رویش روان شناسی

رویش روان شناسی

رویش روان شناسی سال هفتم دی 1397 شماره 10 (پیاپی 31) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

روش شناسی معنابخشی و دلالت های آن در فرایندهای پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنابخشی روش شناسی دلالت های پژوهشی علوم انسانی روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 746 تعداد دانلود : 766
این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین را به عنوان یکی از شناخته شده ترین نظریه های علم ارتباطات معرفی نموده و به بررسی دلالت های آن در فرآیندهای پژوهشی علوم انسانی می پردازد. مقصود از معنابخشی، فرآیند ساخت چارچوب ذهنی از موقعیت های پیرامون است به نحوی که رفتار فرد براساس آن معنادار شده و هدایت می شود. مدل های موجود معنابخشی، علی رغم تنوع گسترده نظری، فرآیند معنابخشی را بخشی حیاتی از کنش انسان، خصوصاً در حیطه های تخصصی درنظر می گیرند. روش شناسی معنابخشی دروین یکی از دو نظریه پیشگام در این حیطه است. این فرانظریه با مجموعه ای از انگاره های فلسفی در مورد انسان و ماهیت ارتباط انسانی، روش شناسی خاصی را بر مبنای این انگاره ها ارائه می دهد. روش شناسی معنابخشی با تأکید بر پیچیدگی ارتباط انسانی، نگاهی انتقادی نسبت به روش های پژوهشی متداول در علوم انسانی داشته و سعی دارد تا مزیت های روش های کیفی و کمّی را حفظ نموده و در عین حال در راستای اصول اولیّه ارتباطات گام بر دارد که ماحصل آن، روش شناسی بسیار منعطفی است که قابل استفاده در حیطه های مختلف علوم انسانی می باشد. در این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین هم در سطح فرانظریه ای و هم در سطح روش شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس به تعدادی از پژوهش هایی که با به کارگیری این روش اجرا شده اند، اشاره شده و درنهایت، رویکرد معرفت شناختی این روش به پژوهش در حیطه علوم انسانی مورد بحث قرار گرفته است.
۲.

اثربخشی تحلیل روان شناختی فیلم های با مضامین دینی بر دینداری دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقد روان شناختی سینما دین باوری تحلیل فیلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 191 تعداد دانلود : 781
هدف پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی تحلیل روان شناختی فیلم های برگزیده با مضامین دینی بر دینداری دانشجویان انجام گرفته است. روش این پژوهش از نوع طرح های شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری پژوهش، دانشجویان دانشگاه های تهران بوده اند که 40 نفر از این دانشجویان به شیوۀ نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوۀ تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 11 جلسه در کارگاه های تحلیل روا ن شناختی فیلم های با مضامین دینی شرکت کردند، درحالی که گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از نسخه کوتاه مقیاس دینداری استفاده گردید. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که میانگین مؤلفه های دینداری به ویژه مؤلفۀ عواطف دینی در گروه آزمایش افزایش یافته است، اگرچه این افزایش به لحاظ آماری معنادار نبوده است. نتیجه گیری بنابراین، می توان گفت با تحلیل روان شناختی فیلم های با مضامین دینی، امکان افزایش برخی از مؤلفه های دینداری امکان پذیر می باشد. فیلم ها با شیوۀ روایت گونه ای که دارند از لایه های مقاومت مخاطبان عبور می کنند و احتمالاً در ارتقای سطح دینداری افراد اثرگذار باشند.
۳.

