نوآوریهای آموزشی

نوآوریهای آموزشی

نوآوری های آموزشی سال سیزدهم بهار 1393 شماره 49 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

بررسی و تحلیل مؤلفه های حقوق بشر در کتاب های درسی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتاب های درسی حقوق بشر تحلیل محتوا دوره ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 139 تعداد دانلود : 490
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل مؤلفه های حقوق بشر در کتاب های درسی دوره ابتدایی انجام گرفته است. مؤلفه های حقوق بشر بر اساس مواد ذکر شده در اعلامیه جهانی حقوق بشر و با مراجعه به منابع و ادبیات موجود در این زمینه انتخاب شدند. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز صفحات (متن، پرسش ها، فعالیت ها و تصاویر) می باشد. جامعه آماری، کلیه کتاب های درسی دوره ابتدایی، شامل 36 جلد کتاب در سال تحصیلی1390-1389 در هشت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی (کتاب کار)، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی و نمونه آماری این پژوهش، پنج عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، هدیه های آسمانی، قرآن و تعلیمات اجتماعی بود. نتایج نشان می دهد که در کتاب قرآن بیشترین اهمیت به مؤلفه های حقّ آموزش وپرورش، آزادی مذهب، ... اختصاص یافته، در کتب درسی تعلیمات اجتماعی نیز بیشترین اهمیت به مؤلفه کار و دریافت مزد منصفانه اختصاص دارد. در کتاب هدیه های آسمانی بیشترین اهمیت به مؤلفه های آزادی مذهب، فکر و وجدان، در کتاب درسی فارسی بخوانیم بیشترین اهمیت به مؤلفه های حق کار و دریافت مزد منصفانه، اختصاص دارد. در کتاب درسی فارسی بنویسیم بیشترین اهمیت به مؤلفه های حق کار و دریافت مزد منصفانه اختصاص دارد. نتایج این پژوهش نشان داده است که علی رغم این که در کتاب های درسی تا حدی به این مؤلفه ها توجه شده است ولی میزان توجه به این مؤلفه ها به یک میزان نبوده است.
۲.

شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی های حرفه ای معلمان اثربخش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی یا صلاحیت های حرفه ای معلمان اثربخش دوره ابتدایی شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 386 تعداد دانلود : 686
هدف از انجام این پژوهش، شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی های حرفه ای معلمان اثربخش می باشد. به همین منظور، از میان معلمان مدارس دوره ابتدایی شهر تهران، نمونه ای به حجم 375 نفر با استفاده از روش نمونه گیری چند انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. پس از انجام تحلیل عاملی روی آزمون، 98 شایستگی و یا صلاحیت در 7 بعد یا مؤلفه اصلی، شامل پیش نیازهای معلم، ویژگی های شخصی معلم، برنامه ریزی و آمادگی، مدیریت و سازمان دهی کلاس درس، آموزش یا تدریس، نظارت بر پیشرفت و توان دانش آموزان و مسئولیت های حرفه ای شناسایی شد. در بعد پیش نیازهای معلم، داشتن توانایی کلامی برای انتقال مفاهیم به دانش آموزان؛ در بعد نظارت بر پیشرفت دانش آموزان، توضیح تکالیف به زبان روشن؛ در بعد مسئولیت های حرفه ای، داشتن رفتار و تعامل محترمانه با والدین دانش آموزان؛ در بعد برنامه ریزی و آمادگی، بیان نتایج درس به زبان روشن؛ در بعد مدیریت و سازماندهی کلاس درس، آماده کردن پیشاپیش مواد آموزشی برای استفاده در کلاس؛ در بعد ویژگی های شخصی معلم، ایجاد فرصت هایی برای موفقیت همه دانش آموزان و در بعد آموزش یا تدریس نیز، بهره گیری از مفاهیم و زبان متناسب با سن و سوابق دانش آموزان، مهم ترین شایستگی هایی شناسایی شده است که معلمان اثربخش باید از آن برخوردار باشند.
۳.

