خیرالله صادقی

مقدمه: اگرچه آزار جنسی کمتر به عنوان یک آسیب اجتماعی جدی شناخته می شود، می تواند عواقب شدیدی برای سلامت روان داشته باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نرخ ریزش و اثربخشی درمان هنر و ذهن آگاهی بر استرس پس از سانحه در آزاردیدگان جنسی بود. روش: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی کنترل شده از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل زن های آزاردیده ی جنسی مراجعه کننده به کلینیک های روان درمانی همدان در سال ۱۳۹۸ بودند که از میان آن ها ۱۶ نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۸ نفر) و کنترل (۸ نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه های مورد استفاده تأثیر رویداد (۲۰۰۷) و افسردگی- اضطراب- استرس-۲۱ (۱۹۹۵) بود. درمان هنر و ذهن آگاهی طی هشت جلسه ی هفتگی ۲ ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی، به کمک تحلیل کوواریانس یک راهه و نرم افزار SPSS نسخه ی ۲۲ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان هنر و ذهن آگاهی شدت افکار مزاحم ۲۰/۳۴= F در سطح ۰/۰۰۱، برانگیختگی ۲۰/۴۳= F در سطح ۰/۰۰۱، اجتناب ۱۴/۳۲= F در سطح ۰/۰۰۲ و استرس ۳۳/۴۶= F در سطح ۰/۰۰۱ را به میزان معناداری در گروه آزمایش کاهش داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان ترکیبی هنر و ذهن آگاهی می تواند نقش مهمی در بهبود استرس پس از سانحه در آزاردیدگان جنسی داشته باشد. پیشنهاد می شود درمانگران برای افرادی که از یادآوری تروما ترس شدیدی دارند از این مداخله استفاده نمایند.

مقدمه: در سال های اخیر پژوهش های مبتنی بر ذهن آگاهی گسترش زیادی داشته است. ابزارهای زیادی برای سنجش ذهن آگاهی در بزرگسالان ساخته شده است، یکی از مهم ترین آن ها پرسشنامه ساوتهمپتون می باشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی اعتبار و پایایی پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون بود. روش: به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی و تحلیل ساختار عاملی این مقیاس، 200 نفر (100 پسر و 100 دختر) از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. برای روایی همگرا از پرسشنامه شفقت به خود (فرم کوتاه) و روایی واگرا از پرسشنامه های افسردگی، اضطراب، استرس و عاطفه مثبت و منفی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی و تحلیل عاملی اکتشافی به کمک نرم افزار spss-20 استفاده شد. یافته ها: در تحلیل عاملی اکتشافی سه عامل به دست آمد که در مجموع 50/51 درصد از کل وایانس ذهن آگاهی را تبیین کردند. همچنین یافته ها نشان داد که پرسشنامه ساوتهمپتون روایی همگرا مناسبی با شفقت به خود (0/59) و عاطفه مثبت (0/40) و روایی واگرا مناسبی با عاطفه منفی (0/35-) و مقیاس افسردگی (0/36-)، اضطراب (0/30-)، استرس (0/51-) داشت. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل اول 0/78، عامل دوم 0/69 و عامل سوم 0/62 به دست آمد. نتیجه گیری: پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون از ویژگی های روان سنجی مناسبی در جامعه دانشجویی برخوردار است. یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که پرسشنامه ذهن آگاهی ساوتهمپتون می تواند ابزار معتبری برای ارزیابی میزان ذهن آگاهی افراد باشد.

