نوآوریهای آموزشی

نوآوریهای آموزشی

فصلنامه نوآوریهای آموزشی سال 1382 شماره 5

مقالات

۱.

مطالعه سبک های یادگیری در دانش آموزان یک زبانه و دوزبانه دوره راهنمایی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی و جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 413
"هدف از اجرای پژوهشی که مبنای نگارش مقاله حاضر است، مطالعه و مقایسه سبک های یادگیری در دانش آموزان دوزبانه (ترک زبان و کردزبان) و یک زبانه (فارس زبان) و بررسی احتمال وجود رابطه بین سبک های یادگیری با عوامل پیشرفت تحصیلی و جنسیت بود. به این منظور پرسش نامه سبک های یادگیری فلدر ـ سولومان در مورد 720 دانش آموز دختر و پسر پایه های اول، دوم، و سوم دوره راهنمایی مدارس دولتی در سال تحصیلی 81 ـ 80 ، شامل 240 دانش آموز دختر و پسر دو زبانه کردزبان، 240 دانش آموز دختر و پسر دو زبانه ترک زبان، و 240 دانش آموز دختر و پسر یک زبانه فارس زبان، به ترتیب، در شهرهای سنندج، تبریز، و تهران اجرا شد و نتایج حاصل با استفاده از آمارهای تحلیل واریانس چندمتغیری و روش همبستگی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. این پژوهش نشان داد که: الف) بین سبک های یادگیری دانش آموزان دو زبانه (ترک زبان و کردزبان) و دانش آموزان یک زبانه (فارس زبان) تفاوت وجود دارد، این گونه که دانش آموزان یک زبانه، در مقایسه با دانش آموزان دوزبانه، از سبک یادگیری شهودی و دیداری برخوردارند؛ در حالی که دانش آموزان دو زبانه، در مقایسه با دانش آموزان یک زبانه، سبک یادگیری حسی و کلامی دارند. ب) بین سبک های یادگیری و پیشرفت تحصیلی رابطه معنی دار وجود ندارد. پ) بین سبک های یادگیری دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد؛ به گونه ای که سبک یادگیری پسران از نوع دیداری و کلی است؛ در حالی که سبک یادگیری دختران از نوع کلامی و متوالی است. "
۳.

بررسی تاثیر برنامه آموزش خلاقیت بر دانش ، نگرش و مهارت معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 697 تعداد دانلود : 572
"خلاقیت موهبتی الهی است و هر فردی برخوردار از حد معینی از این موهبت است. تحقق و ظهور خلاقیت مستلزم وجود بستری مناسب است. گسترش این توانایی که برای جامعه به منزله بقاست از طریق برنامه ریزی آموزشی، و تدریس و تربیت مناسب و صحیح امکان پذیر است. معلمان به عنوان یکی از مهم ترین عناصر تعلیم و تربیت، در پرورش خلاقیت نقش کلیدی دارند. نگرش معلمان به خلاقیت، میزان شناخت آنها از این امر، و نوع نگرش و نحوه تدریس آنان تاثیر مستقیمی بر غنی سازی محیط کلاسی برای رشد خلاقیت دانش آموزان دارد. لذا لازم است معلمان آموزش داده شوند تا نگرش و مهارت های لازم را برای رشد توانایی های خلاق دانش آموزان کسب نمایند. به منظور مطالعه چگونگی آموزش خلاقیت در دوره ابتدایی، در این پژوهش 120 آموزگار (60 نفر گروه آزمایشی و 60 نفر گروه گواه) شرکت داشتند. گروه آزمایشی در برنامه آموزش خلاقیت شرکت داده شدند تا بتوان تاثیر برنامه و الگوی آموزشی را بر دانش، نگرش و مهارت آنان بررسی کرد. نتایج به دست آمده بیانگر تاثیر مثبت دوره آموزشی بود. نتایج از طریق آزمون T بررسی شد و نشان داد که بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی داری وجود دارد. بر اساس یافته های این پژوهش، پیشنهادهایی برای رشد خلاقیت دانش آموزان ارایه شده است "
۴.

