آموزش مهندسی ایران

در این مطالعه نشان داده شد که علم می تواند در بسیاری موارد آینده را پیش بینی کند. روش علمی پیش بینی آینده آن است که با مجموعه داده هایی از سیستم واقعی، مدلی مجازی طراحی شود که رفتارش شبیه سیستم واقعی باشد. شکل کلاسیک مدلسازی سیستم های دینامیکی نشان دادن آنها به وسیله مجموعه ای از معادلات دیفرانسیل خطی یا غیرخطی، معمولی یا با مشتقات جزئی است. شرط لازم و کافی برای پیش بینی آینده در سه ویژگی خلاصه می شود: اول، ارائه مدلی از سیستم واقعی با رفتاری مشابه آن؛ دوم، دانستن دقیق شرایط اولیه سیستم واقعی؛ سوم، دانستن دقیق عوامل مؤثر بر سیستم یا ورودی ها در زمان حال و آینده. تحقق این سه شرط آن قدر” اما و اگر» دارد که همه ناکامی ها در پیش بینی آینده به دلیل ناتوانی در دستیابی به آنهاست. در علوم مهندسی این اما و اگرها به اختصار «عدم قطعیت» نامیده می شود. مهم ترین مورد، عدم قطعیت در نمایش سیستم است که هیچ راهی برای به صفر رساندن آن وجود ندارد، ولی روش های متعددی برای کاهش آن ارائه شده است. یکی از روش های مدلسازی که در دهه های اخیر فراگیر شده، استفاده از روش های محاسبات نرم است. این روش علاوه بر سیستم های مهندسی، در سیستم های مرتبط با علوم انسانی و اجتماعی با عدم قطعیت قابل توجه، مانند اقتصاد و مدیریت، کاربرد وسیع یافته است. در مهندسی کنترل شما نه تنها آینده را پیش بینی می کنید، بلکه آن را به شکل دلخواه می سازید. در این مطالعه این مباحث بررسی و تحلیل شده است تا شیوه آینده پژوهی و پیرو آن آینده سازی بر مبنای علم مشخص شود.

در سال های اخیر، گزارش های متعددی از گسترش بی انگیزگی دانشجویان مهندسی از سوی استادان دانشگاه های مختلف ارائه شده است. علل این بی انگیزگی ها چیست و چگونه می توان انگیزه دانشجویان را افزایش داد؟ عوامل اثرگذار بر انگیزه می توانند درونی یا بیرونی باشند. خاستگاه انگیزه درونی، همچنان که از نام آن پیداست، درون فرد است؛ در مقابل، کانون انگیزه بیرونی در محیط فرد قرار دارد و به عنوان یک عاملی خارجی وی را به انجام دادن کاری خاص ترغیب می کند. نظر به آنکه انگیزه عاملی اثرگذار بر یادگیری و عملکرد دانشجویان در کلاس است، شناسایی عوامل ایجادکننده بی انگیزگی و کوشش برای برطرف کردن آنها، در موفقیت یادگیری و افزایش کیفیت آموزش نقش چشمگیری خواهد داشت. بدین منظور، یک نظرسنجی دو مرحله ای از دانشجویان مهندسی دانشکده های فنی دانشگاه تهران صورت گرفت و عوامل دارای بیشترین و کمترین تأثیر در بی انگیزگی دانشجویان شناسایی شد. پس از آن، به منظور سنجش اعتبار یافته های این بررسی، نظرسنجی مشابهی در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی صورت گرفت که آن هم نتایجی مشابه با نظرسنجی قبلی به دست داد. عوامل اثرگذار بر بی انگیزگی، منشأ درون دانشگاهی (برنامه درسی، آموزشگران و محیط آموزشی)، بیرونی و اجتماعی دارند. از میان 27 عامل اثرگذار بررسی شده، خشک و تئوریک بودن دروس، کم بودن فعالیت های عملی و مهارتی و برآورده نشدن انتظارات در دانشگاه اثرگذارترین عوامل درون دانشگاهی در رشد بی انگیزگی دانشجویان مهندسی در دو دانشگاه مورد بررسی شناسایی شدند.