پژوهش حاضر در راستای بررسی میزان توافق آزمون بالینی چند محوری میلون - 3 با پرسشنامه شخصیتی ( SCID-II ) در تشخیص اختلالات شخصیت بود. روش این پژوهش از نوع تحلیلی – مقطعی می باشد. آزمودنی های پژوهش 510 نفر (160 نفر بالینی و 350 نفر غیربالینی) بودند که آزمودنی های بالینی به روش نمونه گیری هدفمند و آزمودنی های غیربالینی از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از آزمون بالینی چند محوری میلون – 3 ( MCMI-III )، پرسشنامه شخصیت ( SCID-II ) و ویژگی های دموگرافیک استفاده شد. در تحلیل داده ها از آزمون های آماری کای دو ( X 2 ) و ضریب کاپا مورد استفاده قرار گرفت. آنالیز آماری داده ها نشان داد که میزان توافق MCMI-III با پرسشنامه شخصیت ( SCID-II ) در تشخیص اختلالات شخصیت، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تشخیص هماهنگ در گروه بالینی مربوط به اختلال شخصیت مرزی با 66/0، و اختلال شخصیت وابسته با 004/ می باشد؛ همچنین به ترتیب بیشترین و کمترین میزان تشخیص هماهنگ در گروه غیربالینی مربوط به اختلال شخصیت اجتنابی با 46/0، و اختلال شخصیت وابسته با 006/ برآورد شد. نتایج به دست آمده از خصیصه های عامل برای مقیاس های شخصیت MCMI-III ، شامل توان پیش بینی مثبت در دامنه ی 95/0 تا 15/0، توان پیش بینی منفی از 94/0 تا 35/0 و همچنین توان تشخیص کل در دامنه ی 99/0 تا 41/0 قرار گرفت. نتایج این پژوهش، گویای روایی تشخیصی معتبر و مطلوب MCMI-III می باشد، و می تواند برای استفاده از ارزیابی های تشخیصی، درمانی و پژوهشی اختلالات شخصیت کاربرد داشته باشد.

اهداف نگرانی های جدی درباره شکل بدن ویژگی اصلی اختلالات خوردن است. اختلال خوردن با بیماری های طبی و روانی متعددی همراه است. بنابراین ابزاری معتبر و پایا به پیشگیری از این اختلال و پیامد های آن کمک می کند. در نتیجه هدف مطالعه حاضر بررسی مشخصات روان سنجی پرسش نامه شکل بدن C 8 در زنان مبتلا به اختلال بود. مواد و روش   ها ابزار اصلی این مطالعه مقطعی و اعتبارسنجی، پرسش نامه شکل بدن ( BSQ - C 8) به فارسی ترجمه شد. سپس مشخصات روان سنجی این پرسش نامه در نمونه ای از زنان مبتلا به اختلال خوردن که با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند، بررسی شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه های BSQ - C 8، شکل بدن 34 سؤالی ( BSQ -34)، ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن ( BDMCQ ) و مقیاس اصلاح شده وسواس فکری-عملی ییل-براون برای اختلال بدشکلی بدن ( YBOCS - BDD ) بود. برای تحلیلی داده ها با SPSS نگارش 16 از ضریب آلفای کرونباخ، ضریب دو نیمه سازی، روایی همزمان ضریب همبستگی و نمودار راک استفاده شد. یافته   ها در نمونه زنان مبتلا به اختلال خوردن، ضریب آلفای کرونباخ و ضریب دو نیمه سازی 79/0 و 74/0 بود و روایی همزمان این پرسش نامه با BSQ -34، BDMCQ و YBOCS - BDD به ترتیب 59/0، 91/0 و 58/0 بود. حساسیت، ویژگی و نقطه برش این پرسش نامه به ترتیب80/0، 67/0 و 5/26 بود. نتیجه   گیری پرسش نامه شکل بدن C 8 برای سنجش نارضایتی از شکل بدن در نمونه زنان مبتلا به اختلال خوردن، پایایی بالا و روایی هم زمان خوبی دارد و برای استفاده در تحقیقات بالینی و غیربالینی ارزیابی نارضایتی از شکل بدن مفید است.

