نوآوریهای آموزشی

نوآوریهای آموزشی

نوآوری های آموزشی سال دوازدهم پاییز 1392 شماره 47 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران و تحقق «معلم پژوهنده»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فلسفه تربیت اسلامی فلسفه عملی نظریه عمل عامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 332 تعداد دانلود : 606
هدف این مقاله، نشان دادن «محدودیت های فلسفه تربیت اسلامی» برای تحقق مطلوب خود، چون «معلم پژوهنده» است. این محدودیت ها در مواجهه با فلسفه عملی بر ما آشکار خواهند شد. در حال حاضر، فلسفه تربیت اسلامی، معطوف به تربیت اسلامی است به عنوان یک آرمان است. تربیت اسلامی، به عنوان یک آرمان، عمارت منطقیِ باشکوهی است که همه اجزا و عناصر آن باید مطلوب باشد، از جمله معلم. اما، مطلوبیت حرفه ای معلم در گرو مطلوبیت عملکرد او در موقعیت های عملی، سلامت استدلال ها و کیفیت انتخاب ها و تصمیماتش است. فرض بر آن است که با غلبه مفاهیم مدرنِ عامل (به عنوان مجری)، نظریه (به عنوان نظریه نظریه پرداز) و عمل (به عنوان کاربرد نظریه) بر فهم کنونی ما، فلسفه تربیت اسلامی با یک مانع جدی برای تحقق مطلوب خود، یعنی عامل تربیت اسلامی مواجه است و به لحاظ نظری، نمی تواند به طور موجه از آن دفاع کند؛ و به لحاظ عملی با محدودیت هایی برای تحقق آن مواجه است.
۲.

راه های توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز در بین دانش آموزان دختر دبیرستان های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راه های توسعه و دانش آموزان دختر متوسطه شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 589 تعداد دانلود : 792
این پژوهش با هدف بررسی راه های توسعه و ترویج فرهنگ اقامه نماز در بین دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران در نمونه ای به حجم 400 نفر دانش آموز، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری چند مرحله ای (ابتدا طبقه ای، بر حسب متغیرهای نوع مدرسه، منطقه آموزشی و بعد روش نمونه گیری خوشه ای) استفاده شد. داده های مورد نیاز با به کارگیری پرسش نامه جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های مجذور  خی دو، رگرسیون لوجستیک استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که دانش آموزان پایین شهر نسبت به دانش آموزان بالای شهر گرایش بیشتری به نماز دارند؛ دانش آموزان مدارس دولتی نسبت به دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی گرایش بیشتری به نماز دارند. همچنین در زمینه تأثیر چهار دسته عوامل فردی، خانوادگی، درون مدرسه ای و اجتماعی، نتایج آزمون رگرسیون لوجستیک حاکی از آن است که عوامل خانوادگی (نماز خواندن پدر، نماز خواندن مادر، شرکت والدین در مراسم مذهبی و تشویق والدین) و عوامل درون مدرسه ای (برگزاری نماز اول وقت و وضعیت نماز خانه) در گرایش دانش آموزان به نماز تأثیر دارند. بر اساس معادله رگرسیون این عوامل در مجموع قادرند معادل 64/0 از واریانس گرایش به نماز را تبیین کنند. عوامل اجتماعی و فردی مورد بررسی بر اساس محاسبات انجام شده، دارای نقش معنی دار در تبیین گرایش دانش آموزان به نماز نبوده اند. به طور کلی می توان گفت که عوامل خانوادگی و عوامل درون مدرسه ای در گرایش دانش آموزان به نماز نقش  دارد.
۳.

تحلیل مفهوم تلقین در تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تلقین تربیت دینی عناصر تلقین فلسفه تحلیلی تعلیم و تربیت آموزش استدلالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 553 تعداد دانلود : 328
رویکرد تحلیلی در فلسفه تعلیم و تربیت بر ضرورت بازشناسی و تحلیل مفاهیم در عرصه تعلیم و تربیت تأکید دارد. تحلیل های برخاسته از مبانی و مبادی فلسفی و کلامی صاحب نظران این رویکرد در باب تعریف تربیت، تربیت دینی، تلقین و دیگر مفاهیم، منجر به انکار «تربیت دینی» از سوی برخی شده است. یکی از دستاویزهای منکران، به زعم آن ها، زشتی مطلق تلقین و تلقین آمیز بودن آموزه های دینی است که فرایند آموزش دین را به «شبه تربیت» و «ضدتربیت» بدل می کند. نوشتار حاضر درصدد است تا با گردآوری دیدگاه های مختلف در تعریف تلقین و بررسی آن ها، فرصتی برای بازاندیشی و تحلیل مفهوم تلقین فراهم آورد. به همین منظور پنج دیدگاه نقل و مورد بررسی واقع شد، سپس معانی لغوی و اصطلاحی تلقین نیز مطرح شد و به این نتیجه منجر گشت که معنای اصلی تلقین در فضای آموزش و پرورش عبارت است از «آموزش غیراستدلالی»؛ هرچند معیار نتیجه و محصول فرایند یاددهی نیز معنای دومی است برای تلقین. در ادامه مباحثی معرفت شناختی نیز در باب تلقین مطرح شده است.
۴.