کلاس های موضوعی؛ دستاوردها، محدودیت ها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کلاس های موضوعی روش های تدریس تجهیزات آموزشی مشارکت دانش آموزان پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 704 تعداد دانلود : 932
این مقاله برگرفته از تحقیقی است که در پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش به سفارش دفتر راهنمایی تحصیلی انجام شده و منظور از آن ارزشیابی اجرای آزمایشی طرح کلاس های موضوعی در مدارس راهنمایی کشور بوده است. اهداف این تحقیق شامل مشخص کردن میزان تحقق هدف های طرح کلاس های موضوعی و راه کارهای اصلاح و بهبود آن است. در سؤالات تحقیق به بررسی تفاوت میان مدارس مشمول و غیرمشمول در زمینه بهبود فرآیندها و افزایش دستاوردهای آموزشی، پیامدها، قوت ها، ضعف ها و راه کارهای اصلاح و بهبود طرح و کم و کیف دوره های آموزشی پرداخته شده است. روش توصیفی و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده و آزمون های پیشرفت تحصیلی گردآوری شده است. برای انجام این تحقیق 8 مدرسه موضوعی دخترانه و پسرانه از میان 62 مدرسه مشمول طرح آزمایشی به صورت تصادفی انتخاب شده است. سپس برای فراهم کردن امکان مقایسه آن ها با مدارس عادی، 8 مدرسه راهنمایی غیرمشمول - که با توجه به نظر کارشناسان از نظر فضا و تجهیزات و نیروی انسانی وضعیتی مشابه مدارس موضوعی داشته اند- هم انتخاب شده است. حجم نمونه شامل1350 نفر دانش آموز، 350 نفر معلم، 400 نفر والدین، 16 نفر مدیر و 25 نفر صاحب نظر است. یافته های تحقیق نشان می دهد که، در مجموع، مدارسِ مشمول نسبت به مدارس غیرمشمول از عملکرد بهتری برخوردار بوده و در تحقق اهداف خود موفق بوده اند. در مورد پیشرفت تحصیلی، تفاوت میان معدل نیم سال اول در سال اجرای این تحقیق (سال تحصیلی 90- 89)، معدل سال قبل و همچنین تفاوت نمرات در آزمون های برگزار شده در درس علوم به نفع مدارس مشمول معنادار بوده، اما در آزمون های ریاضیات و ادبیات گرچه نمرات مدارس مشمول بالاتر بوده، اما تفاوت آن ها معنا دار نبوده است. همچنین کم و کیف دوره های آموزشی برگزار شده برای معلمان و مدیران مدارس مشمول نیز، از نظر مخاطبان، مورد قبول نبوده است. در مجموع، این طرح علیرغم داشتن مشکلات متعدد ناشی ازکمبود امکانات با موفقیت اجرا شده است. این موفقیت می تواند ناشی از تحت نظارت و ارزشیابی بودن و ضرورت پاسخ گویی مجریان در قبال مسئولیت خود باشد. بر این اساس، قضاوت در مورد تداوم اجرا و گسترش طرح، مستلزم ارزشیابی های تکوینی و تراکمی در مراحل بعدی اجرای آن است.  
۴.

بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تعارض میان کار و زندگی معلمان زن مقطع متوسطه شاغل در آموزش و پرورش منطقه 19 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معلمان هوش هیجانی تعارض کار و زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 267 تعداد دانلود : 151
هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش هوش هیجانی بر تعارض میان کار و زندگی معلمان زن مقطع متوسطه منطقه 19 آموزش وپرورش شهر تهران بوده است. روش تحقیق در این مطالعه از نوع شبه تجربی با پیش آزمون پس آزمون در دو گروه مداخله و کنترل می باشد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان زن شاغل در دبیرستان های منطقه 19 آموزش وپرورش شهر تهران در سال تحصیلی 90 91 بوده است. نمونه آماری تعداد 50 نفر از معلمان این جامعه بودند که مبتنی بر معیار ورود انتخاب و سپس با روش تصادفی ساده به دو گروه مداخله (25 نفر) و گروه کنترل (25 نفر) تخصیص داده شدند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسش نامه جمعیت شناسی، پرسش نامه تعارض کار و زندگی کارلسون و پرسش نامه هوش هیجانی بار آن بود. پس از تأیید اعتبار پرسش نامه ها مبتنی بر مطالعات انجام شده، همبستگی درونی پرسش نامه ها با آلفای کرونباخ محاسبه و برای تعارض (90/0) و هوش هیجانی (95/0) تأیید گردید. قبل از شروع مداخله هر دو پرسش نامه توسط هر دو گروه تکمیل شد، سپس آموزش کلیات هوش هیجانی همراه با یادآورهای هفتگی به گروه مداخله در طی 4 هفته ارائه گردید. یک ماه پس از آموزش، هر دو پرسش نامه مجدداً توسط هر دو گروه تکمیل شد، آن گاه برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی مستقل و وابسته و کوواریانس) استفاده گردید. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که آموزش هوش هیجانی موجب کاهش تعارض میان کار و زندگی معلمان گروه مداخله شده است. 
۵.

ارزیابی و مقایسه تفکر خلاق در کودکان یک زبانه و دوزبانه زودهنگام همسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفکر خلاق دوزبانه های زودهنگام همسان انعطاف پذیری ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 202 تعداد دانلود : 722
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه تفکر خلاق در کودکان یک زبانه و دوزبانه زودهنگام همسان با در نظر گرفتن متغیر جنس انجام شد. مطالعه حاضر جزء طرح های علی- مقایسه ای است. نمونه پژوهش شامل 200 دانش آموز دختر و پسر (100 دانش آموز دوزبانه ترکی- فارسی و 100 دانش آموز یک زبانه فارسی) بود که به صورت در دسترس از مدارس ابتدائی ناحیه 2 قم انتخاب شدند. دوزبانه های زودهنگام همسان از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته شامل اطلاعات جمعیت شناختی، که به دو زبان ترکی و فارسی انجام می شد، تشخیص داده شدند و با استفاده از آزمون تفکر خلاق تورنس (نسخه تصویری فرم B) داده ها جمع آوری و نتایج با آزمون t برای گروه های مستقل تحلیل شد. یافته ها نشان می دهد که تفاوت معناداری در تفکر خلاق دوزبانه ها با یک زبانه ها و دخترها با پسرها وجود دارد. در بین گروه ها، دوزبانه ها و پسرها نسبت به یک زبانه ها و دخترها عملکرد بهتری داشتند. علاوه بر نمره کل خلاقیت در خرده مقیاس های تفکر خلاق نیز تفاوت گروه ها معنادار بود که نشان دهنده تفاوت در چگونگی تفکر خلاق آن ها می باشد. می توان عملکرد بهتر دوزبانه ها در این پژوهش را به نوع دوزبانه ها، یعنی زودهنگام همسان، ارتباط داد، زیرا مطابق یافته هایی است که معتقدند این نوع از دوزبانه ها از انعطاف پذیری ذهنی بالاتری در انجام تکالیف شناختی برخوردارند. تصویری بودن آزمون مورد استفاده در این مطالعه نیز از جمله دلایل بهتر عمل کردن پسرها نسبت به دخترها می باشد.   
۶.

