تدوین و ارزیابی برنامه اقدام های گروهی برای ارتقای رابطه والد- نوجوان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بخش عمده ای از برنامه های اقدام گروهی برای مداخله بر روی رابطه والد- نوجوان تحت تأثیر نظریه تفرد قرار دارند. اما نظریه پردازان دلبستگی بر این باورند که به سبب نقش والدین به عنوان پناهگاه امن، نیاز به صمیمیت در این دوره بیشتر می شود، اما شکل آن تغییر می کند. مسأله اصلی پژوهش حاضر تفکیک دوره کودکی از نوجوانی و توجه جدی به دلبستگی در دوره نوجوانی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تدوین و ارزیابی برنامه اقدام گروهی به منظورِ ارتقای رابطه والد- نوجوان در قالب یک طرح تمام آزمایشی به اجرا درآمد. جامعه آماری شامل والدین نوجوانان منطقه شش شهر تهران بود که از میان آن ها یک مدرسه به صورت تصادفی انتخاب شد و از والدینی که مایل به شرکت در طرح بودند، دعوت به عمل آمد و در نهایت 18 نفر در گروه آزمایش و 17 نفر در گروه کنترل به صورت تصادفی جای گرفتند. ابتدا مقیاس 21 سؤالی رابطه والد- نوجوان ( PARS ) (حسینی، ثنایی، پورحسین، کراسکیان، 2016) در اختیار هر دو گروه قرار گرفت. سپس گروه آزمایش به مدت 9 جلسه 5/1 ساعته در معرض برنامه اقدام گروهی ارتقای رابطه والد- نوجوان به عنوان متغیر مستقل قرار گرفت و در پایان مجدداً هر دوگروه از لحاظ وضعیت رابطه والد- نوجوان مورد سنجش قرار گرفتند. درنهایت 25 نفر (13 نفر آزمایش و 14 نفر کنترل) وارد تحلیل شدند. اجرای آزمون t مستقل و وابسته نشان داد که فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر اینکه «برنامه اقدام های گروهی محقق ساخته برای ارتقای رابطه والد- نوجوان» رابطه والد- نوجوان را ارتقا می دهد، تأیید گردید (0/01> p ). در نتیجه، با توجه به مصاحبه کیفی با والدین و نوجوانان، برنامه اقدام گروهی یاد شده توانست به خوبی رابطه والد- نوجوان را ارتقا دهد.