۱.
کلید واژه ها:
مداخله نوآورانه ذهن سازی ظرفیت تأملی سلامت روان
متخصصان حوزه سلامت روان، برنامه ها و مداخلات متنوعی را برای ارتقای سطح فرزندپروری والدین مطرح کرده اند. با این حال بروز مسائل جدیدی مانند اشتغال بیشتر زنان، تمایل به داشتن تک فرزند، و افزایش استفاده از امکانات فضای مجازی، خانواده ها را با مشکلات بیشتری مواجه کرده و اختلالات مختلف روان شناختی را پیچیده تر کرده است. همچنین افزایش آمار طلاق، شیوع بیشتر اعتیاد و مشکلات اقتصادی، کودکان را در معرض مشکلات بیشتری قرار داده است. لذا داشتن مداخلات جدیدتر و پیشگیرانه برای ارتقای سلامت خانواده ها ضروری به نظر می رسد. هدف از مطالعه حاضر شرح فرایند تدوین و تحول یک مداخله نوآورانه، در بستر نظریه ذهن سازی است که با هدف ارتقای توانایی ذهن سازی والدین و بهبود رابطه آنان با فرزندانشان ایجاد شده است. هدف کلی از این مداخله، درمان اختلالات مختلف دوران کودکی و حمایت از سلامت روان اعضای خانواده، و جلوگیری از انتقال الگوهای مخرب فرزندپروری به نسل های بعدی است. این مطالعه شامل دو مرحله است؛ در مرحله اول و با استفاده از روش دلفی، مبانی نظری و محوری درمان طراحی شده، از منابع مرتبط استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از آن پیش نویس رویکرد درمانی جدید مبتنی بر ذهن سازی تدوین شده است. در مرحله دوم و در قالب کارآزمایی های تصادفی کنترل شده، اثربخشی این روش درمانی سنجیده شده است. در پایان روش ارزیابی مداخله تدوین شده و محدودیت ها و پیشنهادات مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۲.
کلید واژه ها:
ارشادگری رضایت شغلی عدالت سازمانی تعهد سازمانی
رضایت شغلی پرستاران به عنوان اعضای مهم تیم سلامت و بزرگترین بخش کارکنان سیستم های مراقبت بهداشتی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این مطالعه بررسی رابطه ارشادگری و رضایت شغلی پرستاران با توجه به نقش واسطه ای عدالت و تعهد سازمانی بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. 205 نفر از پرستاران بیمارستان پورسینای رشت در پژوهش شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه کارکردهای ارشادگری (کاسترو، اسکاندرا و ویلیام)، شاخص توصیف شغل (اسمیت، کندال و هالین)، پرسشنامه عدالت سازمانی (نیهوف و مورمن) و پرسشنامه تعهد سازمانی (آلن و مایر) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل مسیر و بوت استراپ تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که اثر مستقیم ارشادگری روی رضایت شغلی معنی دار است؛ همچنین تعهد و عدالت سازمانی نقش واسطه گرانه ای در رابطه ی میان ارشادگری و رضایت شغلی دارند. با توجه به یافته ها می توان انتظار داشت با بهبود ارشادگری در سازمان های درمانی، رضایت شغلی پرستاران افزایش یابد. علاوه برآن سرپرستان بخش های پرستاری می توانند با بهبود رفتارهای عادلانه و متعهدانه شغلی، نقش خود را به عنوان یک ارشادگر سازمانی در جهت تقویت رضایت شغلی پرستاران تحت نظارت خود مستحکم تر نمایند. دلالت های ضمنی این نتایج با محوریت بهبود رضایت شغلی مورد بحث قرار گرفته است.
۳.