تأثیر روش اجتماع پژوهشی بر نظم جویی شناختی هیجانی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتماع پژوهشی نظم جویی شناختی هیجانی راهبردهای مثبت راهبردهای منفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 464 تعداد دانلود : 668
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر روش اجتماع پژوهشی بر نظم جویی شناختی هیجانی دانش آموزان ابتدایی انجام شد.جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان ابتدایی سال ششم از شهرستان رزندیه بود که نمونه ای با روش خوشه ای تصادفی انتخاب شد و پرسشنامه نظم جویی شناخنی هیجانی گارنفسکی ، کرایج و اسپینهاون ( 2001 )، توسط دانش آموزان هر دو گروه تکمیل شد، سپس به طور تصادفی یک کلاس در گروه گواه و کلاس دیگر در گروه آزمایش قرار گرفت. در این پژوهش گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقه ای در معرض برنامه آموزشی به روش اجتماع پژوهشی قرار گرفت و در نهایت پس آزمون اجراشد. داده های بدست آمده از نمره گذاری پرسشنامه ها با روش آماری تحلیل کواریانس ( Ancova ) و تحلیل کوواریانس چند متغیره( Mancova ) مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش ، مداخله آموزشی بر نظم جویی شناختی هیجانی دانش آموزان تأثیر معناداری دارد. به طوری که مؤلفه های ملامت خویش، پذیرش، نشخوارگری، تمرکزمجدد مثبت، تمرکز بر برنامه ریزی، ارزیابی مجدد، دیدگاه گیری، فاجعه سازی و ملامت دیگران در گروه آزمایشی افزایش معناداری را نسبت به گروه کنترل نشان داد. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که روش اجتماع پژوهی، راهبردهای مثبت نظم جویی شناختی هیجانی را افزایش و راهبردهای منفی این متغیر را کاهش می دهد .
۴.

نقش تجربه های معنوی و سرسختی روانشناختی در بهزیستی ذهنی پرستاران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تجربیات معنوی سخت رویی بهزیستی ‏ذهنی پرستار زن و مرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 418 تعداد دانلود : 165
زمینه و هدفبهزیستی ذهنی، نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هرجامعه ایفا می کند. سرسختی که تعدیل کننده مهمی در فرایند استرس شغلی می باشد، نقش بارزی در کاهش استرس و افزایش بهزیستی ذهنی و سلامت معنوی دارد. این مطالعه با هدف تعیین همبستگی بین تجربه های معنوی ، سرسختی و بهزیستی ذهنی در پرستاران انجام شد. روش بررسیاین مطالعه توصیفی - تحلیلی به روش نمونه گیری سیستماتیک بر روی کلیه شاغلین پرستاری در بیمارستان شهداء لردگان(نیمسال دوم 1393-1392) انجام شد. روش گردآوری داده ها پرسشنامه هایی مشتمل برتجربه های معنوی محقق ساخته ، سخت رویی کوباسا و سلامت روانشناختی(MHI) بود. یافته هابین میانگین نمرات تجربه های معنوی و سرسختی با بهزیستی ذهنی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد(01/0< P). بین تجربیات معنوی و سرسختی رابطه مستقیم و معنا داری وجود دارد(01/0< P). بین تجربیات معنوی در پرستاران شهرستان لردگان بر حسب جنسیت تفاوت معنی داری مشاهده شده است(01/0< P)؛ و وضعیت تجربیات معنوی در پرستاران شهرستان لردگان بر حسب سنوات(05/0< P) و وضعیت تاهل(01/0< P) یکسان می باشد. همچنین وضعیت بهزیستی ذهنی در پرستاران شهرستان لردگان بر حسب سنوات(05/0< P) و جنسیت(01/0< P) یکسان می باشد. دیگر یافته ها اینکه بهزیستی ذهنی در بین پرستاران متاهل و مجرد یکسان نمی باشد(01/0< P). سرسختی در بین پرستاران بر حسب سنوات وتاهل یکسان می .باشد؛ و بین پرستاران مرد بیشتر از زن ها می باشد. ن تیجه گیریبا توجه به نتایج مطالعه حاضر بین متغیر تجربه معنوی و بهزیستی ذهنی و سخت رویی رابطه معناداری وجود دارد؛ که می تواند منجر به سطح ارتقای بهزیستی روانی گردد.از این رو توجه به تجربه های معنوی و برنامه ریزی جهت رشد آن برای حفظ سلامت روان امر بسیار مهمی است.
۵.

