مفهوم و اوصاف قرارداد مدیریت جمعی حق اختراع و تمییز آن از مفاهیم مشابه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با پیشرفت فناوری، استفاده از اختراع و روابط بین مخترعان گسترده شده است. در کنار قراردادهای «انتقال» و «لیسانس» اختراع، نوع جدیدی از قراردادها مطرح شده است که «قرارداد مدیریت جمعی حق اختراع» یا «توافق ائتلافی حق اختراع» نام دارد. ائتلاف، توافقی است که دارندگان اختراع در یک حوزه فناوری ضمن واگذاری جزئی یا کلی حقوق انحصاری که قوانین مالکیت فکری برای آنها به رسمیت شناخته (ماده (۱۵) قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶)، اقدام به اداره و یا تجاری سازی اختراع های انبوه خود می کنند. ازجمله مزایای حقوقی اقتصادی که سبب توجه به این قراردادها می شود آن است که باعث افزایش فعالیت های تحقیقی، کاهش دعاوی احتمالی نقض اختراع، کاهش هزینه های معاملاتی، دسترسی به اختراعات دارویی در حوزه حقوق بشر و ... می شود. با توجه به اینکه کشور ایران در مسیر پیشرفت، با این قراردادها مواجه است، این مقاله درصدد است به تبیین این موضوع بپردازد. سؤال اصلی این است که مفهوم و اوصاف این توافقات چیست؟ و با مفاهیم ظاهراً مشابه چه ارتباطی دارد؟ به طورکلی می توان آن را تابع آزادی قراردادی و ماده (۱۰) قانون مدنی دانست. ازاین رو، برخلاف سایر قراردادهای انتقال فناوری که نویسندگان به بیان ابعاد آنها پرداخته اند، بحث ائتلاف اختراع در ادبیات حقوقی ما چندان به آن پرداخته نشده و بیان ویژگی و اوصاف آن و تمایز آن از مفاهیم مشابه می تواند به فعالان حوزه مالکیت فکری در جهت ارتقای سیستم اختراع و استفاده از این قراردادها کمک کند. به همین جهت این مقاله در دو بخش به بررسی مفهوم شناسی و تفکیک مفاهیم می پردازد.