کلید واژه ها:
بی خوابی اضطراب افسردگی استرس نشخوار فکری
خواب نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی افراد ایفا می کند و با وجود اینکه برخی از پژوهش ها به بررسی رابطه خواب و مشکلات روانشناختی پرداخته اند، مطالعات اندکی نقش نشخوار فکری در بی خوابی را مورد توجه قرار داده اند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه پریشانی روانشناختی و بی خوابی با توجه به نقش واسطه ای نشخوار فکری است. این پژوهش از نوع توصیفی با طرح همبستگی است. تعداد 246 دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه کاشان (145 دختر و 101 پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس شدت بی خوابی مورین ( ISI )، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لوی باند و لوی باند ( DASS )، مقیاس نشخوار فکری نولن- هوکسما ( RRS ) و سؤالات دموگرافیک پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد پریشانی روانشناختی می تواند به طور مستقیم و معنادار بی خوابی دانشجویان را پیش بینی کند و نشخوار فکری دارای نقش میانجی گر در رابطه پریشانی روانشناختی با بی خوابی است. پریشانی روانشناختی و نشخوار فکری در مجموع 14/0 از واریانس بی خوابی را تبیین کردند. افسردگی، اضطراب و استرس می توانند زمینه ابتلا به بی خوابی را مستقیماً و از طریق تشدید نشخوار فکری فراهم نمایند. نتایج تلویحاً نشان می دهد طراحی و اجرای برنامه های کاهش پریشانی روانشناختی با تمرکز بر نشخوار فکری می تواند به کاهش بی خوابی کمک نموده و به عنوان درمان روانشناختی کمکی در درمان بی خوابی مورد توجه قرار گیرد.
۴.
کلید واژه ها:
کیفیت زندگی افسردگی اضطراب استرس دیابت
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی برکیفیت زندگی بر افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران دیابتی با آسیب شبکیه چشم شهر اصفهان بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش شامل 40 نفر از بیماران دیابتی با آسیب شبکیه چشم بود که به موسسه خیریه دیابت اصفهان مراجعه کرده بودند و ملاک های ورود به مطالعه را دارا بودند. این افراد، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در دو گروه مساوی آزمایش و کنترل گمارده شدند. مداخله به شیوه گروهی، طی 8 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس ( DASS ) بود که شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به سئوالات آن پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز، از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ نمرات افسردگی، اضطراب و استرس تفاوت معناداری وجود دارد (01/0< P ) و نمرات پس آزمون، در مرحله پیگیری مقیاس ها نیز نسبتا ثابت مانده است. لذا از یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی مبتنی بر کیفیت زندگی، نقش مهمی در کاهش افسردگی، اضطراب و استرس بیماران دیابتی با آسیب شبکیه چشم ایفا می کند.
۵.
کلید واژه ها:
سندرم روده تحریک پذیر محور مغز-روده پاتوفیزیولوژی علوم اعصاب
سندرم روده تحریک پذیر ( IBS ) یک اختلال مزمن و شایع کنشی گوارشی است که بار زیادی را بر فرد و جامعه وارد می کند. با وجود پژوهش های فراوان همچنان در مورد علت شناسی، روش های تشخیصی و درمانی آن توافق نظر وجود ندارد. در سال های اخیر توجه زیادی به عوامل عصب شناختی دخیل در آن به منظور شناخت و مدیریت بهتر این اختلال شده است. هدف از پژوهش حاضر مروری روایتی بر پاتوفیزیولوژی IBS با تاکید بر دستگاه عصبی مرکزی به ویژه عوامل مغزی بود. بر اساس ادبیات پژوهش عوامل مختلفی در پاتوفیزویولوژی IBS نقش دارند و در سال های اخیر فرضیه ناکارآمدی محور مغز- روده به عنوان عاملی بسیار مهم در ایجاد نشانه های IBS در نظر گرفته شده است. محور مغز-روده بستری عصبی- ساختاری است که در آن تعامل دوسویه بین مغز و روده از طریق مسیرهای دو طرفه بین سیستم عصبی مرکزی، سیستم اعصاب خودمختار و سیستم عصبی روده ای صورت می گیرد. مرور پژوهش های انجام شده در مورد ساختار و کارکرد مغزی بیماران مبتلا به IBS نشان داد که بخش های قشری و زیر قشری مختلفی به ویژه نواحی مرتبط با درد، هیجان و شناخت در این بیماران با افراد سالم تفاوت دارد. یافته های به دست آمده منجر به فهم دقیق تر از مکانیسم های زیربنایی سندرم روده تحریک پذیر می شود و می توان از آنها در فرآیندهای تشخیص و درمان بیماران چه در موارد بالینی و چه در پژوهش استفاده کرد.
