سمیه تکلوی

هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی بر بهبود هیجانات تحصیلی و تاب آوری تحصیلی در دانش آموزان دختر بود. روش مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه ی دوره دوم شهر اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. نمونه پژوهشی شامل 40 نفر بودند که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه 20 نفری (گروه آزمایش و گروه گواه) به صورت تصادفی ساده جایگذاری شدند. برای گروه آزمایش آموزش برنامه مهارت های اجتماعی-هیجانی در 10 جلسه 75 دقیقه ای (به صورت 1 جلسه در هفته) برگزار گردید. برای گروه گواه هیچ مداخله ای صورت نگرفت. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری تحصیلی (ARI) ساموئلز (2004) و هیجان های تحصیلی (AEQ) پکران و همکاران (2005) استفاده شد. برای تحلیل داده های از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی تأثیر معنا داری بر افزایش هیجانات تحصیلی (01/0>p) و تاب آوری تحصیلی (01/0>p) در دانش آموزان گروه آزمایش داشت. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های اجتماعی-هیجانی بر بهبود تاب آوری تحصیلی و هیجانات تحصیلی در دانش آموزان مؤثر است؛ لذا مشاوران و روانشناسان مدارس می توانند از این روش آموزشی به منظور بهبود هیجانات تحصیلی و تاب آوری تحصیلی استفاده نمایند.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش اخلاق شهروندی بر کفایت اجتماعی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ بود. در راستای این هدف از جامعه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان اردبیل در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تعداد ۶۰ نفر به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در دو گروه آزمایش (۳۰ نفر) و گروه کنترل (۳۰ نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند به نحوی که گروه آزمایش طی ۱۵ جلسه در معرض آموزش اخلاق شهروندی قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ا ی را دریافت ننمودند. برای اندازه گیری متغیرهای مورد مطالعه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری از پرسشنامه کفایت اجتماعی پرندین، استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد آموزش اخلاق شهروندی در بهبود کفایت اجتماعی و مؤلفه های آن، اثربخش است(05/0≥p). مبتنی بر یافته ها می توان نتیجه گرفت که اخلاق شهروندی پیش نیاز سازگاری با تغییرات اجتماعی بوده و زمینه ساز شکل گیری رفتارهای مطلوب اجتماعی است به نحوی که فرد با برخورداری از آموزه های اخلاق شهروندی قادر به بهبود روابط اجتماعی و تضمین سلامت روانشناختی میگردد.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه ارزیابی رفتاری مبتنی بر مدل دیسک ویلیام و آموزش تنظیم هیجان بر اضطراب تحصیلی نوجوانان همراه با بیمار کرونایی انجام پذیرفت. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری شامل نوجوانان 13 تا 18 ساله ساکن شهرستان نقده که در بین اعضای خانواده خود فرد مبتلا به کووید 19 در سال 1400 داشتند، بود. حجم نمونه آماری، 60 نفر از جامعه آماری مذکور بود که به شیوه نمونه گیری در هدفمند گزینش و به صورت تصادفی در سه گروه مدل دیسک، گروه تنظیم هیجان و گروه گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اضطراب تحصیلی (AAS، آلپرت و هابر، 1960) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین اضطراب تحصیلی در گروه های آزمایشی و گروه گواه تفاوت معنی داری به لحاظ آماری وجود دارد (001/0P<). همچنین نتایج نشان داد که مداخله مدل دیسک و آموزش تنظیم هیجان به یک میزان باعث کاهش اضطراب تحصیلی نوجوانان شده است (001/0P<). شواهد به دست آمده نشان می دهد که مداخله مدل دیسک و آموزش تنظیم هیجان در کاهش اضطراب تحصیلی نوجوانان با بیمار کووید 19مؤثر هستند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد بر کاهش علائم افراد دچار استرس پس از سانحه انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه مراجعه کننده به بیمارستانی ایثار شهر اردبیل در سال 1400 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 45 نفر انتخاب و در سه گروه 15 نفری به صورت تصادفی جایگذاری شدند. یک گروه 8 جلسه 75 دقیقه ای مداخله ی حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد و گروه دیگر 8 جلسه 75 دقیقه ای درمان شناختی–رفتاری دریافت کردند. برای گردآوری داده ها از مقیاس اختلال استرس پس از ضربه ( (PCL، (ویدرز و همکاران، 1992) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS 22 و به روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافته ها نشان داد هر دو درمان شناختی-رفتاری و حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد بر کاهش علائم افراد دچار استرس پس از سانحه تأثیر معناداری داشتند (01/0p<). نتایج آزمون تعقیبی بنفرونی نشان داد که مداخله حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد تاثیر بیشتر بر کاهش علائم افراد دچار استرس پس از سانحه داشت (01/0p<). نتایج حاصله بر استفاده بیشتر از مداخله حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد برای علائم استرس پس از سانحه اشاره دارد.

