رویش روان شناسی

رویش روان شناسی

رویش روان شناسی سال هفتم اردیبهشت 1397 شماره 2 (پیاپی 23) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

خانواده درمانی تجربه ای: مطالعه مروری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده درمانی ستیر تجربه ای ارتباط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 418 تعداد دانلود : 971
مقاله حاضر مروری بر تاریخچه، زادگاه نظری و تجربی خانواده درمانی تجربه ای، اصول و اساس آن، بررسی درمان ارتباطی تجربه ای ستیر و شباهت آن با درمان های پویشی و تجربه ای و مداخلات و نقش درمانگر تجربه ای در درمان می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع مروری و در برگیرنده مقالات و مطالعات کاربردی درمان ستیر و بررسی اثر بخشی آن ها و آخرین تجدید نظرها در ارتباط با این نوع درمان است. در این مقاله مشخص شد که رویکرد درمانی ستیر، بیش از سایر رویکرد های درمانی بر سبک های ارتباط، بیان احساسات، آزادی و عشق تاکید دارد، و هدفی جز رشد و تحول فردی و رسیدن به انسجام ندارد. البته این هدف مهارت و شجاعت درمانگر را می طلبد و طبعا مستلزم آگاهی و خودشناسی انسجامی بالا یا همترازی در درمانگران این رویکرد است.
۲.

بررسی نقش کیفیت خدمات پشتیبانی یادگیرندگان آموزش الکترونیکی در پیش بینی راهبردهای انگیزشی آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خدمات پشتیبانی آموزش الکترونیکی راهبردهای انگیزشی کیفیت خدمات دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 354 تعداد دانلود : 23
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش کیفیت خدمات پشتیبانی یادگیرندگان آموزش الکترونیکی در پیش بینی راهبردهای انگیزشی آنان انجام گرفت. روش پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه پیام نور استان تهران، در مقاطع مختلف تشکیل می داد. روش نمونه گیری تلفیقی از خوشه ای چند مرحله ای، طبقه ای و تصادفی بود. حجم نمونه براساس جدول کرجسی- مورگان، قریب به 500 نفر در نظرگرفته شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی راهبردهای انگیزش برای یادگیری پینتریچ و همکاران (1993) بازنویسی شده توسط دانکن و مک کیچی (2005) و پرسشنامه های کیفیت خدمات اداری-آموزشی، کیفیت خدمات کتاب خانه ای، کیفیت خدمات آموزشی اساتید، کیفیت خدمات مشاوره ای، و کیفیت خدمات الکترونیکی از طریق سایت استفاده شد. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار spss.21 و آزمون رگرسیون تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد بین کیفیت خدمات و مولفه ی راهبردهای انگیزش برای یادگیری رابطه معنی دار وجود دارد.
۳.

اختلال طیف اوتیسم: رفتارهای تکراری و کلیشه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال طیف اوتیسم رفتارهای تکراری و کلیشه ای توانایی هوشی پیش آگهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 51 تعداد دانلود : 333
اوتیسم اختلال عصبی رشدی است که با نقص ارتباطی اجتماعی و رفتارهای تکراری و کلیشه ای مشخص می شود. پژوهش حاضر با هدف مطالعه رفتارهای تکراری و کلیشه ای در اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت. رفتارهای تکراری و کلیشه ای رفتارهای بی هدف و تکرارشونده می باشند که به انواع مختلف تقسیم می شوندبر اساس نوع فعالیت به رفتار تکراری، رفتار خودآزاری، رفتار وسواسی، رفتار تشریفاتی، رفتار یکنواخت و رفتار محدودشده؛ و بر اساس نوع علایق به دو دسته علاقه های حسی غیرمعمول ودل مشغولی های غیرمعمول و بر اساس شکل بروز به ابعاد رفتاری، ارتباطی و شناختی و در DSM-5 به حرکات جسمی تکراری، رفتارهای تشریفاتی، علایق غیرعادی قوی به اشیای غیرعادی، و افزایش حساسیت به محرک های حسی طبقه بندی می شوند. در زمینه سبب شناسی نظریه رشدی عدم رشد رفتارهای خود تحریکی دوران شیرخوارگی، نظریه نقص در عملکرد اجرایی ناتوانی در برنامه ریزی اعمال و نظریه فیزیولوژی و نوروبیولوژی نقص در مخچه و حجم قطعه پیشانی را علل بروز اوتیسم می دانند. بین نوع معین رفتارهای فوق با سطوح عملکرد ذهنی رابطه وجود دارد. و با وجود بهبود در طول زمان در این رفتارها، باز هم نشانه های فوق در بزرگسالی مشاهده می شود. به عبارتی اوتیسم اختلال مادام العمر است بنابراین این افراد نیازمند به دریافت خدمات حمایتی در طول عمر می باشند.
۴.

