پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره 32 تابستان 1396 شماره 4 (پیاپی 90) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

آینده نگاری تحقیق و توسعه فناوری اطلاعات در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات آینده نگاری دلفی تحقیق و توسعه فناوری اطلاعات فناوریهای نوظهور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۲ تعداد دانلود : ۵۹۸
این مقاله با استفاده از منابع و خرد جمعی متخصصان و سایر فعالان صنعت فناوری اطلاعات سعی در افزایش اثربخشی تصمیم ها و سیاست های این حوزه دارد. برای دستیابی به این هدف، 107 فناوری نوظهور و آینده از گزارش های آینده نگاری و برنامه های تحقیقاتی اروپا، ژاپن، تایوان و شرکت «گارتنر» استخراج شد. سپس، از بین این فناوری ها 69 فناوری (که در چهارده حوزه موضوعی طبقه بندی شده بود) با تأیید اعضای پانل خبرگان به عنوان ورودی دلفی مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله بعدی تحقیق با استفاده از روش دلفی، ابتدا در بخش پرسش های عمومی بر اساس نظر اعضای پانل، موانع و چالش هایی که انتظار می رود فناوری اطلاعات به آن ها پاسخ دهد و سازمان های اثربخش در تحقیق و توسعه فناوری اطلاعات تبیین گردید. سپس، دیدگاه اعضای پانل دلفی نسبت به هر فناوری با شاخص های میزان اهمیت، زمان تحقق، وضعیت ایران و زمان استفاده گسترده در ایران سنجیده شد. در بخش نتایج دلفی، نتایج به دست آمده در فرایند دلفی در سه بخش تحلیل اطلاعات فردی، پرسش های عمومی و پرسش های تخصصی در مورد هر فناوری گزارش شده و در بخش پایانی توصیه هایی برای تصمیم گیران بر اساس استنباط محقق ارائه داده شده است.
۲.

مدل مفهومی بازار کارای پایگاه های اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تحلیل محتوا بازار کارا پایگاه اطلاعاتی کارایی بازار بازار اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
هدف اصلی این مقاله، ارائه مدل مفهومی بازار کارای پایگاه های اطلاعاتی است، به عبارت دیگر این مقاله به دنبال آن است که نشان دهد، آیا بازار پایگاه های اطلاعاتی بازاری کاراست؟ بنابراین سه سئوال اساسی مطرح در این مقاله عبارتند از: مولفه های بازار کارا چیست؟ آیا بازار پایگاه های اطلاعاتی جزء بازارهای کار محسوب می شوندیا خیر؟ و مدل مفهومی ارتباط مولفه های بازارکارای پایگاه های اطلاعاتی چگونه است؟ روش شناسی: برای دستیابی به هدف این مقاله و پاسخگویی به سئوالات آن از روش تحلیل محتوای کیفی با تکنیک تحلیل محتوای تلخیصی استفاده شده است، که طی دو مرحله تقلیل داده ها و رمز گذاری آزاد مولفه های اصلی بازارهای کارا بدست آمد، سپس یک سیاهه وارسی تهیه و به مسئولان بازرگانی 9 پایگاه اطلاعاتی مهم ارسال شد تا براساس تجربیات خود به هریک از مولفه ها از 0 تا 5 امتیاز بدهند، یافته ها: یافته های مرحله اول  چهار مولفه: اطلاع محوری، خطی بودن، حجم معاملات و منطق و عقلانیت را به عنوان مولفه های اصلی بازارهای کارا نشان داد. یافته های سیاهه وارسی حاکی از آن بود که بازار پایگاه های اطلاعاتی را می توان در زمره بازارهای کارا به شمار آورد. نتیجه گیری: براساس اولویت ارائه شده از سوی ناشران به هریک از مولفه های بازارهای کارا مدل مفهومی بازار کارای پایگاه های اطلاعاتی ترسیم شده است ترسیم شد.
