یعقوب نوروزی

یعقوب نوروزی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه قم

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۱۰ مورد.
۱.

نحو و معنا: روندها و گرایش های پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بازیابی دانش و نظام های معنایی سال ۱۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۹ 205 - 250

کلید واژه ها: نحو و معنا بازیابی اطلاعات جستجوی اطلاعات روندهای پژوهش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۸
در فضایی که توسعه هوش مصنوعی و تسهیل تعامل بین انسان و ماشین به طور فزاینده موردتوجه است، چالش های زبانی به عنوان نقاطی مهم در این مسیر بیش ازپیش خودنمایی می کنند. نقش مهم زبان در انتقال و بازیابی اطلاعات را نمی توان فارغ از نحو و معنای آن بررسی نمود. تبیین و تشریح پژوهش های این حوزه از ابعاد کمی و کیفی و درک گرایش های پژوهشگران می تواند گام مهمی در درک اهمیت نحو و معنا در ساختارهای ارتباطی در محیط های نوین جستجو و بازیابی اطلاعات باشد. بر همین اساس این مطالعه که از نوع توصیفی - تحلیلی است، با هدف تحلیل کیفی و کمی مطالعات حوزه نحو و معنا در بازیابی اطلاعات انجام شده است. به منظور انجام این پژوهش از روش مرور نظام مند آویارد استفاده شد. تحلیل مطالعات این حوزه نشان داد که این مطالعات بر سه محور اصلی نحو و معنا در ارتباط با سازمان دهی اطلاعات، بازیابی اطلاعات و جستجوی اطلاعات تمرکز دارند. درمجموع تحلیل مطالعات منتخب نشان می دهد پرداختن به بحث نحو و معنا در ارتباط با سازمان دهی اطلاعات و همچنین تبیین و واکاوی وجوه نظری نحو و معنا در بازیابی اطلاعات از مواردی است که نیاز به پژوهش بیشتر، خصوصاً مطالعات بین رشته ای بیشتر از سوی پژوهشگران حوزه های زبان شناسی، علم اطلاعات و علوم رایانه دارد. نتایج پژوهش حاضر می تواند رهنمودهایی برای متخصصان حوزه های مختلفی داشته باشد که به نوعی با ذخیره و بازیابی اطلاعات سروکار دارند. به علاوه محورهای شناسایی شده و روش ها و رویکردهای به کار رفته و شکاف های پژوهشی شناسایی شده راهگشای پژوهشگران در انجام مطالعات آتی است.
۲.

تحلیلی بر ملی گرایی علمی مبتنی بر رویکردها و روندها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 79 - 97

کلید واژه ها: ناسیونالیسم علمی ملی گرایی علمی نقشه علم علم سنجی تولید دانش ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۰
هدف: مقاله حاضر به منظور تحلیلی بر تولیدات علمی جهان در حوزه « ملی گرایی علمی» انجام شد و کوشید رویکردها و روندهای کشورهای پیشگام این حوزه را تبیین نماید.روش پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی و با رویکرد علم سنجی انجام شد. جامعه آماری شامل 342 رکورد پایگاه استنادی وب آو ساینس در حوزه ملی گرایی علمی، بین سال های 1992-2023 است. شکل ها و نقشه علمی در قالب شکل های گرافیکی به تفکیک حوزه های مختلف علوم و نمایش ارتباطات بین آنها به منظور درک ساختار دانشی ملی گرایی علمی با استفاده از نرم افزار کتابخانه بیبلیومتریکس در نرم افزار آر ترسیم شد.یافته ها: اهم موضوعات پژوهشی در حوزه ملی گرایی علمی از دید دانشمندان حوزه عبارتند از: ملی گرایی، دانش بومی، استعمار، تاریخ نگاری، تاریخ ملی، هویت ملی، ژنیتک، پزشکی، هوش مصنوعی و فناوری های ضد جاسوسی که به ترتیب بر اساس تکرار در کلیدواژه های آثار علمی تشخیص داده شدند. آمریکا با انتشار (70 مقاله) بیشترین آثار حوزه را منتشر کرده است. کشورهای روسیه، اوکراین، آلمان و انگلستان در جایگاه های بعدی سرآمدان جهان در حوزه ملی گرایی علمی جای گرفتند. تولیدات علمی حوزه ملی گرایی علمی طی زمان بررسی، رو به رشد بوده است.نتیجه گیری: توسعه صنایع فناورانه در حوزه ژنیتک و پزشکی، هوش مصنوعی، ضد جاسوسی زمینه ساز پیشرفت های قابل توجهی در دانش ملی و  ارتقای جایگاه علمی کشورها در سطح بین المللی و موجب توسعه پایدار آنها خواهد شد. ترویج فرهنگ و توجه به تاریخ و تاریخ نگاری در نظام آموزش و پژوهش ملی، جامعه علمی فعال و پویا را در راستای تحقق برنامه های ملی گرایی علمی ملت ها به ارمغان خواهد آورد. تلاش برای حفظ ارزش ها، فرهنگ و هویت ملی باید همراه با توسعه علم و فناوری باشد تا باعث افزایش اعتبار، قدرت ملی در مقیاس جهانی گردد.
۳.

