مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق)

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق)

مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره 25 تابستان 1393 شماره 98 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی ابعاد اقتصادی نشر کتاب الکترونیکی از دیدگاه ناشران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتاب الکترونیکی ناشران اقتصاد نشر نمایشگاه بین المللی کتاب تهران نشر الکترونیک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب اقتصاد کتاب، اقتصاد نشر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب انتشارات و وضعیت نشر
تعداد بازدید : 720 تعداد دانلود : 949
هدف پژوهش: هدف این پژوهش، ارائه ی شمای کلی از مولفه های موثر بر ترغیب ناشران ایرانی بر نشر کتاب الکترونیکی، مخاطبان هدف، نحوه ی دسترس پذیری و مطالعه و نیز معیارهای موثر بر برآورد نهایی قیمت تمام شده ی کتاب الکترونیکی، به منظور درک ابعاد مختلف اقتصادی نشر کتاب الکترونیکی است. روش پژوهش: روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و روش تحلیل محتوا در این پژوهش به کار برده شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه ناشران ایرانی کتاب های الکترونیکی شرکت کننده در بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است. یافته ها: نیاز مخاطب مهم ترین عامل موثر در ترغیب ناشران به سمت نشر کتاب الکترونیکی بوده است. مخاطبان اصلی نشر کتاب الکترونیکی براساس تحصیلات عموم مردم و دانشجویان و براساس گروه سنی جوانانند. بعلاوه براساس تحلیل محتوای نظرات ناشران شش بخش اصلی ای که ناشران برای تولید کتاب الکترونیکی بر روی آن سرمایه گذاری می کنند، عبارتند از: هزینه تولید محتوای متنی، هزینه تولید محتوای غیرمتنی، هزینه نرم افزاری، هزینه سخت افزاری و تجهیزات، هزینه اشاعه و خدمات بعد از فروش. نتیجه گیری: با توجه به این که ناشران نیاز مخاطب را مهمترین دلیل ورود خود به عرصه ی نشر کتاب الکترونیکی می دانند، بنابراین تقاضا نسبت به کتاب الکترونیکی وجود دارد، تنها باید سلایق و علایق افراد در حوزه های موضوعی شناسایی شود. بعلاوه عوامل موثر بر برآورد هزینه ی کتاب الکترونیکی تقریبا مشابه با کتاب چاپی است، با این تفاوت که برخی عوامل نظیر هزینه های انبارداری، هزینه جلدهای کاغذی و گالینگور به هزینه هایی نظیر تولید بانک اطلاعاتی و هزینه تبدیل فرمت ها و نظایر آن تغییر یافته است. با این وجود هزینه تولید محتوای پویا نظیر انیمیشن و تصاویر متحرک و قابلیت هایی نظیر جستجو بر کتاب الکترونیکی افزوده شده است.
۲.

بررسی استانداردهای به کاررفته در توصیف نسخه خطی در پایگاه های اطلاعاتی پیوسته نسخ خطی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابرداده های نسخ خطی استانداردهای توصیف نسخ خطی پایگاه نسخ خطی اسلامی نسخ خطی اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها استانداردهای کتابخانه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی نسخ خطی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی پایگاه های اطلاعاتی
تعداد بازدید : 799 تعداد دانلود : 805
هدف :هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه های خطی در پایگاه های نسخ خطی اسلامی از سه منظر فهرست نویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مولفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده ای است روش/رویکرد پژوهش : برای رسیدن به هدف مذکور، ار روش پیمایش توصیفی استفاده شد به این صورت که در ابتدا پایگاه های اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی شناسایی وسپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پایگاه ها، و همچنین بررسی گزارشات و مقالات منتشر شده در زمینه ایجاد و توسعه پایگاه های مربوطه، اطلاعات 17 پایگاه اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی در زمینه توصیف منابع، گردآوری گردید. یافته های پژوهش : یافته های پژوهش حاصل نشان می دهد که پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی در بخش فهرست نویسی از استانداردهای آنگلوامریکن و AMREMM ، و در بخش استاندارد ابرداده ای بیشتر از استانداری تی.ای.آی استفاده کرده اند. در زمینه استفاده از منابع استاندارد یکدست سازی موضوعات، و نام مولفان و کاتبان، از منابع پراکنده ای استفاده شده است نتیجه گیری : در زمینه توصیف نسخه های خطی در پایگاه های اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی یکدستی در ارائه مطالب نسخه ها و همچنین استفاده از استانداردهای توصیف کتابشناختی در سطح بسیار پایین بوده و از اینرو نیازمند توجه و اهتمام بیشتر به این بخش هستیم .
۳.

بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی مطالعه موردی: کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر تهران دانشگاه های دولتی کتابخانه های دانشگاهی استرس شغلی سبک های مدیریت تعارض

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها کتابداران و کارمندان کتابخانه
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 829 تعداد دانلود : 840
هدف: تعیین میزان ارتباط بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابدارانی است که در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مشغول ارائه خدمات کتابداری هستند ) 366 نفر ( و حجم نمونه برابر با 186 نفر است. یافته ها: از میان آزمودنی های پژوهش، 08/1 درصد دارای بیشترین میزان استرس شغلی و 87/83 درصد دارای کمترین میزان استرس شغلی بودند؛ سبک غالب مدیران دراین کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران سبک تسلط است؛ بین سبک های مدیریت تعارض (تسلط، تشریک مساعی، مصالحه، اجتناب، و مدارا) با استرس شغلی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : کتابداران، منبع مهم سازمان محسوب می شوند و باید عواملی را که باعث کم شدن کارآیی آنها می شود کاهش داد. لذا یافته های پژوهش حاضر می تواند زمینه مناسبی را برای شناسایی سبک های مدیریت مدیران کتابخانه ها هنگام بروز تعارض و تعیین میزان استرس شغلی کتابداران فراهم کند.
۴.

بررسی زمینه یابی ارائه خدمات کتابخانه ای به وسیله تلفن همراه در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلفن همراه کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی خدمات کتابخانه ای تلفن همراه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 212 تعداد دانلود : 623
هدف: پژوهش حاضر نخست به بررسی انواع خدمات کتابخانه ای قابل ارائه به وسیله تلفن همراه می پردازد تا با شناخت خدمات تلفن همراه و نظرسنجی از جامعه استفاده کننده (اعضا کتابخانه مرکزی) هدف از انجام این پژوهش را که بررسی زمینه یابی ارائه خدمات کتابخانه ای با تلفن همراه در کتابخانه مرکزی آستان قدس است، محقق کند. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، پیمایشی است. ابزار گردآوری اطلاعات را پرسشنامه نظرسنجی و مصاحبه تشکیل داده است. در پرسشنامه محقق ساخته، پیمایش کاربران صورت گرفت و میزان مقبولیت ارائه انواع خدمات کتابخانه ای با تلفن همراه بررسی شد. این پرسشنامه بین384 نفر از اعضای کتابخانه و به صورت تصادفی توزیع و درنهایت 325 پرسشنامه دریافت شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی نظیر توزیع فراوانی، میانگین و... استفاده شد. نتایج حاصل از انجام مصاحبه با کارمندان اداره فناوری اطلاعات سازمان که از 65 سؤال تشکیل شده بود، با تلفیق نظرات و مقایسه تقاضای پاسخ گویان برای اولویت استفاده از خدمات تلفن همراه نظیر تازه های کتاب، بارگذاری فایل های الکترونیکی، امکانات شارژ مالی پژوهش را به هدف خود نزدیک کرد. یافته ها: طبق یافته های پژوهش، کاربران کتابخانه با ارائه انواع خدمات تلفن همراه موافق اند. باتوجه به اینکه 93 درصد خدمات پیشنهادشده در پرسشنامه از میزان مقبولیت بالای60 درصد در بین پاسخ دهندگان برخوردار بوده است، ضرورت دارد که تمام خدمات پیشنهادی درکتابخانه پیاده سازی شود. از میان خدمات پیشنهادی، آگاهی رسانی از کتاب ها و منابع جدید کتابخانه به اعضا از طریق پیامک با 86 درصد دارای بالاترین میزان مقبولیت است. پس از آن، خدمات اشاعه گزیده اطلاعات با82 درصد در اولویت دوم قرار دارد. برخی ازخدمات پیام کوتاه و ارسال بلوتوث به تازگی راه اندازی شده است. امکان ارائه سایت بهینه شده برای تلفن همراه باتوجه به کارآیی ویژه، بهتر است به متخصصان کامپیوتر یا شرکت های تهیه نرم افزارهای کتابخانه ای واگذار شود. نتیجه گیری: لازم است کتابخانه های ایران از امکانات و توانمندی های منحصربه فرد تلفن همراه برای ارائه خدمات کتابخانه در عصر جدید استفاده کنند.
۵.