۳.

تحلیل وضعیت تولیدات علمی محققان ایرانی در برخی حوزههای موضوعی با استفاده از شاخصهای علمسنجی و تحلیل شبکه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تحلیل شبکه اجتماعی شبکه هم تألیفی شاخصهای علمسنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۹۰
این پژوهش با هدف تحلیل وضعیت تولیدات علمی محققان ایرانی در سه حوزه فناوری اطلاعات، مدیریت، علم اطلاعات و دانش شناسی در صدد پرداختن به این مسئله است که مجموعه تولیدات علمی محققان ایرانی (نمایه شده در پایگاه استنادی «وب آوساینس» و در بازه های زمانی مختلف) در حوزه های فوق بر مبنای شاخص های کمّی و کیفی علم سنجی چه وضعیتی داشته اند؟ همچنین، در راستای آشنایی هرچه بیشتر با وضعیت همکاری علمی پژوهشگران این حوزه ها به مطالعه شبکه هم تألیفی این محققان با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه های اجتماعی می پردازد. مجموعه داده های بازیابی شده بر مبنای شاخص های کمّی و کیفی علم سنجی مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس، با استفاده از روش تحلیل شبکه و نرم افزارهای مناسب، شبکه هم تألیفی تولیدات مورد بررسی، به تفکیک برای هر یک از حوزه های مورد مطالعه ترسیم شد. این شبکه در دو سطح کلان و خرد با استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین شاخص کمّی تعداد تولیدات علمی و شاخص کیفی تعداد استنادات در حوزه های مدیریت و فناوری اطلاعات همبستگی ضعیفی وجود دارد. این بدین معناست که در این دو حوزه افزایش تعداد مقالات لزوماً منجر به افزایش تعداد استنادات نشده است، در حالی که در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بین این دو شاخص، همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل شبکه هم تألیفی نشان می دهد که میزان شاخص درجه تراکم و نیز انسجام شبکه در هر سه حوزه مورد مطالعه پایین بوده و نویسندگان ارتباطات اندکیبا یکدیگر برقرار کرده اند. میانگین شاخص ضریب خوشه بندی شبکه های مورد بررسی، به ویژه در حوزه فناوری اطلاعات، نشا ن دهنده تمایل نسبتاً بالای اعضای شبکه به تشکیل خوشه های مختلف است. همچنین، با تعیین شاخص های مرکزیت (درجه، بینیّت و نزدیکی) نویسندگانِ هر یک از حوزه های مورد مطالعه، عملکرد آن ها، و نیز برترین نویسندگان برای هر یک از شاخص های مذکور مشخص شد. نتایج این پژوهش می تواند با مشخص نمودن ابعاد همکاری علمی در هر یک از حوزه های مورد بررسی در کمک به سیاست گذاری های پژوهشی تأثیرگذار باشد
۴.

