نوآوریهای آموزشی

پژوهش حاضر به منظور جستاری در درون مایه های کتاب های فارسی شش پایه ابتدایی براساس مؤلفه های آموزش سپاسگزاری انجام شده است. این تحقیق کاربردی است و برمبنای روش کیفی و کمّی و با استفاده از تحلیل محتوا انجام شده است. واحد زمینه تحقیق شامل تمامی متن ها، شعرها، داستان ها، تصویرها و فعالیت های کتاب های فارسی دوره ابتدایی (درمجموع 721 صفحه) چاپ شده در سال 1399 است. در این تحقیق، از ابزارهای کتاب های فارسی دوره ابتدایی، مؤلفه های هشت گانه آموزش سپاسگزاری آدلر و فاگلی (2005) و مقوله های مستخرج از مؤلفه های آموزش سپاسگزاری استفاده شده است که براساس الگوی تحلیل محتوای قیاسی مایرینگ شناسایی شدند. متخصصان پس از چندین بار بررسی روایی، مقوله های شناسایی شده را تأیید کردند. همچنین، پایایی مقوله های شناسایی شده با بهره گیری از ضریب اسکات 82 درصد محاسبه شد. تجزیه وتحلیل داده ها براساس روش آنتروپی شانون انجام شد. طبق یافته های این پژوهش، 1265 مضمون در کتاب های فارسی دوره ابتدایی شناسایی شد که بیشترین فراوانی مربوط به مؤلفه تمرکز بر داشته ها و کمترین فراوانی مربوط به مؤلفه مصیبت/ فقدان بود. همچنین براساس نتایج تحلیل آنتروپی شانون ضریب اهمیت مؤلفه های آموزش سپاسگزاری از بیشترین به کمترین اندازه توجه به ترتیب عبارت اند از: تشریفات مذهبی، قدرشناسی، تمرکز بر داشته ها، حیرت، مقایسه (مقایسه اجتماعی، مقایسه خود)، لحظه حال، مصیبت/ فقدان و میان فردی. نتایج نشان داد به مؤلفه های سپاسگزاری و مقوله های آن در کتاب های فارسی به طور متناسب توجه نشده است. 

پژوهش ح اضر، درب اره تحلیل مح توای ک یفی جلوه های بصری در کتاب دانش آموز انگلیسی درمدرسه: دانه پایه هفتم است. این کتاب از بسته آموزشی «انگلیسی در مدرسه: دانه» است که یک بسته آموزشی برون سپاری شده در راستای موضوع چندتألیفی سند تحول بنیادین آموزش وپرورش است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. ابتدا براساس مبانی نظری زیباشناختی و مصوبه های سند برنامه درسی ملی و همچنین دو سیاهه یزدان مهر و شوقی (2014) و رحیمی نژاد (1393) مؤلفه های مدنظر استخراج شد و متخصصان موضوعی اعتبار و روایی مؤلفه ها را بررسی کردند. مؤلفه های پژوهش عبارت اند از: آرایش ظاهری، طراحی جلد، تایپوگرافی، جلوه های هنری، صفحه آرایی و عناصر فرهنگی. نمونه تحقیق شامل کلیه جلوه های بصری کتاب دانش آموز است و دوازده متخصص موضوعی با این پژوهش همکاری کردند. محتوای کتاب دانش آموز براساس مؤلفه های اعتباربخشی شده تحلیل شد. یافته ها نشان دادند مهم ترین نقاط ضعف این کتاب عبارت اند از: ضعف در زاویه دید و ترکیب بندی عکس ها، انتخاب نادرست برخی از روش های تصویرسازی ویژه بزرگ سالان. همچنین مهم ترین نقطه قوت کتاب صفحه آرایی نسبتاً مناسب است. بنابراین، لازم است دوباره تصویرها با توجه به ویژگی های دانش آموز پایه هفتم و با زاویه دید مناسب، ترکیب بندی ساده و همراه با نقطه تأکید عکاسی شوند و برای تصویرسازی ها از روشی پیروی شود که در عین سادگی خطوط، رنگ های تخت و بدون حجم پردازی داشته باشند. 