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تئاتر تعلیمی-تربیتی بر مسئولیت پذیری و رشد اخلاقی در دانش آموزان ابتدایی بود. طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل نابرابر بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پایه پنجم و ششم ابتدایی شهر اردبیل در سال 1400-1399 بود. حجم نمونه شامل 32 نفر (16 نفر گروه آزمایش و 16 نفر گروه گواه) از جامعه آماری به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و در دو گروه گواه و آزمایش جایدهی شدند. برای گروه آزمایشی، برنامه آموزشی طراحی شده تئاتر تعلیمی-تربیتی اجرا شد در حالیکه گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مسئولیت پذیری دانش آموزان و آزمون رشد اخلاقی بود. نتایج نشان داد که مداخله تئاتر تعلیمی-تربیتی بر افزایش و بهبود مسئولیت-پذیری و رشد اخلاقی تاثیر معنی دار داشته است(05/0p<). یافته های این پژوهش اطلاعات مفیدی را در ارتباط با برنامه آموزشی تئاتر تعلیمی-تربیتی بر افزایش مسئولیت پذیری و رشد اخلاقی فراهم می کند و مشاوران و روانشناسان می توانند برای بهبود مسئولیت پذیری و رشد اخلاقی در دانش آموزان ابتدایی از این مداخله استفاده نمایند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان روان پویشی کوتاه مدت بر ابرازگری هیجان و تمایزیافتگی زنان خیانت دیده انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان خیانت دیده مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی شهر تهران در نیمه دوم سال 1399 بودند که با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری آزمایش و در انتظار درمان جایگزین شدند. گروه آزمایش 9 جلسه 75 دقیقه ای تحت درمان روان پویشی کوتاه مدت قرار گرفتند و گروه در انتظار درمان در لیست انتظار ماندند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه های ابرازگری هیجانی (EEQ) (کینگ و امونز، 1990) و تمایزیافتگی (DSI) (اسکورن و فریدلندر، 2003) بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS22 و با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) انجام گرفت. یافته ها نشان داد درمان روان پویشی کوتاه مدت موجب افزایش ابرازگری هیجان (و مولفه های آن) (01/0p<) و تمایز یافتگی (و مولفه های آن) (01/0p<) در زنان خیانت دیده شد. این نتایج می تواند تلویحات آموزشی و درمانی مناسبی برای درمانگران و نیز زنان خیانت دیده به منظور کاهش مشکلات ناشی از این معضل فراهم نماید.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی معنادرمانی بر تاب آوری و خردمندی دختران فرار و بدسرپرست تحت مراقبت سازمان بهزیستی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی دختران فراری و یا بدسرپرست سازمان بهزیستی در مراکز نگهداری شهر تهران در نیمه اول سال 1399 بودند که به روش نمونه گیری دردسترس از بین افراد واجد شرایط تعداد 40 نفر وارد مطالعه شده و در دو گروه 20 نفری (گروه آزمایش و گروه در انتظار درمان) به صورت تصادفی ساده جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت درمان معنادرمانی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون 2003 (CD-RIS) و مقیاس خردمندی (WS) (اشمیت و همکاران، 2012) بود. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام گرفت. براساس یافته های پژوهش مداخله معنادرمانی بر افزایش تاب آوری (01/0p<) و خردمندی (01/0p<) در دختران فرار و بدسرپرست تحت مراقبت سازمان بهزیستی تأثیر معناداری داشت. نتایج حاصله براهمیت به کارگیری این روش درمانی در مراکز نگهداری و سایر مراکز مرتبط با این دختران از سوی روانشناسان آن مراکز تأکید دارد.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ابعاد چشم انداز زمان در دانشجویان با و بدون اضطراب هستی بود. روش پژوهش، از نوع علی -مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال تحصیلی 1399-1400 بود. نمونه پژوهش شامل 80 دانشجو (40 دانشجوی دارای اضطراب هستی و 40 دانشجوی بدون اضطراب هستی) بود که به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه اضطراب هستی (مسعودی ثانی و همکاران، 1394) و پرسشنامه چشم انداز زمان (زیمباردو و بوید، 1999) جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره ( MANOVA ) صورت گرفت. نتایج تحلیل اطلاعات نشان داد که بین دو گروه دانشجویان با و بدون اضطراب هستی از نظر چشم انداز زمانی گذشته منفی، حال لذت گرا و حال معتقد به سرنوشت تفاوت معنی داری وجود دارد (01/0> r ). به طوری که میانگین نمرات دانشجویان با اضطراب هستی در این سه متغیر بیشتر از دانشجویان بدون اضطراب هستی بود . اما بین چشم اندازهای زمانی گذشته مثبت، آینده و آینده متعالی در دانشجویان با و بدون اضطراب هستی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. لذا، نتایج به دست آمده می تواند حاکی از اهمیت بسزای چشم اندازهای زمانی گذشته منفی، حال لذت گرا و حال معتقد به سرنوشت در تمایز دانشجویان دارای اضطراب هستی از دانشجویان عادی قلمداد شود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر بهبود خودکنترلی و انعطاف پذیری عاطفی در زنان دارای وسواس خرید صورت گرفت. روش مطالعه حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان 45-20 ساله شهر رشت در نیمه اول سال 1399 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 45 نفر از طریق غربالگری شناسایی و وارد مطالعه شدند (15 نفر درمان پذیرش و تعهد؛ 15 نفر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و 15 نفر گروه کنترل). هر یک از گروه های آزمایشی 8 جلسه آموزش 90 دقیقه ای مداخله درمانی دریافت کردند. ابزار گردآوری داده ها شامل مقیاس وسواس خرید (فابر و اوگوین، 1992)، مقیاس خودکنترلی (تانجنی، بامیستر و بونی، 2004) و پرسشنامه انعطاف پذیری عاطفی (تقی زاده و محبی پور، 1396) بود. داده های جمع آوری شده با آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و آزمون تعقیبی ال ماتریکس تجزیه و تحلیل شد. براساس یافته های پژوهش هر دو درمان تأثیر معناداری بر بهبود خودکنترلی و انعطاف پذیری عاطفی در زنان دارای وسواس خرید داشت (01/0 P< ). همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که میزان تأثیر گذاری درمان پذیرش و تعهد بر متغیر انعطاف پذیری عاطفی (همه مولفه های) (024/0 P< ) و خودکنترلی (025/0 P< ) بیشتر از شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بود. نتایج به دست آمده بر اهمیت به کارگیری هر دو روش درمانی به منظور بهبود خودکنترلی و انعطاف پذیری عاطفی در زنان دارای وسواس خرید از سوی رواندرمانگران تأکید دارد.