۶.
کلید واژه ها:
درمان شناختی-رفتاری شادکامی ادراک خستگی احساس انسجام روانی دیابت
مشکلات روانشناختی بیماریهای مزمن از جمله دیابت که اغلب نادیده گرفته می شوند، لزوم توجه بیشتر به درمان مناسب را روشن می سازد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه آموزش شادکامی به شیوه شناختی - رفتاری فوردایس بر احساس انسجام روانی و ادراک خستگی بیماران دیابتی نوع دو بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل تمام بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه کننده به مرکز انجمن دیابت استان آذربایجان غربی بود که از میان آنها 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش تحت آموزش مهارتهای ارتقاء شادکامی به روش شناختی- رفتاری فوردایس قرار گرفت و گروه گواه هیچ گونه آموزشی در این زمینه دریافت نکرد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های حس انسجام آنتونوسکی (1993) و ادراک خستگی اسمتس (1995) در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش و گروه کنترل در متغیرهای احساس انسجام روانی و ادراک خستگی، تفاوت معناداری وجود دارد (05/0 p< ). در نتیجه آموزش برنامه شادکامی فوردایس بر کاهش ادراک خستگی و افزایش احساس انسجام روانی بیماران دیابتی مؤثر است.
۷.
کلید واژه ها:
اختلال شخصیت خودآگاهی هیجانی مکانیسم های دفاعی
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی مکانیسم های دفاعی در رابطه بین اختلال های شخصیت و خودآگاهی هیجانی بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعهآماری شامل مراجعین دچار اختلال شخصیت به دفتر خدمات روان درمانی و مشاوره نویسنده اول مقاله در تهران در سال 1398 و ابتدای سال 1399 بودند، که از آن میان 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های چند محوری میلون 3 (1994)، خودآگاهی هیجانی گرنت و همکاران ( 2002)، و سبک های دفاعی اندروز و همکاران (1993) پاسخ دادند. ضرایب همبستگی متغیرهای پژوهش با نمره کلی اختلال های شخصیت نشان داد خودآگاهی هیجانی به طور منفی و مکانیسم های دفاعی رشد نایافته و روان آزرده به طور مثبت با نمره کل اختلال شخصیت رابطه معنی دار دارند. همچنین مکانیسم های دفاعی رشدیافته به طور معناداری رابطه بین اختلال های شخصیت و خودآگاهی هیجانی را در اختلال های شخصیت اسکیزئید، اسکیزوتایپال، نمایشی، مرزی، خودشیفته، وابسته، وسواسی جبری و دسته اختلال های شخصیت دیگر، میانجی گری می کند و رابطه مثبت با خودآگاهی هیجانی و رابطه منفی با اختلال های شخصیت دارد، به عبارت دیگر هرچه استفاده از مکانیسم های دفاعی رشدیافته کمتر باشد، خودآگاهی هیجانی پایین تر بوده و زمینه برای ظهور این اختلال های شخصیت بیشتر خواهد بود . در دو اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و وسواسی جبری میانجی گری مکانیسم های دفاعی روان آزرده نیز معنی دار بود و این سبک دفاعی رابطه مثبت با اختلال شخصیت و رابطه منفی با خودآگاهی هیجانی داشت. پژ وهش حاضر رابطه سطح پایین خودآگاهی هیجانی با ظهور اختلال های شخصیت و همچنین رابطه استفاده از مکانیسم های دفاعی رشدنایافته و روان آزرده با ظهور اختلال های شخصیت را نمایان ساخته، به علاوه نشان داده است که می توان ظهور اختلال های شخصیت را براساس کاستی در خودآگاهی هیجانی تبیین نمود و مکانیسم های دفاعی را از جمله عوامل میانجی در این رابطه دانست.
