آموزش مهندسی ایران

استفاده از مفهوم طراحی محصول شیمیایی و عبارت مهندسی محصولات شیمیایی در مهندسی شیمی در 20 سال اخیر رایج شده است. این مفهوم ابتدا در آمریکا و سپس در اروپا مورد توجه قرار گرفت ودر محدودی از دانشگاه ها ی جهان طراحی محصولات شیمیایی به عنوان درسی در سطح کارشناسی ارایه شد و تعداد کثیری از دانشگاه های جهان آن را به صورت پروژه تخصصی- پژوهشی در سطح کارشناسی ارشد ارایه داده اند، به این جهت تعدد کتب درسی در این زمینه کم می باشد. در طراحی محصولات شیمیایی تلفیق بازار ، مهندسی شیمی و علوم جدید( تکنولوژی ذرات، بیو تکنولوژی و نانو) مورد نیاز است. نظام یک پارچه برای مهندسی محصولات شیمیایی به مفهوم تبدیل داده به اطلاعات و با توجه به تحقیق و آموزش و تجربیات کسب شده تاکنون و سپس تبدیل آن به دانش در حال شکل گیری است. به دلیل تنوع زیاد در طراحی محصول در مهندسی محصولات شیمیایی و میزان کم تولید، بیشتر فرایندهای تولیدی غیر پیوسته هستند. سود آوری محصولاتی که نوبر هستند به دلیل عدم وجود تولید کننده رقیب بسیار زیاد بوده و ریسک عدم تقاضای دراز مدت برای محصول تولیدی را جبران می کند. به آموزش طراحی محصولات شیمیایی و فرایند های غیر پیوسته که عموما نا پایا هستند در گروه های مهندسی شیمی دانشگاه های ایران توجه کافی نشده است و لازم است که در برنامه ها آموزشی مهندسی شیمی به آن توجه شده و از الگوهای موجود بهره گیری شود.

در سال های اخیر، غیر متمرکز کردن آموزش عالی روند رو به رشدی داشته است و این ایده که هرکس، هرکجا و هر زمان باید امکان فراگیری داشته باشد؛ مورد توجه بیشتر قرار گرفته است. ظهور شبکه های جهانی ارتباطات، و فناوریهای قدرتمند کامپیوتری، مفهوم آموزش مهندسی از راه دور را نیز باز تعریف کرده است. در سالهای اخیر آموزش مهندسی در هر جا و هر زمان امکانپذیر گشته است ولی این امر در مورد همه زمینه های آموزش مهندسی، گسترش نیافته است. در کشور های پیشرفته، تعداد مراکزی که مدرک کارشناسی مهندسی را با آموزش برخط (الکترونیکی) انجام می دهند محدود می باشد. یکی از مهم ترین دلایل این امر ناتوانی آموزش برخط در اقناع برخی از ملاک های ارزشیابی برنامه های آموزش مهندسی است. در یک دهه اخیر در ایران آموزش برخط مهندسی، در همه مقاطع، گسترش زیادی یافته است. این در حالیست که هنوز گزارش های مستندی در باره کیفیت و بازده این آموزش ها منتشر نشده است. در این مقاله امکانپذیری آموزش برخط مهندسی مورد بررسی قرار گرفته است.

در این مقاله وضعیت کنونی پژوهش در ایران در حوزه فنی مهندسی و با تمرکز بر رشته مهندسی مکانیک ترسیم شده است. برای نیل به این هدف تلاش شده است که کمیت و کیفیت پژوهش در کشور به روایت پایگاه های اطلاعاتی معتبر گزارش شده و با نتایج کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه مقایسه شود. تعداد مدرک های علمی منتشرشده به عنوان اصلی ترین شاخص کمی مورد استفاده قرار گرفته و برای سنجش کیفیت پژوهش ها، شاخص های کیفی مانند تعداد ارجاع ها، نسبت ارجاع بر مدرک، شاخص h، همایش های علمی و پژوهشگران برتر کشور مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج این بررسی نشان می دهد که کمیت انتشارات پژوهشی کشور وضعیت مطلوبی دارد. از نظر کمیت تولیدهای علمی در زمینه مهندسی مکانیک، ایران در پایان سال 2017 میلادی در جایگاه 14 جهان قرار داشته و رتبه کشور از نظر شاخص h که یک شاخص کیفی تولیدهای علمی است، مناسب بوده است؛ در حالیکه با نگاه به شاخص کیفی دیگر که تعداد ارجاع بر مدرک پژوهشی است، رتبه کشور در میان سایر کشورها قابل دفاع نبوده و نامناسب است. در این مقاله آسیب شناسی وضعیت کنونی پژوهش به ویژه در زمینه مدرک های پژوهشی انجام شده و پیشنهادهایی به منظور بهبود کیفیت پژوهش ها ارایه شده است.

هندسه جبری یکی از شاخه های پویای ریاضیات محض بوده که بخش وسیعی از تحقیقات حال حاضر متخصصین ریاضی در دنیا را به خود اختصاص داده است. در این شاخه از علم، مسائل هندسی با زبان جبر بیان و مورد بررسی قرار می گیرند. با گسترش تکنولوژی در دهه های اخیر، ارتقا سرعت و قدرت پردازش رایانه ها، شاخه هندسه جبری محاسباتی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. امروزه شاهد ارائه الگوریتم های متنوعی برای حل مسائل هندسه جبری توسط نرم افزارهای مختلف هستیم. از سوی دیگر، بهینه سازی ریاضی یکی از شاخه های توانای ریاضیات کاربردی بوده که امروزه دارای کاربردهای وسیعی در سایر علوم (از جمله علوم اقتصادی، اجتماعی و مهندسی) است. در این مقاله، قصد داریم با بیان چگونگی استفاده از روش های هندسه جبری برای حل مسائل بهینه سازی، خواننده را با نگاه هندسه جبری به حل برخی از مسائل آشنا سازیم. این روش ها را با بیان یک مثال از بهینه سازی مقید توضیح خواهیم داد. سرانجام نیز توسط کدنویسی در یکی از نرم افزارهای هندسه جبری محاسباتی با نام CoCoA به حل یک مثال بهینه سازی می پردازیم.