بررسی مدل ذهنی دانشجویان کارشناسی ارشد نسبت به موتور کاوش گوگل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل ذهنی موتور کاوش گوگل سطح کمال سطح تعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۴۰۶
وب یکی از کانال های اصلی کسب اطلاعات است و استفاده از موتورهای کاوش به عنوان متداول ترین روش دستیابی به این اطلاعات محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر تعیین سطح کمال مدل ذهنی دانشجویان از موتور کاوش گوگل است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- پیمایشی است. ابزارهای مورد استفاده برای گردآوری داده ها عبارت اند از: مصاحبه نیمه ساختاریافته (با استفاده از مقیاس کمال مدل ذهنی «لی»، و سؤالات طراحی شده) و مشاهده مستقیم (فیلم ضبط شده از رفتار اطلاع یابی کاربر). جامعه پژوهش نیز شامل دانشجویان در حال تحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی در گروه فنی- مهندسی و علوم انسانی/ اجتماعی بودند که از هر گروه 15 نفر (جمعاً 30 نفر) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد که 80 درصد دانشجویان مدل های ذهنی ناقص و 20 درصد مدل های ذهنی خوبی داشتند و البته، هیچ کدام از دانشجویان مدل های ذهنی کاملی نداشتند. آگاهی بیشتر دانشجویان از مؤلفه های اطلاعات تخصصی/ عمومی، پایگاه های اطلاعاتی چندگانه، مطابقت دادن، کاوش کلیدواژه ای، و اعتبار و سندیت نتایج در سطح خوبی بود. در مورد مؤلفه های محدودسازی/ بسط نتایج و الگوریتم رتبه بندی و مرتب سازی نتایج آگاهی بیشتر دانشجویان در سطح متوسط بود و در مورد مؤلفه های اطلاعات محدود، صفحات/ وب سایت های نمایه شده، راهنمای کاوش، عملگرهای بولی، و سایر عملگرهای کاوش و پیشوندها، نشان ها و علائم نقطه گذاری، کاوش پیشرفته، و تنظیمات کاوش آگاهی آن ها در سطح ضعیفی قرار داشت. همچنین، بین سطح کمال مدل ذهنی و سطح تعامل تفاوت معناداری مشاهده شد و دانشجویانی که سطح کمال مدل ذهنی کامل تری داشتند، سطح تعامل مطلوب تری از خود نشان دادند. با توجه به یافته های پژوهش ضروری است مقوله مدل های ذهنی به عنوان عامل تأثیرگذار بر رفتار اطلاع یابی کاربران در طراحی نظام های اطلاعاتی و نیز آموزش کاربران مورد توجه قرار گیرد. شناخت مدل های ذهنی کاربران، خطاها و نواقص و شکاف های دانشی آن ها از نظام اطلاعاتی را آشکار می سازد که با این آسیب شناسی می توان در رفع آن اقدام کرد و اثربخشی نظام و آموزش ها را افزایش داد.
۵.

مسیریابی مبتنی بر زمان در کتابخانه مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دسترسی سیستم اطلاعات مکانی مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی مسیریابی مبتنی بر زمان الگوریتم دایجکسترا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۴۰۱
امروزه کاربردهای سیستم اطلاعات مکانی به محیط کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی وارد شده و برخی کتابخانه های پیشرفته دنیا جهت بهبود استفاده از فضا و منابع موجود از مزایای «جی آی اس» بهره می گیرند. هدف پژوهش حاضر طراحی پایگاه مسیریابی در کتابخانه «مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی» به منظور تسهیل دستیابی کاربران به امکانات و خدمات کتابخانه است. روش پژوهش پیمایش توصیفی است و ماهیت پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. در این پژوهش، داده های مورد نیاز از بخش های مختلف کتابخانه و با مطابقت اطلاعات واقعی با نقشه های موجود (مشاهده) گردآوری شد. به منظور پیاده سازی، ورود داده ها و تشکیل پایگاه اطلاعات مکانی مسیریابی از نرم افزار «آرک جی آی اس» استفاده شد. از آنجا که در پژوهش حاضر با شبکه عبور و مرور سروکار داریم و چون مقادیر زمان برای راه ها غیرمنفی است، از الگوریتم «دایجکسترا» برای مسیریابی مبتنی بر زمان استفاده شد. بعد از ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی مسیر، تعیین کوتاه ترین مسیر در کمترین زمان امکان پذیر شد. از این سیستم برای درک بهتر چگونگی رسیدن کاربران به ورودی کتابخانه و دسترسی به امکانات کتابخانه ای در جهت افزایش سودمندی و کارایی کتابخانه استفاده گردید. این مسئله ایده جدیدی است که به کارگیری آن در کتابخانه های دنیا به تازگی آغاز شده است.
۶.