۸.
کلید واژه ها:
اضطراب اجتماعی قصه گویی دانش آموزان
یکی از شایع ترین اختلالات اضطرابی دوران کودکی، اختلال اضطراب اجتماعی است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی قصه گویی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان پسر دبستانی با رویکرد اقدام پژوهی انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان پسر در مقطع ابتدایی بخش جعفرآباد استان قم در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل می داد . 18 دانش آموز به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس جلسات آموزشی برای افراد گروه آزمایش به صورت گروهی در 6 جلسه یک ساعته اجرا گردید و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار اندازه گیری پژوهش، مقیاس اضطراب اجتماعی لایبویتز برای کودکان و نوجوانان ( LSAS-CA ) بود. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری ( ANCOVA ) نشان داد که قصه گویی، اضطراب اجتماعی دانش آموزان پسر دبستانی را بهبود می بخشد ( P > 0/05 ). این مطالعه نشان داد که قصه گویی بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش آموزان پسر دبستانی اثربخش بوده و می توان از آن به عنوان یک مداخله مؤثر استفاده کرد.
۹.
کلید واژه ها:
اختلال یادگیری خاص اختلال نقص توجه – بیش فعالی شناخت اجتماعی نظریه ذهن بازشناسی هیجان
هدف مطالعه حاضر مقایسه ابعاد شناخت اجتماعی (نظریه ذهن عاطفی، نظریه ذهن شناختی و بازشناسی هیجان) در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص، اختلال نقص توجه – بیش فعالی ( ADHD ) و نمونه عادی بود. در یک مطالعه علی- مقایسه ای، 42 کودک مبتلا به اختلال یادگیری خاص، 43 کودک مبتلا به ADHD و 45 کودک عادی از مدارس ابتدایی و کلینیک های روان شناختی شهر کرج با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون ذهن خوانی از طریق تصویر چشم (بارون-کوهن و همکاران، 2001)، آزمون باور کاذب (بارون-کوهن و همکاران، 1985) و آزمون بازشناسی هیجان چهره (بنتون، 1994) بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک راهه و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. در نظریه ذهن شناختی، نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که هر دو گروه مبتلا به اختلال یادگیری و ADHD نسبت به گروه عادی به طور معنادار نمرات پایین تری کسب کردند (001/0> p ). تفاوت سه گروه در نظریه ذهن عاطفی نیز مطابق با تحلیل واریانس چندمتغیره معنادار بود و گروه عادی نسبت به گروه مبتلا به ADHD عملکرد بهتری داشتند (001/0> p ). مبتلایان به اختلال یادگیری نیز نسبت به مبتلایان به ADHD از نظریه ذهن بالاتری برخوردار بودند (001/0> p ). علاوه بر این، نتایج در زمینه مقایسه سه گروه در بازشناسی هیجان نشان داد که تنها در زیرمقیاس شادی میان سه گروه تفاوت وجود دارد و افراد عادی نسبت به گروه مبتلا به ADHD در بازشناسی هیجانِ شادی بهتر عمل کرده اند (01/0> p ). مطابق با یافته ها می توان نتیجه گرفت که کودکان مبتلا به اختلال یادگیری و ADHD نسبت به نمونه عادی در سطوح بالاتر شناخت اجتماعی دچار نارسایی می باشند، اما در سطوح اولیه و مراحل مقدماتی تفاوتی میان دو گروه مبتلا به اختلال های فوق وجود ندارد. بر این اساس، مداخله های مبتنی بر شناخت اجتماعی در کودکان دچار ADHD ، می بایست بیش تر بر ابعاد شناختی آن متمرکز باشد.
۱۰.