بهینه سازی سازماندهی اسناد متنی فارسی با استفاده از تکنیک خوشه بندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) 981 - 1010
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۴
پژوهش حاضر با هدف ارائه روشی برای سازماندهی اسناد متنی فارسی با استفاده از تکنیک خوشه بندی انجام شد. مجموعه داده های مربوط به پایان نامه ها و رساله ها شامل 2943 تحقیق به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. جمع آوری داده ها از مجموعه داده های مربوط به تحقیقات علمی که شامل 5000  پژوهش در قالب فایل اکسل بود، انجام شد. در این پژوهش پس از تبدیل داده ه ا به قالب ساخت یافت ه، با استفاده از اعمال پیش پردازش عملیات پردازش صورت گرفت. در مرحله پردازش از تکنیک خوشه بندی جهت ارائه الگوریتم پیشنهادی در راستای سازماندهی اسناد متنی فارسی بهره گرفته شد. این الگوریتم با بهبود الگوریتم K-means در جهت خوشه بندی اسناد ارائه شد. نتایج حاصل از ارزیابی نشان داد الگوریتم پیشنهادی بر اساس معیارهای خارجی نسبت به دو الگوریتم K-means و K-means++ در کیفیت خوشه بندی اسناد تأثیر مثبتی داشت. به طوری که تحقیقات هر رده تعیین شده در خوشه موضوعی مرتبط دارای توزیع یکنواختی شد، و منجر به حصول هدف پژوهش حاضر گردید. در جداول رده/ خوشه حاصل از دو الگوریتم K-means  و K-means++ توزیع غیریکنواخت تحقیقات در خوشه ها مشاهده شد. بنابراین، ارزیابی بر اساس معیار های داخلی متأثر از تراکم متفاوت خوشه ها و شباهت بین خوشه ای بود. حجم دیتاست نیز متأثر از راهکارهای پیشنهادی برای انتخاب دیتاست نهایی و فرایند پژوهش نبود، بنابراین الگوریتم پیشنهادی برای ابعاد بالای ویژگی نیز مناسب عمل می کند.
۴.

بررسی تطبیقی نرم افزارهای مدیریت محتوایی موسیقی ازنظر ویژگی های بازیابی اطلاعات در محیط وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۳۵) 7 - 28

کلید واژه ها: نرم افزارهای بازیابی اطلاعات محتوای موسیقی بازیابی اطلاعات مدیریت محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۳۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تطبیقی نرم افزارهای شناسایی موسیقی ازنظر قابلیت های بازیابی اطلاعات موسیقیایی انجام پذیرفت.روش: این پژوهش ازنظر نوع توصیفی کاربردی و ازنظر روش انجام پژوهش پیمایشی- ارزشیابی است که با سیاهه وارسی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 180 قطعه موسیقی در دو بخش موسیقی ایرانی و موسیقی بین الملل بود. موسیقی ایرانی در چهار قالب سنتی، پاپ، ارکسترال و محلی و هرکدام از این چهار قالب از دو جهت با کلام و بی کلام. موسیقی بین الملل در چهار قالب کلاسیک، پاپ، الکترونیک و نیوایج بررسی شد. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی محقّق ساخته بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی ویلکاکسون و فریدمن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش نرم افزار شازم در 5 مؤلفه مورد بررسی (سرعت پاسخگویی، دقت در بازیابی قطعات موسیقی، عنوان، گزینه مشابه و عکس آلبوم) در انواع قالب های موسیقی ایرانی و بین الملل با کسب 36 امتیاز به همراه نرم افزار سوندهوند در رتبه اول قرار گرفتند و نرم افزار نواهنگ با 26 امتیاز در رتبه آخر قرار گرفت. ازنظر امکانات و قابلیت جست وجو و استانداردهای بازیابی اطلاعات، هر پنج نرم افزار عملکرد یکسانی داشتند. نرم افزار شازم در هر دو نوع موسیقی ایرانی و بین الملل و در اکثر قالب های موسیقی با کلام و بی کلام نسبت به سایر نرم افزارها عملکرد بهتری داشته است. همچنین نتایج نشان داد موسیقی بی کلام در مقایسه با موسیقی با کلام ضعیف تر بوده است.نتیجه گیری: به دلیل بالا رفتن حجم تولیدات موسیقی، اعم از با کلام و بی کلام و نبود اطلاعات کتابشناختی و محتوایی درست و دقیق، لزوم توجه به نرم افزارهای این حوزه امری ضروری است. همچنین استفاده از نرم افزارهای شناسایی و بازیابی اطلاعات موسیقیایی مبتنی بر محتوای فارسی و توجه به آن ها، نیازمند توجّه جدی است.
۵.

به کارگیری فناوری های معنایی - اجتماعی در کتابخانه های دیجیتال: الگویی مبتنی بر خرد و تخصص(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۴) 111 - 148

کلید واژه ها: فناوری معنایی فناوری معنایی- اجتماعی نرم افزار کتابخانه ای کتابخانه دیجیتالی وب 3.0

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۳
هدف: هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی مفهومی به کارگیری فناوری معنایی- اجتماعی در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش : این پژوهش کاربردی با استفاده از روش های دلفی و پیمایشی- تحلیلی انجام گرفت. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل سه بخش ساختار معماری فناوری معنایی-اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی-اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی می شد. جامعه آماری مورد مطالعه در بخش دلفی 15 تن از متخصصان و خبرگان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و در بخش پیمایشی 80 نفر کارشناسان کتابخانه های دیجیتالی و مراکز اطلاع رسانی ایران و 9 نفر از کارشناسان شرکت های نرم فزاری فعال در زمینه کتابخانه های دیجیتالی بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و روش معادلات ساختاری و مدل سازی حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) استفاده شد. یافته ها: الگوی پیشنهادی اکثر گویه ها بار عاملی بالایی را داشتند. بر همین اساس در مؤلفه های اصلی پژوهش شامل ساختار معماری فناوری معنایی- اجتماعی، ابزارهای فناوری معنایی- اجتماعی و کارکرد فناوری معنایی- اجتماعی گویه های دارای اهمیت از دیدگاه جامعه پژوهش مشخص شدند. نتیجه گیری: توجه به نتایج به دست آمده در الگوی پیشنهادی این پژوهش نشان می دهد در بحث فناوری معنایی- اجتماعی در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی آنچه باعث پیشبرد و موفقیت این فناوری می شود، ایجاد صحیح نرم افزار کتابخانه دیجیتالی بر مبنای استانداردهای کتابخانه های دیجیتالی، توجه به زبان های نشانه گذاری از جمله ایکس.ام.ال. و دابلین کور و تلفیق آن با ابزارهای معنایی مانند وب 2.0، هشتک ها و رده بندی مردمی، فراداده و ... در راستای فناوری های اجتماعی مانند شبکه های اجتماعی، مشاپ ها و ... است.
۶.