به کارگیری نظریه لاندبرگ و هالتن در استفاده از پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه شهید چمران اهواز جهاد دانشگاهی پایگاه اطلاعاتی نظریه لاندبرگ و هالتن استفاده آگاهانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۳۶۲
هدف اصلی این پژوهش بررسی رفتار استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی از «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» با استفاده از نظریه «لاندبرگ و هالتن» است. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی و جامعه پژوهش شامل 3491 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی «دانشگاه شهید چمران اهواز» در سال 1393 است. نمونه پژوهش با استفاده از جدول «کرجسی و مورگان» و به روش نمونه گیری طبقه ای بر مبنای دانشکده ها و متناسب با حجم نمونه، 346 نفر انتخاب شدند. نتایج داده های جمع آوری شده از پرسشنامه نشان داد که رابطه معناداری بین رفتار استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی با استفاده هدفمند و آگاهانه از «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» وجود دارد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS صورت گرفته است. نتایج حاصل رابطه معنادار بین رفتار استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی با رقابت «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» با دیگر پایگاه ها را نیز تأیید کرد. این نتیجه مؤید همبستگی قوی و تغییر همزمان دو متغیر رفتار استفاده دانشجویان با رقابت در پاسخگویی این پایگاه است. در این پژوهش رابطه بین رفتار استفاده با برطرف کردن نیاز اطلاعاتی دانشجویان توسط «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» تأیید و رفتار استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی با داوری های ارزشی در باره مقاصد فرهنگی «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» نیز دارای رابطه معناداری شد. بین انتخاب آگاهانه و رفتار استفاده کننده با ضریب همبستگی (867/0) و همچنین بین رفتار هدفمند و رقابت با ضریب همبستگی (578/0) رابطه معناداری مشاهده شد
۷.

مقایسه و رتبه بندی عملکرد وب سایت های گردشگری بر اساس رضایت، اعتماد، کیفیت و وفاداری الکترونیکی: رویکرد ترکیبی از الگوسازی معادلات ساختاری، فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضایت فازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی اعتماد الگوسازی معادلات ساختاری عملکرد نسبی وبسایت های گردشگری کیفیت و وفاداری الکترونیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۴۶۲
هدف مقاله حاضر، مقایسه و رتبه بندی عملکرد نسبی وب سایت های گردشگری بر اساس متغیرهای رضایت، اعتماد، کیفیت و وفاداری الکترونیکی است. در این راستا، وب سایت دو شرکت اصلی ارائه کننده خدمات اقامت در هتل (ایران هتل آنلاین) و خدمات تورهای مسافرتی در ایران (شرکت توسعه گردشگری مارکوپولو) انتخاب و عملکرد آن ها بر اساس چهار متغیر فوق بررسی شد. این پژوهش شامل دو مرحله مجزاست که در مرحله اول، اوزان نسبی اهمیت متغیرهای فوق بر اساس پاسخ های نمونه آماری استادان دانشگاهی و کارشناسان حوزه طراحی وب سایت (155 نمونه)، در تبیین عملکرد این وب سایت ها با استفاده از روش الگوسازی معادلات ساختاری (SEM) محاسبه شد. نتایج این مرحله حاکی از آن است که از دیدگاه نمونه آماری به ترتیب، متغیرهای کیفیت، وفاداری، اعتماد و رضایت الکترونیکی بیشترین تا کمترین تأثیر را بر عملکرد وب سایت های گردشگری دارند. در مرحله دوم، اوزان نسبی عملکرد این دو وب سایت بر اساس نظرات مشتریان فعلی آن ها (154 و 187 نمونه از هر وب سایت) با استفاده از روش های فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و همچنین، بر اساس روش کیفی تحلیل محتوای این دو وب سایت محاسبه شد. بر این اساس، وب سایت «مارکوپولو» اوزان قوی تری را در هر چهار متغیر در مقایسه با وب سایت مقابل کسب کرد که نشان از برتری عملکرد آن در زمینه این چهار متغیر دارد. در نهایت، بر اساس اوزان نسبی و ترکیبی دو روش SEM و فازی AHP می توان اظهار کرد که عملکرد وب سایت «مارکوپولو» در زمینه چهار متغیر کیفیت، رضایت، اعتماد و وفاداری الکترونیکی بهتر از عملکرد وب سایت «هتل آنلاین» است؛ به طوری که وزن نسبی هر یک از دو وب سایت فوق به ترتیب 580/0 و 418/0 حاصل شد. روش مورد استفاده در این مقاله را می توان به عنوان یک روش آماریِ الگوبرداری از وب سایت های برتر به منظور توسعه عملکرد الکترونیکی بر اساس دیدگاه مشتریان و خبرگان معرفی کرد.