ویژگی های نظام آموزش فنی و حرفه ای استرالیا ، درس هایی برای اصلاح آموزش فنی و حرفه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 437 تعداد دانلود : 252
"نظام های آموزش و پرورش همواره در معرض اصلاح و تغییر قرار دارند. عمده ترین دلایل این اصلاحات همسو کردن نظام آموزشی با تحولات و تغییرات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی است و در دهه های اخیر موجب سرعت بخشیدن به اصلاحات اقتصادی بوده است. لذا توجه به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ، به عنوان ابزار مهمی برای تربیت و افزایش کارایی و بهره وری نیروهای انسانی به منظور زمینه سازی اصلاحات و توسعه اقتصادی ، می تواند از اولویت های اصلی اصلاح نظام آموزشی کشور باشد. یکی از کشورهایی که در اواخر دهه 1980 میلادی در شرایط نسبتا مشابهی با شرایط امروز کشور ما (مانند تکیه بر صدور مواد خام ، اقتصاد حمایتی، و مواجهه با بیکاری جوانان ، رکود اقتصادی، وسعت سرزمین، پراکندگی جغرافیایی و تنوع فرهنگی) قرار داشت کشور استرالیا است که در اوایل دهه 1990 با تأکید بر اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای توسعه اقتصادی را آغاز کرد و در پایان این دهه و شروع قرن بیست و یکم به موفقیت های چشمگیری نائل شد. از این رو، بررسی ویژگی های این نظام می تواند درس هایی برای اصلاح آموزش فنی و تکمیلی وجود دارد که امکان تحرک و انعطاف پذیری این سیستم را در پاسخ گویی به نیازهای صنعت و همچنین توسعه و اصلاح مستمر آن فراهم می سازد. این ویژگی ها عبارتند از: 1. استقلال سازمانی نظام آموزش فنی و حرفه ای، 2. ارتباط با بخش تولید و خدمات، 3. ایجاد مراکز پژوهشی و ارتباط با دانشگاه ها و مراکز علمی. این مقاله، با توصیف و بررسی کاربرد این ویژگی ها در آموزش فنی و حرفه ای ایران، نشان داده است که توجه به آنها می تواند به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران کمک نماید. البته تحقق این اصلاحات نیازمند ایجاد بسترهایی مانند پژوهشی شدن ساختار دانشگاه ها و تاسیس مراکز پژوهشی در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای و همچنین تاسیس و توسعه نهادهای مدنی حرفه ای است تا به کمک آنها بتوان سازمان های میانی تاسیس نمود که قادر باشد رابطه مستمر بین آموزش و بخش تولید را فراهم سازد. در پایان مقاله نیز پیشنهادهایی برای اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران ارائه شده است . "
۵.

بررسی عملکرد آموزشی معلمان راهنما در مدارس ابتدایی و لزوم بازنگری در وظایف و آموزش دوباره آنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 343 تعداد دانلود : 174
"پژوهش حاضر با هدف شناخت عملکرد راهنمایان تعلیماتی در زمینه های آموزشی (در مراحل مختلف قبل از تدریس، ضمن تدریس، و بعد از تدریس)، مدیریتی (در مقوله روابط انسانی، ارزشیابی از کار معلمان و وظایف اداری)، تربیتی، و توانایی های عملی آنان از نظر معلمان، در قالب یک طرح توصیفی از طریق نمونه گیری خوشه ای، با استفاده از یک پرسش نامه 64 سوالی (تدوین شده به شیوه لیکرت، در یک مقیاس پنج درجه ای، با تامین حداکثر روایی و پایایی برای آن) بر روی 322 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهرستان های استان تهران به اجرا درآمده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که از نظر معلمان، راهنمایان تعلیماتی در انجام وظایفی که در زمینه های آموزشی برعهده دارند، نه تنها موفق نبوده، بلکه بعضا عملکرد منفی دارند. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، با استفاده از بررسی های دیگری که در مورد عملکرد معلمان راهنما صورت گرفته، و نیز با توجه به تجارب شخصی محقق در فعالیت های حوزه مورد بحث، دو پیشنهاد اساسی همراه با توضیحات تفصیلی در هر مورد به منظور بهبود عملکرد راهنمایان تعلیماتی ارایه شده است. "
۶.