انواع روش های آموزش به نوجوانان در زمینه فرهنگ امداد و تعیین میزان اثربخشی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیش آزمون زلزله کارگاه آموزشی مانور جنسیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 186
عدم آگاهی عمومی مردم نسبت به چگونگی برخورد با سوانح طبیعی سبب می شود بر میزان خسارات و تلفات سوانح افزوده شود. گستردگی جامعه نوجوانان، آسیب پذیری این قشر، تأثیرگذاری آن بر اطرافیان و آموزش پذیری وسیع نوجوانان سبب شده است که در اجرای طرح های آموزشی، نوجوانان اولویتی ویژه داشته باشند. در تحقیق حاضر، با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، 240 دانش آموز دوره راهنمایی، در دو مدرسه دخترانه و پسرانه، به طور تصادفی انتخاب شدند و در چهار گروه مجزا، به چهار روش تحت آموزش قرار گرفتند. 1. آموزش از طریق کتابچه آموزشی، 2. برگزاری یک کارگاه همراه با ارائه کتابچه آموزشی به آنان، 3. برگزاری مانور آموزشی 4. برگزاری مانور آموزشی همراه با توزیع کتابچه آموزشی. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. هر 4 روش آموزشی، به طور معنا داری سبب افزایش میزان آگاهی دانش آموزان شدند. در این میان بیشترین افزایش میزان آگاهی ناشی از روش دوم و پس از آن روش چهارم بود. در مجموع، آموزش بر روی پسران تأثیر بیشتری داشت اما تفاوت معنا داری بین آن ها مشاهده نشد. در نهایت، برگزاری کارگاه آموزشی به همراه ارائه کتابچه آموزشی، به عنوان روش بهینه برای آموزش و بهبود فرهنگ نوجوانان در عرصه سوانح طبیعی و فرهنگ امداد توصیه می شود.
۵.

اثر جنسیت و سطح فعالیت بدنی بر خودپنداره بدنی دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودپنداره بدنیی جنسیت سطح فعالیت دانش آموز نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 659 تعداد دانلود : 305
هدف از اجرای این پژوهش بررسی اثر جنسیت و سطح فعالیت بدنی بر خودپنداره بدنی دانش آموزان بود. 408 دانش آموز دختر و پسر مقطع راهنمایی در دامنه سنی 11 تا 14سال (204 دانش آموز دختر سال و 204 دانش آموز پسر) به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان پرسشنامه مشخصات فردی و پرسشنامه خود- توصیفی بدنی (مارش 1994) که شامل 11 خرده مقیاس بود را تکمیل کردند. پژوهش مربوطه از نوع علی مقایسه ای بود.در این تحقیق از آزمون تحلیل واریانس دو عاملی در قالب یک طرح (سطح فعالیت) 2 × (جنسیت) 2 به منظور تعیین اثر جنسیت و سطح فعالیت بر خودپنداره بدنی و خرده مقیاس های آن استفاده شد. یافته های تحلیل واریانس دوعاملی نشان داد که اثر اصلی جنسیت و تعامل جنسیت و سطح فعالیت (05/0<Р) معنی دار نبوده ولی اثر اصلی سطح فعالیت معنی دار بود. بدین ترتیب که دانش آموزان فعال از خودپنداره بدنی بیشتری در مقایسه با دانش آموزان غیرفعال برخوردار بودند دانش آموزان دختر در خرده مقیاس قیافه ظاهر و فعالیت از خودپنداره بدنی بهتری نسبت به دانش آموزان پسر برخوردار بودند (05/0≥P) در حالیکه اثر سطح فعالیت بر خرده مقیاس های هماهنگی، فعالیت، لیاقت ورزشی، قیافه ظاهری، قدرت، انعطاف و استقامت معنی دار بود. (1 0/0≥P) و دانش آموزان فعال در خرده مقیاس های مذکور خودپنداره بدنی بهتری نسبت به دانش آموزان غیر فعال داشته اند. نتایج نشان می دهد مشارکت دانش آموزان در فعالیت های ورزشی منجر به افزایش عوامل جسمانی، ظاهری و روان شناختی می شود، که افزایش خودپنداره بدنی دانش آموزان را بدنبال دارد. بدین ترتیب فراهم آوردن مشارکت همه جانبه دانش آموزان در فعالیت های ورزشی در سطح مدارس به منظور افزایش خودپنداره بدنی ضروری است.
۶.