کاربرد هستی شناسی ها در مدیریت دانش: مرور نظام یافته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بازیابی دانش و نظام های معنایی سال ۱۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۴ 121 - 140

کلید واژه ها: مدیریت دانش هستی شناسی مرور نظام یافته فرایندهای مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی و کمی مطالعات مربوط به کاربرد هستی شناسی ها در مدیریت دانش به منظور شناسایی این کاربردها و همچنین محورهای موضوعی عمده و ابعاد آنها انجام شده است. مطالعه پیش رو توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از روش مرور نظام مند پتیگرو و رابرت (2008) انجام شده و در آن برای تحلیل متون و مصورسازی یافته ها از روش تحلیل محتوا با نرم افزار مکس کیو دی ای و دیتارپر استفاده شده است. یافته ها تحلیل مطالعات حوزه کاربرد هستی شناسی ها در مدیریت دانش ضمن ارائه فراوانی موضوعات، وضعیت استنادی مطالعات و روند تغییر موضوعات در بازه زمانی بررسی شده؛ نشان داد این پژوهش ها شامل پنج محور موضوعی اصلی به این شرح هستند: ساخت و ایجاد هستی شناسی در حوزه مدیریت دانش، طراحی سیستم های مدیریت دانش براساس هستی شناسی، استفاده از هستی شناسی در فرایند مدیریت دانش، نقش و هم افزایی هستی شناسی ها در مدیریت دانش و چالش ها و رهنمودهای استفاده از هستی شناسی در مدیریت دانش.اگرچه پژوهش ها به ابعاد مختلف کاربرد هستی شناسی در مدیریت دانش بعنوان یک ابزار کمک کننده برای تسهیل مراحل مختلف فرایندهای مدیریت دانش پرداخته اند، اما تمرکز اغلب مطالعات بر ابعاد نظری باعث فقدان پیوند و درک واقعی و عملی از استفاده از ظرفیت های هستی شناسی در این حوزه شده است.این مطالعه نخستین پژوهشی است که به تحلیل کیفی وکمی مطالعات حوزه کاربرد هستی شناسی در مدیریت دانش پرداخته است. نتایج آن می تواند به منظور توسعه هستی شناسی خاصِ این دامنه مورد استفاده قرار گیرد و با ارائه کاربردهای متصور برای هستی شناسی در دامنه مدیریت دانش، رهنمون محققان جهت استفاده از این پتاسیل ها باشد.
۷.

پژوهش های حیطه امنیت اطلاعات در ایران: یک تحلیل علم سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 95 - 113

کلید واژه ها: امنیت اطلاعات پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تولیدات علمی علم سنجی ترسیم ساختار علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: این پژوهش با رویکرد علم سنجی، پژوهش های صورت گرفته در حوزه امنیت اطلاعات در ایران را بررسی کرده است تا تصویری کاملی از وضعیت این پژوهش ها و این حوزه ارائه کند. روش پژوهش: روش مطالعه، پیمایشی- مقطعی و از نوع کاربردی است که با رویکرد علم سنجی انجام شد. بدین منظور از تحلیل هم واژگانی که از جمله روش های علم سنجی است، استفاده شد تا به مطالعه کمی، تولیدات علمی نمایه شده در حوزه امنیت اطلاعات مشتمل بر 1114 مقاله بین سال های 1380-1401 در پایگاه استنادی آی.اس.سی. پرداخته شود. یافته ها: دانشگاه علوم انتظامی امین، با چاپ 92 مقاله در صدر تولید علم در حوزه امنیت اطلاعات در ایران است. مجله مطالعات امنیت اجتماعی، با انتشار 35 مقاله بیشترین چاپ آثار حوزه امنیت اطلاعات را به خود اختصاص داده است. در میان نویسندگان، به ترتیب باقری با 9 مقاله، ابراهیمی آتانی با 8 مقاله و ترک لادانی با 7 مقاله بیشترین سهم را در تولیدات علمی حوزه امنیت اطلاعات در ایران دارند. کلیدواژه «امنیت» با بیشترین فراوانی تکرار، پُربسامدترین مفهوم شناخته شد. از نظر هم رخدادی دو کلیدواژه «امنیت»، و «مرز» بیشترین فراوانی را داشتند. نقشه هم رخدادی واژگان وجود چهار خوشه در حوزه مباحث امنیت، امنیت اطلاعات، احساس امنیت، امنیت پایدار را نشان داد. کلیدواژه «تروریسم» با داشتن دورترین فاصله از دیگر کلیدواژه ها ارتباط کمتری با بقیه مفاهیم داشت. نتیجه گیری: بعد از سال 1396 روند نزولی تولیدات علمی در حوزه امنیت اطلاعات در کشور مشاهده شد. تشکیل مجمعی از سوی انجمن های تخصصی به منظور تبادل آراء و نظرات نویسندگان صاحب اثر در نشریات پژوهشی با کیفیت بالا می تواند در توسعه این حوزه حیاتی باشد. خوشه های امنیت ملی، امنیت پایدار و جرم جزء خوشه های نابالغ نقشه ترسیم علمی امنیت اطلاعات در پژوهش های ایرانی شناخته شدند. انجام تحقیقات جهت توسعه دانش در حوزه این مفاهیم توصیه می گردد.
۸.