بهوشیاری در متخصصان سلامت روان: مطالعه مروری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: بهوشیاری متخصصان سلامت روان استرس توجه مراقبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 562 تعداد دانلود : 796
مواجهه طولانی مدت با فشارهای روانی و استرس مراجعان، سلامت روان متخصصان شاغل در حوزه روانشناختی را تحت تأثیر قرار می دهد و لذا به کارگیری روشهایی برای مقابله با استرس برای کاهش این خطرات ضرورت دارد. امروزه مداخلات مبتنی بر بهوشیاری در رواندرمانی برای کاهش استرس و بهبود علائم روانشناسی و سلامت روان رو به افزایش است. بهوشیاری آگاهی از طریق توجه هدفمند، در لحظۀ حال و بدون قضاوت تجربۀ لحظه به لحظه به وجود میآید و اغلب با انواع تمرینات مراقبه آموزش داده می شود. این بررسی خلاصهای از رویکردهای مفهومی و پژوهشهای تجربی از مداخلات مبتنی بر بهوشیاری است. هدف این مطالعه، درک بیشتر اثرات مداخلات مبتنی بر بهوشیاری، مکانیسمهای اثرگذاری بهوشیاری و نگاهی یکپارچه به تحقیقات انجام شده در مورد تأثیر بهوشیاری بر سلامت روان و کاهش استرس متخصصان سلامت روان است. پژوهش حاضر علاوه بر نشان دادن ابعاد روانشناختی بهشیاری و تأثیرات آن، نگاهی منسجم و همه جانبه به مؤلفه های بهوشیاری را ارائه می دهد.
۵.

بررسی رابطه ابعاد کمال گرایی و اهمال کاری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کمال گرایی اهمال کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 177 تعداد دانلود : 877
اهمال کاری نوعی شکست در خودتنظیم گری فراگیر است که تقریبا یک پنجم از جمعیت بزرگسالان و نیمی از جمعیت دانشجویان را مبتلا می سازد. شناخت متغیرهای تاثیرگذار بر اهمال کاری می تواند در حوزه پیشگیری و درمان از اهمیت برخوردار باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ابعاد کمال گرایی با اهمال کاری می باشد. بدین منظور، تعداد ۵۲۸ نفر (۲۷۴ زن، ۲۵۴ مرد) از دانشجویان دانشگاه تهران در این پژوهش شرکت کردند که از آنها خواسته شد مقیاس کمال گرایی چند بعدی تهران (TMPS) ، و مقیاس اهمال کاری ناب (PPS) را کامل کنند. نتایج نشان دادند که بعد کمال گرایی خودمحور با اهمال کاری رابطه منفی و غیر معنادار دارد و ابعاد دیگرمحور و جامعه محور کمال گرایی با اهمال کاری رابطه مثبت معنادار دارند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که کمال گرایی خودمحور را می توان به عنوان پیش بین منفی و کمال گرایی دیگرمحور و جامعه محور را می توان به عنوان پیش بین مثبت اهمال کاری قلمداد کرد. در نظر گرفتن ابعاد کمال گرایی به عنوان متغیر مهم در رابطه با اهمال کاری می تواند متخصصان حوزه سلامت روان را در زمینه کاهش این مشکل کمک کند. بدین وسیله که ابعاد مثبت کمال گرایی تقویت و ابعاد منفی آن تضعیف شوند.
۶.

