اعظم حسینی

یکی از بن مایه های داستانی در منظومه های عاشقانه، آغاز عشق عشّاق آن است. در این منظومه ها نویسنده هنر خود را به کار می گیرد تا اوّلین جرقّه ایجاد عشق را حادثه ای زیبا و به یادماندنی توصیف کند. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی، به این سؤالات پاسخ می دهد که بن مایه آغاز عشق را در منظومه های عاشقانه فارسی چگونه می توان طبقه بندی کرد و هر یک از این طبقه بندی و زیرگونه ها در روایت داستان چه نقشی ایفا می کند؟ برای این منظور کتاب "یک صد منظومه عاشقانه فارسی" (ذوالفقاری،1394) مبنای کار قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمده، آغاز عشق با دو کنش "دیدن" و "شنیدن" و در انواع گوناگون، در سیر حوادث به وقوع می پیوندد. دیدن معشوق به صورت مستقیم، دیدن در خواب و دیدن تصویر وی، مشهورترین انواع آغاز عشق به واسطه دیدن محسوب می شود. آغاز عشق با دیدن تصویر فقط بین عشّاق ایرانی و عرب کاربرد داشته است. شنیدن توصیف معشوق و یا شنیدن صدای وی نیز از انواع دیگر آغاز عشق است و در میان همه ملّت ها به جز اعراب رایج بوده است. نقش بن مایه مذکور از آن جهت است که تا زمانی که اوّلین جرقّه عشق زده نشود و آغاز عشق صورت نگیرد ساختار روایی منظومه عاشقانه شکل نخواهد گرفت.  

یکی از بنمایه های داستانی منظومه های عاشقانه "مرگ عشّاق" است. سراینده در این متون هنر خود را به کار می گیرد تا مرگ قهرمان را همانند تولّد او، حادثه ای به یادماندنی توصیف کند. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی به این سؤالات پاسخ می دهد که بنمایه مرگ عشّاق در منظومه های عاشقانه فارسی را چگونه می توان طبقه بندی کرد و هر زیرگونه آن چه نقشی در روایت داستان ایفا می کند. برای این منظور کتاب " یک صد منظومه عاشقانه فارسی" (ذوالفقاری،1394) مبنای کار قرار گرفت و این نتیجه به دست آمد که سه گونه مرگ طبیعی، خودکشی و قتل به همراه زیرگونه ها و عللی برای عشّاق اتّفاق افتاده است.

مقدمه : اضطراب در کودکان به دلیل عدم رشد شناختی دیر تشخیص داده می شود و بر عملکردهای اجتماعی، تحصیلی، عاطفی تأثیر گذاشته و در صورت عدم درمان به موقع بر مراحل دیگر زندگی اثر می گذارد. هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی درمانی و خنده درمانی بر اضطراب کودکان بود. روش: پژوهش از نوع شبه آزمایشی به همراه پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق کودکان ۶ تا ۱۲ ساله مراجعه کننده به کلینیک های روان شناسی و روان پزشکی شهرستان شاهرود در سال ۱۳۹۸ بودند که تشخیص اضطراب تعمیم یافته دریافت نمودند. ۴۵ نفر به صورت نمونه در دسترس انتخاب و در سه گروه بازی درمانی، خنده درمانی و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقیاس اضطراب کودکان اسپنس ( SCAS ) بود. همچنین برای تحلیل آماری از نرم افزار ۲۲ spss و روش تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. یافته ها : نتایج تحلیل واریانس نمرات اضطراب نشان داد که در سطح معنی داری ۰/۰۱ تفاوت معنی دار بین سه گروه وجود دارد. (۱۶/۷۰ = F ). آزمون تعقیبی شفه نیز نشان داد که بین بازی درمانی و خنده درمانی تفاوت معنی دار در کاهش اضطراب وجود ندارد، در حالی که بین گروه کنترل با خنده درمانی (۱۴/۱۳) و نیز با بازی درمانی (۱۸/۴۰) تفاوت معنی دار در سطح ۰/۰۰۱ وجود دارد ؛یعنی خنده درمانی و بازی درمانی در گروه های آزمایش باعث کاهش اضطراب شده است؛ ولی در گروه کنترل تغییری در میزان اضطراب مشاهده نشده است. نتیجه گیری : می توان نتیجه گرفت که بازی درمانی و خنده درمانی، اضطراب تعمیم یافته کودکان را کاهش می دهد؛ ولی بین میزان اثربخشی دو روش درمانی فوق تفاوتی وجود ندارد.

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوه ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت مندی سکونتی شهروندان می باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش پیمایشی به ارزیابی رابطه ساختار فضایی منطقه 17 تهران با رضایت مندی ساکنان آن پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان دارای بیش از 3 سال سابقه سکونت در منطقه بودند که 332 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. یافته های تحقیق حاکی از آن است که متغیّرهای تبیین کننده «کیفیت شبکه حمل و نقل معابر» و متغیّرهای «کیفیت تسهیلات شهری» در منطقه، ناکارآمد بوده و بافت شهری نیز به علت فرسودگی، ازدحام جمعیت، تراکم بیش از حد ساختمان ها و عدم فضاهای باز بین آن ها به شدت کیفیت سکونتی منطقه را کاهش داده است. به طوری که همبستگی مثبتی بین رضایت مندی سکونتی با کیفیت شبکه حمل و نقل و تسهیلات شهری و همبستگی معکوس بین رضایت مندی با ویژگی های بافت شهری مشاهده گردید. از مهم ترین علل نارضایتی سکونتی می توان به مشکلات روانی و امنیتی ناشی از ازدحام جمعیت و ناکارآمدی شبکه حمل و نقل در این منطقه اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می دهند که کیفیت ساختار شهری رابطه مستقیمی با میزان رضایت مندی سکونتی دارد.