غزل معاصر ایران و جلوه های زیبایی شناسیِ نو معشوق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ایرانی سال ۲۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۳ 627 - 662
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۷۳
معشوق و توصیف و تصویر معشوق در غزل عاشقانه فارسی حضوری پر رنگ دارد؛ شاعران، همواره از زلف و لب و چشم و خط و خال و قد معشوق گفته اند و ابعاد زیبایی معشوق را به تصویر کشیده اند. زیبایی شناسی معشوق غزل سنّتی، زیبایی شناسی تکراری و قالبی است و شاعران اغلب، وجوه زیبایی یکسانی را در معشوق به تصویر کشیده اند؛ گویی این که همه، معشوق واحدی داشته اند و این عامل، ناشی از عدم تکیه بر تجارب فردی و واقعیت و ناشی از کلّی گویی و ذهن گرایی بوده است. این رویکرد به جمال شناسی معشوق در غزل نو، متحوّل می شود؛ شاعران با تجربه گرایی، فردیّت گرایی، واقع نمایی و تأکید بر دید شخصی، معشوق را آن چنان که هست، به تصویر می کشند و قدم در وادی خلق تصاویری متفاوت از غزل سنّتی در وجوه زیبایی معشوق نهاده و از تکرار تصاویر تکراری و ملال آور اجتناب می کنند. این تصاویر نو، نگاه نو و دیگرگونه شاعر معاصر را به معشوق و وجوه زیبایی او می نمایاند و نشان از تغییرات جدّی در تصویرگری زیبایی شناسی معشوق دارد. در مقاله حاضر تلاش شده است با روشی توصیفی–تحلیلی، به توضیح و تبیین این تغییر رویکرد در غزل معاصر در تصویر ابعاد زیبایی شناسی معشوق پرداخته شود و تصاویر و توصیفات نو و بی سابقه از وجوه زیبایی شناسی معشوق مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتیجه پژوهش حاضر نشان از تغییر رویکرد غزل سرایان معاصر در توصیف و تصویر معشوق دارد.
۹.

ارزیابی قابلیت های دسترس پذیری محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 29 - 42

کلید واژه ها: ارزیابی دسترس پذیری رابط کاربر سامانه آموزش مجازی نرم افزار وب کنفرانس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۸۲
هدف: این پژوهش به ارزیابی قابلیت های دسترس پذیری محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی پرداخته است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری شامل شش سامانه آموزش مجازی «ادوبی کانکت، اسکای روم، اسکایپ، بیگ بلو باتن، گوگل میت، قرار» است. ابزار پژوهش، سیاهه ارزیابی بومی سازی شده منطبق با سامانه های آموزش مجازی در داخل کشور منطبق با شاخص های ارزیابی مندرج در ایزو 9241 است که شاخص های شناسایی شده و با استفاده از روش بی.دبلیو.ام از دیدگاه صاحب نظران حوزه دسترس پذیری سامانه های آموزشی و یادگیری الکترونیکی اولویت بندی شده اند. برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش از آمار توصیفی و روش تصمیم گیری مدل روش وزن دهی ساده یا (اس.اِی.دبلیو.) استفاده شد. در این روش، امتیازات حاصل از ارزیابی هر نرم افزار در هر شاخص با ضریب وزنی بی.دبلیو.ام تعیین شده برای هر شاخص ضرب شده و بر اساس نتیجه حاصل، محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی از لحاظ قابلیت های دسترس پذیری با یکدیگر قابل مقایسه شد. فرضیه های پژوهش از طریق آزمون کروسکال-والیس مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: پس از بررسی قابلیت های دسترس پذیری محیط رابط کاربری سامانه های آموزش مجازی مشخص شد به ترتیب اسکایپ، ادوبی کانکت، بیگ بلو باتن، اسکای روم گوگل میت و قرار از نظر رعایت ویژگی های مربوط به دسترس پذیری رتبه اول تا ششم را کسب نموده اند. بین میزان رعایت شاخص های ارزیابی قابلیت های دسترس پذیری محیط تعامل (رابط کاربری) سامانه های آموزش مجازی در چهار شاخص کلی در سامانه ها اختلاف معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: بالاترین میانگین رعایت میزان دسترس پذیری مربوط به ابزارهای اشاره گر و سازگاری با فناوری های کمکی و کمترین میانگین رعایت میزان دسترس پذیری مربوط به ورودی صفحه کلید در جامعه مورد مطالعه تشخیص داده شد.
۱۰.