رابطه مهارت های فراشناختی در یادگیری و جهت گیری هدف با یادگیری خودتنظیم در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت های فراشناختی در یادگیری جهت گیری هدف تحصیلی یادگیری خودتنظیم دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 478 تعداد دانلود : 84
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین رابطه مهارت های فراشناختی در یادگیری و جهت گیری هدف تحصیلی با یادگیری خودتنظیم در دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم بود. این پژوهش یک مطالعه همبستگی بود که در 210 دانش آموز دختر که به شیوه تصادفی خوشه ای از بین کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهرستان اردکان در سال تحصیلی 94-93 انتخاب شدند، انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های مهارت های فراشناختی در یادگیری آلتینداگ و سنموگلو، پرسشنامه جهت گیری هدف میدگلی و همکاران و پرسش نامه راهبرد های یادگیری خودتنظیم پینتریچ و دی گروت، جمع آوری و با استفاده آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که هر سه بعد مهارت های فراشناختی در یادگیری و دو بعد جهت گیری هدف عملکردی و تبحری با یادگیری خودتنظیم در دانش آموزان رابطه معنی داری مثبت داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین ابعاد مهارت های فراشناختی در یادگیری، دانش فراشناخت دریادگیری، و برنامه ریزی و مدیریت یادگیری، و از بین ابعاد جهت گیری هدف تحصیلی، جهت گیری هدف تبحری و اجتنابی قادر به پیش بینی یادگیری خودتنظیم دردانش آموزان بودند. بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که مهارت های فراشناختی در یادگیری و جهت گیری هدف پیش بینی کننده های معنی داری برای یادگیری خودتنظیم در دانشجویان هستند.
۷.

بررسی پیش بینی کننده های کاهنده هوش اجتماعی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه دانشجویان پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش اجتماعی طرحواره های ناسازگار اولیه دانشجوی پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 898
هوش اجتماعی عامل مهم موفقیت شغلی و اجتماعی است که طرحواره های ناسازگار اولیه فلج کننده آن است . این پژوهش به هدف بررسی پیش بین های کاهنده هوش اجتماعی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه صورت گرفت. مواد و روش ها این پژوهش توصیفی-همبستگی است. از میان تمام ورودی های پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (ایران سابق) به شیوه تصادفی خوشه ای ورودی سال 88 انتخاب شد. از این 94 نفر 79 نفر (47 دختر و 32 پسر) در پژوهش شرکت کردند. ابزارهای پژوهش مقیاس هوش اجتماعی ترومسو و طرحواره های یانگ- فرم کوتاه ( YSQ ) بود. داده ها با آزمون آماری همبسنگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و آزمون تی مستقل بررسی شدند. یافته ها بین هوش اجتماعی و طرحواره های ناسازگار اولیه رابطه منفی معناداری وجود دارد. بر اساس اطلاعات بدست آمده از مدل رگرسیون، مشاهده شد که طرحواره های بی اعتمادی/بد رفتاری، ایثار، خویشتن داری/خودانضباطی ناکافی، وابستگی/بی کفایتی، استحقاق، بازداری هیجانی با تخصیص پنجاه و پنج درصد واریانس هوش اجتماعی (مجذور آر تنظیم شده = 0.55 ، P<0.0005 ، F2,76=16.97 ) به صورت منفی و معناداری متغیرهای پیش بینی کننده ی هوش اجتماعی اجتماعی هستند. بحث و نتیجه گیری هر چقدر شدت طرحواره های ناسازگار اولیه بیشتر باشد، تاثیر مخرب تری بر تعاملات و مهارتهای اجتماعی هوش اجتماعی خواهد گذارد.
۸.