 انتخاب استاد راهنما برای انجام دادن تحقیقات دانشجویی و مدیریت آموزشی دانشگاه ها مسئله ای مهم و ضروری است. دانشجویان ممکن است در انتخاب استاد راهنمای خود با مشکل مواجه باشند، زیرا هیچ قاعده و دستورالعمل خاصی برای انتخاب استاد راهنما وجود ندارد. عوامل متعددی این موضوع را تحت تأثیر قرار می دهد که ممکن است درنهایت، سبب نارضایتی و کاهش انگیزه دانشجو و تأخیر در اجرای تحقیق و پایین آمدن کیفیت پایان نامه شود. در این مطالعه برای ارائه شاخص ها و معیارهای مناسب به منظور انتخاب استاد راهنما، از تحقیقات گذشته با روش پیمایشی از دانشجویان سال آخر تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی ارومیه بر اساس مدل نظری جامع تدوین شده و برای ارزیابی و رتبه بندی معیارها از روش تصمیم گیری چندمعیاره بهترین- بدترین  (BWM)استفاده شد. همچنین با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 35 نفر دانشجوی سال آخر دوره کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی ارومیه انتخاب و از طریق پرسشنامه مهم ترین معیارها برگزیده شدند. روایی پرسشنامه را متخصصان دانشگاهی تأیید کردند و برای سنجش پایایی آن از آلفای کرونباخ (823/0) استفاده شد. نتایج نشان داد که معیارهای میزان تسلط استاد راهنما به زبان انگلیسی، میزان به روز بودن اطلاعات استاد راهنما در خصوص موضوع پژوهش، نظارت مداوم و همکاری و تعامل استاد راهنما برای به فرجام رساندن پژوهش، میزان در دسترس بودن استاد راهنما و رفتار و برخورد استاد راهنما با دانشجو دارای پنج رتبه اول و کم اهمیت ترین معیارها شامل جنسیت استاد راهنما و موقعیت اداری استاد راهنما در دانشگاه هستند. بنابراین، معیارهای کیفی مانند علمی و به روز بودن اطلاعات استاد و استفاده از منابع خارجی نسبت به سایر معیارها در انتخاب استاد راهنما در اولویت قرار دارند.

 درس نقشه کشی همواره به عنوان یک آموزش پایه و اجباری در برنامه درسی رشته های مهندسی مطرح بوده است. تغییر رویکرد طراحی مهندسی در سال های اخیر از روش خطی مرحله ای به سمت مهندسی همزمان، که در آن کلیه افراد شاغل در پروژه در قالب یک تیم یکپارچه عمل می کنند، همواره این سؤال را مطرح می کند که آیا همچنان به آموزش گرافیک مهندسی مانند گذشته نیاز هست یا خیر و چنانچه نیاز وجود دارد، محتوای آن چه تغییراتی باید داشته باشد؟ روش پیشنهادی در این پژوهش یک روش هایبریدی پردازش داده هاست که بر مبنای به کارگیری تابع کیفیت (QFD) - به عنوان روشی بسیار ساده، مؤثر و کارا در طراحی محصول مطابق نیازهای مشتریان - پایه ریزی شده است. یکی از نقاط ضعف اساسی روش QFD فرض استقلال بین ویژگی های فنی محصول است که برای برطرف کردن آن، روش DEMATEL با این مدل ترکیب و همچنین برای هر چه قانونمندتر بودن اولویت بندی نیازها، از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج نشان داد که گرافیک مهندسی همچنان به عنوان یک درس ضروری در آموزش مهندسی مدرن مطرح است، لیکن محتوای آن باید متناسب با نیازهای جدید تغییر کند. این تغییرات در بخش نتایج ارائه و سرفصل دروس جدید پیشنهاد شده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه و مقایسه ابعاد میزان گرایش به علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی با میزان مهارت های قرن21 بود. جامعه آماری پژوهش دانشجویان پردیس تربیت معلم علامه طباطبایی ارومیه بودند. نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه میزان گرایش به علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی و پرسشنامه میزان مهارت های لازم برای قرن 21 بود و روایی آن را متخصصان تأیید کردند. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 762/0 و 710/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های آماری t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چندگانه در قالب نرم افزار SPSS26 استفاده شد. یافته ها نشان داد که میزان گرایش به ریاضی و علوم دانشجومعلمان در سطح متوسط قرار دارد، اما گرایش آنها به طراحی و فناوری بالاتر از متوسط است. همچنین میزان مهارت های رهبری و مشارکت آنها در سطح متوسط و مهارت خودمدیریتی در سطح بالاتر از متوسط است. علاوه بر این، نتایج حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین برخی مؤلفه های میزان گرایش به STEM و میزان مهارت های قرن 21 در میان دانشجومعلمان است. مطابق نتایج آزمون تحلیل واریانس چندگانه، بین دانشجویان رشته های مختلف تربیت معلم در برخی مؤلفه های گرایش به STEM تفاوت معنادار وجود دارد.