تحلیل آینده باورپذیر ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 189 - 212

کلید واژه ها: ساختار علمی تولیدات علمی آینده باورپذیر دانشگاه آزاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۲
مقدمه: تحلیل آینده باورپذیر ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی مبتنی بر تولیدات آن در پایگاه اطلاعاتی وب آوساینس بر مبنای دیدگاه پژوهشگران برتر و مدیران سیاست گذار علمی آن سازمان هدف پژوهش حاضر است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی با رویکرد کیفی است و از روش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته برای گردآوری اطلاعات استفاده شد؛ که از 10 نفر از پژوهشگران برتر در هفت گرایش اصلی موضوعی (علوم پایه، علوم پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و معماری، دامپزشکی و کشاورزی) و مدیران سیاست گذار علمی دانشگاه آزاد اسلامی به شیوه نمونه گیری هدفمند مصاحبه به عمل آمد و از نرم افزار مکس کیودا برای تحلیل و کدگذاری داده ها استفاده شد. یافته ها: تحلیل کیفی نتایج پژوهش به شناسایی 73 مفهوم و 18 مقوله فرعی در زیر مجموعه 3 مقوله اصلی (وزن گذشته/ فشار حال/ کشش آینده) برای آینده باورپذیر ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی انجامید. همچنین یافته ها نشان داد ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی از موانع گوناگونی به عنوان وزن گذشته؛ و پیشران هایی به عنوان فشار حال؛ نیز چشم اندازهایی به عنوان کشش آینده شکل گرفته است. نتیجه : نتایج نشان داد ساختار علمی دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر به سمت وزن گذشته و فشار حال متمایل است و ضرورت دارد مسئولین دانشگاه تمهیداتی در کاستن وزن های گذشته (موانع پژوهشی، سازمانی، انگیزشی، اقتصادی، فرهنگی، ارتباطی و تکنولوژیکی) و همگامی با فشار حال (پیشران های پژوهشی، فناوری، انگیزشی و اقتصادی) جهت تغییر مسیر به سمت کشش آینده (چشم اندازهای پژوهشی، اقتصادی، فناوری، ساختار سازمانی، انگیزشی، فرهنگی و ارتباطات) در نظر گیرند تا دانشگاه راهی هموار و سریعتر برای رسیدن به ساختار علمی مطلوب در پیش داشته باشد.
۱۱.

سنجش میزان ربط تصاویر بازیابی شده در موتورهای کاوش مبتنی بر ویژگی های نگارشی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۲) 305 - 335
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۲۶
این پژوهش با هدف بررسی تصاویر بازیابی شده از موتورهای کاوش برگزیده طبق ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی و تعیین میزان ربط آن ها با استفاده از فرمول های جامعیت و دقت و نیز شناسایی کارآمدترین موتورکاوش در بازیابی تصاویر به زبان فارسی و به روش پیمایشی - تحلیلی و با استفاده از شیوه مشاهده مستقیم انجام گرفت. پس از مرور پژوهش های مرتبط، کلیدواژه های کاوش در قالب یک سیاهه بر اساس ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی شکل گرفت. هر یک از این کلیدواژه ها در موتورهای کاوش مورد مطالعه شامل دو موتورکاوش معمولی گوگل و بینگ و موتور کاوش معنایی داک داک گو که در زمرهء موتورهای کاوش پراستفاده هستند و قابلیت جستجوی تصاویر به زبان فارسی را نیز فراهم نموده اند، جستجو و تعداد نتایج بازیابی شده مرتبط و غیر مرتبط ثبت گردید. سپس جامعیت و دقت نتایج جستجو در هر موتور کاوش محاسبه و به بررسی میزان ربط تصاویر بر اساس این ویژگی ها در هر یک از موتورهای کاوش مورد مطالعه پرداخته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک، کروسکال-والیس و فریدمن استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد موتورهای کاوش مورد مطالعه نسبت به ویژگی های نوشتاری و معنایی زبان فارسی توجه کافی ندارند و بسیاری از این ویژگی ها را در هنگام جستجو و بازیابی تصاویر نادیده می گیرند. در پژوهش حاضر، موتور کاوش گوگل از جامعیت و دقت بالاتری نسبت به دو موتور کاوش دیگر برخوردار بود و علیرغم ادعای موتورهای کاوش معنایی مبنی بر فراهم آوری اطلاعات با کیفیت تر و مرتبط تر نسبت به دیگر موتورهای جستجو، موتور کاوش داک داک گو عملکرد مطلوبی در زمینه بازیابی تصاویرمرتبط با بخش نوشتاری و معنایی زبان فارسی از خود نشان نداد. همچنین بین میزان جامعیت و دقت سه موتور کاوش مورد پژوهش اختلاف معناداری وجود دارد.
۱۲.

بازیابی اطلاعات در محیط وب (مورد مطالعه: نرم افزارهای کتابخانه ای ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بازیابی دانش و نظام های معنایی سال نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۰ 67 - 92

کلید واژه ها: نرم افزار کتابخانه ای بازیابی اطلاعات محیط وب معیارهای ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۸
این پژوهش با هدف ارزیابی نرم افزارهای کتابخانه ای تحت وب پارس آذرخش، سیمرغ و سامان از نظر ویژگی های بازیابی اطلاعات در محیط وب انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را نرم افزارهای کتابخانه ای تحت وب پارس آذرخش، سیمرغ و سامان تشکیل دادند. برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی ابعاد پژوهش وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای در 5 شاخص مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. داده های این پژوهش از طریق مشاهده وبگاه نرم افزارهای کتابخانه ای مورد پژوهش و بهره گیری از نظرات متخصصان نرم افزارهای مورد مطالعه گردآوری و با استفاده از روش های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. یافته های پژوهش نشان داد که در قسمت قابلیت های جست وجو در انواع فیلدها، نرم افزار پارس آذرخش با 85/98 درصد امتیاز و نرم افزارهای سامان و سیمرغ به طور مشترک با 55/96 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیازات را کسب کردند. در قسمت انواع فرمول بندی های جست وجو، نرم افزارهای سیمرغ و پارس آذرخش با 100 درصد امتیاز و نرم افزار سامان با 34/83 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیازات را کسب نمودند. در قسمت انواع دیگر جست وجوها در نرم افزار، نرم افزار پارس آذرخش با 43/78 درصد امتیاز و نرم افزار سامان با 97/76 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را کسب کردند. نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه ای مورد پژوهش، از نظر ویژگی های بازیابی اطلاعات در محیط وب، نسبت به نسخه های قبلی خود پیشرفت های خوبی داشتند و توانستند بیش از 80% از معیارهای مورد مطالعه در این پژوهش را رعایت نمایند.
۱۳.