اثربخشی آموزش ابراز وجود بر اضطراب نوجوانان با خانواده های طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابراز وجود اضطراب نوجوانان طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 791 تعداد دانلود : 619
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر میزان اضطراب در نوجوانان با خانواده های طلاق انجام شد. نمونه پژوهش ۳۰ نفر از نوجوانان طلاق شهر کرمان بودند که به صورت تصادفی در دو گروه (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. به گروه آزمایشی، آموزش ابراز وجود در 10 جلسه 90 دقیقه ای ارائه شد و گروه کنترل برنامه ای دریافت نکردند. با توجه به طرح آماری (پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل)، از هر دو گروه قبل از اجرای برنامه درمانی پیش آزمون گرفته شد و پس از اجرای برنامه ی درمانی نیز، هر دو گروه به پرسشنامه اضطراب کتل پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از میانگین، انحراف معیار و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد ابراز وجود تأثیر معناداری بر اضطراب نوجوانان با خانواده های طلاق داشته است (05/0 P< ). آموزش ابراز وجود با تأکید بر مفاهیم منحصربه فردش و نیز تکلیف هایی که در آن به مراجع داده می شود، گام های مؤثری را در جهت اثرگذاری بر فکر و ذهن نوجوانان با خانواده های برداشته و لذا می تواند نقش مهمی را بر اضطراب آنان داشته باشد. بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که آموزش ابراز وجود می تواند اضطراب را در نوجوانان با خانواده های طلاق بهبود بخشد.
۶.

دلبستگی مادر به جنین: از دوران بارداری تا پس از زایمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دلبستگی پیش از زایمان ارتباط مادر- جنین ابعاد دلبستگی رفتارهای دلبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 343 تعداد دانلود : 495
دلبستگی یک پیوند عاطفی پایدار بین مادر و کودک است که می توان آن را پدیده ای شگفت انگیز و منحصر به فرد شمرد. رابطه اولیه بین مادر و جنین قبل از تولد تحت عنوان دلبستگی مادر به جنین توصیف شده است. شواهدی از رشد دلبستگی بین مادر و جنین در دوران بارداری وجود دارد که در رفتارهای مادران منعکس می گردد. مادری که در طی بارداری به جنین خود دلبستگی پیدا می کند، آماده است تا پس از زایمان ارتباط لذت بخشی را با نوزاد برقرار کند و به نوزادش فرصت دهد تا دلبستگی ایمن و سالمی را ایجاد کند. بر خلاف تصور همگان که دلبستگی نخستین، از 6 ماهگی آغاز می شود، پژوهش ها نشان می دهد که نه تنها دوران بارداری زمان شکل گیری دلبستگی است، بلکه می توان با ارائه آموزش های مناسب در این دوران پر اهمیت، بستر مناسبی جهت رشد دلبستگی مادر به جنین ایجاد نمود و به مادران کمک کرد تا از این دوران پر استرس و اضطراب، لذت ببرند. در زمینه آموزش تکنیک های دلبستگی مادر به جنین، بسته جامعی که به آموزش ابعاد دلبستگی و تقویت جزئیات آن بپردازد، موجود نیست. با این حال، در مقاله حاضر برنامه مداخله رشد دلبستگی سالم با تأکید بر ابعاد دلبستگی مادر به جنین که کرانلی (1981) مطرح کرده است، معرفی شده است.
۷.

خشونت: مهم ترین عامل برانگیزاننده طلاق از منظر زنان متقاضی طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طلاق خشونت زنان متقاضی طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 337 تعداد دانلود : 109
طلاق تهدیدی جدی برای خانواده و جامعه است که در دنیای مدرن رشد چشمگیری داشته است. پدیده ای چندبعدی است و هم معلول علت های متعدد و هم علت بسیاری از آسیب های اجتماعی، اقتصادی و روانی است. یکی از علت های گرایش افراد به طلاق خشونت است. این مطالعه از نوع کیفی است. حجم نمونه 30 نفر است که از بین زنان متقاضی طلاق در شهر کرمان و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. داده ها حاکی از آن است که خشونت فیزیکی با 18 مورد و 60 درصد فراوانی مهم ترین عامل طلاق است و خشونت کلامی با 13 مورد و 3/43 درصد فراوانی و خشونت رفتاری با 12 مورد و 40 درصد فراوانی در جایگاه های بعدی قرار دارند. از منظر زنان متقاضی طلاق خشونت مهم ترین عاملی است که آن ها را برای دادخواست طلاق مصمم کرده است.
۸.

