علی اصغر اخلاقی

انسان همانند سایر موجودات زنده، دارای فرآیندهای زیستی آهنگین است. در این میان نقش برخی از این فرآیندهای زیستی نظیر چرخه های خواب و بیداری در تطابق با شرایط نوبت کاری و کاهش مشکلات ناشی از آن بر کسی پوشیده نیست. در راستای بررسی یکی از این فرآیندهای زیستی، در این مطالعه، کیفیت خواب رانندگان حرفه ای در پایانه های بین شهری شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه مقطعی، توصیفی - تحلیلی در سال 88-1387 با هدف بررسی کیفیت خواب 110 نفر از رانندگان اتوبوس در پایانه های شهر تهران انجام شده است. برای انجام این پژوهش از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید. ابزار پژوهش، پرسشنامه استاندارد کیفیت خواب پیتزبورگ بود. نتایج دموگرافیک نشان داد که میانگین سنی رانندگان 7/9± 9/41سال و 7/92درصد از رانندگان متاهل و3/7درصد از رانندگان مجرد بودند. میانگین سابقه رانندگی پایه یک و میانگین شاخص BMI در بین رانندگان به ترتیب 7/8± 6/15سال و 9/3± 9/25کیلوگرم بر متر مربع بود. نتایج نشان از این واقعیت دارد که 8/21درصد از رانندگان دارای کیفیت خواب مطلوب و2/78درصد از آنها از کیفیت خواب نامطلوب رنج می برند. بین شیوع موارد مشکوک به کیفیت خواب نامطلوب و رضایت شغلی و تعداد شب های اقامت در منزل در مدت یک ماه و مدت زمان لازم برای به خواب رفتن ارتباط معنا داری از نظر آماری وجود دارد (P<0.05). مطالعه حاضر در مجموع کیفیت خواب رانندگان حرفه ای پایانه های تهران را در حد نامطلوبی گزارش نمود.

"نظام های آموزش و پرورش همواره در معرض اصلاح و تغییر قرار دارند. عمده ترین دلایل این اصلاحات همسو کردن نظام آموزشی با تحولات و تغییرات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی است و در دهه های اخیر موجب سرعت بخشیدن به اصلاحات اقتصادی بوده است. لذا توجه به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ، به عنوان ابزار مهمی برای تربیت و افزایش کارایی و بهره وری نیروهای انسانی به منظور زمینه سازی اصلاحات و توسعه اقتصادی ، می تواند از اولویت های اصلی اصلاح نظام آموزشی کشور باشد. یکی از کشورهایی که در اواخر دهه 1980 میلادی در شرایط نسبتا مشابهی با شرایط امروز کشور ما (مانند تکیه بر صدور مواد خام ، اقتصاد حمایتی، و مواجهه با بیکاری جوانان ، رکود اقتصادی، وسعت سرزمین، پراکندگی جغرافیایی و تنوع فرهنگی) قرار داشت کشور استرالیا است که در اوایل دهه 1990 با تأکید بر اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای توسعه اقتصادی را آغاز کرد و در پایان این دهه و شروع قرن بیست و یکم به موفقیت های چشمگیری نائل شد. از این رو، بررسی ویژگی های این نظام می تواند درس هایی برای اصلاح آموزش فنی و تکمیلی وجود دارد که امکان تحرک و انعطاف پذیری این سیستم را در پاسخ گویی به نیازهای صنعت و همچنین توسعه و اصلاح مستمر آن فراهم می سازد. این ویژگی ها عبارتند از: 1. استقلال سازمانی نظام آموزش فنی و حرفه ای، 2. ارتباط با بخش تولید و خدمات، 3. ایجاد مراکز پژوهشی و ارتباط با دانشگاه ها و مراکز علمی. این مقاله، با توصیف و بررسی کاربرد این ویژگی ها در آموزش فنی و حرفه ای ایران، نشان داده است که توجه به آنها می تواند به اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران کمک نماید. البته تحقق این اصلاحات نیازمند ایجاد بسترهایی مانند پژوهشی شدن ساختار دانشگاه ها و تاسیس مراکز پژوهشی در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای و همچنین تاسیس و توسعه نهادهای مدنی حرفه ای است تا به کمک آنها بتوان سازمان های میانی تاسیس نمود که قادر باشد رابطه مستمر بین آموزش و بخش تولید را فراهم سازد. در پایان مقاله نیز پیشنهادهایی برای اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه ای ایران ارائه شده است . "