مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق)

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق)

کتاب سال شانزدهم پاییز 1384 شماره 3 (پیاپی 63)

مقالات

۱.

آموزش از دور و نقش کتابخانه های دانشگاهی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری آموزش کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 426 تعداد دانلود : 978
در ساختار آموزش از دور تلاش میشود میان یاد گیرنده (فراگیر) ، یاددهنده و منابع آموزشی ارتباط برقرار شود . قالبها و فناوریهای نوین در کتابداری و اطلاع رسانی ، نظیر کتابها و کتابخانه های رقومی ، این امکان را فراهم میآورند تا با استفاده از ابزارهای رایانه ای و به کارگیری هوشمندانه ترین الگوریتم های پردازشی ، رفتارهای آموزشی را متحول کرد . افزون بر این محتوای آموزشی مورد استفاده خود میتواند به مفاهیم اطلاع رسانی و کتابداری اختصاص داشته باشد ؛ به این ترتیب آموزش از دور در دوره های آموزشی یا آموزشیهای مستمر در حوزه کتابداری به ویژه در زمینه کتابخانه های رقومی دانشگاهی به کار خواهد رفت...
۲.

اس . جی . ام . ال و تحول فهرستنویسی ماشین خوان

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی فهرست نویسی منابع اطلاعاتی الکترونیکی
تعداد بازدید : 619 تعداد دانلود : 180
در عصر شبکه ها ، سازماندهی و ارائه اطلاعات در همه جنبه ها دچار تغییرات زیادی شده اند . این تغییرات نه تنها روشها و فناوریهای مورد استفاده را در بردارد ، بلکه استانداردهای مورد استفاده برای ارائه و جستجوی اطلاعات را نیز شامل میشود . استاندارد مارک در زمینه های زیادی نتوانسته است با محیط اطلاعاتی جدید همسو شود . اس. جی. ام. ال به دلیل انعطاف پذیری زیاد میتواند از بسیاری جهات نواقص مارک را جبران کند و به مثابه جایگزین و یا مکملی برای مارک به کار رود . مقاله حاضر مارک را به طور خلاصه معرفی میکند و نواقص آن را در محیط جدید اطلاعاتی بر میشمرد ...
۳.

الگویی برای دسترسی عموم به فهرست پیوسته کتابخانه های ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) فهرست های کتابخانه ای فهرست های پیوسته و اینترنتی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 382 تعداد دانلود : 933
در این مقاله سعی میشود ضمن معرفی فهرست های پیوسته کتابخانه ها با استفاده از روش تحلیل محتوا ، ویژگیهای غالب این فهرست در سایتهای وب کتابخانه های دانشگاهی جهان شناسایی و براساس بسامد رتبه بندی شوند . ضمنا با استفاده از نظرات صاحب نظران ایرانی ویژگیهای فهرستهای پیوسته کتابخانه های ایران شناسایی شوند و به کمک نتایج این بخش الگویی مناسب برای فهرست پیوسته کتابخانه های دانشگاهی ایران ارائه شود تا سازندگان اپکهای ایران با استفاده از آن ویژگیها ، زمینه های یکدستی در ارائه اطلاعات و نیز انتقال و بازیابی اطلاعات را در این فهرست ها فراهم نمایند...
۴.

بررسی عوامل مرتبط با رفتار اطلاع یابی اعضای هیات علمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها دانشگاه ها،دانشکده ها و موسسات آموزشی، اعضای هیئت علمی و مدرسان
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
تعداد بازدید : 47 تعداد دانلود : 611
پژوهش حاضر عوامل مرتبط با رفتار اطلاع یابی اعضای هیئت علمی مراکز پژوهشی کشور را بررسی میکند . روش پژوهش پیمایشی - تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است . جامعه نمونه پژوهش شامل 530 نفر از اعضای هیئت علمی شاغل در مراکز پژوهشی کشور در شش حوزه علوم انسانی ، علوم پایه ، پزشکی ، فنی و مهندسی ، کشاورزی و هنر بود . عوامل مورد نظر در این پژوهش عوامل فردی و محیطی هستند که عوامل محیطی شامل عوامل اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگیست...
۵.

تاثیر آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) سواد اطلاعاتی
تعداد بازدید : 444 تعداد دانلود : 689
مراجعه به منابع اطلاعاتی در کلیه مراحل تحقیق امری اجتناب ناپذیر است . مشاهدات عینی نشان میدهد که دانشجویان شناخت صحیحی از منابع اطلاعاتی و شیوه استفاده از آنها ندارند . این امر بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان تاثیر میگذارد و موجب طولانی شدن مسیر اطلاع یابی و روند تحقیق آنها میشود. برای برطرف کردن چنین مسئله ای باید به آموزش سواد و مهارتهای اطلاع یابی در برنامه های درسی دانشگاه ها توجه شود . با توجه به تحولات شگرفی که طی سالهای اخیر در فناوری اطلاعات ایجاد گردیده ، این مقاله ضمن شناخت کارکردهای سواد اطلاعاتی به شش مهارت اصلی اشاره میکند...
۶.