مقایسه میزان عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در برنامه ارزشیابی کیفی و توصیفی و ارزشیابی سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزشیابی کیفی توصیفی ارزشیابی کمّی عزت نفس پیشرفت تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 563 تعداد دانلود : 499
این پژوهش با هدف بررسی مقایسه ای رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در مدارس با طرح ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی سنتی شهر سراوان انجام گرفت. در این تحقیق، برای نمونه گیری، از روش خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد؛ و با توجه به حجم جامعه مورد نظر، 155 دانش آموز که در طرح ارزشیابی توصیفی و 155 دانش آموز که در طرح ارزشیابی سنتی (غیرتوصیفی) بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: پرسش نامه عزت نفس کوپر اسمیت ، آزمون پیشرفت تحصیلی ریاضی، آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و آزمون پیشرفت تحصیلی زبان فارسی. برای تحلیل داده ها و آزمون فرض ها از روش آماری t دو گروه مستقل، استفاده شد. نتایج نشان داد که بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گروه ارزشیابی توصیفی و دانش آموزان گروه ارزشیابی سنتی تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین ترتیب که میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گروه ارزشیابی توصیفی بیشتر از دانش آموزان گروه ارزشیابی سنتی بود. اما بین عزت نفس دانش آموزان طرح ارزشیابی توصیفی و دانش آموزان طرح ارزشیابی سنتی تفاوت معناداری وجود ندارد.   
۷.

آموزش تشخیص انواع جملات شرطیه، فاء جزای شرط و معانی آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جملات شرطیه ادوات شرط فاء جزای شرط «اِذا»ی فجائیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 487 تعداد دانلود : 788
جمله های شرطیه از نظر معنا متضمن سببیّت و توقف یکی بر دیگری می باشند. در این جملات فعل شرط و جواب شرط دو رکن اساسی را تشکیل می دهند. از دیگر اجزای این جملات ادوات شانزده گانه ای هستند که بر سر دو فعل مضارع یا دو فعل ماضی و یا یک فعل مضارع و ماضی و یا برعکس وارد شده و جمله دوم را در اکثر اوقات معلول، مسبَّب و متوقف بر جمله اول قرار می دهند. در بحث جملات شرطیه، بررسی انواع فاء جواب شرط، که معنی تاکید و سببیّت را می رساند، همچنین «اِذا»ی فجائیه که برای افاده معنی ناگهانی بودن و مفاجات بر سر جواب شرط می آید از اهمیت زیادی برخوردار است. این مقاله در پی بررسی مختصری از جمله های شرطیه و ادوات شرط و فاء و إذای شرط و شرایط و معانی هریک از این حروف می باشد. این پژوهش به مؤلفان کتاب های درسی عربی و نیز دبیران دبیرستان ها کمک می کند تا مطلب مهم جملات شرطی را با نظم و هماهنگی در اختیار دانش آموزان قرار دهند.  
۸.

بررسی رابطه کمال گرایی با اضطراب امتحان دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کمال گرایی خویشتن مدار دیگرمدار جامعه مدار اضطراب امتحان نگرانی هیجان پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 242 تعداد دانلود : 404
هدف از این پژوهش تعیین رابطه کمال گرایی با اضطراب امتحان دانش آموزان پایه دوم رشته تجربی مدارس غیرانتفاعی دوره متوسطه شهر تهران بود حجم نمونه 300 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه کمال گرایی چند بُعدی فراست و همکاران دارای 30 سؤال در سه بُعد کمال گرایی خویشتن مدار، دیگرمدار و جامعه مدار، و پرسش نامه اضطراب امتحان ساراسون دارای 25 سؤال دو گزینه ای در دو بُعد نگرانی و هیجان پذیری، استفاده شد. این پژوهش غیرآزمایشی از نوع همبستگی بود. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری (فراوانی، درصد، میانگین و آزمون رگرسیون چند متغیری) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین کمال گرایی خویشتن مدار، دیگر مدار و جامعه مدار با اضطراب امتحان دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. از روی نمرات کمال گرایی می توان میزان اضطراب امتحان دانش آموزان را پیش بینی کرد. قدرت پیش بینی کمال گرایی جامعه مدار بیشتر از کمال گرایی دیگر مدار و خویشتن مدار است. از یافته های این پژوهش نتیجه گیری می شود که ابعادِ کمال گراییِ اضطرابِ امتحان، دانش آموزان را تحت تأثیر قرار می دهد و اثر افزایشی دارد.   

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