پژوهش حاضر با هدف بررسی انواع جهت گیری های معلم های ابتدایی درخصوص آموزش مجازی در دوره همه گیری کرونا انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی است و از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شده است. میدان پژوهش را تمامی معلم های ابتدایی شهرستان قشم تشکیل می دهند. برای گردآوری داده ها ازطریق مشارکت کننده ها 31 مصاحبه نیمه ساختاریافته و غیر رسمی به روش نمونه گیری نظری و در دسترس انجام شد. مشارکت کننده ها برمبنای داشتن دست کم سه سال سابقه تدریس در آموزش حضوری (قبل از همه گیری) انتخاب شدند. داده ها با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شدند. به منظور اعتباربخشی یافته ها از دو راهبرد بازبینی اعضا و ممیزی همگنان استفاده شد. براساس یافته ها، انواع جهت گیری های معلم های ابتدایی درخصوص آموزش مجازی بدین شرح است: اجتنابی آسیب زا، نقصان نابسنده، اقتضایی واقع گرایانه و حامی تجربی. همچنین عواملی که در شکل گیری این جهت گیری تأثیر بسزایی داشته اند عبارت اند از: انگاره نقش، بافت آموزشی، موانع ساختاری و زیرساختی. 

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی توسعه حرفه ای معلمان برای ایفای نقش رهبری در مدارس ابتدایی است. جامعه پژوهش را خبرگان علمی دانشگاه ها و مدیران و معلمان مدارس استان گیلان تشکیل می دهند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی با دوازده نفر از اعضای جامعه پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون متن مصاحبه ها تحلیل شدند. در این پژوهش، به منظور اعتمادپذیرساختن یافته ها فرایند کدگذاری، تحلیل، نمایش نوشتاری و دیداری داده ها منظم و دقیق توصیف شدند. همچنین به منظور اعتبارسنجیِ الگوی پژوهش از روش دلفی و برای تحلیل نتایج از آزمون دوجمله ای استفاده شد. نتایج بخش کیفی نشان می دهد برای جلوگیری از هدررفتن نیرو و سرمایه معلمان انتظار می رود معلم ها در چهار بعد شخصیتی توانایی های خود را ارتقا دهند: توانایی مدیریتی (شش مؤلفه)؛ چشم انداز توسعه ای (چهار مؤلفه)؛ تشریک مساعی (پنج مؤلفه) و تأثیرگذاری و نفوذ (ده مؤلفه). همچنین از مدارس انتظار می رود در بعد زمینه سازی رشد و توسعه حرفه ای معلمان (چهار مؤلفه) تلاش کنند. علاوه براین، نتایج اعتبارسنجی الگوی پژوهش نشان دهنده اعتبار کافی این الگوست. در مقابل دو مؤلفه «ایجاد محیطی انتقادپذیر و منتقد» و «ایفای نقش منتورینگ» اعتبار کافی نداشتند.

پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزشی مدیریت کلاسی سازگار با مغز و تأثیر آن در میزان اهمال کاری تحصیلی و هیجانات آموزشی دانش آموزان انجام شده است. روش پژوهش نیمه تجربی است که شامل پیش آزمون پس آزمون و آزمون پیگیری و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه اول دوره اول متوسطه عشایری لرستان تشکیل داده است که در نوزده مدرسه تحصیل می کردند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، از میان نوزده مدرسه، دانش آموزان چهار مدرسه انتخاب شدند و در گروه های آزمایش و گروه کنترل (بیست نفر گروه آزمایش، هجده نفر گروه کنترل) قرار گرفتند. معلمان مدارس گروه آزمایش براساس بسته آموزشی ای که از قبل طراحی و اعتباریابی شده بود، کار آموزش را طی هشت جلسه 90دقیقه ای آغاز کردند. آنان در این دو ماه، دستورالعمل های شیوه مدیریت کلاس سازگار با مغز را در کلاس درس خود اجرا کردند. در این مدت، کلاس دانش آموزان گروه کنترل به شیوه سنتی (مرسوم) مدیریت می شد. داده های به دست آمده با استفاده از پرسش نامه هیجانات تحصیلی پکران (2005) و پرسش نامه اهمال کاری تحصیلی سولومون و راثبلوم (1984) و فرم کوتاه پرسش نامه شخصیتی پنج عاملی نئومک کری و کاستا (1992) با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس و آزمون تی هم بسته تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان دادند اجرای بسته آموزشی از نظر آماری به طور معناداری (0/5>P) هیجانات منفی و اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان را کاهش و هیجانات مثبت آنان را افزایش داده است؛ اگرچه ثبات تأثیر بسته آموزشی در هیجانات مثبت دانش آموزان در آزمون پیگیری تأیید نشد.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر کلاس درس معکوس در یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان انجام شد. طرح این پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است. در نیم سال اول تحصیلی 140۱-۱۴۰۰ از میان 100 نفر (پنج کلاس) از دانشجویان پردیس خواهران دانشگاه فرهنگیان واحد بندرعباس حاضر در درس کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش 2، به روش نمونه گیری در دسترس 40 نفر انتخاب شدند و به روش تصادفی ساده در دو کلاس 20نفری به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. برای گردآوری داده های مربوط به یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی، از پرسش نامه استاندارد یادگیری خودراهبر فیشر و همکاران و پرسش نامه خودکارآمدی شِرر و مادوکس استفاده شد. به منظور تحلیل داده های آماری، از تحلیل کوواریانس چندمتغیری  و نسخه 24 نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد کلاس درس معکوس تأثیر مثبت و معناداری در یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان داشته است؛ بدین معنا که کلاس درس معکوس به افزایش خودراهبری و خودکارآمدی دانشجویان منجر می شود.

هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت تدریس الکترونیکی معلمان و سواد اطلاعاتی آنان و پیش بینی دل زدگی تحصیلی دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر آبدانان است. روش پژوهش توصیفی و از نوع هم بستگی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان و دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر آبدانان است. تعداد معلمان 65 نفر است که همه با روش نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند. همچنین، براساس جدول مورگان 278 دانش آموز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته ارزیابی کیفیت تدریس الکترونیکی با پایایی 0/81 استفاده شد و روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوا و استفاده از نظر سرگروه های آموزشی و معلمان باتجربه و اساتید گروه برنامه درسی تأیید شد. همچنین، متخصصان تعلیم وتربیت روایی محتوایی پرسش نامه سواد اطلاعاتی را تأیید کردند که پایایی (0/83) آن تأیید شد. علاوه براین، متخصصان تعلیم وتربیت روایی محتوایی پرسش نامه دل زدگی تحصیلی را با پایایی 0/81 تأیید کردند. با استفاده از نرم افزار اِس پی اِس اِس اطلاعات تجزیه وتحلیل شدند. به منظور تحلیل داده ها از آزمون ضریب هم بستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند بین نمره کل کیفیت تدریس الکترونیکی و میزان دل زدگی تحصیلی گروه نمونه رابطه معکوس و معنادار است (0/632-=r). بیشترین مقدار هم بستگی در بین مؤلفه های مذکور به ترتیب عبارت اند از: رضایت دانش آموز، رضایت معلم، اثربخشی یادگیری و درنهایت فرصت دستیابی به محیط یادگیری. درمقابل، بین مؤلفه کارایی هزینه و تعهد سازمانی با دل زدگی تحصیلی رابطه معناداری مشاهده نشد (0/05<p). همچنین، از بین مؤلفه های پنج گانه بیشترین مقدار تبیین مربوط به مؤلفه توانایی درک موارد حقوقی کاربرد اطلاعات است. بعد از آن، به ترتیب مؤلفه های توانایی ارزیابی نقادانه اطلاعات و مؤلفه توانایی کاربرد هدفمند اطلاعات و مؤلفه توانایی دسترسی مؤثر به اطلاعات است که همگی مقادیر معناداری بودند (0/01>p).