بررسی میزان توافق آزمون بالینی چند محوری میلون - 3 با پرسشنامه شخصیتی (SCID-II) در تشخیص اختلالات شخصیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آزمون بالینی چند محوری میلون - 3 پرسشنامه شخصیت اختلالات شخصیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 372 تعداد دانلود : 524
پژوهش حاضر در راستای بررسی میزان توافق آزمون بالینی چند محوری میلون - 3 با پرسشنامه شخصیتی ( SCID-II ) در تشخیص اختلالات شخصیت بود. روش این پژوهش از نوع تحلیلی – مقطعی می باشد. آزمودنی های پژوهش 510 نفر (160 نفر بالینی و 350 نفر غیربالینی) بودند که آزمودنی های بالینی به روش نمونه گیری هدفمند و آزمودنی های غیربالینی از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از آزمون بالینی چند محوری میلون – 3 ( MCMI-III )، پرسشنامه شخصیت ( SCID-II ) و ویژگی های دموگرافیک استفاده شد. در تحلیل داده ها از آزمون های آماری کای دو ( X 2 ) و ضریب کاپا مورد استفاده قرار گرفت. آنالیز آماری داده ها نشان داد که میزان توافق MCMI-III با پرسشنامه شخصیت ( SCID-II ) در تشخیص اختلالات شخصیت، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تشخیص هماهنگ در گروه بالینی مربوط به اختلال شخصیت مرزی با 66/0، و اختلال شخصیت وابسته با 004/ می باشد؛ همچنین به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تشخیص هماهنگ در گروه غیربالینی مربوط به اختلال شخصیت اجتنابی با 46/0، و اختلال شخصیت وابسته با 006/ برآورد شد. نتایج به دست آمده از خصیصه های عامل برای مقیاس های شخصیت MCMI-III ، شامل توان پیش بینی مثبت در دامنه ی 95/0 تا 15/0، توان پیش بینی منفی از 94/0 تا 35/0 و همچنین توان تشخیص کل در دامنه ی 99/0 تا 41/0 قرار گرفت. نتایج این پژوهش، گویای روایی تشخیصی معتبر و مطلوب MCMI-III می باشد، و می تواند برای استفاده از ارزیابی های تشخیصی، درمانی و پژوهشی اختلالات شخصیت کاربرد داشته باشد.
۹.

بررسی تأثیر راهکارهای معلمی آموزش بخشودگی بر میزان بخشودگی و مدارای اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر زاهدان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهکارهای معلمی پرورش بخشودگی بخشودگی مدارای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 460 تعداد دانلود : 236
پژوهش حاضر در راستای بررسی تأثیر راهکارهای معلمی آموزش بخشودگی بر میزان بخشودگی و مدارای اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر ناحیه 2 شهرستان زاهدان در سال تحصیلی 95-1394 انجام گرفته است. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه آزمایش و گواه بود. نمونه پژوهش تعداد 80 نفر از 4 کلاس (دو کلاس دختر و پسر به عنوان گروه آزمایش و دو کلاس به عنوان گروه گواه) بودند که بصورت تصادفی ساده انتخاب شدند ( 40 نفر در گروه گواه و 40 نفر در گروه آزمایش). ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه 18 سؤالی بخشودگی هارتلند ( HFS ) با سه خرده مقیاس و پرسشنامه 20 سؤالی محقق مدارای اجتماعی با 3 خرده مقیاس با طیف 5 درجه ای لیکرت بود. جهت اجرای پژوهش، ابتدا برای دو گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون برگزار شد سپس گروه آزمایش در 10 جلسه برای مدت 6 هفته و حداقل هفته ای 2 بار درکلاس آموزش دیدند، آنگاه پس آزمون به عمل آمد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف- اسمیرنوف، لوین و تحلیل واریانس یک طرفه و دوطرفه انجام گرفت. نتایج نشان داد، آموزش بخشودگی باعث افزایش میزان نمرات بخشودگی (05/0>047/0 = Sig ) و مدارای اجتماعی (05/0>042/0 = Sig ) در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه در پس آزمون شده است. همچنین تفاوت معناداری میان نمرات گروه آزمایش دو گروه دختر و پسر در پس آزمون متغیر بخشودگی (05/0>044/0 = Sig ) و مدارای اجتماعی (05/0>038/0 = Sig ) نسبت به پیش آزمون مشاهده گردید.
۱۰.