تحلیل استنادی و ترسیم نقشه تاریخ نگاشتی تولیدات علمی پاتولوژی کشورهای خاورمیانه طی سالهای 2000-2009(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم سنجی تحلیل استنادی تولیدات علمی پاتولوژی نقشه تاریخ نگاشتی پایگاه وب آو ساینس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی پایگاه های اطلاعاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) تولید اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 308 تعداد دانلود : 322
هدف: بررسی مدارک حوزه پاتولوژی تولیدشده توسط کشورهای خاورمیانه در محدوده زمانی 2000- 2009 در نمایه استنادی علوم است. روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از فنون تحلیل استنادی، نویسندگان و نشریات برتر این حوزه مشخص و نقشه تاریخ نگاشتی علم پاتولوژی ترسیم شد . یافته ها : محاسبه مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات برای این سال ها، عدد 25/15 درصد را نشان داد. بررسی نوع مدارک نشان داد که مجموع 2488 رکورد، در8 نوع قالب مختلف ارائه شده اند. خوشه های شکل گرفته در نقشه تاریخ نگاشتی براساس LCS شامل 6 خوشه و براساس GCS شامل 4 خوشه بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد کشورهای خاورمیانه تنها دو درصد از تولیدات علمی حوزه پاتولوژی را به خود اختصاص داده اند که این میزان، وضعیت مطلوبی را نشان نمی دهد.
۶.

راهکارهای اجرایی ارتقاء فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانش آموزان فرهنگ مطالعه فرهنگ. کتابخوانی راهکارهای اجرائی راهکارهای سازمانی - اجرائی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتاب مطالعه و وضعیت مطالعه
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها مدرسه ای
تعداد بازدید : 472 تعداد دانلود : 661
هدف : باتوجه به تأثیرگذاری ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی بین دانش آموزان در تحقق توسعه همه جانبه و فراگیر جامعه، این پژوهش به بررسی راهکارهای اجرایی ارتقاء فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان می پردازد. روش/ رویکرد پژوهش : تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر روش، توصیفی است. یافته ها: از مجموع 8 راهکار در قالب 60 سؤال فرعی و باتوجه به ارزش شاخص ها از لحاظ آماری، به ارائه مدلی برای ارزش گذاری وارزشیابی ترویج فرهنگ مطالعه در بین دانش آموزان، ارائه راهکارهای اجرایی- کابردی، راهکارهای سازمانی و کلان، راهکارهای عمده اجتماعی- فرهنگی، راهکارهای برنامه ای- کاربردی به منظور غنی سازی فرهنگ مطالعه دانش آموزان، و راهکارهای نوآورانه و به روز برای تقویت مهارت های مطالعه پرداخته شده است. نتیجه گیری: به منظور ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، بایستی نگاهی همه جانبه و کلی در به کارگیری روش های متنوع ازجمله راهکارهای اجرایی- کاربردی، سازمانی و کلان، اجتماعی- فرهنگی و برنامه ای- کاربردی داشت؛ و نیز به نقش رسانه، مسئولین، و مدیران اجرایی در ترویج مطالعه توجه کافی کرد.
۷.

زمینه های پیدایش و تطور دانش تصحیح متن در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مقابله تصحیح متن تمدن اسلامی تبارشناسی نسخ خطی مناوله وجاده اجازه.

