۱.
کلید واژه ها:
پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی کسب وکار محتوامحور مدل کسب وکار منابع اطلاعاتی دیجیتال هستی شناسی
طرح های ملی پایان نامه ها و رساله های الکترونیکی (پارسا) از کارآمدترین کانال ها برای افزایش مشاهده پذیری پایان نامه ها و رساله ها (پارس) به شمار می آیند. برای راه اندازی و نگهداری چنین طرح هایی در سطح ملی نیاز به مدل کسب وکار مؤثری است که بتواند زیست پذیری آنها را تضمین کند. با این حال، هستی شناسی ها و چارچوب های مدل کسب وکار کنونی کلی هستند و با بافت طرح های پارسا هم خوانی ندارند. هدف این مقاله شناسایی اجزای کلیدی مدل کسب وکار طرح های پارسا در سطح ملی است. رویکرد این پژوهش کیفی است و برای گردآوری داده ها از ابزار مصاحبه ساخت نیافته و پروتکلی از پیش تنظیم شده برای انجام مصاحبه ها بهره برداری شده است. با 10 نفر از مدیران پایگاه های ملی پارسا از کشورهای گوناگون مصاحبه، متن مصاحبه ها پیاده سازی، و سرانجام در نرم افزار «مَکس کیو. دی. ای.» تجزیه و تحلیل شد. برای تجزیه و تحلیل داده از رویکرد «مایلز»، «هابرمن»، و «سالدانا» پیروی شده است که آمیزه ای از روش «گرانند تئوری» و قوم نگاری است. مدل کسب وکار فراهم آوری منابع اطلاعاتی دیجیتال و به ویژه طرح های ملی پارسا در سطح هستی شناسی دربردارنده هشت جزء کلیدی است: کاربران نهایی، مسائل مالی، حاکمیت، تأمین کنندگانِ محتوا، محتوا، خدمات، فناوری، و همکاری. هریک از این اجزا خود مؤلفه های گوناگونی را پوشش می دهند و روی هم رفته باید 46 مؤلفه کلیدی را در مدیریت طرح های ملی پارسا در نظر داشت. جنبه کسب وکاری طرح های پارسا در نوشته های کنونی به شکل مؤثری در کانون توجه نبوده است. این مقاله از نخستین پژوهش هایی است که طرح های ملی پارسا را از دیدگاه کسب وکاری بررسی می کند و می کوشد تا کسب وکار این طرح ها را به شکل فراگیر در سطح هستی شناسی بررسی کند. از آنجا که طرح های ملی پارسا به دنبال گردآوری، سازماندهی، و اشاعه پارسا هستند زیست پذیری آنها بسیار مهم است. پیشنهاد ابعاد و اجزای مدل کسب وکار این طرح ها به مدیران و سیاستگذاران اجازه می دهد تا به طرح و سازماندهی نیازهای کسب وکاری خود بپردازند و از زیست پذیری این پایگاه ها مطمئن شوند.
۲.
کلید واژه ها:
فناوری اطلاعات خدمات الکترونیکی اطلاعات علمی زنجیره ارزش پژوهش مدیریت اطلاعات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ایرانداک
راهبری و مدیریت توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور در تمامی بخش ها از جمله در زمینه نظام اطلاعات علمی و فناوری کشور در حال توسعه است و این مساله مستلزم شناخت دقیق نیازها و تعیین روابط میان ذینفعان مختلف در این رابطه است. تعهد و مشارکت تمامی ذی نفعان در فرایند طراحی و پیاده سازی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، موفقیت اهداف توسعه را تضمین می کند. از سوی دیگر توسعه خدمات دستگاه های اجرایی در قالب دولت الکترونیکی و افزایش تقاضای جامعه در بهره گیری از این خدمات مشهود است و دولت دستگاه های اجرایی را ملزم به اجرای تمهیدات لازم برای کاهش حداقل 50 درصد از مراجعان حضوری به دستگاه های اجرایی و دستیابی به حداقل 30 درصد معاملات کالا و خدمات به صورت الکترونیکی نموده است (ریاست جمهوری، ۱۳۹۴). پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) نیز به عنوان یکی از بزرگترین متولیان داده های علمی کشور و ارایه دهنده خدمات ارزش افزوده بر داده های موجود نقش کلیدی در توسعه خدمات علمی کشور بر پایه فناوری دارد. در این مقاله سعی داریم با توجه به توسعه فناوری ها و زیرساخت های فناوری اطلاعات در کشور، نقشه جامع ارایه خدمات پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در دولت الکترونیکی را در زمینه نظام اطلاعات علمی و فناوری کشور ترسیم نماییم. در این مقاله پس از بررسی زنجیره ارزش نظام اطلاعات علمی و فناوری کشور، کارکرد حوزه فناوری اطلاعات را با توجه به ذینفعان زنجیره مشخص نموده و الزامات لازم را در راستای توسعه خدمات ارایه خواهیم داد. نتایج حاصل از مقاله حاضر تلاش دارد ضمن بررسی ادبیات موضوع، خدمات قابل ارایه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در دولت الکترونیکی و همچنین فعالیت های مطرح برای تبیین جایگاه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران را در توسعه دولت الکترونیکی در زمینه نظام اطلاعات علمی و فناوری بررسی نماید.