اینترنت اشیا در کتابخانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۲) 3 - 16
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۶۳
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت کاربرد اینترنت اشیا در کتابخانه های برگزیده جهان انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های کتابخانه ای و پیمایشی ارزیابانه است. ابزار گردآوری داد ه ها سیاهه محقق ساخته بود که بعد از تأیید روایی چندی از متخصصان، استفاده شد. جامعه پژوهش شامل بیست کتابخانه ای بود که از طرق مختلف ازجمله مراجعه به سایت کتابخانه ها و مقالاتی که درمورد آن ها نگارش شده بود در رابطه با استفاده آن ها از اینترنت اشیا اطلاع حاصل شد. نحوه گردآوری داده ها ازطریق مکاتبه و مشاهده بود. اطلاعات پس از گردآوری تحلیل و نتایج لازم از آن ها استخراج شدند. نتیجه گیری : استفاده از اینترنت اشیا در کتابخانه های جهان درحال افزایش است و بسیاری از کتابخانه ها از این فناوری استفاده می کنند یا قصد استفاده دارند؛ زیرا این فناوری مزیت های زیادی برای کتابخانه ها دارد و سبب مدیریت بهتر و دقیق تر، افزایش سرعت خدمات رسانی و حذف فرایندهای تکراری می شود. همچنین با مطالعه مزایا و معایب و ابعاد مختلف این فناوری زمینه ساز آشنایی کتابخانه های ایران با این فناوری و مشوقی برای استفاده از آن در کتابخانه های ایران فراهم می شود.
۱۴.

کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۸) 95 - 115

کلید واژه ها: فناوری معنایی ابزارهای معنایی کتابخانه های دیجیتالی بازیابی اطلاعات نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی میزان کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و به صورت توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی سیمرغ، پیام مشرق، پارس آذرخش، پیام حنان، رسا، تبیان، سامان و پاسارگاد بود. ابزارگردآوری داده ها سیاهه وارسی است که در زمینه کاربرد فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه های دیجیتالی بر اساس نظر متخصصان و با روش دلفی در سه بخش معماری فناوری معنایی، ابزارهای فناوری معنایی، فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات و سطوح پیاده سازی آن ها مورد استفاده قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارSPSS 25، آنالیز واریانس و انحراف معیار استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دیجیتالی از نظر کاربرد فناوری معنایی در معماری فناوری معنایی در بازیابی اطلاعات وضعیت مطلوبی ندارند و نیازمند لایه هایی فراتر از طراحی اولیه خود هستند. همچنین در خصوص ابزارهای معنایی و استفاده از مؤلفه های فناوریی معنایی و سطوح پیاده سازی آن ها نیز عملکرد مناسبی نداشته و با توجه به اهمیت این بخش در بازیابی اطلاعات، نیاز به بازنگری جدی از سوی طراحان نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی دارند.
۱۵.

بازتاب فلسفه در شعر شفیعی کدکنی (براساس رویکرد اگزیستانسیالیسم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه ادبیات تطبیقی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۶ 151 - 172

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی فلسفه اِگزیستانسیالیسم شفیعی کدکنی شعر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۲۰۲
فلسفه و ادبیات هرچند متعلّق به دو حوزه متفاوت علم و هنر هستند که هدف یکی کشف دانش و دیگری خلق زیبایی و لذّت بخشی است، با این همه ارتباط هایی نیز بین این دو حوزه وجود دارد. ادبیات گاهی جلوه گاه افکار و اندیشه های فلسفی و تفسیر و تبیین این افکار می شود و شاعران و نویسندگان برای غنائی معنایی و محتوایی آثار خود افکار فلسفی را در آثار خود وارد می کنند و هم زمان، فلسفه برای سهولت انتقال، به زبان ادبیات و هنر نیاز دارد. افکار فلسفی در قالب زبان ادبی دل نشین تر و زیباتر، قابل بیان است. در نوشتار پیش رو پس از بحثی درمورد رابطه فلسفه و ادبیات به بحث درمورد افکار فلسفی شفیعی کدکنی با تکیه بر اگزیستانسیالیسم پرداختیم. دیدگاه های وجودی در اشعار شفیعی کدکنی به شکلی گسترده وارد شده است و این اندیشه ها در بسیاری موارد بر پاره ای از اشعار شاعر، نظام و وحدت معنایی بخشیده است و شاعر، فکری فلسفی را در این اشعار پرورده است. دیدگاه های فلسفی شفیعی همچون اومانیسم، آزادی فلسفی، وانهادگی انسان، حق انتخاب و آزادی انسان و... سبب غنای محتوایی و اندیشگی اشعار او شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و تلاش شده است تا نمودهای اندیشه های فلسفی در اشعار شفیعی کدکنی، از متن استخراج شده و مورد بحث و بررسی قرار گیرد. نتایج پژوهش حاضر، نشانگر این است که اگزیستانسیالیسم و دیدگاه های اگزیستانسیالیستی بخش قابل توجّهی از رویکرد فکری شفیعی کدکنی را به خود اختصاص داده و او از اصول این مکتب فکری همچون؛ آزادی انسان، تعهّد و مسئولیت، اختیار و انتخاب، انسان گرایی و... در جهت غنای محتوایی شعر خود بهره برده و به برخی اشعار خود، رنگی فلسفی زده است.
۱۶.