زمینه: شایستگی اجتماعی به توانایی فرد در انجام امور مرتبط با استقلال شخصی خود و مسئولیت های اجتماعی اشاره دارد و موجب رشد اجتماعی بهنجار و برقراری روابط مثبت و سازنده می شود. آموزش مهارت های هیجانی – اجتماعی نقش مهمی دراحساس شایستگی اجتماعی و کارآمدی بیشتری در مسئولیت های روزانه و چالش های زندگی دختران تک والد دارد. تحقیقات نشان داده است که آموزش حل مسئله اجتماعی موجب افزایش شایستگی اجتماعی در دوران نوجوانی و بزرگسالی می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای اثربخشی آموزش مهارت های هیجانی - اجتماعی و آموزش حل مسأله اجتماعی بر شایستگی اجتماعی دانش آموزان دختر تک والد دوره دوم متوسطه شهر سراب انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه است. جامعه پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه که در سال تحصیلی 1399- 1398 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 45 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. افراد نمونه پرسشنامه شایستگی اجتماعی فلنر، لیس و فیلیپس (1990) را ابتدا و به عنوان مرحله پیش آزمون تکمیل کردند و پس از 12 جلسه آموزش مهارت های هیجانی - اجتماعی (صدری دمیرچی و همکاران، 1389) و 10 جلسه آموزش حل مسئله (منتظر و همکاران، 1398) 90 دقیقه ای به صورت گروهی برای گروه های آزمایش، در مرحله پس آزمون هر سه گروه مورد سنجش مجدد قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس تک متغیری با استفاده از نرم افزار SPSS-24 انجام شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد آموزش های مهارت های اجتماعی - هیجانی و حل مسأله اجتماعی موجب افزایش شایستگی اجتماعی دانش آموزان دختر تک والد مؤثر گردید (0/05 >p). از سویی دیگر، در میزان اثربخشی آموزش های مهارت های اجتماعی - هیجانی و حل مسأله اجتماعی در متغیر شایستگی اجتماعی تفاوت معنا داری وجود نداشت (0/05 <P). نتیجه گیری: آموزش مهارت های اجتماعی - هیجانی و مهارت حل مسأله اجتماعی به نوجوانان سبب شکل گیری تعامل های اجتماعی بین او و دنیای بیرونی، مدیریت هیجان ها و در نتیجه افزایش و بهبود شایستگی اجتماعی فرد می شود. بدین منظور لازم است متخصصان و روانشناسان خانواده آموزش هایی در این زمینه به دانش آموزان و والدین آنها ارائه دهند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بسته ی آموزش فلسفه به کودکان بر خود تعیین گری و مسئولیت پذیری در دانش آموزان ابتدایی انجام شد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_پس آزمون و گروه کنترل می باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان پایه پنجم و ششم ابتدایی استان اردبیل که در سال 1399-1400 مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. 32 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 16 نفر) قرار گرفتند و به آزمون ارضای نیازهای بنیادی روانشناختی (BNSQ) ریان، کاچمن و دسی (2000) و پرسشنامه مسئولیت پذیری دانش آموزان (SR-Q) کردلو (1389) پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش به مدت 10 جلسه ی 60 دقیقه ای و هفته ای دوبار بسته ی آموزش فلسفه به کودکان را دریافت کردند. داده ها بوسیله ی آزمون تحلیل کواریانس از طریق نرم افزار اس پی اس اس نسخه ی 24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بسته ی آموزش فلسفه به کودکان موجب افزایش و بهبود خودتعیین گری و مسئولیت پذیری دانش آموزان گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه شد (01/0p<). در مجموع نتایج نشان داد که بسته ی آموزشی فلسفه به کودکان بر خود تعیین گری و مسئولیت پذیری دانش آموزان ابتدایی تاثیر مثبت و معناداری دارد.

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی روان درمانی وجودی آنلاین بر نگرش به زندگی و آشفتگی های مرتبط با مرگ در بیماران بهبودیافته کووید ۱۹ انجام پذیرفت. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری را تمام بیماران بهبودیافته کووید 19 شهر ارومیه در سال 1399 تشکیل می داد. حجم نمونه آماری 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و ۱۵ نفر گروه کنترل) بود که به روش نمونه گیری دردَسترس گزینش و در دو گروه کنترل و آزمایش جای دهی شدند. گروه آزمایش به صورت گروهی 10 جلسه 90دقیقه ای روان درمانی وجودی آنلاین دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله ای نداشتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های نگرش زندگی (ریکر، 1992)، افسردگی مرگ (تمپلر و همکاران، 1990) و وسواس مرگ (عبدالخالق، 1998) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. براساس نتایج، میانگین نگرش زندگیدر گروه آزمایش، پس از مداخله در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری افزایش (001/0P<) و میانگین افسردگی مرگو وسواس مرگ کاهش پیدا کرده است (001/0P<). بنابر نتایج، روان درمانی وجودی می تواند موجب بهبود نگرش به زندگی و کاهش میزان آشفتگی های مرتبط با مرگ در بیماران بهبودیافته کووید 19 شود.        

