مقالات

۱.

امانت بین کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 800 تعداد دانلود : 96
این مقاله ضمن ارائه تعریفی از نظام امانت بین کتابخانه ای، به بررسی تاریخچه آن می پردازد و سپس این سیستم را در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران مورد بررسی قرار می دهد. روند انجام امانت بین کتابخانه ای با استفاده از روش مصاحبه و گفتگو به دنبال آمده و سپس، تاثیر نظامهای رایانه ای بر خدمات امانت و در نهایت بخش امانت کتابخانه بریتانیا به عنوان بزرگترین مرکز ارائه این گونه خدمات در سطح جهانی مورد مطالعه قرار گرفته است. این نوشتار با ارائه پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت امانت بین کتابخانه ای در ایران به پایان می رسد.
۲.

ریزش کاذب در ذخیره و بازیابی اطلاعات

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 722 تعداد دانلود : 323
مقاله حاضر تعریف، وجه تسمیه و علل ریزش کاذب، ریزش کاذب در نمایه سازی کویک، کواک و پس همارا، شیوه های جلوگیری از ریزش کاذب، بویژه استفاده از ربط و نقش، و ارتباط ریزش کاذب با جامعیت و مانعیت را بیان می دارد. در پایان نیز ریزش کاذب در بانک های اطلاعاتی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
۳.

بررسی استفاده کنندگان نهایی از پایگاه اطلاعاتی مدلاین و نتایج کاوش آنها برحسب تجزیه کاوش، رشته و مقطع تحصیلی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 807 تعداد دانلود : 480
هدف این پژوهش بررسی نقش متغیرهایی مانند رشته و مقطع تحصیلی و تجربه در نتایج کاوش استفاده کنندگان نهایی از پایگاه اطلاعاتی مدلاین است. روش پژوهش نیمه تجربی است و جامعه پژوهش، دانشجویان رشته های علوم پزشکی هستند که به عنوان استفاده کنندگان نهایی از پایگاه اطلاعاتی مدلاین، موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران کاوش می کنند. نتایج پژوهش نشان می دهد که میانگین ضریب دقت و بازیافت استفاده کنندگان نهایی برحسب رشته تحصیلی تفاوت معنی داری ندارد؛ در حالی که از نظر مقطع تحصیلی، دانشجویان کارشناسی ارشد ضریب دقت پایین تری نسبت به دانشجویان دکترای حرفه ای و phD دارند. مقایسه میانگین ضریب دقت و بازیافت برحسب تجربه کاوش نیز نشاندهنده تفاوت معنی داری نیست.
۴.

بررسی آماری وضعیت درخواست های جستجوی اطلاعات از بانک های خارجی موجود در مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 627 تعداد دانلود : 796
در این مقاله فرم های جستجوی اطلاعات از بانک های خارجی در سال 1374 تجزیه و تحلیل شده و از نظر وضعیت تحصیلی، مقطع و گروه تحصیلی، نوع دانشگاه، موضوعات درخواستی، میزان درآمد حاصله و تراکم مراجعین در ماههای مختلف سال مورد بررسی قرار گرفته است.
۵.

اصطلاح های نمایه سازی برای مستندسازی رایانه ای: روشی کار بر مدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 554 تعداد دانلود : 518
در مستندسازی رایانه ای به طور معمول نمایه سازی با نظر به متن انجام می شود و نه با توجه به استفاده کنندگان از رایانه، که [در واقع] خوانندگان این مدارک هستند. امروزه که کاربران بر اطلاعات مستندسازی شده ای که از طریق ارتباط پیوسته بازیابی می کنند، کنترل بیشتری دارند، این وضع در حال دگرگونی است. این مقاله گزارشی است از پروژه ای که به منظور کشف نیازهای کاربران از دو بعد به هم تنیده دانش و زبان انجام گرفته است. این گزارش مربوط به استفاده کنندگان از سیستم IBM AS/400 و مستندسازی حفاظت رایانه ای است. طرح های پیشنهادی با در نظر گرفتن نیازهای زبانی و دانش کاربران، روش نوینی را در ایجاد نمایه ها عرضه می دارد.
۶.