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی نسخ خطی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : 149 تعداد دانلود : 759
هدف: بررسی، دسته بندی و تجزیه و تحلیل عوامل پیدایش دانش تصحیح متن و تبیین چگونگی تطور آن در قرون نخستِ تمدن اسلامی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مبتنی بر بررسی و تجزیه و تحلیل روش های هفتگانه تصحیح متون که توسط محدثان و دانشمندان مسلمان مورد استفاده قرار می گرفته، است. در این پژوهش نخست روند تاریخی و تعلیلی روش های مذکور مورد بررسی قرار گرفته و سپس چگونگی پیدایش آنها علت یابی شده است. یافته ها : نتایج این پژوهش نشان می دهد که اولاً پیدایش سنّت تصحیح متن در تمدن اسلامی به قرن دوم هجری بازمی گردد؛ ثانیاً زیربنای اصلی دانش تصحیح متن چنانکه برخی مدعی اند مربوط به اروپا نبوده، بلکه چندین قرن پیشتر از اروپاییان زیربناهای اصلی تصحیح متون در جهان اسلام به صورت علمی و عملی به کار می رفته است؛ و ثالثاً تطور اولیه دانش تصحیح متن در سه مرحله اتفاق افتاده است. این سه مرحله به ترتیب مرحله « خواندن مکرر » ، مرحله « نسخه شناسی »، و مرحله « تبار شناسی » بوده است. نتیجه گیری: دانش تصحیح متن، یک دانش بومی و اسلامی است و زمینه های اولیه آن توسط محدثان مسلمان در طی یک فرایند مستمر و مداوم پدید آمده است.
۸.

مطالعه تولیدات، اثرگذاری و مشارکت علمی کشورهای منطقه خاورمیانه در پایگاه اسکوپوس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت علمی تولیدات علمی کشورهای خاورمیانه تاثیرگذاری علمی پایگاه اسکوپوس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی انواع منابع الکترونیکی پایگاه های اطلاعاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی تبادل اطلاعات در کتابخانه های دیجیتالی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) تولید اطلاعات
تعداد بازدید : 145 تعداد دانلود : 397
هدف: پژوهش حاضر به بررسی تولیدات، اثرگذاری و مشارکت علمی 16 کشور منطقه خاورمیانه در پایگاه اسکوپوس طی یک دوره زمانی ده ساله (1999-2008) می پردازد. روش/ رویکرد پژوهش: جامعه پژوهش حاضر که به روش پیمایشی انجام شده است را تعداد 444715 مدرک تشکیل می دهند که حداقل یکی از نویسندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشورهای منطقه خاورمیانه هستند و طی سال های1999- 2008 در پایگاه اسکوپوس نمایه شده اند. یافته ها: بررسی تولیدات و استنادهای کشورهای منطقه خاورمیانه بیان گر این است که بیشترین تعداد مقالات مربوط به ترکیه و بیشترین استنادهای دریافتی و خوداستنادی مربوط به رژیم اشغالگر قدس بوده است. همچنین 67/14 درصد از مقالات و 74/7 درصد از استنادهای منطقه به پژوهشگران ایرانی تعلق دارد. از سوی دیگر تولیدات علمی کشور در پایگاه اسکوپوس با دریافت 25/3 استناد به طور متوسط، از اثرگذاری پایینی برخوردار بوده است و از نظر شاخصِ اثرگذاری، ایران در رتبه سیزدهم منطقه قرار دارد. بررسی همکاری های علمی کشورهای منطقه نشان گر این است که کشور یمن دارای بیشترین همکاری بین المللی در تولیدات علمی خود بوده و1/23 درصد از تولیدات علمی ایران نیز حاصل همکاری های بین المللی است. نتیجه گیری : کشورهای منطقه خاورمیانه درمجموع با انتشار 3 درصد از کل تولیدات و دریافت 4/2 درصد از کل استنادهای پایگاه اسکوپوس، از سهم نسبتاً کمی در تولیدات علمی جهانی این پایگاه برخوردارند.
۹.