تمایز دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط براساس ذهن خوانی و هوش هیجانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ذهن خوانی هوش هیجانی مدیریت کلاس انضباط دانش آموزان دبیرستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 615 تعداد دانلود : 266
یکی از مؤثرترین روش های مدیریت کلاس، شناخت عوامل مؤثر بر نظم و انضباط دانش آموزان است. در این راستا هدف اصلی این پژوهش تمایز دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط براساس ذهن خوانی و پنج مؤلفه هوش هیجانی (خودانگیزی، خودآگاهی، خودکنترلی، هشیاری اجتماعی، مهارت های اجتماعی) می باشد. نمونه این پژوهش 384 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر تبریز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دختران و پسران و نیز نظرات مسؤلان مدرسه استفاده شد. همچنین جهت جمع آوری داده های پژوهش از پرسش نامه هوش هیجانی شیرینگ و آزمون ذهن خوانی بارون کوهن استفاده گردید. داده های به دست آمده با روش های آماری تجزیه تابع تشخیص و رگرسیون لوجستیک تجزیه و تحلیل شدند. یافته های تجزیه تابع تشخیص منجر به یک تابع تشخیص معنادار شد. طبق این تابع چهار متغیر ذهن خوانی، خودکنترلی، هشیاری اجتماعی و خودانگیزی دارای بالاترین توان در تمایز دو گروه بودند. همچنین نتایج تابع تشخیص نشان داد که 60 درصد از افراد دو گروه طبق تابع به دست آمده به طور صحیح مجدداً طبقه بندی شدند. نتایج معنادار رگرسیون لوجستیک نشان داد که این مدل می تواند 60 درصد دانش آموزان را در دو گروه منضبط و غیرمنضبط طبقه بندی کند.
۷.

دلایل رمزگردانی زبانی معلمان در کلاس های ابتدایی مناطق دوزبانه ترکی آذری- فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رمزگردانی زبانی زبان آموزش زبان اول تعاملات کلاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 913 تعداد دانلود : 787
علیرغم اهمیت رمزگردانی زبانی به عنوان یک رفتار زبانی رایج در میان دوزبانه ها، هنوز دلایل این رفتار در کلاس های درس مناطق دوزبانه ترکی آذری فارسی مطالعه نشده است. این پژوهش مطالعه ای است در این حوزه بدین منظور ابتدا داده های مرتبط با رمزگردانی 4 نفر از معلمان ابتدائی در تعامل با دانش آموزان در طول 12 جلسه 45 دقیقه ای از طریق ضبط و یادداشت برداری، جمع آوری شد و سپس  با بررسی داده ها، 9 دلیل یا نقش آموزشی و تربیتی برای رمزگردانی معلمان دوزبانه ترکی آذری فارسی در کلاس های درس مشخص گردید. در ادامه اهمیت هر یک از نقش های رمزگردانی نه گانه و موافقت و عدم موافقت با رمزگردانی زبانی در کلاس درس در قالب پرسش نامه ای از 305 نفر از معلمان ابتدائی مناطق مختلف آموزش و پرورش استان اردبیل مورد پرسش قرار گرفت و به ترتیب بر اساس آزمون فریدمن و آزمون غیر پارامتریک خی دو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها، حاکی از آن بود که اکثریت معلمان با رمزگردانی زبانی در کلاس درس موافقند و در نظر آن ها، ترجمه و تکرار پراهمیت ترین و بلد نبودن معادل فارسی یک مفهوم کم اهمیت ترین نقش را در رمزگردانی زبانی دارد. نتایج تحقیق نشان داد که نقش های آموزشی و تربیتی رمزگردانی معلمان دوزبانه ترکی آذری فارسی در راستای تحقق اهداف والای نظام آموزش و پرورش است و معلمان از رمزگردانی زبانی برای برآورده ساختن نیازهای دانش آموزان خود استفاده می کنند. هرچند نقش های مختلف رمزگردانی، به کارگیری آن را در کلاس های درس توجیه می نماید اما لازم است استفاده از آن به برخی فعالیّت های کلاسی (مانند فعالیّت های غیررسمی) محدود شود.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