گرچه انواع درمانهای مختلف در طی دهه گذشته برای درمان اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) تدوین شده است؛ یکی از موثرترین درمان های روانشناختی بر بهبود علائم آن، درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد ( EMDR ) است. هدف از انجام این مطالعه، مرور نظام مند مطالعات انجام شده در زمینه تاثیر درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد ( EMDR ) بر اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD ) بود. در این مرور نظام مند، جستجوی مقالات کارآزمایی بالینی انجام شده در ایران به زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های SID ، Magiran ، Noormags و Google Scholar با کلیدواژه های «اختلال استرس پس از سانحه و «درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد» و همچنین معادل انگلیسی آنها انجام شد. در مجموع تعداد هفده مقاله تمام متن، مورد بررسی نظام مند نهایی قرار گرفت. پس از جستجو، غربالگری و ارزیابی، نتایج نشان داد که تمامی مطالعات به طور کلی بیانگر تاثیر مثبت مداخلات مبتنی بر حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد بر بهبود نشانه های اختلال استرس پس از سانحه بودند . همچنین یافته ها نشان داد که این درمان برای گروه های خاص از جمله جانبازان، خیانت همسر، تجاوز و تصادفات نیز موثر بوده است. مطالعات مورد بررسی در افراد مختلف، با حجم نمونه ی کم و در بافت های فرهنگی گوناگون انجام شده اند. بر طبق این یافته ها، درمان حساسیت زدایی با حرکات چشم و پردازش مجدد می تواند یک روان درمانی مفید برای بهبود علائم روانشناختی اختلال استرس پس از سانحه باشد، در عین حال بررسی تاثیرات آن بر برخی نشانه ها، نیازمند مطالعات بیشتر است.