۳.
کلید واژه ها:
فراداده کنترل کیفیت طرح کیفیت سامانه های اطلاعاتی تحقیقاتی سامانه ثبت پایان نامه/ رساله
پژوهش های اخیر نشان می دهد داده بعنوان یکی از ارزشمندترین منابع هر سازمان شناخته می شود. ازسوی دیگر امروزه داده های علم و فناوری در رشد و توسعه هر کشور به پایه و عنصری کلیدی تبدیل شده است. سامانه گنج نقشی کلیدی در اشاعه علم و فناوری در کشور و ارائه خدمات به پژوهشگران در راستای انجام پژوهش های اثربخش و کارا برعهده دارد. بر این اساس، کیفیت عملکرد این سامانه یکی از عوامل تاثیرگذار در این ماموریت محسوب می گردد. از سوی دیگر، بخش عمده مشکلات کیفی مشاهده شده در حوزه اشاعه اطلاعات از سوی این سامانه، بصورت ریشه ای به خروجی سامانه دیگری با عنوان سامانه ثبت برمی گردد که در مرحله آغازین کلان فرایند ثبت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات قرار دارد. تعیین وضعیت (یا سطح کیفیت) مطلوب در هر فیلد از فراداده از جنبه های کیفی مختلف مانند دقت، صحت، نامتناقض بودن، کامل بودن و ... یکی از حیاتی ترین اقدامات در حوزه کیفیت سامانه ثبت به حساب می آید. در پژوهش حاضر پس از بررسی مدل های استاندارد مدیریت کیفیت داده، چارچوبی جامع بمنظور تعیین ابعاد کیفیت سامانه ثبت ایجاد شد. مدل مدیریت کیفیت جامع داده ( TDQM ) بعنوان یکی از پرکاربردترین مدل های کیفیت داده بمنظور ارزیابی اجزاء سامانه از چهاربعد اصلی ذاتی، دسترس پذیری، زمینه ای و نمایشگری انتخاب شد. سپس در قالب طرح کیفیت سامانه ثبت عوامل کلیدی در کنترل کیفیت سامانه ثبت تعیین خواهد شد. طرح کیفیت داده ارائه شده پس از اعتبارسنجی توسط کارگروه خبرگان بعنوان مرجع تعیین عدم انطباق های آتی داده ها قرار گرفت. در انتهای پژوهش حاضر اقدامات کاربردی بمنظور ارتقاء کیفیت این سامانه نیز ارائه شد .
۴.
کلید واژه ها:
سیستم های اطلاعات تداوم استفاده هزینه های جا به جایی قابلیت استفاده وفاداری الکترونیک
استفاده نا پیوسته و غیر کار آمد از فناوری اطلاعات بعد از پذیرش اولیه منجر به تحمیل هزینه های نا خواسته و یا هدر رفتن تلاش ها برای توسعه فناوری اطلاعات می شود؛ اکثر مدل های مربوط به بررسی تداوم سیستم های اطلاعات در پی چگونگی پذیرش سیستم اطلاعات جدید و چگونگی استفاده از آن هستند، هدف مدل ها موجود در ادبیات موضوع که اصالتاً برای تحقیقات بازاریابی و مدلسازی رفتار خرید مجدد مصرف کننده طراحی شده اند؛ ارزیابی وفاداری کاربر و عوامل موثر بر تداوم در سطح فردی برای کاربرد سیستم می باشد و عوامل موثر بر تداوم استفاده سازمانی نادیده گرفته شده است و یا تنها از متغییرهای پذیرش سیستم برای بررسی تداوم استفاده از سیستم استفاده شده است بنابراین در تحقیق حاضر برای شناسایی عوامل موثر بر تداوم استفاده کاربر سازمانی از سیستم های اطلاعات عوامل اصلی از طریق بررسی ادبیات موضوع مشخص شده اند و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان متغییر های مستقل شامل حکمرانان، مدیران، سبک رهبری، تغییر تکنولوژی، استراتژی، کاربران، انتظار مشتریان، فرهنگ، قانون، شفافیت و نقش سیستم و متغییر های میانجی شامل هزینه های جابه جایی مثبت و منفی استخراج و بوسیله نرم افزار Atlas T/I در قالب مدل ارائه شده اند و در نهایت مدل نهایی تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بومی سازی شد.
۵.