مقایسه میزان بسامدخوداستنادی و بسامداستناد به دیگران در متن مقالات چهار رشته از علوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: بسامد خوداستنادی تحلیل استناد رشته زیست شناسی رشته ریاضیات رشته شیمی تجزیه رشته کامپیوتر و سیستم های اطلاعاتی بسامد استناد به دیگران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری تاب سنجی،علم سنجی
تعداد بازدید : 873 تعداد دانلود : 640
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل بسامد خوداستنادی و مقایسه آن با بسامد استناد به دیگران و ارائه دیدگاه جدیدی نسبت به بحث خوداستنادی است. روش/ رویکرد پژوهش : این پژوهش از نوع تحلیل استنادی است و جامعه این پژوهش را مقالات مجلات با ضریب تأثیر بالا در چهار رشته ریاضیات، شیمیِ تجزیه، کامپیوتر و سیستم های اطلاعاتی،و زیست شناسی تشکیل می دهد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان می دهد که رشته ریاضیات با 5/26 درصد بالاترین میزان بسامد خوداستنادی را به خود اختصاص داده است و رشته های شیمی با 20 درصد، زیست شناسی با 19 درصد، و کامپیوتر و سیستم های اطلاعاتی با 5/12 درصد در رتبه های بعدی قرار دارند. میزان بسامد خوداستنادی از بسامد استناد به دیگران در کلیه رشته ها بیشتر است. بررسی میزان پراکندگی بسامد استنادها در بخش های مختلف مقاله نشان می دهد که بیشتر خوداستنادی ها در بدنه اصلی مقالات تکرار شده است. در مورد بسامد استناد به دیگران نیز این الگو در همه رشته های مورد پژوهش به جز شیمیِ تجزیه مشابه است؛ یعنی میزان تکرار استنادها در بدنه اصلی بیشتر از بخش های مقدماتی است.
۱۰.

نیازهای اطلاعاتی کاربران با آسیب بینایی و نقش کتابخانه ها در تامین آنها: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایران نیازهای اطلاعاتی خدمات کتابخانه ها نابینایان و کم بینایان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری مجموعه سازی نیاز سنجی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات مرجع در کتابخانه ها
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
تعداد بازدید : 333 تعداد دانلود : 898
هدف : هدف از این تحقیق، مرور نظام مند نیازهای اطلاعاتی کاربران با آسیب بینایی و نقش کتابخانه ها در تأمین آنهاست. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش مرور نظام مند است. بدین منظور پژوهش های مرتبط در ایران در پایگاه های اطلاع رسانی , medlib, magiran, Sid, Irandoc, NLAI Iranmedex با کلیدواژه های نیاز اطلاعاتی، کتابخانه، نیازهای اطلاعات بهداشتی، نیازهای اطلاعاتی افراد با آسیب های بینایی، خدمات کتابخانه ای، نابینایان، منابع اطلاعاتی، ابزارها، فناوری اطلاعات، کتابخانه ها، کم بینایان، نابینایان، نقش کتابداران و تأمین کنندگان اطلاعات؛ و در جهان در پایگاه های اطلاعاتی PMC, Pubmed, Scopus, CINAHL با کلیدواژه های nformation needs, health information needs, library services, visually impaired people, low vision, blind people and شناسایی و نتایج مرتبط در این حوزه در چهار عامل مؤثر بر نیاز اطلاعاتی کاربران یعنی منابع اطلاعاتی، ابزارها و فناوری ها، نقش کتابخانه ها و خدمات آنها و نقش کتابداران و تأمین کنندگان اطلاعات، از پژوهش ها استخراج شدند و مورد مقایسه قرار گرفته اند . یافته ها : پژوهش ها نشان داد ابزار مورد استفاده اکثر آنها پرسشنامه بوده، بنابراین روش پژوهش اکثر آنها نیز پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش ها در خارج از کشور برحسب نوع کتابخانه و سازمان بود. نتیجه گیری : در ایران، عوامل مؤثر بر نیازهای اطلاعاتی کاربران وضعیت مطلوبی ندارد و تنها نقش کتابداران در این خصوص قابل توجه است. جمع بندی حاصل از این پژوهش ها به ویژه در ایران، نشان داد که منابع اطلاعاتی، ابزارها و فناوری ها، و کتابخانه ها در تأمین نیاز اطلاعاتی کاربران نابینا موفق عمل نکرده اند و کاربران از وضعیت آنها رضایت کمتری دارند. از میان این چهار عامل، نقش کتابداران و اطلاع رسانان در تأمین نیازهای اطلاعاتی آنها قابل توجه است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۲