اثر آموزش مهارت های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط مؤثر) بر ابراز وجود و خودناتوان سازی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودآگاهی ارتباط مؤثر ابراز وجود خود ناتوان سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 799 تعداد دانلود : 744
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر آموزش مهارت های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط مؤثر) بر ابرازوجود و خودناتوان سازی دانش آموزان انجام شد. طرح پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پایه پنجم و ششم در حال تحصیل مدارس ابتدایی ناحیه 2 شهرستان ساری در سال 1395-1394، به تعداد 3513 نفر بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه های استاندارد ابراز وجود توسط گمبریل و ریچی و پرسشنامه ی خودناتوان سازی تحصیلی میگلی، کاپلان و میدلتون بوده است. نمونه پژوهش به صورت روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای انتخاب شد و سپس 40 نفر از آزمودنی ها از بین این 8 کلاس به طور تصادفی انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. سپس دوره آزمایشی (آموزش مهارت های زندگی خودآگاهی و برقراری ارتباط مؤثر) برای گروه آزمایش طی 12 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد ولی در مورد گروه گواه هیچ آموزشی صورت نگرفت. پس از اتمام برنامه آموزشی از هر 2 گروه پس آزمون به عمل آمد. تحلیل نتایج پژوهش با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آنالیز کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط مؤثر) بر افزایش ابراز وجود و کاهش خودناتوان سازی مؤثر است.
۹.

نقش مولفه های سبک دلبستگی و ابعاد استفاده از پیامک در پیش بینی احساس تنهایی در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبکهای دلبستگی ابعاد استفاده از پیامک احساس تنهایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 108 تعداد دانلود : 967
از مسائل مهم دوران نوجوانی و جوانی احساس تنهایی است که عواملی مانند سبک های دلبستگی و استفاده از فضای مجازی می تواند در بروز آن نقش داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی احساس تنهایی در دانشجویان بر اساس مولفه های سبک دلبستگی و ابعاد استفاده از پیامک انجام شد. پژوهش همبستگی و جامعه ی آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-1392 بود. نمونه ی مورد بررسی 260 نفر از دانشجویان (130 دختر و130 پسر) بودند که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند . ابزار پژوهش « پرسشنامه ی سبک های دلبستگی کولینز و رید (1990) »،« پرسشنامه ی ابعاد استفاده از پیامک شهیاد (1388) » و «احساس تنهایی دهشیری و همکاران (1387)» بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد که دلبستگی اجتنابی توانست 4 درصد واریانس احساس تنهایی در روابط با دوستان را تبیین نماید. دلبستگی دو سوگرا توانست 6 درصد واریانس مربوط به احساس تنهایی در روابط با خانواده را تبیین کند. دلبستگی دوسوگرا و ایمن در دوگام توانستند 6 درصد واریانس مربوط به نشانه های عاطفی احساس تنهایی را تبیین کنند و دلبستگی دوسوگرا توانست 3درصد واریانس مربوط به نمره کلی احساس تنهایی را تبیین نماید. از ابعاد استفاده از پیامک، ابعاد محتوای غیر متعارف، انگیزه ی اجتناب از دل نگرانی و انگیزه ی اطّلاع رسانی در سه گام توانستند 15 درصد واریانس احساس تنهایی را تبیین کنند. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، سبک های دلبستگی و ابعاد استفاده از پیامک با احساس تنهایی رابطه داشته و بطور معناداری آن را پیش بینی می کنند. بنابراین لزوم تدوین برنامه های آموزشی برای استفاده درست از شبکه های ارتباطی برای دانشجویان به عنوان روش مناسبی برای کاهش احساس تنهایی و عواطف منفی و افزایش سلامت روان شناختی پیشنهاد می شود.
۱۰.

