پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره 32 زمستان 1395 شماره 2 (پیاپی 88) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

واکاوی معرفت شناختیِ دو مفهوم کلیدی اطلاعات و دانش با تأکید بر بافت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معرفت شناسی اطلاعات بافت داده دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 482 تعداد دانلود : 98
این نوشتار به بازتعریف معرفت شناختی دو مفهوم کلیدی اطلاعات و دانش با تأکید بر جنبه های بافتی آنها پرداخته است. اینکه بافت در چه مرحله ای از چرخه داده تا دانش به صورت ضمنی و یا صریح ورود پیدا می کند، ضرورت توجه به نقش بافت در این واکاوی ها با توجه به متون علمی حوزه چگونه است و اهمیت بافت و نقش آن در معرفت شناسی اطلاعات و دانش چیست، بررسی شده است. در این راستا دیدگاه پژوهشگران مختلف از بافت نسبت به تعریف اطلاعات و دانش در حوزه های مختلف علمی بویژه در علم اطلاعات و دانش شناسی از جنبه های مختلف مورد اشاره قرار گرفته است. مرور این دیدگاه ها و نظریات نشان داد که مسأله بافت چه به صورت ضمنی و چه آشکار هنگام ورود به مباحث معرفتی و ادراکی اطلاعات و دانش حائز اهمیت است و نمی توان نقش عوامل و متغیرهای بافتی را در این زمینه نادیده انگاشت. شناخت اطلاعات و شناخت دانش با چنین نگاهی، مورد بحث قرار گرفته است. سؤال اساسی آن است که آیا مفاهیم اطلاعات و دانش در بافت های گوناگون معانی متفاوتی دارند و نقش بافت در شناخت اطلاعات و دانش چیست؟ اینها پرسش هایی است که در این جستار کوتاه به آن پرداخته شده است.
۲.

اثربخشی پژوهش های علمیِ داخلی بر شاخص های توسعه ی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخص های توسعه علم سنجی پژوهش علمی اثربخشی پژوهش توسعه ی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 14 تعداد دانلود : 97
طی چند دهه ی اخیر شاهد رشد فزآینده و چشمگیر کمّیّت پژوهش های کشور و به تبع آن ارتقاء بی نظیر رتبه ی جهانی ایران از لحاظ تعداد مستندات علمیِ منتشر شده بوده ایم. در این اثنا، تمرکز سیاستگذاران پژوهشی جوامع مختلف، هر چه بیشتر، به «اثربخشی پژوهش ها» معطوف گشته و امروزه، دغدغه ی اصلی ایشان، حصول اطمینان از موثّر واقع شدن پژوهش ها بر دستیابی به اهداف توسعه است. مسأله ی «کاربرد پژوهش ها در بهبود جامعه» در اسناد بالادستی نظام نیز مورد تأکید قرار گرفته که حاکی از توافق مدیران و مشاوران عالی رتبه ی کشور در خصوص اهمّیّت و ضرورت آن است. همبستگی بالایی که میان پیشرفت علمی و پیشرفت اقتصادیِ جوامع دیده می شود، این انتظار معقول و منطقی را به وجود می آورد که «پیشرفت چشمگیر ایران در پژوهش»، «بهبود و توسعه ی جامعه» را نیز به دنبال آورده باشد. این انتظار به مطرح شدن پرسشی می انجامد که دلیل شکل گیری پژوهش حاضر است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان اثربخشی پژوهش های فزآینده ی ایران در سه دهه ی اخیر، بر توسعه ی کشور است. روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی[1] بوده و آمار و اطّلاعات ثانویه ی معتبر، داده های اصلی مورد عمل را تشکیل داده اند. ابتدا آن دسته از شاخص های معتبر توسعه که داده های مربوط به آن ها برای بیشتر کشورهای جهان در یک بازه ی زمانی قابل قبول موجود است انتخاب شده و سپس جایگاه سالیانه ی ایران در هر شاخص در میان 215 کشور جهان (بر اساس تعداد کشورهای لحاظ شده در بانک جهانی) مشخّص گردید. در ادامه، روند تغییرات جایگاه ایران در پژوهش با روند تغییرات جایگاه ایران از لحاظ شاخص های توسعه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که علی رغم آن که طی 31 سال اخیر ایران از لحاظ پژوهش (تولید علم) 70 رتبه صعود نموده است، جایگاه کشور از لحاظ شاخص هایی مانند تولید ناخالص سرانه داخلی طی 25 سال 6 رتبه، تورّم طی 35 سال 43 رتبه و ردّپای اکولوژیک طی 19 سال 7 رتبه تنزّل یافته و در مجموع وضعیت توسعه ی جامعه بهبود متناظر و قابل قبولی نداشته است که بتوان آن را پیامد رشد کمّی پژوهش و تولید علم در کشور دانست. در پایان تغییر دیدگاهِ مجموعه ی دست اندرکاران عرصه ی پژوهش کشور از «نگاه کمّیّت-مدار» به «نگاه تأثیر-مدار» ضروری دانسته شده است.
۳.