کلید واژه ها:
اختلال استرس پس از سانحه حساسیت زدایی منظم با حرکات چشم و پردازش مجدد مواجه درمانی درمان شناختی-رفتاری
گرچه انواع درمانهای مختلف در طی دهه گذشته برای درمان اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) تدوین شده است؛ یکی از موثرترین درمان های روانشناختی بر بهبود علائم آن، درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد ( EMDR ) است. هدف از انجام این مطالعه، مرور نظام مند مطالعات انجام شده در زمینه تاثیر درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد ( EMDR ) بر اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) بود. در این مرور نظام مند، جستجوی مقالات کارآزمایی بالینی انجام شده در ایران به زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های SID ، Magiran ، Noormags و Google Scholar با کلیدواژه های «اختلال استرس پس از سانحه و «درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد» و همچنین معادل انگلیسی آنها انجام شد. در مجموع تعداد هفده مقاله تمام متن، مورد بررسی نظام مند نهایی قرار گرفت. پس از جستجو، غربالگری و ارزیابی، نتایج نشان داد که تمامی مطالعات به طور کلی بیانگر تاثیر مثبت مداخلات مبتنی بر حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد بر بهبود نشانه های اختلال استرس پس از سانحه بودند . همچنین یافته ها نشان داد که این درمان برای گروه های خاص از جمله جانبازان، خیانت همسر، تجاوز و تصادفات نیز موثر بوده است. مطالعات مورد بررسی در افراد مختلف، با حجم نمونه ی کم و در بافت های فرهنگی گوناگون انجام شده اند. بر طبق این یافته ها، درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد می تواند یک روان درمانی مفید برای بهبود علائم روانشناختی اختلال استرس پس از سانحه باشد، در عین حال بررسی تاثیرات آن بر برخی نشانه ها، نیازمند مطالعات بیشتر است.
۱۱.
کلید واژه ها:
اختلال یادگیری خاص شفقت به خود خودانتقادی مادران
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش شفقت به خود بر میزان خودانتقادی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص مراجعه کننده به مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری شهر اردبیل در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند (150 نفر). تعداد نمونه مورد پژوهش 40 نفر از مادران بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 8 جلسه 70 دقیقه ای آموزش شفقت به خود دریافت کردند و گروه کنترل بدون مداخله باقی ماند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس سطوح خودانتقادی (تامپسون و زوروف، 2004) استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها با آزمون کوواریانس چندمتغیره ( MANCOVA ) انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش شفقت به خود تأثیر معناداری بر کاهش میزان خودانتقادی مادران کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص داشت (01/0 P< ). این نتایج بر اهمیت استفاده از برنامه های آموزش شفقت به خود به منظور بهبود بهزیستی روانی والدین کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص تاکید دارد.
۱۲.
کلید واژه ها:
رغبت به ازدواج انتظارات دانشجویان دختر رابطه با جنس مخالف
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش انتظارات ازدواج در پیش بینی رغبت به ازدواج در دانشجویان دختر دارای تجربه رابطه با جنس مخالف انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری را کلیه ی دانشجویان دختر مجرد دارای تجربه رابطه با جنس مخالف دانشگاه پیام نور شهر قم در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل دادند. 147 نفر به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه رغبت به ازدواج (حیدری و همکاران، 1383) و مقیاس انتظار از ازدواج (جونز و نلسون، 1996) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS-25 استفاده گردید. یافته ها نشان داد که انتظارات واقع گرایانه و ایده آل گرایانه با رغبت به ازدواج رابطه مثبت و انتظارات بدبینانه با رغبت به ازدواج رابطه منفی داشت. نتایج رگرسیون آشکار کرد که انتظارات واقع گرایانه و بدبینانه به ترتیب توان پیش بینی رغبت به ازدواج را داشتند (۰۱/۰> p ). پیشنهاد می شود آموزش هایی در زمینه نقش انتظارات ازدواج جهت افزایش رغبت به ازدواج در دانشجویان دختر ارائه شود.
۱۳.