کلید واژه ها:
تئوری فازی سیستم اطلاعاتی سنجش آمادگی سازمان سیستم های اطلاعاتی مدیریت
هدف اصلی این مقاله ارائه روشی مبتنی بر منطق فازی برای ارزیابی میزان آمادگی سازمان ها در پذیرش سیستم های اطلاعاتی مدیریت می باشد. به عنوان نمونه موردی، این مدل در شهرداری زاهدان پیاده سازی شد. در کنار هدف فوق، فرایند پژوهش این امکان را می دهد که نقاط ضعف و قوت سازمان در مسیر پذیرش و پیاده سازی این سیستم ها مشخص گردد. در این پژوهش با استفاده از عوامل مستخرج از مطالعات پیشین و دریافت نظرات 20 نفر از خبرگان حوزه فناوری اطلاعات، 19 شاخص برای فرایند کار انتخاب شد و با استفاده از عبارات کلامی خبرگان و متخصصانی که در ارتباط با سازمان نیز بودند، میزان آمادگی شهرداری زاهدان جهت پذیرش سیستم های اطلاعاتی مدیریت (بر اساس عددی بین 0 تا 1)، برابر 467/0 محاسبه گردید. به عنوان نتیجه جانبی پژوهش نیز نقاط ضعف و قوت شهرداری زاهدان در این مسیر مشخص شد. میزان توسعه و گستردگی شبکه در سازمان و آگاهی پرسنل از تأثیرات مثبت کاربرد فناوری اطلاعات در افزایش بهره وری و بازده کارایی به عنوان نقاط قابل اتکا و قوت تعیین شدند. همچنین سازمان از نظر نرخ ارتباط الکترونیکی با شهروندان و دیگر سازمان ها (بالادستی و هم رده) در شهر، استان و کشور و وجود بانک های اطلاعاتی به روز و شفافیت داده های موجود در آنها دارای ضعف بود.
۶.
کلید واژه ها:
جستجوی معنایی ویژگی های معنایی بازیابی اطلاعات نظام های بازیابی اطلاعات جستجوی مفهومی جستجوی مترادف ها هستی شناسی
نظام های بازیابی اطلاعات برای افزایش نتایج مرتبط بازیابی شده و کسب رضایت کاربران به دنبال تغییر جستجوی مبتنی بر کلیدواژه به جستجوی مبتنی بر مفاهیم هستند. این نظام ها برای انجام این کار از ابزارهایی استفاده می کنند که بتوانند واژگان را به مفاهیم تبدیل کنند. این امر طی سالیان متمادی زمینه تولید ابزارهایی همچون طرح های رده بندی، سرعنوان های موضوعی، واژگان و اصطلاحنامه ها را فراهم آورده است. به تازگی نیز هستی شناسی ها در تکامل این روند به کار گرفته شده اند. این مسئله که نظام های بازیابی اطلاعات مطرح در دنیا که مدعی استفاده از هستی شناسی و اصطلاحنامه هستند چگونه از ویژگی های معنایی این ابزارها در روند بازیابی اطلاعات خود بهره می گیرند، مشکل اصلی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. در این مقاله 7 نظام بازیابی اطلاعات با توجه به استفاده از این ابزارها انتخاب شدند، ویژگی های معنایی نظام ها با بررسی متون در قالب سیاهه وارسی محقق ساخته ای ارائه شد. این ویژگی ها 5 مقوله کلی جستجوی مفهومی، جستجوی مترادف ها، پیشنهاد برای جستجو، استفاده از هستی شناسی ها و نمایش هستند. پژوهشگر با مشاهده ساختاریافته در قالب سیاهه ، این ویژگی ها را مورد بررسی قرار داد. با وجود این که این نظام ها از این ابزارها برای جستجو و بازیابی اطلاعات بهره گرفته اند، اما ویژگی های معنایی و هستی شناسانه مورد انتظار را نشان ندادند. پایگاه اطلاعاتی اریک و کتابخانه ملی استرالیا بیشترین امتیاز (32 و 24) را در معیارهای بررسی شده به دست آوردند و آرشیو ملی استرالیا و موزه بریتانیاکمترین امتیاز (12 و 13) را داشتند.
۷.
کلید واژه ها:
کلان داده اکوسیستم ارزیابی اکوسیستم اکوسیستم هزاره
با ورود فناوریهای کلان داده به حوزه کسب و کار و تحولات ایجاد شده در این حوزه، لازم است پژوهش هایی در زمینه ارزیابی اکوسیستم کلان داده در کشور صورت پذیرد. از آنجایی که طبق تحقیقات انجام شده تاکنون مدل ارزیابی اکوسیستم کلان داده ارائه نشده است، این مقاله در پی ارائه مدل ارزیابی اکوسیستم کلان داده در ایران با استعاره از مدل ارزیابی اکوسیستم طبیعی می باشد. مدل ارزیابی اکوسیستم طبیعی موردنظر در این تحقیق، مدل هزاره است. با بهره گیری از این مدل، به ارزیابی اکوسیستم خدمات ارائه شده در حوزه کلان داده در کشور با هدف رفع نیاز کاربر نهایی پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا مدل ارزیابی اکوسیستم هزاره مورد بررسی قرار گرفته و با شناسایی ابعاد کلیدی مدل هزاره، مدل ارزیابی اکوسیستم کلان داده با استفاده از مفهوم استعاره تدوین شده است. سپس گامهای ارزیابی با استفاده از مدل تدوین شده، تشریح شده است. در نهایت با بررسی صنعت کلان داده در کشور، نتایج ارزیابی اکوسیستم کلان داده در سطح کشور بدست آمده و راهکارهایی برای ارتقاء وضعیت آن پیشنهاد شده است. به طورکلی می توان گفت بیشترین تعداد شرکت های فعال در بازار کلان داده کشور، شرکت های ارائه دهنده خدمات زیرساخت و تحلیل هستند. از این رو ضروری است حمایت های لازم جهت توسعه زیرساخت های انتقال، ذخیره سازی و تحلیل داده ها در کشور صورت پذیرد. تأثیرگذارترین محرک بر ارائه خدمات کلان داده در کشور، ظهور فناوری های جدید شناخته شده است. فناوری بر عملکرد شرکت و در نتیجه ارائه خدمات آن تأثیرگذار خواهد بود و آشنایی کافی شرکت ها با فناوری های جدید و استفاده از راهکارهای جدید فناورانه جهت ارائه خدمات بهتر به مشتریان می تواند بر عملکرد شرکتها تأثیرگذار باشد.