حرفه گرایی جدید و مبنای معرفت شناختی آن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 109 تعداد دانلود : 919
"حرفه گرایی جدید که در سال های اخیر به تدریج و در مراحل و ابعاد مختلف شکل گرفته است، در واقع تلاشی به منظور غلبه بر مشکلات و نارسایی های ""حرفه گرایی سنتی"" محسوب می شود، مشکلات و نارسایی هایی که ناشی از مهارت گرایی صرف، تفکیک اندیشه از عمل، و نیز جدایی آموزش نظری از آموزش حرفه ای است. در حرفه گرایی جدید، تلفیق آموزش نظری و عملی، ارتباط بیشتر اهداف آموزش مدرسه ای با اهداف حرفه ای مراکز اقتصادی و نیز ارتباط آموزش متوسطه با آموزش های عالی مورد توجه قرار گرفته است. حرفه گرایی جدید که ابتدا در ایالات متحده شکل گرفت، به تدریج مورد توجه دیگر کشورهای جهان واقع شده، و تا امروز گام هایی به منظور اجرای آن برداشته شده است. مبنای تاریخی و فلسفی حرفه گرایی جدید به کل گرایی معرفت شناسی عمل گرا و یگانگی دیدگاه های ارائه شده توسط بنیان گزاران جامعه گرایی، بازمی گردد. در واقع رویکرد کل گرایانه حاکم بر این نوع حرفه گرایی، موجب توجه به آموزش علمی و عملی و برنامه های درسی تلفیقی شده است. در این مقاله ضمن اشاره به زمینه و مراحل شکل گیری حرفه گرایی جدید در ایالات متحده و دیگر کشورهای جهان، مبانی معرفت شناختی آن مورد بررسی قرار گرفته است "
۷.

تحول شناختی و عملکرد ریاضی دانش آموزان دبستانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 415 تعداد دانلود : 184
"کتاب درسی، که یکی از مهم ترین مراجع و منابع یادگیری دانش آموزان در نظام های آموزشی محسوب می شود، در نظام آموزشی کشور ما نیز نقش مهمی دارد. به لحاظ این اهمیت و همچنین به سبب نقش محتوای کتب درسی در برانگیختن و تأمین نیازها و نیز تسهیل امر یادگیری دانش آموزان، در این پژوهش که مبنای نگارش مقاله حاضر است، محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، از نظر پرداختن به ""سازه انگیزه پیشرفت"" و مولفه های آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در ابتدای مقاله پیشینه نظری و تجربی موضوع ارائه شده است. ابزار پژوهش دارای 5 مؤلفه اصلی و 125 مولفه فرعی است و پایایی آن براساس نسبت مولفه های مورد توافق به کل مولفه ها برابر 0.93 به دست آمده است. با توجه به یافته ها و براساس داده های حاصل از فرم های تحلیل محتوا در پژوهش حاضر و نیز با عنایت به پژوهش هایی که قبلا در این زمینه انجام گرفته است، می توان چنین نتیجه گرفت که کتاب های ریاضی و علوم تجربی بیش از سایر کتب درسی به سازه انگیزه پیشرفت توجه نموده اند، کتاب های فارسی و دینی و قرآن تا حدودی به آن پرداخته اند، و کتاب های تعلیمات اجتماعی در توجه به این سازه ضعیف بوده اند. همچنین، در بین پایه ای تحصیلی دوره ابتدایی، می توان گفت کتاب های پایه های پنجم و چهارم در حد زیاد و کتاب های پایه های اول و دوم کم تر به سازه انگیزه پیشرفت توجه نموده اند. علاوه بر این، در بین کتاب های دوره ابتدایی، بیش ترین توجه به سازه مذکور در کتاب های علوم تجربی پنجم، علوم تجربی سوم، تعلیمات اجتماعی چهارم، تعلیمات دینی و قرآن سوم، و ریاضی پنجم دیده شده است. و سرانجام، کتاب های آموزش قرآن اول، تعلیمات اجتماعی سوم، علوم تجربی اول، تعلیمات دینی و قرآن پنجم، و فارسی چهارم، در مقایسه با سایر کتاب های این دوره، کم ترین توجه را به سازه انگیزه پیشرفت نموده اند. "

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