۸.

ارائه الگویی برای سنجش عوامل انگیزشی درونی و بیرونی مؤثر در تمایل کارکنان به تسهیم دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرش دانش ضمنی دانش صریح انگیزش درونی و بیرونی تمایل به تسهیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۹ تعداد دانلود : ۷۸۶
پژوهش حاضر به شناسایی عوامل انگیزشی مؤثر بر تمایل کارکنان به تسهیم دانش پرداخته و تأثیر عوامل انگیزشی درونی و بیرونی بر نگرش نسبت به تسهیم دانش و تمایل به تسهیم دانش صریح و ضمنی را مورد بررسی قرار می دهد. همچنین، از معتبرترین الگوهای پیش بینی رفتار به نام مدل رفتار برنامه ریزی شده به عنوان چارچوب نظری استفاده می گردد. بدین منظور، تحقیق در دو مرحله انجام می گیرد. ابتدا، با توجه به ادبیات موضوع و مصاحبه اکتشافی، عوامل شناسایی و در مرحله بعد تأثیر هر یک از عوامل در قالب مدل معادلات ساختاری بررسی می گردد. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی و ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شاغل در واحدهای ستادی «شهرداری تهران» هستند که تعداد آن ها در زمان انجام تحقیق، 2230 نفر بود. روش نمونه گیری، خوشه ای است و حجم نمونه بر اساس جامعه و با استفاده از فرمول تعیین حجم «کوکران» 328 نفر تعیین گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها ضریب آلفای «کرونباخ» برابر 824/0 محاسبه گردید که حاکی از پایایی در سطح مطلوب می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و LISREL انجام شده است. در نهایت، الگوی ارائه شده تأیید گردید. نتایج نشان داد که عوامل انگیزشی بیرونی و درونی بر نگرش نسبت به تسهیم دانش تأثیر داشته و نگرش نسبت به تسهیم دانش بر تمایل به تسهیم دانش صریح و ضمنی در بین کارکنان «شهرداری تهران» تأثیر دارد. همچنین، عوامل انگیزشی بیرونیبر تمایل به تسهیم دانش ضمنی و عوامل انگیزشی درونی بر تمایل به تسهیم دانش صریح تأثیر دارد. عوامل انگیزشی بیرونی بر تمایل به تسهیم دانش صریح و عوامل انگیزشی درونی بر تمایل به تسهیم دانش ضمنی از طریق نگرش تأثیر دارند و در نهایت، تمایل به تسهیم دانش ضمنی بر تمایل به تسهیم دانش صریح در «شهرداری تهران» تأثیر دارد
۹.