۸.
کلید واژه ها:
مدیریت دانش نوآوری فراتحلیل.
این تحقیق با استفاده از روش فراتحلیل به شناسایی روابط مستقیم و غیر مستقیم مدیریت دانش و ابعاد آن با نوآوری پرداخت. تحقیق حاضر از نظر هدف توصیفی و از نظر نوع استفاده کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، شامل 57 پایان نامه کارشناسی ارشد، دکترا و پژوهش های مدیریت دانش و نوآوری در سازمان بود که تعداد 15 مورد (معادل با 48 واحد فراتحلیل) با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدف مند به عنوان نمونه وارد فرایند فراتحلیل شدند. پایایی شناسایی از طریق توافق داوران در انتخاب تحقیق ها و طبقه بندی آنها، پایایی کدگذاری از طریق توافق داورها در مورد استفاده از مفاهیم خاص برای کدگذاری متغیرها و پایایی سطح معنی داری و اندازه اثر از طریق توافق در محاسبات اندازه اثر در بین دو فرا تحلیل گر به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد از میان 48 اندازه اثر، 18 اندازه اثر زیاد (بیشتر از 5/0)، 17 اندازه اثر پایین (بین 1/0 تا 3/0) و 8 اندازه اثر متوسط (3/0-5/0) بود. همچنین نتایج نشان داد توسعه دانش، تسهیم دانش، استفاده از دانش، نگهداری دانش به ترتیب دارای بیشترین اندازه اثر بر متغیر نوآوری هستند. جو اخلاقی از طریق مدیریت دانش و نگهداری دانش از طریق فناوری اطلاعات بیشترین اندازه اثر را بر متغیر نوآوری دارد.
۹.
کلید واژه ها:
هویت دیجیتال تحلیل حوزه هستی شناسی(آنتولوژی)
مقدمه:هویت دیجیتال، تبدیل به یک پارادایم مهم در رشته های متنوعی از جامعه شناسی، روان شناسی و مطالعات اجتماعی تا علم اطلاعات و مهندسی نرم افزار شده است.هویت دیجیتال به عنوان یک حوزه پژوهشی میان رشته ای دارای تعدد مفاهیم و اصطلاحات است، لذا آنتولوژی می تواند ادبیات و پایه شناختی مشترکی را برای محققین و متخصصین فعال در این حوزه که نیاز به اشتراک گذاری اطلاعات دارند، تعریف نماید. مواد و روش ها:در این پژوهش سعی شده است هویت دیجیتال با بکارگیری روش کیفی «تحلیل حوزه» مورد بررسی قرار گیرد و جامعهای بالغ بر 228 منبع اطلاعاتی مشتمل بر بروندادهای علمی اعم از مقالات، پایان نامه ها، کتابها و گزارشها شناسایی شده از پایگاه گوگل اسکولار، دایره المعارفهای برخط، سخنرانیها و فیلمهای آموزشی و سایر منابع آنلاین که قابل دسترسی مبتنی بر جستجوی کلیدواژه ای شامل کلیدواژه های مرتبط با این حوزه بر روی گوگل می باشند که بر روی این منابع، شناسایی و استخراج ابعاد واستخراج آنتولوژی مرتبط با هویت دیجیتال صورت گرفت و آنتولوژی شناسایی شده مبتنی بر زبان آنتولوژی او.دبلیو.ال و با بکارگیری نرم افزارهای OWLGrEd و webvowl ترسیم و ارائه گردید و سپس نظرات صاحبنظران مورد بررسی و بازبینی آنتولوژیک قرار گرفت. یافته ها: با بررسی صورت گرفته کلیدواژه ها و تعاریف مختلف این حوزه شناسایی گردید و نمایش آنتولوژی هویت دیجیتال ارائه شد و ویژگی های هویت دیجیتال در ده جنبه مختلف شامل پارادایمها، محتوای شکل دهنده، تولید کننده ها، داده، بازنمایی هویت، کنترل، دوام - چرخه عمر، آگاهی – اطلاع و سطوح خطر - چالش ها ارائه شد و بر اساس شناسایی روابط بین کلیدواژه ها، آنتولوژی هویت دیجیتال ارائه شد و در نهایت بر اساس آنتولوژی استخراج شده از حوزه، تعریفی جدید از هویت دیجیتال تبیین شد.