برنامه ریزی زبان و برنامه ریزی اصطلاح شناسی نظریه ها و راهبردهای علمی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 633 تعداد دانلود : 470
اصطلاح شناسی حوزة علمی نوینی است که به مطالعة علمی اصطلاحات و مفاهیم می پردازد. عده ای معتقدند که اصطلاح شناسی شاخة فرعی زبان شناسی است و عده ای دیگر برآنند که اصطلاح شناسی یک علم چند رشته ای است و علوم سازنده آن عبارتند از: کامپیوتر، اطلاع رسانی، فلسفة علم، زبان شناسی و... بودین در این مقاله بر ماهیت میان رشته ای اصطلاح شناسی تاکید می کند و در عین حال، از برنامه ریزی زبان به عنوان حوزه ای که می تواند در خدمت اصطلاح شناسی قرار گیرد، سخن می گوید. توجه خوانندگان گرامی را به این نکته جلب می کنم که برنامه ریزی زبان اگر چه از مباحث جامعه شناسی زبان است، اما به نظر می رسد شماری از فعالیتهای کتابداری و اطلاع رسانی، همچون تهیة سرعنوان های موضوعی، تدوین اصطلاحنامه، و نمایه سازی – که به نحوی با زبان سر و کار دارد و برحسب نیاز، سازماندهی جدیدی به واحدهای زبانی می دهد – می تواند نوعی برنامه ریزی زبان تلقی شود. (مترجم)
۷.

سناریوی بازار اطلاعات در هند

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 358 تعداد دانلود : 84
مسیر جریان اطلاعات، از تولیدکننده تا بهره گیر نهایی، مسیری پیچیده و محصور در میان موانع و مشکلات است. در حالی که کمی درخواست، مانعی در برابر خلق یک منبع اطلاعاتی کارآمد و یک سیستم خدماتی است، فقدان تسهیلات، تقویت قدرت درخواست ها را دچار محدودیت می کند. این وضعیت، یادآور ماجرای مرغ و تخم مرغ است و در مرحلة آغازین ایجاد یک بازار اطلاعاتی نیز وضع به همین گونه است. رهایی از این دور باطل نیاز به اقدامات مؤثر، صریح، ریشه ای و کاملا سازمان یافته دارد. برای گام برداشتن در این راه باید همة دست اندرکاران – تأمین کنندگان اطلاعات، ترویج کنندگان، واسطه ها و بهره گیران نهایی – به اتفاق هم کار کنند و برای دست یافتن به سرعت گریز، نیروی لازم را ایجاد کنند.
۸.

آموزش تخصصی آینده نگر در دانشگاه علوم کتابداری و اطلاع رسانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 900 تعداد دانلود : 824
هدف اصلی دانشگاه علوم کتابداری و اطلاع رسانی ترویج استفادة اجتماعی از اطلاعات از طریق فعالیت متخصصان اطلاعات است، یعنی کسانی که دانش رشته هایی همچون زبانشناسی، علوم شناختی، روانشناسی، علوم رفتاری، فلسفه، منطق و غیره را در پردازش اطلاعات به کار می گیرند. آگاهی از این رشته ها برای فهم فرآیند تولید اطلاعات نیز ضروری است. بنابراین، ایجاد چارچوبی برمبنای این آگاهی به عنوان زیربنای علوم کتابداری و اطلاع رسانی ارائه شده است. برای پاسخ به تقاضای اجتماعی به واسطه های اطلاعاتی و متخصصان سیستم های اطلاعاتی، دوره های تحصیلی برای آنان در این چارچوب راه اندازی می شود.
۹.

مفهوم نوین اطلاعات علمی و فن آوری زلزله در چین

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 513 تعداد دانلود : 186
در موقعیت کنونی با توجه به تحول فن آوردی جدید و سرعت گرفتن خط مشی (فضای) باز و اصلاحات و نیز ساختار اقتصادی قوی در چین، ضرورت رفع نیازهای موجود در توسعه مطالعات زلزله، و پیشگیری و کاهش خطرات زلزله اجتناب ناپذیر است، و همه اینها امروزه در گرو کار اطلاع رسانی علمی و فن آوردی زلزله با یک مفهوم نوین است. برای تبدیل خدمات سنتی اطلاع رسانی علمی و فن آوردی به خدمات پیشرفته ای که با پیشرفت جامعة اطلاعاتی همخوان باشد، قوانین، محتوا و فرمت این خدمات نیز باید تغییر کند و دستخوش اصلاح اساسی گردد، به نحوی که پاسخگوی نیازهای توسعه ای لرزه شناختی، مصونیت از زلزله و کاهش خطرات آن باشد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۷