کلید واژه ها:
سرخوردگی زناشویی روابط فرازناشویی هوش هیجانی
مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش سرخوردگی زناشویی در نگرش به روابط فرازناشویی با نقش تعدیلی هوش هیجانی انجام شد. این مطالعه به روش توصیفی-مقطعی در جامعه آماری افراد متاهل مراجعه کننده به مراکز خدمات روانشناختی و مشاوره شهر تهران در سال 1398 انجام شد. 250 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای از سه مرکز به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از فرم اطلاعات جمعیت شناختی، مقیاس نگرش به خیانت زناشویی (واتلی، 2008) ، مقیاس سرخوردگی زناشویی (نیهویس و بارتل، 2006) و سیاهه هوش هیجانی (بار آن، 1997) استفاده شد. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 19 با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی انجام شد. نتایج نشان داد نگرش به روابط فرازناشویی با سرخوردگی زناشویی ارتباط مثبت و با هوش هیجانی ارتباط منفی و معنی دار دارد (05/0> P ). همچنین بین سرخوردگی زناشویی و هوش هیجانی ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد (05/0> P ). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد سرخوردگی زناشویی (296/0= β ) و هوش هیجانی (304/0- = β ) در مجموع 24/0 از تغییرات نگرش به روابط فرازناشویی را تبیین می کنند ( 01/0> P )؛ اما اثر تعدیل گری هوش هیجانی معنادار نبود. با توجه به نتایج پژوهش حاضر لازم است در مشاوره و آموزش زوجین با هدف کاهش روابط فرازناشویی، به راهکارهای کاهش سرخوردگی زناشویی و افزایش هوش هیجانی توجه شود.
۱۴.
کلید واژه ها:
مادر دختر سرطان فرزند خانواده
رشد روزافزون سرطان در چند دهه اخیر و اثرات زیان بار آن بر تمام ابعاد زندگی بیمار سبب توجه گسترده متخصصان به این بیماری شده است. تحقیقات نشان می دهد بروز بیماری های تهدیدکننده زندگی در یک عضو خانواده بالاخص ابتلای والدین باعث بروز مشکلاتی در افراد خانواده به خصوص فرزندان خواهد شد. با توجه به اهمیت مادر در زندگی فرزندان و به خصوص فرزندان دختر، هدف از پژوهش حاضر شناسایی تجارب زیسته فرزندان دختر دارای مادر مبتلا به سرطان بود. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع پدیدارشناختی بود. نمونه مورد مطالعه شامل 9 نفر از دخترانی با میانگین سنی 37 سال بودند که مادر مبتلا به سرطان داشتند و به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخب شدند. از افراد مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد، سپس کلمه به کلمه پیاده سازی شده و به روش پدیدارشناسی تفسیری اسمیت و اوسبورن (2007) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این مطالعه 5 مضمون اصلی شناسایی شد: 1) نحوه واکنش به بیماری مادر؛ مانند عدم آمادگی برای مقابله با بیماری و سرطان را شبیه مرگ دانستن؛ 2) کمبود حمایت اجتماعی؛ افراد به دلایلی همچون دوری از قضاوت های شخصی در خصوص سرطان و شخص مبتلا و یا اصرار شخص بیمار، خود را از حمایت های اجتماعی محروم کرده بودند؛ 3) تجربه هیجاناتی همچون غم، ناامیدی و احساس گناه؛ 4) راهبردهای مقابله ای همچون ارتباط با سایر افراد با وضعیت مشابه، کسب اطلاعات و آگاهی، انجام امور معنوی؛ 5) تحمیل هزینه های روانی همچون ترس از دست دادن مادر، بروز مشکلات خواب، افسردگی و تغییر سریع نقش از دختر به مراقبت کننده . با توجه به یافته ها می توان گفت زندگی دختران به شدت تحت تأثیر سرطان مادرشان قرار گرفته است و لازم است برای خانواده هایی که با سرطان روبرو می شوند، یک سیستم حمایتی فراهم شود.
۱۵.