۱۰.
کلید واژه ها:
کیفیت محتوای وب سایت وب سنجی دانشگاه صنعتی ایران پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) نظام رتبه بندی دانشگاه ها.
پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفیت وب سایت های منتخب دانشگاه های صنعتی ایران انجام شد. نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش تحلیل محتوای صفحات وب، که یکی از روش های وب سنجی است، استفاده شده است همچنین رویکرد مورد استفاده در این مقاله تحلیلی می باشد. جامعه پژوهش حاضر وب سایت های 10 دانشگاه برتر صنعتی ایران بر اساس نظام رتبه بندی ISC است. داده های مورد نظر این مقاله بر اساس تراکم و برجستگی کلمات کلیدی؛ ابر برچسب ها؛ تعداد کلمات و ترافیک ارگانیک؛ میزان متن به کد و محتوای یونیک و تکراری که همگی از شاخص های سنجش کیفیت محتوا هستند؛ در بازه زمانی یک ماهه (بهمن 1396) از طریق ابزارهای وب سنجی و از وب سایت 10 دانشگاه برتر صنعتی کشور استخراج گردید. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار Excel استفاده گردیده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که وب سایت دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، اصفهان، علم و صنعت و شریف دارای محتوای بهتری نسبت به سایر دانشگاه های جامعه پژوهش هستند؛ همچنین وب سایت دانشگاه های صنعتی مالک اشتر و تحصیلات تکمیلی صنعتی کرمان از کیفیت محتوای ضعیف تری نسبت به سایر دانشگاه های مورد مطالعه برخودارند. پیشنهاد می گردد مدیران وب سایت ها از یافته های پژوهش حاضر جهت ارتقاء کیفیت محتوای وب سایت های دانشگاهی استفاده نمایند.
۱۱.
کلید واژه ها:
کیفیت وبسایت ارزیابی وبسایت اینفوگرافیک رضایت مندی کاربر از وبسایت تمایل کاربر به بازگشت مجدد به وبسایت تعهد و وفاداری کاربر نسبت به وبسایت.
با توجه به محیط پویای امروزی و روی کار آمدن روز افزون وب سایت ها، اندیشه ی سنجش و ارزیابی آن ها نیز پدید آمده است. از طرفی کاربران وب سایت ها به دنبال دریافت خدمات و اطلاعات در زمان کمتر و با کیفیت و ماندگاری بالاتری هستند و دیگر صفحات راکد و ایستا را نمی پسندند. در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی ملاک های ارزیابی وب سایت ها با تاکید بر استفاده از اینفوگرافیک (گرافیک اطلاع رسان) است. مدل ارائه شده در این پژوهش با استفاده از نمونه 311 تایی از کاربران برخی وب سایت های پربازدید ایرانی و روش حداقل مربعات جزئی (PLS) مورد اعتبار سنجی قرار گرفته است. یافته های حاصل از معادلات ساختاری برازش شده نشان داد که: 1) اینفوگرافیک به عنوان یکی از مولفه های ارزیابی وب سایت بر کیفیت وب سایت، رضایت مندی کاربر از وب سایت و تمایل او به بازگشت مجدد به وب سایت تاثیر مثبت و معناداری دارد. 2) کیفیت وب سایت تاثیر مثبت و معناری بر رضایت مندی کاربر از وب سایت و تمایل او به بازگشت مجدد به وب سایت دارد. 3) رضایت مندی کاربر از وب سایت سبب تمایل او به بازگشت مجدد به وب سایت می شود. 4) رضایت مندی کاربر از وب سایت و تمایل او به بازگشت مجدد به وب سایت تاثیر مثبت و مستقیمی بر تعهد و وفاداری کاربران نسبت به وب سایت دارد. افراد و مؤسساتی که قصد استفاده از وب سایت را به عنوان ابزار ارائه کالا و خدمات با کیفیت تر دارند، می توانند بر اساس نتایج این مقاله، میزان رضایت کاربران اینترنتی خود و همچنین میزان تعهد و وفاداری آنان را نسبت به وب سایت ها افزایش داده و زمینه های بازگشت مجددشان را فراهم کنند. همچنین نتایج این مقاله می تواند به صورت یک چک لیست برای ارزیابی وب سایت ها مورد استفاده قرار گیرد.
۱۲.