تاثیر اختلاف املایی انگلیسی آمریکایی و بریتانیایی بر میزان جامعیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
تعداد بازدید : 954 تعداد دانلود : 894
انگلیسی امریکایی و بریتانیایی ، دو گونه اصلی زبان انگلیسی ، افزون بر تشابهات فراوان در مواردی هم با هم اختلاف دارند . در این بین ، اختلاف املایی میتواند زمینه ساز کاهش جامعیت به هنگام بازیابی از پایگاه های اطلاع رسانی انگلیسی - فارسی گردد . در مقاله حاضر سعی شده است همراه با ارائه موارد موجود و تاثیر آن بر ضریب جامعیت ، راهکارهای احتمالی برای رفع این مسئله پیشنهاد شود...
۷.

تحلیل مدیریتی بر برون سپاری خدمات کتابداری و اطلاع رسانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی مراکز اطلاع رسانی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری خدمات عمومی در کتابخانه ها
تعداد بازدید : 302 تعداد دانلود : 320
برون سپاری خدمات ، شیوه ای ست که به مدیران کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی امکان میدهد تا از امکانات و خدمات شرکتها و سازمانهای بیرون از کتابخانه برای دستیابی به اهداف خود بهره برداری کنند . با اینکه برون سپاری خدمات در کتابخانه های ایران انجام شده اما ابعاد مختلف آن هنوز در متون کتابداری بررسی نشده است . در برون سپاری خدمات ، بایدها و نبایدهایی وجود دارد که آگاهی از آنها برای مدیران ضروری به نظر میرسد . در این مقاله ، ابتدا متونی که در زمینه مفهوم برون سپاری نوشته شده ، مرور خواهد شد ، سپس فواید و بایدها و نبایدهای پیش از عقد قرارداد برون سپاری بررسی میشود...
۸.

تدوین مدل اطلاع یابی کاربران در محیط وب پنهان : مراحل مقدماتی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
تعداد بازدید : 288 تعداد دانلود : 233
مقاله حاضر گزارشی ست از مراحل اولیه پژوهشی درباره جنبه های کاربر مدار جستجو و بازیابی اطلاعات در شبکه جهانگستر وب ، که طی آن بر تاثیر وب پنهان یا وب نامرئی بر اطلاعیابی در وب که موضوع اصلی پژوهش است توجه شده است . مرور مدلهای موجود اطلاع یابی در محیط وب حاکی از آن است که به رغم اهمیت وب پنهان ، تاثیر این پدیده در مدلهای مذکور لحاظ نشده است و تدوین مدلی در این زمینه که مراحل اطلاعیابی در وب پنهان را نیز در نظر گرفته باشد اهمیت زیادی دارد . به همین منظور ابتدا انواع ناپیدایی اطلاعات در وب و انواع منابعی که به طور موقت یا دائم خارج از حوزه کاوش موتورهای جستجو قرار دارند ...
۹.

جایگاه استناد در فعالیت های علمی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری پژوهش های کتابداری،روش پژوهش در کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
تعداد بازدید : 774 تعداد دانلود : 214
علم به طور کلی به نظام ارتباطی و انتشاراتی وابسته است . یکی از مهمترین عوامل در نوشته های علمی ، متقن و موثق بودن اطلاعات ارائه شده در آنهاست . متون علمی با سندیت داشتن مطالب آنها اعتبار مییابند . نشان دادن این سندیت از طریق درج استناد و ارجاع دقیق به آنها طی متن است . مراجع مورد استناد در انتشارات علمی نشان دهنده منابع و خاستگاه اندیشه های گنجانده شده در آن آثار هستند . این مقاله در پی آن است که نقش و اهمیت استناند در معرفت بشری ، دلایل و ضرورت های استناد ، جلوه های نادرست استناد ، نظام های استنادی و نظریه های حقیقت ، و استناد در سنت تاویل را بررسی کند...
۱۰.