پژوهش حاضر به منظور تعیین تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر رویکردهای یادگیری سطحی، عمیق و راهبردی دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه شهر یزد انجام شد. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش-آزمون و پس-آزمون بود. به همین منظور نمونه ای به حجم 57 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از بین دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر یزد انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پس از 12 جلسه آموزش راهبردهای خودتنظیمی، اطلاعات مربوط به رویکردهای یادگیری با استفاده از پرسشنامه رویکردهای یادگیری انتویسل و رامسدن (2000) جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد1)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری سطحی دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود، بنابراین میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری سطحی در گروه آزمایش (با اندازه اثر 28/.)، پایین تر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری سطحی در گروه گواه است. 2)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری عمیق دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود. بنابراین، میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری عمیق در گروه آزمایش (با اندازه اثر 50/.)، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری عمیق در گروه گواه است. 3)بین میانگین نمرات رویکرد یادگیری راهبردی دو گروه در مرحله پس آزمون، تفاوت معناداری مشاهده می شود. بنابراین، میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد یادگیری راهبردی در گروه آزمایش (با اندازه اثر 47/.)، بالاتر از میانگین تعدیل شده نمرات پس آزمون رویکرد راهبردی در گروه گواه است. بنا بر نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش راهبردهای خودتنظیمی می تواند باعث ارتقای رویکردهای یادگیری سطحی، عمیق و راهبردی دانش آموزان اول دبیرستان شود.

Today, the Middle East is in the grip of religious violence, causing the death of thousands and displacement of millions of the people of this region. To find the roots of religious violence, which has practically paralyzed lives of millions, it is necessary to study it through an interdisciplinary approach. Religious violence involves many individual and collective aspects; psychology, personality, ideology and sociopolitical milieu in which an individual is raised. Attempts have been made in this paper to study the psychological roots of religious violence in the Middle East to shed light on some of its aspects. The main question of this research is: What are the psychological roots of violence in the Middle East? The hypothesis of this paper is that biologically influenced dispositions as well as environmental forces (family, schooling and sociopolitical conditions) molded the personality of Ibn Timiyya, which in turn shaped his ideology (Salafism with excommunication as its central signifier) that heavily influenced the violent movements in the Middle East. Ernesto Laclau and Chantal Mouffe’s discourse analysis was used to study the hypothesis. The findings show that Ibn Timiyya’s ideology, with takfir as its central signifier, the sociopolitical environment of the Middle East and personality of takfiris are the roots of religious violence in the Middle East.

مرگ و زندگی پیوسته دو عنصر مهم و برجسته در دیدگاه اندیشمندان بوده است؛ شاعران معاصر ایران به مرگ از چشم اندازهای گوناگون نگریسته اند. در این میان، سه شاعر شاخص پس از نیما، (خوان، شاملو و فروغ) اهمیت ویژه ای دارند.در این جستار به شیوه ی تحلیل محتوای کیفی، اندیشه و احساس سه شاعر معاصر ایرانی، (اخوان، شاملو و فروغ) درباره ی مرگ و زندگی ارزیابی شد؛ به این منظور با جستجو در دیوان این شاعران، همه ی شعرهایی که مضمون مرگ و زندگی در آن ها یافت می شد، واکاوی شد و سپس از این رهگذر، مباحثی مانند تصویر زندگی، مرگ، سیر تحول فکری سه شاعر، دنیای پس از مرگ و سرانجام شهادت و هراس از مرگ بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که تصویر نازیبای زندگی و بیزاری از مرگ و گاه هراس از آن، در آثار اخوان کم و بیش بدون تغییر نمایان است که گاه ملایم و گاه بی تفاوت و توأم با ریشخند است، اما در نگاه شاملو، زندگی با عشق زیباست و با وجود جان کاهی، چیزی کم ندارد. او زیستن در میان نامردمان و ظلم پذیران جامعه را بدترین نوع مرگ می داند و مرگ در راه عقیده برای او زیبا و تحسین برانگیز است؛ مرگ طبیعی را نیز به اجبار و به عنوان قانون طبیعت می پذیرد. در نگاه فروغ، سیر تحول بیش تر مشهود است. زندگی را با همه ی پوچی اش دوست دارد. در ابتدا اگر خواهان مرگ است به دلیل بیزاری از زندگی است؛ اما کم کم مرگ در نگاه او زیبا می شود و با واژه هایی روشن، شاعرانه، ترسیم می شود.

یکی از مباحث مهم در عرفان، بیان نسبت و رابطه میان خدا و هستی است؛ این مطلب که در اشعار عرفانی با عبارت های گوناگون بیان شده است، با ظهور ابن عربی و تثبیت مکتب وحدت وجود، رنگ دیگری به خود می گیرد؛ در نگاه ابن عربی و پیروانش، عالم(ماسوی الله) حق مخلوق و حق متجلی است و این ، نزدیک ترین نسبت میان خالق و مخلوق را ترسیم می کند. یکی از کسانی که به پیروی از ابن عربی، بنیان فکری خود را بر پایه وحدت وجود گذاشت، شمس الدین محمد شیرین مغربی، عارف قرن هشتم هجری است؛ او که در جای جای دیوانش هستی را مظهر و مجلای حق می داند، در مواردی عین کلام ابن عربی را جامه شعر پوشانده است. این مقاله، تأثیرپذیری شمس مغربی از ابن عربی را در محورهای وحدت وجود؛ تجلی حق در مظاهر؛ آثار، ویژگی ها و علت تجلی و نسبت و رابطه خداوند و آفرینش بررسی می کند.