اهداف هیلگارد و وایتسن هوفر در سال ۱۹۵۲ مقیاس استعداد هیپنوتیزم پذیری دانشگاه استَنفورد را معرفی کردند. این مقیاس در سال ۱۹۶۲ بازبینی و تکمیل شد. SHSS/C عمدتاً تبعیت رفتاری و تلقین پذیری را در طیف وسیعی از پدیده های هیپنوتیزمی (مواد حرکتی و نمونه های خیال پردازی و تحریف شناختی) در مدت زمان کوتاهی می سنجد. در تحقیق حاضر، هدف بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس استعداد هیپنوتیزم پذیری استانفورد SHSS/C در جمعیت غیربالینی است. مواد و روش   ها این مطالعه توصیفی روی ۳۰۰ نفر از دانشجویان دانشکده های مختلف دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه انجام شد که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. این دانشجویان با ابزارهای تحقیق از جمله مقیاس استعداد هیپنوتیزم پذیری استانفورد SHSS/C ، مقیاس القای هیپنوتیزمی HIP ، پرسش نامه گروه های شخصیتی هیپنوتیزم پذیر اشپیگل و پرسش نامه شخصیتی پنج عاملی نئو ( NEO - FFI ) آزموده شدند. داده ها با استفاده از روش آماری توصیفی، ضریب همبستگی، تحلیل عامل اکتشافی، آلفای کرونباخ، ضریب دو نیمه سازی گاتمن و با استفاده از نرم افزار SPSS نگارش ۲۲ تحلیل شد. یافته   ها تحلیل عاملی به روش تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس برای SHSS/C ، سه عامل استعدادهای هیپنوتیزم پذیری توانایی های شناختی و ادراکی، پدیده های حسی حرکتی، تحریف شناختی و آثار پس هیپنوتیزمی را استخراج کرد. ضریب پایایی از نوع آلفای کرونباخ، بازآزمایی و همسانی درونی به ترتیب ۰/۸۰، ۰/۷۵، ۰/۷۴ بود. همچنین سه نوع روایی هم زمان، ملاکی و همبستگی خرده مقیاس ها با کل مقیاس و یکدیگر، با مقیاس القای هیپنوتیزمی HIP ،پرسش نامه های گروه های شخصیتی هیپنوتیزم پذیر و شخصیت نئو به ترتیب ۰/۸۹، ۰/۸۴، ۰/۶۸ گزارش شد. نتیجه   گیری نتایج نشان داد که مقیاس SHSS/C در جامعه ایرانی خصوصیات روان سنجی مطلوبی دارد و می توان از آن در تحقیقات روان شناسی و روان پزشکی استفاده کرد.

زمینه و هدف : اختلالات شخصیت دیرپا و غیرانطباقی بوده و در رابطه با محیط سبک­هایی انعطاف­پذیر و ناسازگارانه به شمار می­آیند. افراد دارای این نوع اختلالات بعضاً برخلاف ظاهری گرم، براساس ویژگی­های خاص شخصیت خود، افراد مستعد برای انجام فعالیت­های غیرقانونی و خلاف­کارانه هستند. لذا این پژوهش به منظور بررسی میزان شیوع اختلالات شخصیت در زندانیان مرد و زن مرتبط با مواد مخدر در زندان مرکزی کرمانشاه انجام شده است.روش­ها : این پژوهش 413 مرد و 45 زن زندانی که به جرم قاچاق مواد مخدر در زندان مرکزی کرمانشاه محبوس بودند به روش تصادفی انتخاب و به وسیله آزمون بالینی چند محوری Millon مورد ارزیابی اولیه قرار گرفتند. تشخیص نهایی پس از مصاحبه بالینی با استفاده از فهرست وارسی علایم و نشانه ها بر پایه DSM-IV-TR توسط روانپزشک داده شد. داده­ها با استفاده از آزمون­های آماری T و x2 و نرم افزار SPSS 11.5 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته­ها: نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که 15/85% افراد مورد بررسی مبتلا به اختلال شخصیت بودند که در این میان اختلال شخصیت نمایشی با 36/42% و ضداجتماعی با 39/40% شایع­ترین اختلال و اختلال شخصیت اسکیزوییدی با 63/14% محدودترین اختلال بود. 62/52% افراد مورد بررسی دارای اختلال شخصیت مرکب ( Mixed ) بودند. همچنین بین شغل، تحصیـلات، تأهل و قاچاق مـواد مخدر ارتباط معناداری به دست آمد.نتیجه­گیری: شیوع اختلالات شخصیتی خصوصاً بصورت مرکب ( Mixed ) در زندانیان مرتبط با مواد مخدر بسیار بالاتر از جمعیت عمومی می­باشد.