مفهوم سازی معنابخشی و ملاحظات کاربردی آن در روان شناسی صنعتی و سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنابخشی روانشناسی صنعتی و سازمانی فرسودگی شغلی رضایت شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 599 تعداد دانلود : 834
این مقاله معنابخشی را به عنوان یکی از مفاهیم برخاسته از علوم شناختی معرفی کرده است و ملاحظات کاربردی این مفهوم را در روان شناسی صنعتی-سازمانی مورد بررسی قرار داده است. معنابخشی تلاشی در جهت درک منظم و منطقی رویدادها معرفی شده است که به رویدادهای محیطی و رفتار افراد معنا می بخشد و درک تغییرات ناگهانی در محیط بیرونی را تسهیل می کند که این امر به عمل متناسب با تغییرات منجر می شود. مفهوم نظری و دلالت های کاربردی معنابخشی امروزه در مطالعات سازمانی و مدیریتی کشورهای توسعه یافته به موضوعی راهبردی جهت دستیابی مؤثرتر به اهداف معین تبدیل شده است. در این مقاله، ابتدا مفهوم سازی معنابخشی ارائه شده و سپس مؤلفه های متمایزکنندۀ آن از سایر فرایندهای تبیینی (مانند تفسیر و درک و فهم) بیان گردیده است. بعلاوه، دلالت های کاربردی معنابخشی در روان شناسی صنعتی و سازمانی مورد مداقه قرار گرفته است که به عنوان مصداق به چگونگی کاربرد معنابخشی در جهت کاهش فرسودگی شغلی، ارتقای رضایت شغلی و افزایش انگیزش شغلی در سازمان ها پرداخته شده است. در پایان، به چالش های موجود در این مسیر اشاره شده است.
۱۱.

بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت و تعلل ورزی تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اهداف پیشرفت تعلل ورزی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 944 تعداد دانلود : 249
هدف از این پژوهش، بررسی روابط بین اهداف پیشرفت و تعلل ورزی تحصیلی در دانش آموزان دختر اول دبیرستان (دوره دوم) شهر یزد بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان دختر سال اول مقطع دبیرستان شهر یزد در سال تحصیلی 9۳-139۲ با تعداد 4077 نفر بود. با استفاده از جدول مورگان ۳۰۰ نفر به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به دلیل عدم بازگشت و تکمیل نادرست و ناقص تعدادی از پرسش نامه ها در نهایت تعداد نمونه به ۲۵۷ نفر رسید. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسش نامه های جهت گیری هدف الیوت و مک گریگور 2001 و پرسش نامه تعلل ورزی تحصیلی سولومون و راث بلوم 6/1984 استفاده گردید. یافته هانتایج نشان داد که اهداف تسلط- گرایشی، تسلط- اجتنابی و عملکرد- گرایشی رابطه معناداری با تعلل ورزی دارند. نتیجه گیریبا توجه به نتایج به دست آمده، از طریق تغییر در جهت گیری هدف، می توان اقدام به کاهش تعلل ورزی یا اصلاح آن نمود.
۱۲.

بررسی رابطه عمل به باورهای دینی و امیدواری با رضایت از زندگی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عمل به باورهای دینی امیدواری رضایت از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 765 تعداد دانلود : 535
این پژوهش با هدف مطالعه رابطه ی عمل به باورهای دینی و امیدواری با رضایت از زندگی انجام گرفته است. بدین منظور تعداد 120 دانش آموز دختر به شیوه نمونه گیری از جامعه در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت از مقیاس عمل به باورهای دینی، مقیاس امید اشنایدر ( لوپزو همکاران، 2000 )و پرسشنامه رضایت از زندگی دینربودند. تحلیل داده ها با استفاده از روش رگرسیون چند متغیری از نوع ورود زمان، در سطح معنا داری a≤./.5 -نشان داد که بین عمل به باورهای دینی و امیدواری، با رضایت از زندگی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دو رابطه معنا داری وجود دارد. براساس یافته ها، ایمان به خدا و عمل به اعتقادات دینی، موجب نگرش هدف دار فرد به کل زندگی و موجب انسجام و آرامش فرد می شود. یافته های پژوهش می تواند مسئولین آموزش پرورش را در جهت ارتقای عمل به باورهای دینی دانش آموزان و افزایش میزان امیدواری و رضایت از زندگی درآنان یاری نماید کلید واژه ها عمل به باورهای دینی، امیدواری، رضایت از زندگی

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۶