کلید واژه ها:
فرانمای تولید داده های ساختارمند اسکیما دات اُرگ وب معنایی نشانه گذارهای معنایی پردازش اشیای محتوایی وب داده های ساختارمند رویکرد هستی شناسانه رویکرد بافت مدار رویکرد آشیانه ای رویکرد تودرتو
هدف از پژوهش مفهومی حاضر، تبیین قابلیت ها، بستر معناشناختی و نگرش فرانمای تولید داده های ساختارمند بر روی وب به پردازش و سازماندهی اشیای محتوایی وب (موجودیت های داده ای) با رویکرد تحلیلی بود. برای گردآوری داده ها از روش تحلیل اسنادی استفاده گردید . نتایج بررسی نشان داد فرانمای تولید داده های ساختارمند بر روی وب، مجموعه واژگان مشترکی است که برای توصیف و نشانه گذاری اشیای محتوایی وب و ایجاد داده های ساختارمند به منظور پردازش و سازماندهی بهتر استفاده می شود. این فرانما دارای ساختار و بستر معناشناختی خاصی است. ساختار آن نظیر یک هستی نگاشت برای نام گذاری نوع ها و صفات اشیای محتوایی، روابط میان نوع ها و صفات، و قابلیت های چگونگی توصیف این صفات و روابط است. بستر معناشناختی آن نیز با نشانه گذارهای معنایی همچون ریزفرمت ، ریزداده ، آردی اف ای 1.1، و جی سون-ال دی سازگار است. دیگر نتایج پژوهش نشان داد سه رویکرد عمده در پردازش و سازماندهی اشیای محتوایی در فرانمای تولید داده های ساختارمند بر روی وب به شرح: رویکرد هستی شناسانه، بافت مدار، و آشیانه ای(تودرتو) وجود دارد. نتایج کلی پژوهش نشان داد وجود رویکردهای مختلف در فرانمای تولید داده های ساختارمند بر روی وب، نشانگر دیدی جامع به اشیای محتوایی وب در عین توجه به بهبود میانکنش پذیری با موتورهای کاوش دارد. همچنین تولید داده های ساختارمند با چنین فرانماهایی کمک شایان توجهی به تحقق وب معنایی یا وبِ داده ها دارد .
۱۳.
کلید واژه ها:
وبومتریک رتبه بندی دانشگاهها رتبه بندی وب سایت دانشگاهها سئو وب سایت
امروزه سیستم های رتبه بندی در دانشگاه ها مورد توجه جامعه دانشگاهی قرار گرفته و رقابت تنگاتنگی بین دانشگاه های جهان برای کسب رتبه های بالاتر شکل گرفته است. در این میان، رتبه بندی وب سایت های دانشگاه ها نیز در کانون توجه قرار گرفته است و وبومتریک سالانه رتبه وب سایت دانشگاه ها را اعلام می نماید. بررسی شاخص های رتبه بندی دانشگاه ها و رتبه وبومتریک دانشگاه نشان می دهد، برخی از این شاخص ها به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی هم تاثیرگذار هستند. از طرف دیگر مطالعه اولیه شاخص های وبومتریک نشان می دهد برخی شاخص های سئو می تواند بر روی رتبه وبومتریک تاثیر داشته باشد. هدف از این تحقیق این است که نشان دهد تا چه حد معیارهای سئو می تواند روی رتبه وب سایت دانشگاه تاثیر داشته باشد. به این منظور پس از استخراج امتیاز 38 معیارهای مهم سئو دانشگاه های منتخب بوسیله ابزارهای مختلف سئو، عملیات تجزیه و تحلیل اطلاعات همراه با اعمال قوانین انجمنی بر روی دادها انجام گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد برخی از معیارهای سئو نظیر تعداد بک لینک، رتبه الکسا و پیج رنک تاثیر مستقیم و قابل توجه بر روی رتبه وب سایت دانشگاه ها دارند و در این راستا قوانین انجمنی معناداری استخراج شده است.
۱۴.
کلید واژه ها:
تشخیص سرقت علمی همانندجویی معنایی همانندجویی احتمالاتی متون بازنویسی شده
همانندجویی ابزاری است که از آن برای تشخیص سرقت علمی/ادبی استفاده می شود. در یک روش همانندجویی، هدف تشخیص تمام قسمت های همانند موجود در یک متن مشکوک با توجه به تعدادی متن منبع احتمالی است. روش های زیادی برای همانندجویی ارائه شده اما از یک طرف، استفاده از روش های همانندجوی موجود برای سایر زبان ها به منظور همانندجویی در زبان فارسی مناسب نیست و از طرف دیگر، اغلب روش های ارائه شده برای همانندجویی در زبان فارسی قادر به تشخیص متون بازنویسی شده نیستند. با توجه به این مهم، در این مقاله دو روش همانندجویی جدید با هدف تشخیص متون فارسی بازنویسی شده ارائه خواهد شد. روش شناسی پژوهش براساس مطالعه منابع و مستندات معتبر علمی در این خصوص و روش کتابخانه ای است. روش اول پیشنهادی روشی معنایی است و از لغت نامه جهت بررسی همانندی جملات متون استفاده می کند. روش دوم پیشنهادی روشی احتمالاتی است و از اطلاعات آماری به دست آمده از پیکره ای عظیم از متون برای همانندجویی استفاده می کند. روش معنایی پیشنهادی در مقاسیه با روش های معنایی موجود از معیارهای جدیدتری برای بررسی همانندی متون استفاده کرده و روش احتمالاتی پیشنهادی اولین روش همانندجویی احتمالاتی ارائه شده برای زبان فارسی است. علاوه بر این، درحالیکه در سایر روش های موجود، همانندی هر دو جمله از متون موردنظر به صورت مستقل بررسی می شود، در روش های پیشنهادی همانندی جملات همسایه نیز در بررسی همانندی دو جمله در نظر گرفته شده است. نتایج پیاده سازی و آزمایشات صورت گرفته بر روی روش های پیشنهادی نشان می دهد که در حالیکه هر دو روش از کیفیت مناسب و تقریبا یکسانی برخوردار هستند، روش همانندجوی احتمالاتی پیشنهادی بسیار کاراتر بوده و زمان موردنیاز برای همانندجویی با استفاده از آن به طور متوسط برابر با 3.8% زمان موردنیاز توسط الگوریتم همانندجوی معنایی پیشنهادی است
۱۵.
