پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق)

علوم و فناوری اطلاعات 1372 شماره 2 و 3 (پیاپی18)

مقالات

۱.

بررسی آماری وضعیت اطلاع رسانی در ایران

نویسنده:

کلید واژه ها: ایران بررسی آماری کتابخانه های تخصصی مراکز مدارک توان اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 486 تعداد دانلود : 353
وضعیت مراکز مدارک و کتابخانه های تخصصی ایران, از جهت استفاده از نیروی متخصص, روشهای جدید ذخیره و بازیابی اطلاعات و تجهیزات مورد بررسی قرار گرفته و مشکلات و پیشنهادات آنها در پایان مقاله درج شده است.
۲.

تکنولوژی پلهای اطلاعاتی

نویسنده:

کلید واژه ها: متن پلهای اطلاعاتی انتقال اطلاعات خدمات تحویل مدرک انتقال از طریق پست تصویری سیستم های تمام تله تکست داده های دیداری دیسکهای نوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 997 تعداد دانلود : 377
در این مقاله پلهای اطلاعاتی، شامل خدمات تحویل مدرک، انتقال از طریق پست تصویری سیستمهای تمام _ متن، نشر الکترونیکی، تله تکست، داده های دیداری، دیسکهای نوری، صفحه ویدئو، و ماشین ترجمه مورد مطالعه قرار گرفته و در هر قسمت به دقت به مسائل و امتیازات آن پدیده پرداخته شده است. بررسی پلهای اطلاعاتی، نشان می دهد که این تکنولوژی در ارائه برنامه‌ها و خدمات اطلاع رسانی، از توانایی سطح بالایی برخوردار است. اما، پذیرش واقعی پلهای اطلاعاتی در کشورهای جهان سوم، به عوامل گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و فنی بستگی دارد. کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، چنانچه بتوانند بر موانع اجتماعی و فنی موجود فائق آیند، از سویی برای دستیابی به اطلاعات، و از سوی دیگر جهت انتقال اطلاعات، قادر خواهند بود برنامه های جاری خود را با این پدیده انطباق دهند.
۳.

نگهداری و مشارکت در منابع: تضاد یا تکامل

نویسنده:

کلید واژه ها: حفاظت و نگهداری مواد کتابخانه ای مشارکت در منابع امانت بین کتابخانه ای مواد میکرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 101 تعداد دانلود : 671
وجود سازگاری یا تضاد در امر حفاظت و نگهداری و سهیم شدن کتابخانه‌ها در منابع یکدیگر، هدف بررسی حاضر است. کتابخانه‌ها از یک طرف، با شرکت در طرح مشارکت درصدد گسترش ارزشهای علمی منابع خود هستند و از سوی دیگر، با پایین آوردن سطح استفاده از مواد و جابه جایی آن، جهت کاهش هزینه‌های حفاظت تلاش می‌کنند. به نظر می‌رسد کاغذی که نوشته بر روی آن چاپ می‌شود و محیط نگهداری مواد، از شرکت کتابخانه در طرح مشارکت، برای مواد خطر بالقوه‌تری محسوب می‌گردد. از مشکلات عمده در این راه، تعریف و کاربرد دقیق اصطلاحات حفاظت و نگهداری و نوع مشارکت است. در این مورد، بین موادی که باید به شکل اصلی خود نگهداری شوند و آنهایی که باید محتوای فکریشان را حفظ کرد، شایسته است تفاوت قائل شد. در طرح مشارکت، تنها دسته اخیر وارد می‌شوند. تهیه نسخه مجدد و تبدیل به اشکال میکرو، تنها دسته اخیر وارد می‌شوند. تهیه نسخه مجدد و تبدیل به اشکال میکرو، نوعی از حفاظت است که می‌توان قبل از امانت دادن، به منظور رفع تضاد بین دو هدف مذکور انجام داد. فائق آمدن بر مشکلات تهیه اشکال میکرو و نسخه‌های تکراری، و نحوه استفاده از آنها باید مورد توجه کتابخانه‌ها قرار گیرد. پیشرفتهای فنی، توجه بیشتر به فهرستنویسی و رده‌بندی مواد میکرو، تدوین مقررات امانت بین کتابخانه‌ای، استفاده از طرحهای تعاونی و هدایت کتابخانه‌های عضو شبکه به وسیله سازمانهای ملی، می تواند ضمن کاهش مشکلات موجود و هزینه‌های اجرایی، منافع مشارکت در طرح را افزایش دهد. در نهایت، بالا بردن کیفیت مواد مورد استفاده، اسیدزدایی و بهبود شرایط محیطی، به همراه توجه به عوامل انسانی و آموزش مدیریت کتابخانه‌ها و رفع اشکالات فنی می تواند ضامن موفقیت برنامه‌های در دست اجرا باشد.
۴.

مروری بر کتاب سنجی، اطلاع سنجی، علم سنجی و کتابخانه سنجی

نویسنده:

کلید واژه ها: بررسی تطبیقی کتاب سنجی اطلاع سنجی علم سنجی کتابخانه سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 733 تعداد دانلود : 613
کتاب سنجی (بیبلیومتریک)، اطلاع سنجی (اینفومتریک)، علم سنجی (ساینتومتریک) و کتابخانه سنجی (لایبرومتریک)، چهار شیوه فنی اندازه گیری در علم کتابداری و دانش اطلاع رسانی است. این چهار شیوه فنی اندازه گیری در علم کتابداری و دانش اطلاع‌رسانی است. این چهار شیوه، همسان و تا اندازه ای هم معنا هستند، که به دلیل هم آمیختگی اهداف و منظورهایشان به شرح و توضیح بیشتری نیاز دارند. این مقاله، دامنه چهار شیوه مذکور، کاربرد آنها، رشد و توسعه و عوامل بالقوهء هر یک را در حل مشکلات مختلف روزمرهء کتابداری و اطلاع‌رسانی مورد بحث قرار می‌دهد.
۵.

واکنشهای زنجیره‌ای در شبکه‌های کامپیوتری

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 987
یافتن الگوریتمی جهت جلوگیری از واکنشهای زنجیره‌ای به شکل یک polynomial غیرممکن است؛ اما با تبعیت از روشهای این مقاله، می‌توان این گونه واکنشهای مخرب را در شبکه‌های کامپیوتری کاهش داد.
۶.

رهبری و فرصتهای جدید: اختیارات مدیران اطلاع‌رسانی

کلید واژه ها: اطلاع‌رسانی شرکتهای بازرگانی مدیران اطلاع‌رسانی متخصصان اطلاع‌رسانی خدمات اطلاع‌رسانی استفاده‌کنندگان اطلاعات انستییتو نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 552 تعداد دانلود : 118
عصرحاضر عصرانفجار اطلاعات است. هر قدر اطلاعات بیشتر می‌شود نقش مدیران و متخصصان اطلاع رسانی اهمیت بیشتری می‌یابد. مدیران اطلاع‌رسانی، می‌توانند نقش کتابخانه یا مراکز اطلاع رسانی را تغییر دهند و با رفع موانع آنها، در خدمات اطلاع رسانی تحول به وجود آورند. در این فرایند، متخصصان اطلاع رسانی با ارائه ایده‌های تازه و طرحهای ارزنده در پیشرفت خدمات اطلاع رسانی نقش بسزایی دارند. همچنین موسسات و شرکتهای گوناگون، با ایجاد بانکهای اطلاعاتی و شبکه‌های ارتباطی وسیع در گسترش اطلاعات موثرند. به عنوان مثال دو موسسه انستیتو نفت آمریکا (API) و انستیتو تحقیقات انرژی الکتریکی (EPRI) را می‌توان نام برد که در این مقاله به عملکرد فعال آنها اشاره شده است. مدیران گروههای اطلاع رسانی، آی. اس دی[2]، اکنون برای فعالتر کردن بخشهای خود در ارتباط با سازمانهای دیگر، فرصتهای فوق‌العاده‌ای در اختیار دارند. همچنانکه شرکتها در اقتصاد جهانی ما، خود را با حوادث سریع همگام می‌سازند، خدمات اطلاع رسانی اهمیت بیشتری می یابند. گروههای اطلاع رسانی برای استفاده کامل از این فرصتها، باید هر چه بیشتر در فعالیتهای شرکتها داخل شوند. برای دستیابی به این هدف، مدیران آی. اس. دی. باید جامه رهبری بپوشند تا در سازمانهای خود و نیز نگرش افراد خود دگرگونیهای ضروری به وجود آورند. آنچه در این مقاله ارائه شده، از تجربه مشاوران ما همراه با بررسی پیوسته از کارکرد شرکتهای بسیار بزرگ و تماس نزدیک ما با پیشرفتهای فنی در کامپیوتر و ارتباطات نشات گرفته است. در بررسی ما از شرکتهای بزرگ، روشن شد که آی. اس. دی. و متخصصان اطلاع رسانی می توانند نقش بسیار مهمتری ایفا کنند. چگونگی انجام آن به تحلیل بیشتر و همچنین گفتگو با مدیران شرکتها و افراد آشنا با شرکتهای گوناگون نیاز دارد. شرکتهای بسیار کوچکتر و مراکز دیگر خواهند دید که آگاهیهای به دست آمده از تجارب شرکتهای بزرگ را می‌توانند به طور موثر در جهت منافع کارکردهای خود به کار گیرند.
۷.

تحویل مدرک: مباحثی پیرامون تهیه اطلاعات

نویسنده:

کلید واژه ها: استرالیا تحویل مدرک تهیه کنندگان اطلاعات ایجاد شبکه ارتباطی کتابخانه ایالتی ویلز جنوبی ارتباط از راه دور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 192 تعداد دانلود : 102
کتابخانه‌ها در استرالیا مانند دیگر نقاط جهان در دوره ای از تحول به سر می بردند. رشد بی رویه حجم اطلاعات همراه با افزایش قیمت اطلاعات چاپ شده- بویژه پیایندها- و نوسان نرخ ارز سبب شده است که کتابخانه ها توان خرید بخش عظیمی از اطلاعات را نداشته باشند. ایجاد شبکه با دیگر تهیه کنندگان اطلاعات به صورت امری ضروری در آمده است. در این زمینه کتابخانه های استرالیا با مشکلاتی مواجه اند که عمدتا دسترسی به فهرست مجموعه های دیگر کتابخانه ها و دستیابی سریع به مدارک خارج از کشور را میتوان ذکر کرد.
۸.

توسعه کتابخانه های بیمارستانی سوئد

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخ کتابخانه های پزشکی سوئد کتابخانه‌های ادغامی بیمارستانی 1990- 1920

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457 تعداد دانلود : 986
در این مقاله، تاریخ ایجاد و توسعه کتابخانه های بیمارستانی سوئد در سالهای1920 تا 1990 مورد بحث است. نویسنده، با ذکر جزئیات، تحول و توسعه کتابخانه های عمومی و کتابخانه های بخشهای پزشکی بیمارستانها را به کتابخانه های ادغامی بیمارستانی مورد بحث قرار داده و بر این مدعاست که این نوع کتابخانه، اولین بار در سوئد تاسیس و گسترش یافته است. کتابخانه ادغامی بیمارستانی شامل دو بخش پزشکی و عمومی است که، در واقع به جای هر دو کتابخانه انجام وظیفه می کند. در حال حاضر، زمینه فعالیتهای این کتابخانه ها از داستانگویی برای کودکان، تا جستجوهای کامپیوتر گسترده است، و ارائه خدمات شامل کارکنان بخش پزشکی، بیماران، و اقوام بیماران است.
۹.

موسسه اطلاعات صنعتی و تکنولوژی کره، کی نی تی (KINITI)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 134 تعداد دانلود : 986
مرکز اطلاعات علمی و فنی کره (KORSTIC)[2] در سال 1962 تاسیس گردید. این مرکز، به عنوان کانون ملی مرکزی خدمات علمی و فنی در کره فعالیت می کرد. در ژوئن 1982 این مرکز، با موسسه اقتصاد بین المللی کره ادغام گردید. بدین ترتیب یک موسسه تحقیقات اقتصادی به نام موسسه اقتصاد صنعتی و تکنولوژی کره (KIEI)[3] به وجود آمد. در ژوئن 1991 سازمان و وظایف خدمات اطلاعات صنعتی، تکنولوژیکی از KIEI جدا شده و موسسه اطلاعات صنعتی و تکنولوژی کره (KINITI)[4] با قانون خاصی تاسیس گردید. کی نی تی یک سازمان غیر انتفاعی است که تحت نظارت وزارت بازرگانی و صنعت کره فعالیت می کند.
۱۰.

ارزیابی اولین سمینار بررسی نقش اطلاع رسانی در تحقیق و توسعه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 72 تعداد دانلود : 326
طی روزهای 18 و19 اردیبهشت 1372 نخستین سمینار بررسی نقش اطلاع رسانی در تحقیق و توسعه، توسط کمیتهء همکاریهای اطلاع رسانی برگزار گردید. گزارش زیر، بر اساس پرسشنامه ای که بین شرکت کنندگان در این سمینار توزیع شده بود، تهیه گردیده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۱۷