پیش بینی تعهد اخلاقی زنان بر اساس سبک های دلبستگی، تمایزیافتگی خود و احساس گناه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سبک های دلبستگی تمایزیافتگی خود احساس گناه تعهد اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 388 تعداد دانلود : 185
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی، تمایزیافتگی خود و احساس گناه با تعهد اخلاقی صورت گرفت. طرح پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه ی آماری کلیه ی دانشجویان زن متأهل دانشگاه های شهر اهواز می باشد. نمونه این تحقیق 211 نفر از دانشجویان شهر اهواز بودند که به روش دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده، پرسشنامه شیوه های رفتاری، پرسشنامه تعهد زناشویی، پرسشنامه تمایزیافتگی خود و پرسشنامه عاطفه خودآگاه بودند. و داده ها با نرم افزار SPSS21 و آزمون ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در سطح 001/0 بین سبک دلبستگی ایمن و ناایمن با تعهد اخلاقی به ترتیب رابطه مثبت و منفی معنادار و بین تمایزیافتگی خود با تعهد اخلاقی نیز در سطح 001/0 رابطه مثبت و معناداری یافت شد. بین احساس گناه و تعهد اخلاقی رابطه ای یافت نشد. اگر در یک فرد سبک دلبستگی ایمن باشد، توان بیان هیجان های خود و تشخیص هیجان ها را داشته باشد تعهد اخلاقی خوبی را در ابعاد مختلف بروز خواهد داد.
۱۱.

نقش اهمال کاری تحصیلی و احساس تنهایی در فرسودگی تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهمال کاری تحصیلی احساس تنهایی فرسودگی تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 58 تعداد دانلود : 326
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مؤلفه های اهمال کاری تحصیلی و احساس تنهایی در فرسودگی تحصیلی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مشغول به تحصیل مدارس دولتی و غیردولتی شهر اهر در سال تحصیلی 1396-1395 بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 324 نفر از آن ها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس های اهمال کاری تحصیلی سولمون و راثبلوم (1989)، مقیاس احساس تنهایی (1980) و سیاهه فرسودگی تحصیلی مسلش (2002) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار 16 spss و آزمون های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند . نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که تمامی مؤلفه های اهمال کاری تحصیلی و احساس تنهایی با فرسودگی تحصیلی رابطه مثبت معنادار داشت (01/0 P< ). همچنین نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که فرسودگی تحصیلی دانش آموزان را می توان بر اساس اهمال کاری تحصیلی و احساس تنهایی آن ها پیش بینی کرد. با توجه به ارتباط نزدیک این سه مشخصه باهم در هرگونه برنامه ریزی برای پژوهش و اصلاح امور، لازم است این رابطه در نظر گرفته شود.
۱۲.

نقش ابعاد شخصیت و انتظارات زناشویی به عنوان پیش بینی کننده رضایتمندی زناشویی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابعاد شخصیت انتظارات زناشویی رضایتمندی زناشویی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 136 تعداد دانلود : 346
این پژوهش با هدف پیشبینیرضایتمندیزناشوییاسلامیبراساسابعادشخصیتوانتظاراتزناشوییانجام شد. اینمطالعهتوصیفیازنوعهمبستگیبود. باروشنمونهگیریتصادفیسادهازبیندانشجویان متأهلمرکز جامع علمی- کاربردی بنیاد شهید و امور ایثارگران کرمانشاه،نمونهایبهحجم98نفرانتخابشد. برایگردآوریداده هاازپرسشنامههایابعادشخصیتنئو(مککریوکاستا، 1985)،رضایتمندیزناشوییاسلامی (جدیری و جان بزرگی، 1388)وانتظاراتزناشویی (امیدوار، 1386)استفادهشد. دادههابااستفادهازهمبستگیپیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیونموردتحلیلقرارگرفت. نتایجنشانداد که بین رضایت زناشویی و انتظارات زناشویی رابطه معنادار وجود دارد ولی بین ابعاد شخصیت و رضایت زناشویی رابطه معناداری یافت نشد.بنابراین می توان نتیجه گرفت که با داشتن انتظارات زناشویی منطقی، از رضایت زناشویی بیشتری برخوردار شد.
۱۳.