کلید واژه ها:
سکس درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی رضایت زناشویی انزال زودرس
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی سکس درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر رضایت زناشویی زوجین در مبتلایان به انزال زودرس است. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مردان مبتلا به انزال زودرس و همسران آنان در شهر شیراز بود. نمونه آماری 30 زوج بود که به صورت در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه 15 زوجی آزمایشی و کنترل گمارده شدند. سپس بر روی گروه آزمایشی 6 جلسه 120 دقیقه ای سکس درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به صورت گروه درمانی اجرا شد. هر دو گروه سه نوبت به پرسشنامه رضایت زناشویی پاسخ دادند. نتایج نشان داد که میانگین نمرات مؤلفه های رضایت زناشویی گروه آزمایشی در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته بود. همچنین، سکس درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش انزال زودرس در مردان گروه آزمایش شد. براساس نتایج حاصل از این پژوهش پیشنهاد می شود که به منظور افزایش رضایت زناشویی و کاهش انزال زودرس، سکس درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی مورد توجه و کاربست قرار گیرد.
۱۶.
کلید واژه ها:
تأثیرات روانی استرس اضطراب قرنطینه
بررسی ها نشان داده است که قرنطینه ممکن است عوارض روانی ایجاد کند. هدف از این مطالعه، مرور تأثیرات روانی قرنطینه و چگونگی کاهش آن (بررسی نظامند) بود. کلمات کلیدی استرس، اضطراب، قرنطینه در پایگاه های الکترونیکی مجلات معتبر علمی – پژوهشی داخلی و بین المللی از سال های 2005 تا 2019 جستجو شد. بیشتر مطالعات بررسی شده، اثرات روانی منفی ازجمله علائم استرس پس از سانحه، سردرگمی و عصبانیت را گزارش کرده است. برخی محققان اثرات طولانی مدت را نیز نشان داده اند. با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت در شرایطی که قرنطینه ضروری تلقی می شود، مسئولان باید برای قرنطینه توضیحات روشنی ارائه دهند تا مردم برای تهیه منابع کافی، اطمینان حاصل کنند. ارائه پروتکل های آموزشی می تواند از آسیب های روانی احتمالی کم کند.
۱۷.
کلید واژه ها:
دلبستگی ظرفیت تأملی اختلال نقص توجه و بیش فعالی
علائم تکانشگری، نقص توجه، مشکلات تحصیلی و اجتماعی بیانگر نشانه های اختلالی به نام اختلال نقص توجه-بیش فعالی هستند. با افزایش علاقه ی روزافزون در دو دهه ی اخیر نسبت به بررسی عوامل محیطی در سبب شناسی این اختلال، اهمیت حوزه ی خانواده و سبک دلبستگی والد و فرزند مورد توجه قرار گرفته است؛ که در این میان سازه ی ظرفیت تأملی (تعریف عملیاتی ذهنی سازی) به عنوان بخشی از دلبستگی مطرح است. پژوهش حاضر به بررسی دانش موجود در زمینه ی سبک دلبستگی و ظرفیت تأملی در افراد مبتلا به اختلال نقص توجه-بیش فعالی و والدین آنها پرداخته است؛ که از نوع نظام مند روایتی است. در این پژوهش منابع در دسترس تا 2020 با جستجوی کلیدواژه های ظرفیت تأملی، ذهنی سازی، دلبستگی، نقص توجه و بیش فعالی و والدگری دریافت شدند و در نهایت پس از انتخاب مورد بررسی قرار گرفتند. طیق مطالعات به نظر می رسد میان سبک دلبستگی و ظرفیت تأملی کودکان و والدین با بروز علائم اختلال نقص توجه- بیش فعالی رابطه وجود دارد.
۱۸.