تحلیلی بر وضعیت مدیریت محتوا و کاربری در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 84 - 109

کلید واژه ها: پورتلت نرم افزاری کتابخانه دیجیتالی مدیریت کاربری مدیریت محتوا مطالعات ارزیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۸۸
هدف: شناسایی وضعیت نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی در زمینه میزان استفاده از انواع پورتلت های مدیریت محتوا و کاربری است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پنج نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرسا، سیمرغ، تبیان، پروان، فراکاوش است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه ارزیابی (محقق ساخته) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون کلموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک و کروسکال -والیس استفاده شد. یافته ها: در حوزه مدیریت محتوا «سیمرغ» بهترین عملکرد را داشت. جامعه آماری در بخش «مدیریت رده بندی» حوزه مدیریت محتوا بهترین عملکرد و در بخش «مدیریت پیوندها» ضعیف ترین عملکرد را داشت. در حوزه مدیریت کاربری، «آذرسا»، بهترین عملکرد را داشت. جامعه آماری ضعیف ترین عملکرد این حوزه را در بخش «مدیریت تالار گفتگو» داشت. همچنین بین نرم افزارهای مورد بررسی در میزان به کارگیری انواع پورتلت های مدیریت محتوا و مدیریت کاربری تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: عملکرد جامعه آماری در مورد 114 پرتلت مدیریتی بررسی شد. جامعه آماری در حوزه مدیریت محتوا مبتنی بر سیاهه ارزیابی میانگین عملکردی 80 درصد داشت و میانگین عملکردی جامعه آماری در حوزه مدیریت کاربری زیر 63 درصد بود که در این میان «فراکاوش» و «پروان» عملکردی زیر50 درصد داشتند. بنابراین در مقایسه کلی این نتیجه حاصل شد که جامعه آماری در حوزه مدیریت محتوا بهتر از مدیریت کاربری عمل کرده است.
۱۷.

مرصاد العباد؛ کهنه گرایی در زبان و شعریّت در آهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های دستوری و بلاغی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ 277 - 306

کلید واژه ها: مرصاد العباد ویژگی های ادبی کهنگی زبان سجع جناس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۲ تعداد دانلود : ۵۴۸
کتاب مرصاد العباد، از متون تعلیمی عرفانی بوده و نجم رازی در این اثر، نثری شیوا و رسا دارد. مولّف تلاش کرده است تا اصول تعالیم صوفیّه را به زبانی ساده و آهنگین بیان کند و سبک بیانی خاص خود را دارد؛ در این اثر، ویژگی های نثر مُرسل و نثر فنّی به هم آمیخته است و نویسنده، از لحاظ زبانی، متأثّر از زبانِ سبک نثر مُرسل است و زبانی کهنه گرا دارد. در کنار این، او از آهنگ و موسیقی که کارکردی شعری poetic function  دارد، بسیار استفاده کرده و از این لحاظ نثر خود را به نثر فنّی نزدیک کرده است. مقاله حاضر به بررسی ویژگی های زبانی و موسیقیایی مرصاد العباد می پردازد و تلاش بر آن است تا کهنه گرایی زبانی مرصاد العباد و کیفیّت موسیقیایی آن با تکیه بر تناسبات لفظی، سجع و جناس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. کاربرد واژگان به شکل قدیمی، استفاده از واژگانی که در دوره مؤلّف کاربرد نداشته، کاربردهای دستوری کهنه همچون: افعال پیشوندی، استعمال جزء پیشین «ب» (باء تأکید) در افعال ساده (مثبت و منفی)، استفاده از یاء شرطی و... کهنه گرایی زبانی نویسنده را نشان می دهند. کاربرد انواع سجع و جناس نیز توجّه نویسنده به تناسبات لفظی و موسیقیایی را در این اثر می نمایاند. کاربرد گسترده سجع متوازی، تلاش مؤلّف برای خلق زبانی آهنگین در این اثر را تصدیق می کند. روش پژوهش حاضر، تحلیلی-توصیفی است و نتیجه پژوهش نشان از آن دارد که زبان این کتاب، زبانی کهنه گراست و سجع و موسیقی و جناس و انواع تناسبات لفظی در این کتاب، پُر کاربرد بوده و از اصلی ترین ویژگی های ادبی این اثر است.
۱۸.

مروری نظام مند بر پژوهش های بهبود الگوریتم کا-میانه برای خوشه بندی داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۸) ۵۵۶-۵۲۷

