آموزش مهندسی ایران

 این پژوهش با هدف اصلی اجرای ارزیابی درونی در گروههای آموزشی رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تربیت مدرس و به منظور ارائه تحلیلی جامع از کیفیت موجود گروهها و پیشنهادهایی برای بهبود و ارتقای آن انجام شده است. در این پژوهش 7 عامل، 22 ملاک و 81 نشانگر برای ارزیابی درونی مورد استفاده قرار گرفتند. در این خصوص، از چهار جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی، مدیران گروهها، دانشجویان و دانش آموختگان با استفاده از ابزار پرسشنامه، اطلاعات لازم جمع آوری شد و در تحلیل آن به روش میانگین وزنی به کمک نرم افزار SPSS، و با توجه به الزامات تعیین شده، وضعیت عوامل، ملاکها و نشانگرها در هر گروه در سه سطح مطلوب، نسبتاً مطلوب و نامطلوب تعیین شد که در نتیجه، عامل اول (اهداف)، عامل دوم (مدیریت و برنامه های توسعه گروه)، عامل پنجم (دانشجویان)، عامل ششم( تدریس یادگیری) و عامل هفتم (دانش آموختگان) نسبتاً مطلوب ارزیابی شدند و عامل سوم (امکانات و تسهیلات آموزشی، پژوهشی و رفاهی نامطلوب) و عامل چهارم (هیئت علمی) مطلوب ارزیابی شدند. همچنین، پیشنهادهایی برای ارتقای سطح کیفی گروهها ارائه شده است.

 در این مقاله ابتدا واژهایی چون مهندسی، مهندس، فناوری و حرفه تعریف و سپس، مشخصات هر یک بررسی شده است. اسامی معروفت ترین مهندسان در ایران و جهان آورده و در انتها به نقش حیاتی مهندسان در پاسخگویی به چهارده چالش عمده که جهان درقرن بیست و یکم با آن رو به رو ست، پرداخته شده است.

 با توجه به تغییر سریع فناوری در ابعاد مختلف زندگی، انسان امروزی با حجم انبوهی از اطلاعات مورد نیاز برای ادامه حیات و تنازع بقا مواجه شده است. افزایش اطلاعات و همراستایی آن با تغییرات گسترده و سریع، موجب ناپایدار شدن اطلاعات شده است. در این شرایط دیگر اتکا به انباشته های دانش و اطلاعات دوره مشخصی از زندگی با عنوان دوره آموزش رسمی برای گذران مابقی عمر کافی نیست و در صورت نبود یادگیری پیوسته و تطبیق فعال آموخته ها با شرایط پویای زندگی، موجب غیر روزآمد شدن سریع داده های موجود خواهد شد. در چنین محیطی تأکید از نظام رسمی آموزش با چرخه حیات محدود به انواع دیگر یادگیری با عنوان یادگیری شخصی و مادام العمر، در کل چرخه زندگی فرد از گهواره تا گور، تغییر یافته است. در راستای ضرورت شناخت ویژگیها و جایگاه هر یک از نظامهای آموزشی و یادگیری، در این تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه، بر اساس مقیاس پنج سنجه ای لیکرت، و جمع آوری اطلاعات در جامعه آماری دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه تربیت مدرس، به ویژه در بین دانشجویان رشته های فنی مهندسی، نظامهای آموزشی رسمی، غیر رسمی و یادگیری شخصی و مادام العمر با همدیگر مقایسه و ارزیابی شده اند. یافته های تحقیق ضرورت توجه بر یادگیری مادام العمر را مشخص کرد و همچنین، نشان داد که در این یادگیری مادام العمر، یادگیری افراد بالاتر و لذت بخش تر و احتمال فراموشی آموخته ها کمتر است.

 امروزه، نوآوری سازمان یافته به عنوان ابزاری برای تحقق اهداف توسعه و رشد مورد توجه نهادهای دولتی، خصوصی و بنگاههای تجاری قرار گرفته است. اولین قدم در مسیر دستیابی به نظام نوآوری در دانشگاه تدوین یک سند به منظور نقشه راه است. در این مقاله سند نوآوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان یکی از با سابقه ترین مؤسسات آموزش عالی کشور ارائه شده است. از آنجا که تا کنون برای هیچ یک از دانشگاههای کشور چنین سندی تهیه نشده است، تدوین آن حاوی جنبه های کاملاً اختصاصی است. در ابتدا مفهوم نوآوری، مدیریت نوآوری و اجزای کلیدی آن شرح داده شده و پس از آن، در خصوص نقش دانشگاهها در زمینه نوآوری و رشد محلی، ملی و فراملی برسی شده است. در انتها روش تدوین و اجزای سند نوآوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر معرفی شده است. نوآوری این مقاله از آن روست که برای تدوین آن با تشکیل گروههای مختلف و استفاده از همفکریهای جامع در سطح دانشگاه، به سندی دست یافته ایم که خصوصیات منحصر به فرد دانشگاه امیرکبیر و در مرحله بعدی دانشگاه ایرانی را در نظر