کلید واژه ها:
تعامل انسان و کامپیوتر قابلیت استفاده ارزیابی تجربی ارزیابی عملکرد پرسشنامه
قابلیت استفاده یکی از معیارهای مهم کیفیت نرم افزار است که می تواند در بهبود تجربیات کاربری نقش به سزایی داشته باشد. روشهای مختلفی برای ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار ارائه شده است. با توجه به تنوع روش ها و زمان و هزینه موردنیاز برای اجرای آنها، روش مناسب جمع آوری اطلاعات و ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار یکی از چالشهای موجود در این حوزه است. در این پژوهش سهولت استفاده، به عنوان زیرمجموعه ای از قابلیت استفاده که در آن تلاش مورد نیاز کاربر برای انجام یک کار در نرم افزار ارزیابی می شود، بر اساس دو روش نظرسنجی از طریق پرسشنامه و ارزیابی بر اساس عملکرد کاربران در یک آزمایش تجربی ارزیابی و نتایج این دو روش مقایسه شده است. بدین منظور، دو نسخه مختلف از یک نرم افزار فروشگاه اینترنتی با کارکرد های یکسان تولید شده است. از کاربران خواسته شده عملیات مشخصی را در نرم افزار انجام دهند و به سوالات یک پرسشنامه در ارتباط با سهولت استفاده از کارکرد های مختلف نرم افزار پاسخ دهند. حین انجام کارکرد های موردنظر، از طریق ثبت وقایع، عملکرد کاربران در استفاده از نرم افزار ثبت و معیار های انجام موفقیت آمیز عملیات، زمان انجام کار، تعداد گام ها در انجام کار، تعداد خطا و زمان صرف شده در برطرف کردن خطا اندازه گیری شده است. این معیارها بر اساس معیارهای قابل مشاهده و اندازه گیری سهولت استفاده در پژوهشهای مرتبط انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش، بر اساس داده های 48 کاربر بدست آمده و برای یک کارکرد به علت عدم کفایت داده برای سطح اطمینان مطلوب، تعداد شرکت کنندگان در آزمایش به 70 کاربر گسترش یافته است. این نتایج نشان می دهد ارزیابی حاصل از پرسشنامه با عملکرد کاربران در معیار های مورد سنجش همبستگی ندارد. در برخی کارکرد ها، عملکرد کاربران در دو نسخه اختلاف معناداری نداشته اما نظرات آن ها در پرسشنامه به صورت معناداری متفاوت بوده است. از سوی دیگر، در برخی دیگر از کارکرد ها، معیارعملکرد کاربران در دو نسخه دارای اختلاف معناداری است، در صورتی که نتایج نظرسنجی اختلاف قابل توجهی را بیان نمی کند. بررسی عملکرد هر کاربر با نتایج پرسشنامه نیز همبستگی میان این اطلاعات را نشان نمی دهد. همچنین، مطابق با بررسی های انجام شده در این آزمایش، صداقت کاربران در ارزیابی از طریق پرسشنامه می تواند مورد تردید باشد. زیرا کاربرانی که موفق به انجام کارکرد نشده اند، در بالاتر از 80 درصد مواقع سهولت استفاده را بالاتر از خوب ارزیابی کرده اند.
۱۶.