کلید واژه ها: خوشه بندی داده بهبود الگوریتم کا-میانه خوشه بندی مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۶۲
خوشه بندی به عنوان یک فرایند جهت شناخت ماهیت و ساختار داده ها در بسیاری از حوزه های علوم و فناوری های مرتبط با آن نقش مهمی در سازماندهی داده ها دارد. یکی از الگوریتم های پرکاربرد و ساده خوشه بندی، کا-میانه است. پژوهش حاضر با هدف مرور نظام مند تحقیقات در زمینه بهبود الگوریتم کا-میانه برای خوشه بندی داده ها صورت گرفته است. این پژوهش با یک راهبرد جدید بر مبنای کاستی های الگوریتم کا-میانه به بررسی تحقیقات انجام شده در این زمینه و نقش آن در سازماندهی داده ها در محدوده سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ می پردازد. برای این منظور میزان توجه پژوهشگران به رفع هر یک از کاستی های این الگوریتم برای بهبود طی سال های مزبور در قالب پرسش های پژوهش تدوین شده است. در این پژوهش با استفاده از استراتژی جست وجو، پالایش، و استخراج مقاله ها در نهایت، ۴۷ منبع مرتبط شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بیشترین تحقیقات صورت گرفته با غلبه بر کاستی حساس به مراکز خوشه اولیه در جهت بهبود الگوریتم کا-میانه انجام شده است. همچنین، از ۴۷ تحقیق مورد بررسی، الگوریتم بهبودیافته کا-میانه در ۳۵ تحقیق بر روی داده های غیرمتنی و در ۱۲ تحقیق بر روی داده های متنی اعمال شده است. سرانجام، نتیجه حاصل از بررسی ۶ تحقیق از تحقیقات صورت گرفته نشان داد که حجم داده ها رابطه ای مستقیم با عملکرد الگوریتم بهبودیافته کا-میانه دارد. به عبارت دیگر، این الگوریتم باید به نوعی اصلاح شود که با اعمال بر روی حجم متفاوت داده ها خوشه بندی کارآمد و دقیقی انجام دهد.
۱۹.

پژوهش های حیطه ربط در ایران: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۶ بهار ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۵) ۶۲۱-۶۵۴

کلید واژه ها: ربط جامعیت مانعیت قضاوت ربط بازخورد ربط بازیابی اطلاعات مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۳۷۱
ربط از جمله مفاهیمی است که به تأیید بسیاری از محققان نقشی اساسی و مهم در بازیابی اطلاعات دارد. این نقش در ایران نیز طی سا لهای گذشته مورد توجه قرار گرفته و مطالعات متنوعی پیرامون آن به عمل آمدهاست. با وجود این، دید روشنی در مورد مطالعات ربط در ایران وجودندارد. پژوهش حاضر با هدف مرور نظا ممند پژوه شهای حیطه ربط درایران صورت گرفته است. ب همنظور دستیابی به منابع، پس از تعیین پرسش و معیارهای ورود و خروج منابع، پایگا ههای اطلاعاتی هدف با استفاده از کلیدواژ ههای مرتبط با این حوزه جس توجو شد و پس از آن، 108 منبع شناسایی و وارد مطالعه گردید. برای استخراج داد هها، ابتدا فرم استخراج ب هصورت دستی طراحی شد و داد ههای » اکسل « داد هها در نرم افزار استخرا جشده با استفاده از این نر مافزار آنالیز و نمودارهای مربوطه رسم شد. بررسی منابع حوزه ربط در ایران نشا ن داد که م یتوان مطالعات در این حوزه را در 6 گروه شامل مانعیت، جامعیت، جامعیت و مانعیت، بازخورد ربط، قضاوت ربط، و منابع مروری دسته بندی کرد. این پژوهش نشان داد که اغلب مطالعات حوزه ربط ب هصورت عینی انجام گرفته و محققان این حوزه از بین انواع نظا مهای بازیابی اطلاعات بیشتر به پژوهش در موتورهای جس توجو پرداخت هاند. همچنین، نتایج بررس یها حاکی از آن است که جدیدترین مطالعات در زمینه ربط به حوزه قضاوت ربط تعلق دارد و بازخورد ربط حیطه ای است که متخصصان علم اطلاعات و دان ششناسی در آن کم کار بود هاند. در ارتباط با روش تحقیقِ پژوه شهای حوزه ربط باید گفت که بیشتر آ نها کمّی بوده است؛ در صورتی که روش کیفی، ب هویژه در ربط ذهنی و کاربرمدار که دیدگاه و نظر انسان در مرکز توجه قرار دارد، می تواند بسیار کارآمد باشد.
۲۰.

ماهیت حقوقی تعهد پذیره نویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های بازرگانی خرداد و تیر ۱۴۰۰ شماره ۱۰۷ 125 - 141

کلید واژه ها: اوراق بهادار انتشار سهام بازار اولیه پذیره نویسی تعهد پذیره نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۳۲۳
تعهد پذیره نویسی نقش مهمی در عرضه عمومی اوراق بهادار ایفا می کند. درواقع ناشران اوراق بهادار با دو هدف به متعهد پذیره نویسی مراجعه می کنند: هدف اول دریافت تضمین برای فروش اوراق بهادار است، تا بر اساس آن بتوانند نسبت به فروش آتی سهام خود اطمینان یابند؛ هدف دیگر ایشان نیز تسهیل یافتن خریدار برای اوراق بهادار است و از این حیث متعهد پذیره نویسی به گونه ای نقش واسطه ی ناشر و سرمایه گذار را نیز ایفا می کند. این کارکرد دوگانه ی تعهد پذیره نویسی تشخیص ماهیت حقوقی آن را دشوار می کند. به همین دلیل هدف اصلی این مقاله بررسی ماهیت حقوقی تعهد پذیره نویسی است. بررسی تحلیلی - حقوقی این موضوع، نشان می دهد که از نظر تجاری تعیین نسبت تعهد پذیره نویسی و نهادهایی نظیر دلالی و حق العمل کاری و به طور کلی تجاری بودن یا نبودن عمل تعهد پذیره نویسی ضروری است. همین طور قرارداد موجد تعهد پذیره نویسی عقد است، اما در قالب هیچ یک از عقود معین نمی گنجد و یک قالب حقوقی خاص است که در آن اختیار ناشر صرفاً محدود به انتخاب متعهد پذیره نویسی است. از منظر تجاری نیز عمل تعهد پذیره نویسی را نمی توان عمل تجاری اصلی محسوب نمود، بلکه این عمل یک عمل تجاری تبعی است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان