۱.
کلید واژه ها:
کتابخانه‌های دانشگاهی وب‌سایت ویژگی‌های ساختاری ویژگی‌های محتوایی
حصول اطمینان از درستی کار ساخت صفحات خانگی توسط کتابخانه‌های دانشگاهی ایران از عوامل مهمی است که کتابخانهها را در حرکت رو به جلو و مطمئن یاری می‌کند. در بررسی حاضر، ویژگی‌های ساختاری و محتوایی صفحات خانگی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های ایرانی با موارد مشابه خود در صفحات خانگی کتابخانه‌های دانشگاهی سه کشور خارجی یعنی امریکا، کانادا و استرالیا (که انتظار می‌رود با توجه به تجارب طولانی خود در این زمینه به پیشرفت‌ها و موفقیت‌هایی دست یافته باشند) مقایسه گردید. نتایج این بررسی نشان داد که اکثر ویژگی‌های مورد بررسی، در وب‌سایت‌های خارجی بیش‌تر از وب‌سایت‌های ایرانی مورد توجه بوده‌اند. همچنین، از نظر ویژگی‌های محتوایی فاصله زیادی بین وب‌سایت‌های ایرانی و خارجی مشاهده می‌شود که ممکن است ناشی از عدم استفاده از نظرات کتابداران در طراحی وب‌سایت‌های ایرانی باشد. همینطور، بررسی‌ها نشان داد که در بین وب‌سایت‌های خارجی، از نظر ویژگی‌های محتوایی تفاوت بیش‌تری وجود دارد تا از نظر ویژگی‌های ساختاری.
۲.
کلید واژه ها:
رضایت شغلی کتابداران کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران
تحقیق حاضر با هدف تعیین میزان رضایت شغلی کارکنان شاغل در بخش «مدیریت پردازش» کتابخانة ملی جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش تحقیق پیمایشی است و داده‌ها از طریق پرسشنامه گردآوری شده و با نرم‌افزار آماری اس.پی.اس.اس. مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعة آماری این پژوهش را کارکنان بخش «مدیریت پردازش» کتابخانة ملی تشکیل می‌دهد. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که رضایت کارکنان این بخش از کتابخانة ملی مانند بسیاری همتایان خود در کتابخانه‌های دیگر از امکانات رفاهی، آموزشی، سیاست‌های مدیریت، میزان امنیت شغلی در حد پایین، و میزان رضایت آنان از روابط انسانی موجود در سازمان و وجهه و اعتبار اجتماعی حرفه و سازمان در حد نسبتاً خوبی بوده است.
۳.
کلید واژه ها:
نمایه‌سازی رسم‌الخط فارسی انتولوژی نمایه‌سازی فارسی کاوش وب‌های فارسی وب‌کاوی نرم‌افزار خزنده محتواکاوی
زبان فارسی از دو منظر برای ما ایرانیان دارای اهمیت است. اول آن‌که این زبان با تاریخ و فرهنگ و تمدن ما پیوندی دیرینه و ناگسستنی دارد و دوم آن‌که زبان فارسی زبان رسمی کشور و ابزار مبادله اندیشه‌ها وایده‌ها در عرصه علمی و فرهنگی این مرز‌و‌‌بوم محسوب می‌گردد. رشد علمی و فنی و فرهنگی ما در گرو برقراری ارتباط زبانی و کلامی با دنیای الکترونیکی عرضه دانش و فرهنگ است که وب نام دارد و این میسر نیست جز با تقویت کیفی زبان فارسی مورد استفاده در این دهکده جهانی. اما زبان فارسی، در تلاقی با جهان الکترونیکی، بخصوص از بُعد رسم‌الخط، دارای دشواری‌هایی است که کاوش در محتویات آن را دچار کم‌کیفیتی می‌نماید. این مقوله مستلزم تمهیداتی چند است تا زبان فارسی را به زبانی مناسب برای پهنه الکترونیکی دادوستد دانش ـ وب ـ تبدیل نماید. مقاله حاضر تلاشی است درجهت مرتفع‌سازی چالش‌های کاوش در وب‌های فارسی‌زبان که از دیدگاه رسم‌الخطی، با استفاده از نمایه‌سازی فارسی و دیدگاه مفهومی، با استفاده از انتولوژی قابل بحث هستند.
۴.
کلید واژه ها:
آموزش عالی سواد اطلاعاتی منابع درسی سایت‌های آموزشی درگاه اطلاعاتی دوره‌های تحصیلات تکمیلی
این مقاله به معرفی روش طراحی، ساختار و اجزای درگاه اطلاعاتی سواد اطلاعاتی می‌پردازد که به عنوان منبع اطلاعات پشتیبان درس سواد اطلاعاتی برای دوره‌های تحصیلات تکمیلی، طراحی و به صورت الکترونیکی، منتشر شده است. این درس محصول پژوهشی است که با پشتیبانی مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در سا‌‌ل‌های 83-1381، به مرحله اجرا درآمد. منابع اطلاعاتی مندرج در این درگاه اطلاعاتی با پیروی از مجموعه توانمندی‌های سواد اطلاعاتی در قالب هفت بخش جداگانه گردآوری، سازماندهی، و در بخش‌های مرتبط ـ برای پشتیبانی اطلاعاتی دانشجویان و دیگر فراگیران ـ منتشر شده‌اند.
۵.
کلید واژه ها:
معماری اطلاعات شبکه معنایی اصطلاحنامه علوم کتابداری تاپیک‌مَپ نمایه
فنون سازماندهی اطلاعات که در حوزه علوم کتابداری رشد و توسعه یافته است، امروزه در حوزه معماری اطلاعات کاربرد فراوانی پیدا کرده و بخشی از بستر این حوزه را تشکیل می‌دهد. از این‌رو بین فنون سازماندهی در علوم کتابداری و معماری اطلاعات، ارتباط نزدیکی وجود دارد. استاندارد «تاپیک‌مَپ» از جمله این فنون، و الگوی جدیدی است که در حوزه معماری اطلاعات طرح شده و به خوبی این ارتباط را نشان می‌دهد. در این مقاله ابتدا به مفاهیم و ساختار نمایه، اصطلاحنامه و شبکه معنایی پرداخته می‌شود و در پایان استاندارد «تاپیک‌مَپ» و ساختار آن مورد بررسی قرار می‌گیرد
۶.
کلید واژه ها:
رده‌بندی کتابخانهها طرح رده‌بندی سیستم دودویی سلسله‌مراتب علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی
این طرح که بر دو اصل، رابطه سلسله‌مراتبی و نظریه دودویی استوار است «رده‌بندی دودویی جهانی»[2] نام گرفته است. این طرح ملهم از یکی از آیات شریفه قرآن است و دارای ویژگی‌هایی است که به زعم طراح آن واجد اغلب مزایای دیگر طرح‌های رده‌بندی هست و به علاوه امتیازهای دیگری از جمله انطباق کامل با طبقه‌بندی علوم، داشتن پشتوانه فلسفی، سهولت یادگیری، انعطاف‌پذیری و قابلیت انطباق با رایانه را دارد. به طور نمونه در حوزه «کتابداری و اطلاع‌رسانی» و «اسلام» این طرح در کتابخانه مرکزی دانشگاه مک‌گیل کانادا اجرا شد و با روش «دلفی» در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی آزمونی به عمل آمدکه نتایج مثبتی در پی داشت.
۷.
کلید واژه ها:
خدمات اطلاعاتی کتابخانه‌های دانشگاهی خدمات مرجع کتابخانه‌های دیجیتال
خدمات اطلاعاتی و مرجع یکی از مولفه‌های عمده در خدمات کتابخانه‌ای هستند. این مقاله بر آن است که پارادایم خدمات اطلاعاتی و مرجع در کتابخانه‌های دیجیتال را توصیف کند. براساس این واقعیت که فناوری‌های کتابخانه دیجیتالی خودکار، نیازهای اطلاعاتی را هر چه بیش‌تر حل می‌کنند و شیوه خدمات کاربری را تغییر می‌دهند، نویسندگان مقاله یک سیستم سه‌سطحی را پیشنهاد می‌کنند که نیازهای اطلاعاتی کاربران را پشتیبانی می‌نماید. نقش کتابداران مرجع در هر سطح مورد بحث قرار گرفته است. در پایان، خدمات مرجع دیجیتال که ابزاری جدید در ارائه خدمات است به طور مختصر مورد بررسی قرار می‌گیرد. نویسندگان تأکید دارند که یک فرایند نظام‌مند برای پشتیبانی نیازهای اطلاعاتی کاربران در کتابخانه دیجیتال، ضروری به نظر می‌رسد.