تحلیل اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی با استفاده از اصطلاح نامه شیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: علم سنجی تحلیل اطلاعات نقشه مفهومی پایان نامه های شیمی اصطلاح نامه شیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۳۷۱
از اصطلاح نامه شیمی می توان به نقشه های مفهومی علم شیمی دست پیدا کرد. تحلیل اطلاعات علمی شیمی در سطح تحصیلات تکمیلی، بر اساس مقایسه و تجزیه و تحلیل اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی با این نقشه های مفهومی انجام می شود. به این ترتیب کاربرد جدیدی از اصطلاح نامه ها در تحلیل اطلاعات علمی پیشنهاد می شود. مهم ترین مزیت استفاده از این روش، امکان دست یافتن به نقشه تحقیقات علمی در سطح جزیی ترین گرایش های علمی در هر شاخه از علم است. نتایج تحلیل تحقیقات علمی شیمی می تواند در سیاست گذاری های کلان تحقیقاتی، ارتباط دانشگاه با صنعت و برنامه ریزی های آموزشی در مقاطع تحصیلات تکمیلی نقش کلیدی ایفا نماید. در مقاله حاضر ابتدا نقشه های مفهومی شیمی معرفی می شوند. سپس، با استفاده از الگوهای به دست آمده از نقشه های مفهومی، اطلاعات علمی پایان نامه های شیمی موجود در پایگاه اطلاعات «پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران» در یک دهه (1377-1388) تحلیل می شوند.
۱۰.

طبقه بندی انواع دادگان مورد نیاز و روش های خطایابی و استانداردسازی متنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تشخیص خطاهای املایی استانداردسازی نویسه ها طبقه بندی روش ها سامانه های تکزبانه فارسی چالش های زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۹ تعداد دانلود : ۵۵۵
یکی از پایه ای ترین مراحل پردازش خودکار متن، تشخیص خطاهای املایی و استانداردسازی نویسه هاست. بدون گذر از این مرحله، ذخیره سازی مستندات متنی با مشکلات متعددی مواجه شده و موجب اختلال در بازیابی ماشینی آن ها می گردد. بدین ترتیب، متخصصان حوزه های پردازش زبان طبیعی و زبان شناسی رایانشی همواره در تلاش ظهستند تا با ارائه روش ها و الگوریتم های مطلوب انواع داده ها را در بوته پردازش قرار داده و به داده ای استاندارد دست یابند. در زبان انگلیسی و برخی زبان های دیگر، تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده و به دنبال آن زبان فارسی نیز در این زمینه مورد تحقیق قرار گرفته است. این تحقیقات متعدد گاهی در حد پژوهش به قوت خود باقی مانده و گاهی نیز در قالب محصول عرضه شده است. مقاله حاضر به طبقه بندی انواع روش ها و دادگان مورد نیاز در این تحقیقات پرداخته و فرایند هر کدام از آن ها را به طور خاص و نحوه سنجش میزان دقت پردازش آن ها را به طور عام شرح می دهد. در این مقاله همچنین، نحوه عملکرد سامانه های تک زبانه فارسی توصیف شده و به نحوه برخورد آن ها با چالش های زبان فارسی اشاره می گردد.
۱۱.

ارائه رویکردی برای مدیریت و سازمان دهی اسناد متنی با استفاده از تجزیه وتحلیل هوشمند متن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: داده کاوی مالکیت معنوی استخراج اطلاعات کاوش متن مدیریت متن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۵۳
با توجه به حجم عظیم داده های جمع آوری شده در سازمان ها و سیستم های نگهداشت و مدیریت اطلاعات که سبب شکل گیری انبار داده های بسیار بزرگ شده، نیاز به استخراج الگو از متون هر روز بیشتر احساس می شود. متن کاوی یکی از مهم ترین روش ها در استخراج الگوی مناسب است که به وسیله اقتباس یا استخراج دانش از مجموعه ای از داده ها به اهداف سازمان ها بسیار کمک می کند. این روش ها همچنین می توانند افق جدیدی را برای تجارت و حفاظت از مالکیت معنوی آثار نویسندگان به وجود آورند. در این مقاله با رویکردی جدید به کشف الگوهای متنی جهت سازماندهی و تجزیه و تحلیل هوشمند متن می پردازیم. هدف اصلی، به کارگیری الگوی مناسب در جهت حفظ آثار نویسندگان، محققان و اسناد متنی است. با توجه به حجم آثار نویسندگان و سیستم های مدیریت اسناد، حجم اطلاعات در دسترس نیز به شدت افزایش یافته است. برای کشف دانش موجود در این داده ها، که منفعت زیادی را برای کاربران اطلاعات به دنبال دارد، روش های خاصی مورد نیاز است که در حوزه داده کاوی به آن پرداخته شده است. بخش اعظم این داده های در دسترس به صورت متنی و بدون ساختار یا نیمه ساختارمند هستند که برای استفاده از آن ها می توان علاوه بر روش های مورد استفاده در داده کاوی، از فناوری هایی مانند پردازش زبان طبیعی، تجزیه و تحلیل هوشمند و علم آمار بهره گرفت.