نقش تعدیل کنندۀ جنسیت و تأهل در رابطۀ بین روان سازه های ناسازگار اولیه و کیفیت زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روان سازۀ ناسازگار اولیه جنسیت تاهل کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 891 تعداد دانلود : 730
روان سازه های ناسازگار اولیه باورهایی هستند که افراد دربارۀ خود، دیگران و محیط دارند و به طور معمول از ارضا نشدن نیاز های اولیه و به خصوص نیاز های عاطفی در دوران کودکی سرچشمه می گیرند. روان سازه های ناسازگار اولیه از عوامل تعیین کنندۀ کیفیت زندگی می باشد، اما نحوه اثر عامل جنسیت و تأهل در این رابطه شناخته نشده اند. از این رو هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تعدیل کنندۀ جنسیت و تأهل در رابطۀ بین روان سازه های ناسازگار اولیه و کیفیت زندگی بود. طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری جمعیت عمومی شهر شیراز بود. 391 نفر(209 زن و 182 مرد) که به روش نمونه گیری در دسترس گزینش شدند، پرسشنامه های روان سازه های یانگ و براون (1999) و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (1998) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانۀ سلسه مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که جنسیت تنها در رابطۀ حوزۀ خود پیروی و عملکرد مختل شده (05/0> P ) و تأهل تنها در رابطۀ حوزۀ دیگرجهت مندی با کیفیت زندگی (01/0> P ) نقش تعدیل کننده داشت. براساس نتایج حاصل از این پژوهش می توان نتیجه گرفت عوامل مختلفی از جمله روان سازه ها، جنسیت و تاهل بر کیفیت زندگی اثر می گذارند.
۱۴.

آستانه گذری: شمشیری دولبه ؛ جنون یا نبوغ!(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آستانه گذری خلاقیت آسیب شناسی روانی هشیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 67 تعداد دانلود : 112
آستانه گذری ؛ سازه ای است که در دهه های اخیر قدم به عرصه پژوهشی گذاشته و توجه روز افزون پژوهش گران حوزه های شناختی، شخصیت، فراروانشناسی و بالینی را به خود جلب کرده است. آستانه گذری به جریان مواد روانشناختی، به درون و بیرون از هشیاری اطلاق می شود و یا به عبارت دیگر میل فرضی مواد روانشناختی است برای گذر از آستانه های هشیاری. مفهوم سازی صورت گرفته از آستانه گذری، آن را به مثابه فرایندی روانشناختی در نظر می گیرد که هم چون نخ تسبیحی حوزه های مرتبط هشیاری را به هم وصل می کند. مطالعات مربوطه ارتباط مثبت این سازه با خلاقیت و آسیب پذیری نسبت به اختلالات روانی را نشان داده اند؛ ارتباطی که منجر به احیای بحث جنون و نبوغ فلاسفه در عرصه پژوهشی شده است. بر همین اساس ، پژوهش حاضر جهت معرفی جامع این سازه و همبسته های مهم آن، به بررسی مقالات مرتبط، با اتخاذ روشی توصیفی( از نوع مروری)، پرداخته است و در تلاش است تا با معرفی کامل تری از این سازه، به بررسی رابطه خلاقیت و آسیب شناسی روانی از این منظر بپردازد.
۱۵.

بررسی نقش جنسیت در اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب اجتماعی پرسشنامه هراس اجتماعی (SPIN) جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 323 تعداد دانلود : 677
اختلال اضطراب اجتماعی ، نوعی اختلال روان شناختی است که با ترس مداوم و اجتناب از موقیت های اجتماعی به دلیل ترس از ارزیابی همراه است. اضطراب اجتماعی با اختلال قابل ملاحظه ای در عملکرد اجتماعی و شغلی در ارتباط است. تفاوت های جنسیتی در اضطراب اجتماعی برای جستجوی درمان مهم است. اگرچه اختلال اضطراب اجتماعی یکی از شایعترین بیماری های روانشناختی است، تحقیقات اندکی از تفاوت جنسیتی وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر ، مقایسه اضطراب اجتماعی در ابعاد ترس، اجتناب و ناراحتی فیزیولوژیک میان دانشجویان دختر و پسر می باشد. 392 نفر از دانشجویان دانشگاه شاهد شامل 182 پسر و 210 دختر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و از آنها خواسته شد تا پرسشنامه هراس اجتماعی ( SPIN ) در سه بعد ترس، اجتناب و پاسخ فیزیولوژیک پاسخ دادند. نتایج آزمون T-Test نشان داد که تفاوت معناداری در نمرات اضطراب اجتماعی در دو جنس وجود ندارد. همچنین در سطوح ترس، اجتناب و ناراحتی فیزیولوژیک تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شیوع اضطراب اجتماعی در دانشجویان دختر و پسر تقریبا در یک سطح است.
۱۶.

تأثیر آموزش راهبردهای خود تنظیمی بر رویکردهای یادگیری دانش آموزان اول دبیرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راهبردهای خودتنظیمی رویکرد یادگیری سطحی رویکرد یادگیری عمیق رویکرد یادگیری راهبردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 295 تعداد دانلود : 506
پژوهش حاضر به منظور تعیین تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر رویکردهای یادگیری سطحی، عمیق و راهبردی دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه شهر یزد انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش-آزمون و پس-آزمون بود. به همین منظور نمونه ای به حجم 57 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر یزد انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پس از 12 جلسه آموزش راهبردهای خودتنظیمی، اطلاعات مربوط به رویکردهای یادگیری با استفاده از پرسشنامه رویکردهای یادگیری انتویسل و رامسدن (2000) جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد1)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری سطحی دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود، بنابراین میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری سطحی در گروه آزمایش (با اندازه اثر 28/.)، پایین تر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری سطحی در گروه گواه است. 2)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری عمیق دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود. بنابراین، میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری عمیق در گروه آزمایش (با اندازه اثر 50/.)، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری عمیق در گروه گواه است. 3)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری راهبردی دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود. بنابراین، میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری راهبردی در گروه آزمایش (با اندازه اثر 47/.)، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد راهبردی در گروه گواه است. بنا بر نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش راهبردهای خودتنظیمی می تواند باعث ارتقای رویکردهای یادگیری سطحی، عمیق و راهبردی دانش آموزان اول دبیرستان شود.
۱۷.

رابطه نگرانی از تصویر بدنی و عزت نفس در دانشجویان: نقش تعدیل کننده شفقت به خود(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرانی از تصویر یدنی عزت نفس شفقت به خود دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 48 تعداد دانلود : 440
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کننده شفقت به خود در رابطه میان تصویر بدنی و عزت نفس در دانشجویان انجام شده است. به این منظور از بین کلیه دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 95-1394 تعداد 250 نفر به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای طبقه ای متناسب با جنسیت انتخاب شده و به پرسشنامه های نگرانی از تصویر بدنی( BICI ) ( 2008 ) و عزت نفس روزنبرگ (1965) و شفقت به خود نف (2003) پاسخ دادند. داده ها با روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی از طریق نرم افزار SPSS-22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین نگرانی از تصویر بدنی با عزت نفس رابطه منفی معنادار و بین شفقت به خود با عزت نفس رابطه مثبت معنادار دارد و شفقت به خود به طور معناداری تعدیل کننده رابطه ی نگرانی از تصویر بدنی و عزت نفس افراد است. و در افرادی که شفقت به خود بالاتری دارند، رابطه نگرانی از تصویر بدنی و عزت نفس ضعیف تر است. نتایج، تلویحا به این معناست که علاوه بر کاستن از نگرانی از تصویر بدنی، با تدوین مداخله های درمانی مناسب به منظور افزایش شفقت به خود می توان به بالا بردن عزت نفس جوانان کمک نمود.
۱۸.