کلید واژه ها:
شایستگی اجتماعی- هیجانی مهارت های اجتماعی مهارت های هیجانی کودکان
شایستگی اجتماعی- هیجانی، می تواند موفقیت فرد را در زندگی اجتماعی تضمین نماید و کیفیت روابط او را ارتقا بخشد. شالوده شایستگی اجتماعی- هیجانی در دوره ی کودکی شکل می گیرد و در این دوره است که افراد مهارت های اجتماعی- هیجانی را فرا می گیرند. این در حالی است که امروزه، کودکان از نظر هیجانی نابالغ هستند. آن ها دوستان کمی دارند و روابطشان با همسالان و بزرگ سالان محدود است. این موضوع پیامدهای مخربی چون کاهش سطح سازگاری اجتماعی، بروز مشکلات رفتاری، طرد شدن از سوی همسالان، کاهش اعتماد به نفس و درنتیجه، عملکرد تحصیلی ضعیف، اضطراب و استرس را برای آن ها به دنبال داشته است. لذا، آموزش مهارت های اجتماعی و هیجانی برای این کودکان در اولویت قرار دارد و می تواند به جبران مشکلات مذکور کمک نماید. این پژوهش به بررسی شایستگی اجتماعی- هیجانی، عوامل مؤثر بر رشد آن، پیامدهای ضعف در مهارت های اجتماعی و هیجانی، برنامه ی یادگیری مهارت های اجتماعی و هیجانی و نتایج ناشی از آن پرداخته است.
۱۹.
کلید واژه ها:
ظرفیت تنها بودن نظریه های تنهایی خلوت گزینی
از منظر گروهی از نظریه های روانشناختی، رفتار های خلوت خواهانه ممکن است مغایر با سلامت روان باشند، به گونه ای که در این نظریه ها تنهایی وضعی مشقت بار پنداشته می شود که باید مانع از آن شد یا آنکه برطرفش کرد، با کودکانی که تنها بازی می کنند طوری برخورد می شود که گویی ناسالم و هنجار شکنند و به کسانی که به فعالیت های انفرادی می پردازند ترحم می شود. اما از نظرگاه های دیگری، تنهایی می تواند برای کارکرد های روانی نافع باشد، به گونه ای که نیاز مبرم به حریم شخصی و تجربیات مثبت خلوت گزینی از ویژگی های مشترک افراد خود شکوفا در نظر گرفته می شود. در این مقاله سعی شد با مرور نظری بر مفهوم تنهایی و بررسی دیدگاه های موافق و مخالف این ظرفیت، به خاستگاه شکل گیری ظرفیت تنهایی و تاثیرات قابل توجه آن بر بلوغ روانی پرداخته شود تا متخصصان حوزه سلامت روان با آشنایی بیشتر با این مفهوم بر بهبود این ظرفیت مهم در ساختار روانی اهتمام ورزند.
۲۰.
کلید واژه ها:
خشونت خانگی شریک صمیمی زندگی زنان کووید19
بیماری جدید کرونا ویروس و اقدامات محدودیتی ناشی از آن ساختار خانواده ها را در معرض برخی مسائل و تنش-های بحرانی قرار داده است و باعث افزایش خشونت خانگی نسبت به زنان شده است. مطالعه حاضر دلایل افزایش خشونت خانگی مرتبط با شیوع کرونا ویروس جدید (کووید19) به روش مرور نظام مند مورد بررسی قرار داد. بدین صورت که یافته های پژوهشی از سال های میلادی 2019 تا 2020 در پایگاه های اطلاعاتی PupMed ، ProQuest ، Springer ، Scopus ، Science direct و Google Scholar با جستجوی کلیدواژه های کووید19، خشونت خانگی، خشونت نسبت به شریک صمیمی، تعارضات زناشویی و سلامت روان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت بر اساس معیارهای ورود از بین 65 مقاله مورد بررسی، 15 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه بندی، خلاصه و گزارش شد. ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد قرنطینه طولانی مدت، مشکلات اقتصادی، مصرف الکل و مواد مخدر و اختلالات روانی از دلایل افزایش خشونت خانگی همزمان با شیوع کووید19 به شمار می روند. با توجه به پیامدهای منفی خشونت خانگی برای سلامت روانشناختی و جسمانی قربانیان هماهنگی و همکاری نهادهای مختلف در جهت طراحی و اجرای راهبردهای مداخله ای و حمایتی موثر به منظور جلوگیری از بروز خشونت خانگی و کاهش تاثیرات منفی ناشی ازآن توصیه می شود.