۱۲.

سیستم پیشنهاد دهنده زمینه آگاه برای انتخاب گوشی تلفن همراه با ترکیب روش های تصمیم گیری جبرانی و غیرجبرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روش تحلیل سلسله مراتبی سیستم های پیشنهاددهنده زمینه آگاه انتخاب گوشی تلفن همراه روش غیرجبرانی حذفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۰ تعداد دانلود : ۴۹۷
سیستم های پیشنهاد دهنده بر اساس علایق و نیازمندی های مشتری، کالاها و خدمات متناسب را به او پیشنهاد می دهند. استفاده از این سیستم ها زمان جست وجوی مشتری را کاهش داده و کیفیت انتخاب وی را بالا می برد. از طرفی، استفاده از اطلاعات زمینه آگاه در سیستم پیشنهاددهنده، مانند زمان و مکان خرید و عادات رفتاری کاربر به ارتقاء کیفیت و افزایش رضایتمندی مشتری کمک می کند. مشتری های مختلف علایق و نیازهای متفاوتی دارند. به همین دلیل، فاکتورهای مؤثر بر خرید در آن ها متفاوت است. کشف نیازهای مشتری بدون پرسش مستقیم از او و به وسیله پردازش اطلاعات زمینه ای، به افزایش کیفیت سیستم پیشنهاددهنده منجر می شود. در این مقاله، یک سیستم پیشنهاددهنده زمینه آگاه برای انتخاب گوشی تلفن همراه در گوشی های مجهز به سیستم عامل اندروید طراحی و پیاده سازی شده است. این سیستم با استفاده از حسگرهای گوشی تلفن همراه کاربر اطلاعات زمینه ای او را استخراج می کند. سپس، با استفاده از اطلاعات زمینه ایِ به دست آمده شاخص های غیرمؤثر بر خرید گوشی جدید را حذف می کند. در نهایت، درخت سلسله مراتبی شاخص ها را ایجاد کرده و با استفاده از اطلاعات کاربر و ماتریس مقایسات زوجی به وزن دهی شاخص های مؤثر می پردازد. در نهایت، گوشی مناسب فرد به او پیشنهاد داده می شود. این سیستم با ترکیب روش غیرجبرانی حذفی و روش جبرانی فرایند تحلیل سلسله مراتبی به انتخاب و پیشنهاد گوشی مناسب فرد می پردازد. در نهایت، سیستم پیشنهاددهنده زمینه آگاه در اختیار مشتریان گوشی تلفن همراه قرار گرفته و دو فاکتور رضایت از نتایج پیشنهادات و رضایت از رابط کاربری مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین، یک پیشنهاددهنده سنتی و غیرزمینه آگاه نیز در اختیار آن ها قرار می گیرد تا این دو فاکتور در دو سیستم با هم مقایسه شود. در نهایت، نشان داده می شود که استفاده از اطلاعات زمینه ای، کیفیت پیشنهادات و رضایت مشتری را افزایش داده است. همچنین، به دلیل کاهش تعداد فاکتورهای مؤثر بر خرید و در نتیجه، کاهش تعداد مقایسات زوجی، رضایت مشتری از رابط کاربری را نیز اندکی افزایش داده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۲۱