 در این مقاله میزان افت در تحصیل الکترونیکی و علل آن بر اساس پیشینه پژوهشهای صورت گرفته بررسی شده است. نتایج بررسی حاکی از آن است که نرخ افت در تحصیل الکترونیکی به مراتب بیشتر از آموزشهای رایج است. این پدیده تحت تأثیر تعامل عوامل مختلف فرهنگی، تکنولوژیکی و روانشناختی است. در یک بررسی موردی سه متغیرِ جنسیت، ترم تحصیلی و معدل آزمون ورودی در افت تحصیلی دانشجویان مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه علم و صنعت ایران مد نظر قرار گرفت؛ در این مورد کاوی به مراتب نسبت افت تحصیلی دانشجویان مرد از دانشجویان زن بیشتر است و نیز تراکم افت تحصیلی در ترمهای تحصیلی سوم و پنجم بیشتر است، اما این تراکم از نظر آماری معنا دار نیست. در خصوص معدل آزمون ورودی با توجه به اینکه دانشجویان ادامه دهنده تحصیل معدل بیشتری در آزمون ورودی کسب کرده بودند، اما تفاوت معنا داری در معدل دو گروه ادامه دهنده تحصیل و مشمولان افت تحصیلی مشاهده نشد.

 امروزه، دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی نیازمند زیر ساختهایی هستند که به طور اساسی در ایجاد و انتقال دانش بر پایه اصول مدیریت دانش و یادگیری سازمانی به آنان کمک کند. مدیریت دانش یکی از ابزارهای کارآمد خلق، انتقال و تسهیم دانش در دانشگاه یادگیرنده است. در پژوهش حاضر دیدگاههای اعضای هیئت علمی در ارتباط با مؤلفه های اصلی خلق، انتقال، مدیریت و تبدیل دانش در تعامل فعالیتهای اعضای هیئت علمی و دانشجویان و در یک محیط یادگیری، در یک دانشکده فنی و مهندسی بررسی شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینه یابی، ابزار پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری اعضای هیئت علمی بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری سعی شده است تا کل اعضای هیئت علمی به عنوان نمونه در نظر گرفته شوند. برای تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که مؤلفه های راهبری دانشگاهی، زیر ساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ و توسعه و طراحی موتور پژوهش از دیدگاه اعضای هیئت علمی در خلق، انتقال، مدیریت و تبدیل دانش مؤثرند. در پایان، بر مبنای نتایج پژوهش در خصوص تبیین زیر ساختهای مورد نیاز مدیریت دانش در دانشکده یادگیرنده، پیشنهادهایی به منظور کاربست مدیریت دانش در دانشکده های فنی و مهندسی ارائه شده است.

 اینکه در آموزشهای علمی و کاربردی به دنبال چه هستیم و آموزش به دنبال حل چه مشکلاتی است و چقدر و چگونه باید آموزشها را اجرا کرد، موضوعات مورد بحث اثربخشی آموزشهای مهندسی است. تعیین اثربخشی آموزشهای مهندسی به برنامه ریزان و مجریان کمک می کند تا تصویر روشنی از عملکرد آموزشی داشته باشند. بر این اساس و با توجه به اهمیت اثربخشی آموزشهای مهندسی، در این مقاله مفهوم ارزیابی اثربخشی آموزشهای مهندسی، روشهای اندازه گیری اثربخشی تبیین و الگوی عملیاتی چهار بعدی مشتمل بر واکنش فراگیران ، تسلط مهارتی، بهبود عملکرد شغلی و دستیابی به اهداف سازمان برای ارزیابی اثربخشی، آموزشها ارائه شده است. الگوی مذکور با روش طراحی فرمهای ارزیابی، تعیین وزن ابعاد ارزیابی ، فرهنگ سازی، سیستمی کردن نظام ارزیابی اثربخشی و اجرای آزمایشی استقرار یافت و پس از رفع نقاط ضعف آن در نظام آموزشی سازمان رسمیت یافت و نتایج خوبی در ارتقا اثربخشی آموزشهای فنی و مهارتی به دنبال داشت.