اثربخشی تمرینات ورزش مغزی بر عزت نفس سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ورزش مغزی عزت نفس سالمندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 780
عزت نفس از جوانب مهم سازگاری در تمامی مراحل زندگی است که در سازگاری عاطفی، هیجانی، اجتماعی و روانشناختی نقش دارد و این موضوع در زمان سالمندی به ویژه در سلامت روان سالمندان اهمیت بیشتری پیدا می کند. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی تاثیر تمرینات ورزش مغزی بر عزت نفس سالمندان بود. این پژوهش از نوع مطالعات نیمه تجربی و جامعۀ آن شامل تمامی افراد سالمند ساکن در خانه های سالمندان شهر ساری بود. روش نمونه گیری پژوهش از نوع نمونه گیری در دسترس بود. به این منظور، با توجه به معیارهای ورود و خروج، 30 سالمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره قرار گرفتند. گروه آزمایشی تمرینات ورزش مغزی را که به صورت اختصاصی جهت بهبود عزت نفس طراحی شده اند را به مدت 8 جلسۀ 30 دقیقه ای اجرا کردند. به منظور سنجش عزت نفس شرکت کنندگان در پیش آزمون و پس آزمون از مقیاس عزت نفس روزنبرک استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. در نهایت نتایج نشان داد که با کنترل نمره پیش آزمون، بین نمرات عزت نفس دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنادار وجود دارد. یافته های این پژوهش موید تاثیر تمرینات ورزش مغزی بر عوامل شناختی نظیر عزت نفس در سالمندان است.
۱۹.

فراتحلیل رابطه بین فرسودگی شغلی و سلامت روان در ایران: طی سال های 79 تا 92(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سلامت روان فرسودگی شغلی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 502 تعداد دانلود : 468
با توجه به تاثیر فرسودگی شغلی بر سلامت روان، هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل تحقیقات انجام شده پیرامون رابطه میان فرسودگی شغلی و سلامت روان بود. این پژوهش با استفاده از تکنیک فراتحلیل،نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف را یکپارچه کرده و میزان اندازه اثر رابطه فرسودگی شغلی با سلامت روان را مشخص نمود. بدین منظور از بین 26 پژوهش، 17 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بود، انتخاب شده و فراتحلیل بر روی آنها انجام گرفت. پژوهش حاضر مبتنی بر 2800 شرکت کننده و 17 انداز اثر می باشدکه چک لیست فراتحلیل برای آنها مورد استفاده قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد رابطه فرسودگی شغلی و سلامت روان به طور کلی (415/0) می باشد که نشان دهنده رابطه نسبتا قوی میان این دو متغیر است. نتایج این پژوهش بر اهمیت توجه به فرسودگی شغلی و پیامدهای زیانبار آن در زمینه سلامت روان تاکید می ورزد.
۲۰.

تاثیر افکار هشیار و ناهشیار مرگ بر جهت گیری اهداف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظریه مدیریت وحشت اهداف درونی- بیرونی افکار هشیار مرگ افکار ناهشیار مرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 338 تعداد دانلود : 886
نظریه مدیریت وحشت، سعی در تبیین پدیدآیی حس خود و رفتارهای اجتماعی بشر در سایه میل به بقا و گریز از وحشت حاصل از مرگ دارد. ادعا می شود افکار هشیار مرگ، اهداف درونی و افکار ناهشیار مرگ اهداف بیرونی را برجسته خواهد کرد (شلدون و کاسر، 2008). پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رابطه بین سطح هشیاری افکار مرتبط با مرگ با جهت گیری اهداف بر روی 30 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تهران در قالب دو گروه آزمایش اجرا گردید. گروه آزمایشی اول دقیقا پس از ارائه محرک یادآورنده مرگ، و گروه دوم پس از یک بازه زمانی مشخص لیست اهداف خود را طی 10 سال آینده تعیین کردند. سپس این با مراجعه به 120 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران درونی یا بیرونی بودن اهداف یادشده مشخص گردید. نتایج آزمون یومن ویتنی برای مقایسه میانگین دو گروه (0/01> p ) حاکی از این است که بین دو گروه بدون فاصله زمانی (8/33= mean rank ) و بافاصله زمانی (22/67= mean rank ) از لحاظ گزارش اهداف درونی یا بیرونی تفاوت معناداری برقرار است. درنتیجه می توان نتیجه گرفت در صورتی که افراد با محرک یادآورنده مرگ مواجه شده و افکار ناهشیار مرگ برانگیخته شوند، اهداف بیرونی و درغیر این صورت اهداف درونی را بر می گزینند. یافته ها را براساس نحوه پردازش اطلاعات طی روشهای مداخلاتی تبیین کردیم.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۶