وارسی باورهای انگیزشی ناکارآمد براساس نظریه داده بنیاد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه: از آنجا که باورهای انگیزشی ناکارآمد باعث بوجود آمدن مشکلاتی در زندگی تحصیلی دانش آموزان می شود. شناخت عوامل تشکیل دهنده آن اهمیت فراوانی دارد. مسئله این است که، ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺸ کیﻞدﻫﻨﺪه و اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ باورهای انگیزشی ناکارآمد دانش آموزان شامل چه عواملی است؟ هدف: وارسی باورهای انگیزشی ناکارآمد بر اساس نظریه داده بنیاد ﺑﻮد. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه اول شهرستان فردوس که در سال تحصیلی 99-98 مشغول به تحصیل بوده اند و از نظر تحصیلی عملکرد ضعیفی داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) انتخاب و ﺑﺎ اﺳ ﺘﻔﺎده از مصاحبه ﻧیﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎریﺎﻓﺘﻪ از نوع توصیفی / تفسیری (والش، ادواردز و فراسر، 2007) ﻣﻮرد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻪ روش کﺪﮔﺬاری ﺑﺎز، ﻣﺤﻮری و اﻧﺘﺨﺎﺑﻰ (استراوس و کوربین، 2015) اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. یافته ها: یﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘیﻖ ﻧﺸﺎن داد کﻪ عوامل اثرگذار بر باورهای انگیزشی ناکارآمد عوامل رفتاری، انگیزشی، هیجانی، شناختی و فردی، آموزشگاهی و خانوادگی می باشد که برخی از این عوامل، متغیرهای زمینه ای، علی و برخی دیگر در نقش متغیرهای محیطی ظاهر شدند. دیدگاه مناسب والدین و کارکنان مدرسه به دانش آموز، ارزیابی مناسب از موقعیت های استرس زا مرتبط با امتحان، استفاده از راهبردهای شناختی و فراشناختی جزء راهبردهایی برای مواجهه با باورهای انگیزشی ناکارآمد و مؤلفه های نامطلوب آموزشگاهی، خانوادگی و فردی جزء پیامدهای باورهای انگیزشی ناکارآمد دانش آموزان بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد نتایج این پژوهش می تواند در تدوین ابزارها در شناسایی باورهای انگیزشی ناکارآمد و تدوین برنامه های مداخله ای به منظور بهبود این باورها مفید باشد.