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی بر شایستگی هیجانی/ اجتماعی و بهزیستی روانشناختی دختران تک والد بود. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر تک والد دوره دوم متوسطه شهرستان سراب در سال 1398 بودند که از بین آنان تعداد 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و در گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) به شیوه تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 75 دقیقه ای آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی دریافت نمودند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه شایستگی اجتماعی (پرندین، 1385) و مقیاس بهزیستی روانشناختی (ریف، 1980) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل واریانس تک متغیره ( ANCOVA ) انجام پذیرفت. یافته ها نشان داد آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی تأثیر معناداری بر بهبود شایستگی هیجانی/اجتماعی ( 83/112= F ، 01/0 P< ) و بهزیستی روانشناختی ( 63/102= F ، 01/0 P< ) دختران تک والد داشت. این نتایج بیان می کند که آموزش این مهارت ها برای دانش آموزان تک والد می تواند زمینه ساز افزایش کارکردهای مناسب اجتماعی و روانی در آنان شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی توان بخشی شناختی بر مهارت خواندن و نوشتن در دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری مقطع ابتدایی شهر اردبیل (98-97) بود. روش نمونه گیری در دسترس بود که با استفاده از این روش تعداد 50 نفر انتخاب و به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایش20 جلسه مداخله توان بخشی شناختی مبتنی بر مدل سلسله مراتبی سولبرگ و مایتر (2001) دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خواندن و مهارت نوشتن کرمی و همکاران (1384) استفاده شد. برای تحلیل داده از آزمون تحلیل واریانس اندازه های تکراری و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش توان بخشی شناختی به طور معناداری موجب کاهش میانگین نمرات اختلال خواندن (99/18=F، 001/0=P) و اختلال نوشتن (41/01=F، 001/0=P) در گروه آزمایش شده است و این تأثیر در مرحله پیگیری پایدار بود (05/0<P). نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان دهنده تأثیر توان بخشی شناختی بر مهارت های خواندن و نوشتن در دانش آموزان دارای اختلال یادگیری بود، بر این اساس مراکز آموزشی برای کمک به بهبود مهارت های خواندن و نوشتن در دانش آموزان مبتلا به اختلالات یادگیری از توان بخشی شناختی استفاده شود.

هدف از پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی رویکرد راه حل محور و مصاحبه انگیزشی بر هیجانات موقعیتی و تعارضات میان فردی دانشجویان مشروطی بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مشروطی مقطع کارشناسی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 98-97 بود. 60 نفر از آنان با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایشی اول، نه جلسه رویکرد راه حل محور و گروه آزمایشی دوم، پنج جلسه مصاحبه انگیزشی (هر هفته یک جلسه 120 دقیقه ای) دریافت کردند، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. به منظور جمع آوری داده ها از فرم کوتاه مقیاس هیجانات موقعیتی (راندلر و همکاران، 2011) و پرسشنامه مشکلات بین فردی (بارخام، هاردی و استارتاپ، 1996) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که رویکرد راه حل محور بر تعارضات میان فردی اثربخش تر از مصاحبه انگیزشی و مصاحبه انگیزشی بر هیجانات موقعیتی اثربخش تر از رویکرد راه حل محور در دانشجویان مشروطی است (05/0 > P ). بر اساس نتایج پژوهش حاضر می توان از رویکرد راه حل محور و مصاحبه انگیزشی در بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروطی استفاده کرد.

هدف این پژوهش تهیه بسته روانی-آموزشی مبتنی بر مدرسه وتعیین اثر بخشی آن بر آشفتگی روانشناختی دانش آموزان دخترپایه دوازدهم متوسطه در حال آمادگی برای کنکور بود. در راستای این هدف از روش تحلیل اسنادی و روش آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل استفاده شد.ازجامعه دانش آموزان دختر پایه دوازدهم متوسطه در حال آمادگی برای کنکور شهر اردبیل در سال تحصیلی 97-96 با استفاده از روش دردسترس،تعداد 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفره) و کنترل (15 نفره) گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از فرم کوتاه پرسشنامه اضطراب، افسردگی و استرس ۴۲ سوالی لویندا (DASS) استفاده شد. برای تهیه بسته روانی- آموزشی مبتنی بر مدرسه، از روش تحلیل اسنادی با تمرکز بر مطالعات پیشین استفاده شد. پس از تهیه بسته آموزشی ، طی 8 جلسه مداخلات آموزشی در گروه آزمایش به مرحله اجرا گذارده شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد،مداخله روانی-آموزشی مبتنی بر مدرسه در کاهش آشفتگی روانشناختی دانش آموزان پشت کنکور اثر بخش است.این یافته تلویحات عملی برای مداخلات تربیتی در موقعیت های آموزشی داشته که به تفصیل مورد بحث واقع شده است بنابراین توصیه می شود مشاوران مدارس از آن در مدارس استفاده نمایند.