کلید واژه ها:
متن کاوی طبقه بندی متن الگوسازی عنوان بازیابی سازماندهی دانش هستی شناسی
سازماندهی و بازیابی دانش منتشر شده در محیط وب بعنوان یکی از مهمترین کاربردهای متن کاوی مطرح شده است. از جمله چالش های سازماندهی مجموعه عظیمی از متون در قالب یک پیکره متنی، ابعاد زیاد ویژگی ها و خلوت بودن ماتریس ویژگی ها است. نحوه ی انتخاب ویژگی ها و نحوه ی کاهش ویژگی ها در این مسئله تاثیر بسزایی در بالاتر رفتن دقت سازماندهی و بازیابی متون دارد. در بسیاری از پژوهش ها به بررسی منفک این دو چالش پرداخته شده است. این پژوهش با رویکرد توجه همزمان به این دو چالش شرح یافته است. پس از تعیین متون مرتبط با 20 گروه خبری وبی و پس از فاز پیش پردازش متون با استفاده از الگوریتم الگو سازی عنوان [1] ال دی ای [2] ، کیسه ای (تجمیعی) از مفاهیم معنایی برای پیکره ی متنی مورد نظر ساخته شد. به منظور بررسی میزان تاثیر واژه های پیکره متون در هر مفهوم پنهان، به بررسی نحوه ی وزن دهی واژگان یک پیکره، در مفاهیم استخراج شده توسط الگوریتم ال دی ای پرداخته شد. از این رو، برای هر متن یک توزیع احتمال رخداد حول هر عنوان استخراج گردید که برای سازماندهی و بازیابی دانش موجود در آن مورد استفاده قرار گرفت. برای سازماندهی آن از الگوریتم نزدیکترین K همسایه با معیار شباهت واگرای کولبک لیبلر که میزان فاصله دو توزیع احتمال را می سنجد؛ استفاده شد. نتایج آزمون ها نشان داد که میزان صحت سازماندهی روش پیشنهادی در صورتی که از معیار وزن دهی واکشی اطلاعات متقابل نقطه ای و الگوریتم KL-KNN استفاده شده باشد 5/82% است. نتایج تحلیل ها نشان داد که این روش دارای دقت مشابهی با روش هایی است که از فنون یادگیری عمیق استفاده می نمایند. افزون بر این، روش بکارگرفته در این پژوهش نشان دهنده پیچیدگی کمتری در فرایند سازماندهی و بازیابی متون مورد مطالعه پژوهش بود. 4. Topic modeling 5. Latent Dirichlet Allocation
۱۷.
کلید واژه ها:
ترسیم ساختار علم نقشه علمی هم رخدادی واژگان تحلیل محتوا متن کاوی تحلیل خوشه ای.
پژوهش حاضر با هدف ترسیم ساختار حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، در دو دوره زمانی پنج ساله طی سال های 1385 تا 1394 انجام شده است . این پژوهش از لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی علم سنجی بوده و با استفاده از روش تحلیل هم رخدادی واژگان انجام گرفته است . جامعه پژوهش را 2467 مقاله تشکیل می دهند که در مجله های علمی-پژوهشی حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده اند. برای تجزیه و تحلیل و آماده سازی داده ها و همچنین ترسیم نقشه ها، از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس، بیب اکسل و یو سی آی نت استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در بازه زمانی اول 7 خوشه و در بازه زمانی دوم 13 خوشه موضوعی تشکیل شده است که در هر دو دوره زمانی خوشه علم سنجی مهم ترین خوشه می باشد. با وجود همپوشانی نسبی بین موضوعات دو دوره، موضوعات در دوره دوم از تعداد و وسعت بالاتری برخوردار بودند. در هر دو دوره زمانی موردبررسی، کلیدواژه دانشگاه به ترتیب با فراوانی 82 و 149 پرتکرارترین کلیدواژه به شمار می آید. کلیدواژه های نشریات وکتابخانه های دانشگاهی با فراوانی 54 و 108 به ترتیب در دوره اول و در دوره دوم در جایگاه بعدی قرار دارند. از تفاوت های اصلی موضوعات دوره دوم نسبت به دوره اول حضور موضوعات مرتبط با فناوری اطلاعات بیش از گذشته، نظیر کتابخانه دیجیتال است.
۱۸.
کلید واژه ها:
اطلاعات خرد داده دانش رفتار اطلاع یابی رفتار دانش یابی هوش
انسان برای برطرف کردن نیازهای خود دائماً مشغول بروز رفتارهای گوناگون است. این رفتارها انواعی دارند و هرکدام موضوع بحث رشته های علمی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، مدیریت، هنر، علم اطلاعات و دانش شناسی، و برخی زیرمجموعه های تخصصی آن ها است. رفتارهای اطلاعاتی و دانشی که ارکان اصلی فعالیت کاربر در تعامل با اطلاعات و دانش و همچنین نظام های بازیابی نشان می دهد، از جمله موضوع هایی است که در علم اطلاعات و دانش شناسی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مفاهیم، در این جستار تلاش شده است تا با توجه به متون و پژوهش های علمی موجود و با رویکردی مروری- تحلیلی، مفاهیمی کلیدی همچون داده، اطلاعات، دانش، خرد، و هوش مورد بحث قرار گرفته، سپس پیش نیازهای شکل گیری یک رفتار دانش یابی مطرح شده و در ادامه تعریفی از رفتار دانش یابی و تمایز آن با رفتار اطلاع یابی ارائه شود. بررسی های صورت گرفته نشان داد مفهوم رفتار دانش یابی، مفهومی مهم و بسیار گسترده است، به همین دلیل می توان انتظار داشت که عرصه نوینی در ادبیات و پژوهش های حوزه های گوناگون به ویژه علم اطلاعات و دانش شناسی باز کند. به نظر می رسد که تلاش در زمینه تدوین و ضابطه مند کردن چارچوب ها در این عرصه بسیار ضروری باشد.