جهیز دانشجویان و دانش آموختگان به انواع شایستگی ها و مهارت های نرم و سخت برای موفقیت در بازار کار و ارتقای سطح اشتغال پذیری آنها یکی از معیارهای ارزیابی کیفیت نظام آموزش عالی به ویژه دانشگاه های نسل سوم و کارآفرین است. با توجه به اهمیت اشتغال پذیری دانش آموختگان، این پژوهش با هدف تحلیل سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای به روش آمیخته شامل پیمایش کمّی و تحلیل محتوای کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش 107 تن از معاونان فرهنگی و دانشجویی آموزشکده ها و دانشکده های فنی وحرفه ای بودند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته، اقتباس شده از پرسشنامه «دی وس و سوئنز» (2008) و برای تحلیل داده های کمّی از آماره های توصیفی و آزمون تی استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش، اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای از دیدگاه جامعه آماری در سطح مطلوب ارزیابی می شود. در بخش دوم، راهکارهای ارتقای سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای بررسی شد. بر اساس تحلیل دیدگاه های جامعه آماری، 5  مقوله اصلی، 13 مقوله فرعی و 108 کد و مفهوم کلیدی برای ارتقای سطح اشتغال پذیری دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای استخراج و دسته بندی شدند. با به کارگیری راهکارهای پیشنهادی در این پژوهش نظیر بازنگری در برنامه های درسی و متناسب سازی آنها با نیازهای بازارکار، آمایش آموزش عالی و تأسیس و توسعه آموزشکده ها و دانشکده ها بر اساس آن، تجهیز زیرساخت ها و به روزرسانی کارگاه ها و آزمایشگاه ها، ترویج فرهنگ کارآفرینی و پُررنگ کردن نقش رشته های فنی وحرفه ای، تعامل مستمر با صنعت، برگزاری اثربخش دوره های کارآموزی و حمایت مادی و معنوی از دانش آموختگان دانشگاه فنی وحرفه ای برای راه اندازی کسب وکار، می توان سطح اشتغال پذیری این دانش آموختگان را تا حد زیادی ارتقا داد.

 با رشد سریع فناوری و استفاده از فناوری های اطلاعات در آموزش و یادگیری زبان، یک محیط آموزشی به نامEdmodo  به تازگی رواج پیدا کرده است. از آنجایی که در دانشگاه مهارت نگارش سخت ترین مهارت در درس زبان انگلیسی تخصصی در نظر گرفته می شود، در این مطالعه تلاش شد تا اثربخشیEdmodo به عنوان یک زمینه جدید آموزشی در مهارت نگارش آکادمیک دانشجویان مهندسی راه آهن بررسی شود. همچنین در این مطالعه برداشت دانشجویان از مزایا و چالش های نوشتن متون دانشگاهی به وسیلهEdmodo بررسی شد. شرکت کنندگان در این تحقیق 20 دانشجوی رشته مهندسی راه آهن از دانشگاه علم و صنعت ایران بودند. ابزار پژوهش شامل آزمون تعیین سطح زبان، پیش آزمون، میان آزمون، پس آزمون و سه سؤال باز پاسخ بود. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد کهEdmodo بر بهبود عملکرد نگارش دانشجویان مهندسی راه آهن تأثیر مثبت دارد. نتایج همچنین نشان داد که سرعت پایین بارگذاری مطالب و دسترسی بهEdmodo و آگاهی نداشتن از ارسال فایل عمده ترین معایب Edmodo هستند، در حالی که ایجاد تعامل و تبادل نظر با دیگر دانشجویان، امکان مشاهده مطالب به اشتراک گذاشته شده دیگر دانشجویان، کمک به یکدیگر در رفع مشکلات مربوط به مهارت نگارش و الگوبرداری از نظرها و سبک نوشتار دیگران مزایای گزارش شده توسط دانشجویان هستند.