ارائه خدمت با کیفیت از عوامل مهم رضایت مشتریان می باشد. بر همین اساس، شناخت ادراکات و انتظارات دریافت کنندگان خدمت از عوامل ارتقای کیفیت از دیدگاه مشتری محسوب می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی کیفیت و تعیین شکاف بین انتظارات و ادراکات دانشجویان از خدمات آموزشی و پیش بینی رضایت دانشجویان به بررسی مقایسه ای مدل های مبتنی بر ادراک و انتظار دانشجویان از خدمات آموزشی می پردازد. این مطالعه به روش توصیفی-اکتشافی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه ی دانشجویان مشغول به تحصیل دانشکده مهندسی در نیمسال اول 1396- 1395 بود. از آنجا که مطالعه تمام افراد جامعه آماری امکان پذیر نبود، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک 313 نفر انتخاب شدند و پرسشنامه استاندارد سروکوال بومی شده در اختیار آنان قرار گرفت. پرسشنامه در قالب 25 جفت سؤال طراحی و داده های ورودی و خروجی در سه مدل مختلف ادراکات و انتظارات، ادراکات، و شکاف ها به شبکه عصبی مصنوعی داده شد. نتایج نشان داد که شبکه های عصبی مصنوعی با استفاده از داده های جمع آوری شده مدل ادراکات با خطای کمتر و دقت بیشتری قادر به پیش بینی ارزیابی کیفیت خدمات نسبت به دو مدل دیگر است. همچنین مهمترین متغیرها در کیفیت خدمات آموزشی، ارائه مطالب به شیوه ای قابل درک، مناسب بودن زمان برگزاری کلاس ها، برگزاری دوره های آموزشی مهارتی خاص هر رشته، انعطاف پذیری اساتید در مواجهه با شرایط دانشجو، و برگزاری اردوها و برنامه های آموزشی فوق برنامه تعیین گردید.

باوجود تحقیقات و پژوهش های فراوان در حوزه های مرتبط با تصویرنگاری پزشکی، اهمیت این حوزه ها به گونه ای است که دانشجویان و محققین در سراسر جهان، همچنان به تحقیق بر روی آن ها می پردازند. پایان نامه های دانشجویان ایرانی در این زمینه می تواند به عنوان یک شاخص ارزیابی علم تصویرنگاری پزشکی در نظر گرفته شود. در این پژوهش، ابتدا به نحوه جمع آوری داده ها در سه رشته ی مهندسی پزشکی، مهندسی پرتو پزشکی، فیزیک پزشکی و چگونگی دسته بندی آن ها پرداخته شده است. این داده ها که مربوط به سال های 85 تا 96 است، در 6 حوزه ی پربسامد تصویرنگاری شامل سی تی، فراصوت، ام آرآی، هسته ای، رادیوگرافی و نرم افزاری دسته بندی شده اند. در ادامه، بررسی آمار پایان نامه های مرتبط با حوزه تصویرنگاری پزشکی دانشجویان در بیش از ۲۰ دانشگاه دولتی کشور در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری صورت گرفته است و همچنین در بخش انتهایی پس از بررسی نتایج به دست آمده در هر دسته بندی، ارتباط میان نتایج نیز بیان شده است. در سال های اخیر روندی صعودی و سپس نزولی در تعداد عناوین پایان نامه ها و پژوهش های این حوزه مشاهده شده است. این تحقیق می تواند یک الگو برای بررسی وضعیت آموزشی و پژوهشی در رشته های مختلف در نظر گرفته شود.

گذار جامعه ایرانی از وضعیت کنونی به وضعیت پیشرفته یکی از آینده های مطلوب مورد اجماع نظر اندیشمندان، فرهیختگان و دولتمردان در ایران است. صرف نظر از دقیق سازی مفهوم «پیشرفته» شکل دیگری از اجماع نظر، دست کم در لایه عینی و خودآگاه میان اعضای جامعه علمی، سیاست مردان و نخبگان جامعه وجود دارد که استفاده از توانمندی متخصصان و تلاش برای بازگشت نخبگان به چرخه خدمت به جامعه یکی از پیشران های اصلی دستیابی به آینده مطلوب کشور است. در این اثر تلاش شد به این پرسش ها پاسخ داده شود: وضعیت خروج نخبگان، افراد ماهر و آموزش دیده از چرخه خدمت به جامعه ایران چگونه است؟ و این وضعیت تابع کدام عوامل است؟. به منظور پاسخ به پرسش های مذکور از روش بررسی اسنادی، پانل خبرگان، تحلیل تجربه زیسته و تحلیل تجربه کشورهای منتخب استفاده شد و سپس عوامل شناسایی شده با استفاده از روش تحلیل لایه ای علت ها ساختاربندی شد و نقش عوامل ناملموس، انگیزه های روانی، ذهنی و اسطوره هایی که در ناخودآگاه ذهن افراد وجود دارد و آن ها را به خروج از چرخه خدمت به جامعه سوق می دهد، در کنار نقش عوامل ملموس به صورت همزمان لحاظ شده شده است.