایشی به کمک پرسشنامه محقق ساخته انجام شده و در نهایت داده های 106 پرسشنامه تکمیل شده توسط ذی نفعان مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است. معناداری آزمون فریدمن (p <0.0001)، تفاوت در اهمیت و اولویت زیرساخت ها را تأیید کرد. مقایسه میانگین امتیازات نشان می دهد زیرساخت فرهنگ سازی احترام به حقوق مالکیت فکری با 21/07 امتیاز دارای بیشترین درجه اهمیت و حفاظت از دانش سنتی با 13/67 امتیاز دارای کمترین درجه اهمیت از بین 33 زیرساخت معرفی شده هستند. تقویت و ایجاد زیرساخت های قانونی حفاظت از تنوع ژنتیکی، دسترسی به منابع ژنتیکی و تسهیم منافع، ثبت منابع ملی، حقوق کشاورزان، نظام جامع بذر و زیرساخت های تحقیقاتی مبتنی بر تحقیق و توسعه هدفمند و متمرکز بر منابع بومی در کنار حمایت از واحدهای تحقیق و توسعه و افراد متخصص نیز جزء 10 اولویت برتر هستند. موارد مرتبط با زیرساخت های اقتصادی عمدتاً در میانه رتبه بندی (بین 10 تا 20) است و بقیه زیرساخت ها از قبیل زیرساخت های سیاسی و تعدادی از زیرساخت های فرهنگی و تحقیقاتی در انتها قرار دارند.