اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودپنداشت و خودبیمارانگاری بیماران مبتلا به درد مزمن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زمینه: بیماران مبتلا به درد مزمن علاوه بر مشکلات جسمانی، مسائل روانشناختی خاص خودشان را نیز دارند. اکثر مداخلات برای این بیماران مداخله پزشکی بوده و در زمینه مداخلات روانشناختی خلاء پژوهشی وجود دارد؛ ذهن آگاهی بر متغیرهای مختلفی تأثیر گذاشته است اما سنجش تأثیر آن بر خودپنداشت و خودبیمارانگاری بیماران مبتلا به درد مزمن مغفول مانده است. هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودپنداشت و خودبیمارانگاری بیماران مبتلا به درد مزمن انجام شد. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه آزمایش و گروه گواه بود. از جامعه بیماران مبتلا به درد مزمن اسکلتی - عضلانی مراجعه کننده به کلینیک چند تخصصی درد پردیس در سال 1397 به روش در دسترس، 30 نفر انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه 15 تایی جایگزین شدند. روش اجرا بدین ترتیب بود که ابتدا پیش آزمون های تصور از خود بک (1978) و خودبیمارانگاری ایوانز (1980) روی هر دو گروه اجرا شد. سپس به ارائه جلسات ذهن آگاهی مبتنی بر روی آورد کابات زین (2003) برای گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای پرداخته شد اما برای گروه گواه هیچ گونه مداخله ای صورت نگرفت. بعد از اتمام مداخله، از هر دو گروه پس آزمون های پژوهش به عمل آمد و داده های پژوهش با استفاده از کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر افزایش خودپنداشت بیماران مبتلا به درد مزمن تأثیر دارد (0/001 p≤ ) اما بر خودبیمارانگاری تأثیر معنی داری نداشت (0/005 p≥ ). نتیجه گیری: به منظور افزایش خودپنداشت بیماران مبتلا به درد مزمن می توان از درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بهره جست.