کتابخانه رقومی چیست ؟ اصطلاحی رایج با مفهومی ابهام برانگیز

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی
تعداد بازدید : 814 تعداد دانلود : 393
این مقاله با بررسی تعاریف ارائه شده در مقالات مجلات هسته حوزه کتابداری و اطلاع رسانی ، دیدگاه های مختلف درباره مفهوم کتابخانه رقومی را بررسی میکند . در تعاریف ارائه شده ، چهار دیدگاه را میتوان شنانسایی کرد : دیدگاه متخصصان رایانه ، دیدگاه متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی ، دیدگاه سازمان های مجری و سیاستگذار ، و دیدگاه پژوهش مدار . پژوهش در متون نشان میدهد که تعاریف متعدد و متنوعی از کتابخانه رقومی ارائه شده است و این خود افزون بر ایجاد ابهاماتی در خصوص ماهیت اصلی این پدیده ، ممکن است فرایند تحقیق و توسعه در این زمینه را با مشکلات روبرو سازد...
۱۱.

میزان دقت موتورهای کاوش وب در بازیابی اطلاعات کتابداری و اطلاع رسانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
تعداد بازدید : 682 تعداد دانلود : 91
هدف اصلی این مقاله مقایسه میزان دقت موتورهای کاوش وب در بازیابی اطلاعات کتابداری و اطلاع رسانیست . برای این منظور کلید واژه های تخصصی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در 10 موضوع مختلف از مجله Library Trends انتخاب شد . این کلید واژه ها در 7 موتور کاوش جستجو شدند . در هر جستجو 10 نتیجه اول ارزیابی شد . معیارهای تعیین میزان دقت عبارت بودند از : حضور کلید واژه ها در عنوان مدرک بازیابی شده ، همجواری کلید واژه های مورد جستجو ، حضور کلید واژه ها در بخش ابر نشانه های کلید واژه ای صفحات وب ، و بسامد کلید واژه ها در صفحات وب بازیابی شده...
۱۲.

نیاز اطلاعاتی ، رفتار و الگوی اطلاع یابی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) فن آوری اطلاعات
تعداد بازدید : 720 تعداد دانلود : 500
نیازهای اطلاعاتی ، رفتار و الگوی اطلاع یابی از مهمترین موضوع های مورد توجه پژوهشگران ، برای شناسایی نیازهای واقعی و مسائل و مشکلات استفاده کنندگان در بازیابی و استفاده از اطلاعات است . در تدوین سیاستهای اطلاع رسانی و همچنین ایجاد پایگاه های اطلاع رسانی ، شناسایی نیازها و رفتارهای اطلاعاتی کاربران اهمیت ویژه ای دارد . در چند سال اخیر فناوری اطلاعات با تاثیری که بر زیرساخت های اطلاعاتی گذاشته تغییر شگرفی بر نیازها ، رفتار و الگوی اطلاع یابی کاربران داشته است و این خود باعث شده مطالعات گسترده ای در این زمینه در ایران و خارج انجام بگیرد...
۱۳.

یادگیری الکترونیکی چیست و جایگاه کتابخانه های مجازی در این فرایند کجاست

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های مجازی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اطلاعات (به طور عام) سواد اطلاعاتی
تعداد بازدید : 362 تعداد دانلود : 795
پیدایش و گسترش سریع فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات ، باعث تغییر در چگونگی ، چرایی ، چیستی ، مکان و زمان یادگیری شده و حتی آموزش دهنده نیز از تحول بی نصیب نبوده است . گستردگی تحولات در فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی موجبات پیدایش نوع جدیدی از یادگیری به نام یادگیری الکترونیکی را فراهم آورد . یادگیری الکترونیکی عبارت است از فراهم آوری و استفاده از دانش توزیع شده از طریق رسانه های الکترونیکی و مبتنی بر فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی همانند ماهواره ، تلویزیون ، تلفن های تصویری ، لوح های فشرده و انواع شبکه های رایانه ای...
۱۴.

کالیس : یادگیری جستجوی اطلاعات با رایانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها دانشگاهی
تعداد بازدید : 115 تعداد دانلود : 875
برنامه کالیس که توسط دانشگاه مجازی سوئیس ارائه شده است ، هدف تعلیم مفاهیم و مهارتهای لازم برای شناسایی منابع اطلاعاتی مرتبط و اجرای جستجوهای کارآمد به دانشجویان را دنبال میکند . دانشجویان یاد میگیرند که از منابع اطلاعاتی گردآوری شده توسط کتابخانه های دانشگاهی به طور نظام مند و کارآمد استفاده کنند و همه منابع چاپی و الکترونیکی مشمول این طرح میشوند . در این برنامه یادگیری وجه اصلی ست که در سه بخش : دانش رسمی در خصوص منابع ، ابزار و فنون جستجوی اطلاعات ؛ دانش عملی راهبردهای بازیابی اطلاعات ؛ و طرز استفاده از اطلاعات بازیابی شده و نحوه استناد به آنها ، سازمان یافته است...
۱۵.

ابزارهای پویش منابع اطلاعاتی در کتابخانه های رقومی

۱۶.

معرفی رزنت و کاوش در محیط پروکونست

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۲