بیماری مولتیپل اسکلروزیس به عنوان بیماری عصبی در زنان، علاوه بر ایجاد بحران در شرایط فیزیکی زندگی روزمره، در کنار ویژگی های شخصیتی منفی، فشار روانی زیادی در زنان مبتلا دارد. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش استحکام ذهنی، هیجانات خودآگاه و علایم بی خوابی در پیش بینی صفات تاریک سه گانه زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس در شهرستان اردبیل بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی زنان مبتلا به بیماری ام اس در شهرستان اردبیل بود. تعداد نمونه تحقیق شامل 135 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. ابزارهای اندازه گیری شامل مقیاس های صفات تاریک سه گانه، استحکام ذهنی، هیجانات خودگاه و مقیاس بی خوابی بود. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد بین استحکام ذهنی ( 18/0 = r ، 001/0 P< ) و علایم بی خوابی(28/0 = r ،001/0 P< ) با صفات سه گانه تاریک همبستگی مثبت و بین هیجانات خودآگاه با صفات سه گانه تاریک(20/0 -= r ،05/0 P< ) همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که استحکام ذهنی (22/0= β )، علایم بی خوابی(21/0= β ) و هیجانات خودآگاه (21/0-= β ) توانایی پیش بینی صفات تاریک را در زنان مبتلا به بیماری ام اس دارند ( 05/0 P< ) . بنابراین می توان نتیجه گرفت که زنان مبتلا به بیماری ام اس باید تحت مراقبت ها و دوره های آموزشی و القایی و رواندرمانگری در حوزه های مورد نظر قرار گیرند.

هدف: مطالعه حاضر با هدف اثربخشی و مقایسه مداخله با روش تحلیل رفتار کاربردی و نوروفیدبک بر ارتقای مهارت های شناختی، اجتماعی و فعالیت های روزمره زندگی در کودکان مبتلابه اختلال اتیسم بود. روش: روش تحقیق از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کودکان 7-12 ساله مرکز توان بخشی کودکان مبتلابه طیف اتیسم با نیازهای ویژه شهر اردبیل در سال 97 بودند؛ که 45 شرکت کننده به صورت هدفمند انتخاب و به روش تصادفی ساده در دو گروه مداخله تحلیل رفتار کاربردی و نوروفیدبک و یک گروه کنترل 15 نفره تقسیم شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سنجش دامنه اتیسم (1999)، مقیاس تجدیدنظر شده هوش وکسلر کودکان (1969)، پرسشنامهسنجش مهارت های اجتماعی استون و همکاران (2010) و مقیاس فعالیت های روزمره زندگی وایزمن (2013)استفاده شد. علاوه بر برنامه های آموزشی مرکز، مداخلات دو گروه به صورت انفرادی به مدت 20 جلسه 45 دقیقه ای و 2 بار در هفته اجرا شد. گروه کنترل صرفاً برنامه روتین مرکز را دریافت کرد. داده ها با نرم افزار اس پی اس اس 21 و آزمون آماری اون، تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون توکی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که مداخلات ABA و نوروفیدبک بر ارتقای مهارت های شناختی، اجتماعی و فعالیت های روزمره زندگی در کودکان مبتلابه اختلال طیف اتیسم تأثیر داشته اند و همچنین مداخله ABA نسبت به نوروفیدبک در همه این متغیرها بیشتر از نوروفیدبک بوده است. بنابراین نتیجه گیری: این یافته ها تأییدی بر نقش مداخلات ABA و نوروفیدبک در درمان برخی مشکلات و مهارت های کودکان مبتلابه اختلال طیف اتیسم بود.