حضور مقاله های ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه های اجتماعی: مطالعه آلتمتریک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رسانه های اجتماعی آلتمتریکس شاخص سطح مقاله علم اطلاعات و کتابداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 289 تعداد دانلود : 827
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان حضور مقاله های بین المللی ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه های اجتماعی انجام می شود. در این پژوهش مقاله های دارای بیشترین نمره آلتمتریک مشخص شده و رابطه میان شاخص های آلتمتریکس و عملکرد استنادی مقاله های مورد بررسی نیز مطالعه می شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از شاخص های آلتمتریکس انجام می شود. جامعه پژوهش شامل 563 مقاله است که تا انتهای سال 2014 میلادی در دسته بندی موضوعی علم اطلاعات و کتابداری پایگاه وب علوم نمایه شده و دارای حداقل یک نویسنده با وابستگی سازمانی موسسات ایرانی هست. میزان حضور مقاله های ایرانی در رسانه های اجتماعی با استفاده از بوکمارکلت آلتمتریک که توسط موسسه آلتمتریک ارائه می شود، یررسی شده است. برای مصورسازی ماتریس همبستگی میان شاخص های مختلف از نرم افزار آماری آر استفاده شده است.
۴.

توصیف و تحلیل مهارت های مدیریت دانش شخصی: مطالعه موردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه کارکنان مدیریت دانش شخصی مهارت های مدیریت دانش شخصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 165
هدف اصلی این پژوهش توصیف و تحلیل مهارت های مدیریت دانش شخصی در بین کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد می باشد. برای دست یابی به این هدف از روش پژوهش موردی بهره گرفته شد. جامعه آماری مورد مطالعه را کلیه کارکنان غیر هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد با عنوان پست کارشناس رسمی قطعی تشکیل دادند.گردآوری داده ها در دو مرحله انجام شد. نخست به منظور توصیف میزان برخورداری کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد از مهارت های مدیریت دانش شخصی، 137 نفر از کارشناسان دانشگاه به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. در این مرحله به منظورگردآوری داده ها از پرسشنامه مهارت های مدیریت دانش شخصی اوری و همکاران (2001) استفاده شد. نتایج به دست آمده از تحلیل داده های کمی نشان دادکه کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد در حد متوسط به بالا از مهارت های مدیریت اطلاعات برخوردارند. در مرحله دوم، به منظور شناسایی فعالیت های معطوف به هر یک از مهارت های مدیریت دانش شخصی از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شد. تعداد مطلعان کلیدی در این مرحله از پژوهش مشتمل بر شانزده تن از کارشناسان رسمی قطعی دانشگاه فردوسی مشهد بودند. براساس یافته های حاصل از تحلیل داده های کیفی در این مرحله، مهمترین فعالیت های ناظر به مهارتهای مدیریت دانش شخصی مشخص شد.
۵.

ارائه الگوی تبیین استراتژی مدیریت دانش مبتنی بر سطح بلوغ با روش دلفی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دانش روش دلفی استراتژی مدیریت دانش بلوغ مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 750 تعداد دانلود : 777
به دلیل اهمیت استراتژی های مدیریت دانش در پیاده سازی موفق فرایندهای مدیریت دانش، سازمان به دنبال انتخاب استراتژی های مدیریت دانش مناسب است. بدون وجود استراتژی مناسب مدیریت دانش، پاسخ صحیح برای مشکلات، دستورالعمل درست برای اجرای روش ها و مفاهیم مختلف و متنوع مدیریت دانش وجود نخواهد داشت. لذا ضروری است سازمانها در نخستین گامِ حرکت به سوی مدیریت دانش، در انتخاب و ایجاد استراتژی نهایت دقت را به عمل آورند. مدلهای بلوغ مدیریت دانش، سازمانها را در شناسایی سطح بلوغ مدیریت دانش و انتخاب استراتژی مدیریت دانش مؤثر، برای بهبود فرآیندهای مدیریت دانش کمک می کنند. در این مطالعه سعی بر این است که الگویی جهت انتخاب استراتژی مدیریت دانش مناسب مبتنی بر استراتژی مدیریت دانش هانسن(شخصی سازی وتدوین) با توجه به سطح بلوغ مدیریت دانش سازمان ارائه گردد. در این پژوهش، با استفاده از روش دلفی الگوی استراتژی مدیریت دانش مبتنی بر سطح بلوغ تبیین گردیده است. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد سازمان هایی که در سطوح پایین بلوغ مدیریت دانش قرار دارند، بیشتر به استراتژی ""شخصی سازی"" متمایل اند و سازمان های با سطح بلوغ بالا، استراتژی ""تدوین"" را بر می گزینند.
۶.

تحلیل شبکه اشتراک دانش و بررسی ارتباط آن با تجربه و تحصیلات در کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتابداران اشتراک دانش کتابخانه ها تحلیل شبکه اجتماعی درجه مرکزیت شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 378 تعداد دانلود : 839
اگر منابع انسانی را به عنوان یکی از مهمترین منابع سازمان بدانیم، استفاده از دانش افراد سازمان می تواند مهمترین بهره از منابع انسانی باشد. از این این رو مدیریت و اشتراک دانش در سازمانها اهمیت بسیاری پیدا کرده است. کتابخانه ها نیز به عنوان سازمانهای خدمت محور و همچنین دانش بنیان از جمله سازمان هایی هستند که مشارکت و مدیریت دانش کتابداران از اهمیت بالایی برخوردار است. در این پژوهش سعی گردیده است تا میزان مشارکت کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد در فرایند اشتراک دانش با استفاده از روش تحلیل شبکه اشتراک دانش مشخص گردد. مشخص نمودن درجه مرکزیت افراد در شبکه اشتراک دانش همچنین می تواند به تشخیص مولفه هایی که ممکن است در آن تاثیر داشته باشند کمک کند. در این پژوهش ضمن تعیین درجه مرکزیت افراد در شبکه اشتراک دانش، ارتباط آن با مدرک تحصیلی و سابقه کار آنان آزموده شد. برای تحلیل شبکه اشتراک دانش از نرم افزار UCINET6 استفاده گردیده است. درجه مرکزیت کل شبکه در این پژوهش 76/26% ارزیابی شده است که از نظر تحلیل شبکه اجتماعی درجه مرکزیت چندان بالایی نیست. نتایج به دست آمده نشان داد که برخلاف ارتباط معنادار میان مدرک تحصیلی و درجه مرکزیت افراد، سابقه کار با درجه مرکزیت اشتراک دانش افراد ارتباط معناداری ندارد. همچنین تفاوت معنادری نیز از نظر درجه مرکزیت آنان میان کتابداران زن و مرد کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد وجود ندارد. درپایان بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش برای افزایش درجه مرکزیت کتابدارن و یا به عبارت دیگر افزایش میزان اشتراک دانش آنان با کتابداران دیگر و همجنین افزایش درجه مرکزیت کل شبکه اشتراک دانش پیشنهاداتی ارائه گردید.
۷.

پیشنهاد چارچوبی مفهومی جهت معماری دانش سازمان های کلان مقیاس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت دانش چارچوب معماری دانش چارچوب معماری اطلاعات سازمانی سازمان های کلان مقیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 76 تعداد دانلود : 887
عمده ترین نگرانی اغلب سازمان ها در عصر حاضر که عصر اقتصاد مبتنی بر دانش نامیده می شود، موفقیت و برتری آن ها در عرصه ی بازار های رقابتی است. مرور عوامل موثر بر موفقیت پیاده سازی یک پروژه مدیریت دانش ما را به وجود عامل کمتر شناخته شده ای تحت عنوان معماری دانش رهنمون می سازد. از سوی دیگر در سال های اخیر با رشد و توجه روز افزون به سازمان های کلان مقیاس و اهمیت مقوله ی مدیریت دانش در این دسته از سازمان ها مواجه هستیم. از اینرو مقاله جاری تلاش دارد ضمن بررسی ابعاد گوناگون مقوله معماری دانش، چارچوبی را جهت معماری دانش در سازمان های کلان مقیاس پیشنهاد نماید. قالب اولیه چارچوب پیشنهادی بر چارچوب معماری اطلاعات سازمانی زکمن بنا نهاده شد و در ادامه با افزودن جنبه خدمت و بعد سطوح معماری و باز تعریف تمامی محصولات چارچوب از حوزه اطلاعات به دانش، چارچوب معماری دانش مطلوب حاصل گشت. روش تحقیق بکار رفته در این پژوهش توصیفی بوده و اعتبار آن از طریق انجام یک مطالعه موردی و جمع آوری نظر جمعی از خبرگان مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حکایت از سودمندی این چارچوب جهت مدیریت دانش در سازمان های کلان مقیاس را داشته و یافته های این پژوهش می تواند به طراحان جهت معماری دانش سازمان های متبوعشان یاری رساند.
۸.

مدلسازی و اکتساب دانش فرآیندهای سازمانی با استفاده از استنتاج مبتنی بر مورد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اکتساب دانش استنتاج مبتنی بر مورد دانش فرآیند فرایندهای دانش محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 981 تعداد دانلود : 330
دانش مربوط به فرآیندهای سازمانی یکی از مهمترین انواع دانش سازمانی است. بخش قابل توجهی از سرمایه های دانشی که در حین فرآیندهای کاری توسط کارکنان سازمان تولید می شود، با جدایی افراد از سازمان از دست می رود و امکان بازیابی آن وجود ندارد. بنابراین ، اکتساب و بازیابی این دانش ارزشمند برای استفاده مجدد ضروری است. این پژوهش، به دنبال ارائه مدلی به منظور اکتساب دانش فرایندها است و مدل اکتساب دانش فرایندها با استفاده از استنتاج مبتنی بر مورد پیشنهاد شده است. استنتاج مبتنی بر مورد، رویکردی در هوش مصنوعی است که بر مبنای نظریه ادراکی پایه گذاری شده است. مدل پیشنهادی پژوهش در قالب سیستم نرم افزاری طراحی و در بانک اقتصاد نوین پیاده سازی شده است. یکی از خروجی های این پروژه را می توان بهبود تصمیم گیری مسئولین شعب دانست. این مدل علاوه بر کلیات، جزئیات دانش را نیز نشان می دهد. همچنین می تواند علاوه بر دانش موفقیت، موارد شکست را نیز مدلسازی کند. بعلاوه، استفاده مجدد از دانش فرایندها راحت تر صورت گرفته و سرعت تصمیم گیری برای اجرای فرایند افزایش می یابد. با توجه به امکان استفاده مجدد از دانش های پیشین، کیفیت تصمیم گیری افزایش می یابد. از آنجا که درس آموخته های موفقیت و شکست در مورد فرایند موجود است لذا ریسک اجرای فرایند کاهش می یابد. این مدل علاوه بر روش استخراج، مدلسازی دانش را نیز تسهیل می کند. در مدل پیشنهادی از مستندات موجود استفاده می شود و نیاز به تعامل زیاد با خبره کاهش می یابد.
۹.

مدلی برای پذیرش فناوری نوظهور پکس در مراکز درمانی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل پذیرش حداقل مربعات جزئی فناوری اطلاعات سلامت پکس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 451 تعداد دانلود : 443
توسعه پکس، فرصتی نو برای تحول در نظام سلامت است. پکس از جمله فناوری های نوظهور است که دسترسی به تصویربرداری بیمارستانی از طریق شبکه را امکان پذیر می سازد. پرونده سلامت بیمار با جزئیات تصویری و فیلم در همه جا و هر زمان و با کمترین هزینه، قابل دسترس خواهد بود. هم اکنون پکس در ایران متولی خاصی ندارد و مسئولین به دنبال راه اندازی مرکزی برای توسعه پکس هستند. دراین شرایط شناخت عوامل موثر بر پذیرش این فناوری بسیار ضروری و مفید خواهد بود هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای پذیرش فناوری نوظهور پکس در مراکز درمانی کشور در جهت تهسیل در بکارگیری این فناوری است .این مطالعه، از نوع توصیفی- همبستگی است که به صورت مقطعی و در سال 1393 انجام شده است. در این تحقیق برای پذیرش فناوری از مدل TAM استفاده شده است. مولفه های موثر بر فناوری از ادبیات موضوع استخراج شده و با روش دلفی و نظر خبرگان اولویت بندی شده اند. سه اولویت اول آن به عنوان ورودی مدل TAM استفاده شده است. سپس برای هریک از مولفه ها متناسب با هدف اصلی پژوهش ، فرضیه هایی تبیین شدکه به منظور آزمون فرضیه های تحقیق و بررسی روابط بین مولفه ها از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر 16 گویه بود که از پرسشنامه های این حوزه استخراج و برای پکس بومی سازی شد. جامعه هدف 130 نفر متخصصین حوزه بودند. نتایج حاصله از این مطالعه در سطح مراکز درمانی استفاد کننده از پکس، اثر هزینه های مالی ادراک شده بر قصد رفتاری استفاده از پکس(t-value=12/31)، اثر سازگاری بر سودمندی درک شده توسط کاربران(t-value=8/74)، اثر تصویر ذهنی بر سودمندی درک شده کاربران(t-value=5/69)، اثر تصویر ذهنی بر درک از آسانی استفاده(t-value=12/74)، را تایید کرد. تحلیل مسیر نشان داد هزینه های مالی بالاترین اولویت را در پذیرش پکس دارند. با توجه به یافته های این مطالعه، عوامل موثر بر پذیرش پکس از منظر رفتار کاربران شناسایی شدند. نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی نظام سلامت برای استفاده عادلانه از خدمات درمانی و توسعه و تجهیز مراکز درمانی به سیستمهای روز مفید و موثر باشد.
۱۰.

مقایسه رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته به روش تحلیل محتوا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کشورهای در حال توسعه تحلیل محتوا کشورهای توسعه یافته شکاف دیجیتالی کتابخانه دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 393 تعداد دانلود : 172
این مطالعه با هدف تعیین مؤلفه های موجود در طراحی و توسعه رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال و تعیین وب سایت های کتابخانه های دیجیتال برتر و نقاط ضعف و قوت محتوای آن ها، به تحلیل و مقایسه وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در میان کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته پرداخته است. برای این منظور، 50 وب سایت کتابخانه دیجیتال با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. با بررسی موقعیت توسعه کشورهای مربوط به کتابخانه های دیجیتال منتخب، 12 وب سایت در گروه کشورهای در حال توسعه و 38 مورد در گروه کشورهای توسعه یافته قرار گرفتند. سپس، محتوای نمونه منتخب در یک مطالعه کمّی به روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. این بررسی با طراحی سیاهه وارسی محقق ساخته در 11 مقوله اصلی و 44 مؤلفه، که روایی آن به روش روایی محتوا مشخص شده بود، صورت گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اِس پی اِس اِس ویرایش 16 تحلیل شدند. نتایج مقایسه وب سایت ها نشان داد که از لحاظ مقوله های «منابع پیوسته»، «مجموعه کتابخانه» و «رهیابی» ارتباط معناداری بین مؤلفه های موجود در طرح رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در دو گروه کشور وجود دارد. دو مؤلفه «فهرست عمومی دسترسی پیوسته ( اُپک)» و «آمار بازدیدها» در تعداد بیشتری از وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در کشورهای در حال توسعه دیده شدند؛ در حالی که مؤلفه «ارائه منو و زیر منوها جهت معرفی اجزای کتابخانه» در بیشتر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال در کشورهای توسعه یافته ارائه شده بود. همچنین، با بررسی تعداد مؤلفه های به کاررفته در وب سایت های منتخب، «اَمریکن مموری» با 44 مؤلفه، «کتابخانه دیجیتال بین المللی کودکان (آی سی دی ال)» با 40 مؤلفه و «کالیفرنیا» با 39 مؤلفه بهترین، و «بِرکِلی سان سایت» با 10 مؤلفه، ضعیف ترین وب سایت شناخته شدند. با وجود تعداد بیشتر و کیفیت بهتر رابط کاربر کتابخانه های دیجیتال در کشورهای توسعه یافته، کیفیت برخی وب سایت های کتابخانه های دیجیتال کشورهای در حال توسعه نیز قابل ملاحظه بود. به طور کلی، نوپابودن برخی وب سایت ها و عدم استفاده از تجارب متخصصان و کتابداران و در نتیجه، عدم آگاهی طراحان از نیازهای اطلاعاتی کاربران می تواند از جمله عوامل کم توجهی نسبت به طراحی مناسب رابط کاربر وب سایت های کتابخانه های دیجیتال باشد.
۱۱.

ارزیابی کیفیت پر مشاهده ترین وب سایت های خبری در ایران مبتنی بر روش یادگیری ماشین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: TOPSIS روش تاپسیس ارزیابی وب سایت خودکارسازی یادگیری ماشین وب سایت های خبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 953 تعداد دانلود : 452
موفقیت و کارایی وب سایت ها تا حد زیادی وابسته به کیفیت وب سایت می باشد. بزرگ ترین سهم از مفهوم جدید کیفیت این است که جنبه های فنی محصولات و سرویس ها، با استفاده و برداشت مشتریان ترکیب می شود. بنابراین ارزیابی وب سایت ها بر اساس بیشترین استفاده و درک از سمت مشتریان امر مهمی به شمار می آید تا موفقیت یک وب سایت را به سازمان های مربوطه اعلام کند. این رتبه بندی و ارزیابی بایستی در یک دامنه خاص فعالیتی صورت بگیرد، تا رتبه یک وب سایت بسته به دیگر رقبای آن تعیین گردد. در این پژوهش بر این بوده ایم تا بتوان با به دست آوردن اطلاعات وب سایت ها به صورت خودکار و بدون دخالت نیروی انسانی، ارزیابی وب سایت ها را به صورت لحظه ای و بلادرنگ ممکن ساخت. بنابراین از دو روش یادگیری ماشین، شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان برای این منظور استفاده شده است. از آنجایی که از الگوریتم یادگیری با نظارت در این روش ها استفاده کرده ایم، نیاز به داده های برچسب دار وجود داشت که به جای برچسب دار کردن خروجی ها توسط خبرگان و به صورت دستی از یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره(MCDM) به نام تاپسیس کمک گرفته شده است. در این روش محاسبه وزن های معیارهای ارزیابی از روش آنتروپی به صورت خودکار محاسبه گردیده است. درنهایت رتبه بندی 791 وب سایت خبری که بر اساس گزارش الکسا بیشترین بازدیدکننده از طرف کاربران ایرانی را داشته اند، با روش تاپسیس حاصل شد، ولی از سمتی دیگر ارائه یک رتبه عددی به عنوان خروجی نهایی ارزیابی وب سایت ها چندان با هدف رقابت وب سایت ها همخوانی ندارد، به همین خاطر از این رتبه های عددی به عنوان خروجی روش های یادگیری ماشین به جای رتبه بندی خبرگان و افراد استفاده گردید تا بتوان وب سایت ها را در شش طبقه جداگانه از بسیار عالی تا بسیار ضعیف برچسب دار نمود. در ادامه از روش های یادگیری ماشین ذکر شده جهت طبقه بندی و همچنین پیش بینی طبقه یک وب سایت جدید استفاده شده است. نهایتا، این پژوهش به این نتیجه رسید که امکان طراحی سیستمی با دقت بالا برای ارزیابی وب سایت های خبری با روش شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان وجود دارد به گونه ایی که این سیستم از عوامل مهم تاثیرگذار بر کیفیت وب سایت های خبری که به صورت خودکار قابلیت جمع آوری اطلاعات آن ها و جود داشته باشد، تشکیل شده باشد.
۱۲.

بررسی رابطه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشجویان سواد اطلاعاتی سواد رسانه ای علم اطلاعات و دانش شناسی علوم ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 970 تعداد دانلود : 468
هزاره جدید را عصر اطلاعات نام نهاده اند، عصری که در آن شاهد ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی هستیم. گذر جهان از جامعه صنعتی به سوی جامعه اطلاعاتی سبب شده شکل و سطح سواد و اطلاعات از حالت قبلی خود تغییر کند. روزگاری مفهوم سواد به معنای توانایی خواندن و نوشتن محسوب می شد. اما امروزه مفهوم سواد تغییر کرده و در جامعه صنعتی قرن 21 برخورداری از این سطح سواد جوابگوی نیازهای بشر برای ایجاد زندگی بهتر نیست. سواد رسانه ای و اطلاعاتی لازمه زندگی در جامعه امروز است، به خصوص در مورد دانشجویان که ماهیت کار آنها پژوهشی است و بر توسعه کشور از هر بعدی اثر می گذارند. هدف این پژوهش بررسی رابطه سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش شناسی است. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و بر حسب روش پیمایشی– همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و رشته علوم ارتباطات در مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی است. در این پژوهش به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 0/936 به دست آمد. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که سطح سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان در حد مطلوب قرار دارد. بین پایگاه اقتصادی دانشجویان با متغیر سواد رسانه ای و ابعاد آن رابطه معنادار مستقیم وجود دارد. ولی پایگاه اجتماعی دانشجویان فقط با بعد «توانایی برقراری ارتباط» متغیر سواد رسانه ای رابطه مستقیم دارد. همچنین آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین متغیر سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی رابطه معنادار مستقیم وجود دارد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۷