نوآوریهای آموزشی

نوآوریهای آموزشی

نوآوری های آموزشی سال شانزدهم زمستان 1396 شماره 64 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

عجین شدن با شغل معلمی: نشانگان، ابعاد و ارزیابی وضع موجود در مدارس شهر خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عجین شدن با شغل عجین شدن با فعالیت تدریس و آموزش دانش افزایی ویژگی های شخصیتی روش آمیخته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 665 تعداد دانلود : 601
پژوهش آمیخته حاضر باهدف شناسایی نشانگان عجین شدن با شغل معلمان و ارزیابی وضع موجود آن در میان معلمان مدارس شهر خرم آباد انجام شده است. در بخش کیفی با کاربست روش های نمونه گیری هدفمند، معلمان باتجربه، نمونه و مشهور که بنا بر گزارش والدین و مدیران می توان آن ها را عجین شده با شغل تلقی نمود، انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفتند. با استفاده از تحلیل محتوا و کدگذاری مصاحبه ها، 32 نشانگر در 5 بعد شناسایی شد. در بخش کمی این پژوهش با استفاده از نشانگرهای شناسایی شده پرسش نامه ای با روایی محتوایی تأییدشده و پایایی مناسب (آلفای کرونباخ 0/8) تدوین شد و توسط 325 معلم تکمیل گردید. از طریق تحلیل عاملی اکتشافی 25 نشانگر شناسایی شده در 5 بعد (عجین شدن فعالیت تدریس و آموزش، دانش افزایی، ویژگی های شخصیتی، همکاران و دانش آموزان) طبقه بندی شد. در مرحله بعد همان طور که نتایج آزمون (T تک نمونه ای) نشان داد معلمان عجین شدن با شغل معناداری را تجربه کرده اند و هر پنج عامل عجین شدن با شغل آن ها بالاتر از متوسط ارزیابی شد.
۲.

مطالعه تطبیقی مفهوم و ابعاد توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی در ایران و چند کشور پیشرفته جهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی توانمندسازی مدیران مدارس آموزش ابتدایی توسعه مدیریت مدرسه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 32 تعداد دانلود : 114
پژوهش حاضر باهدف شناسایی، تطبیق و تحلیل مؤلفه های توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی در ایران و پنج کشور موفق جهان صورت گرفته است. در این پژوهش از روش تطبیقی و عمدتاً با تأکید بر روش چهار مرحله ای برودی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل ایران و همه کشورهایی بوده که در زمینه موضوع و مفهوم توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی فعالیت داشتند. کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا، افریقای جنوبی و ژاپن (از هر قاره یک کشور) به عنوان نمونه آماری به صورت هدفمند و مبتنی بر دو عامل مهم کیفیت آموزش ابتدایی یکی بر اساس نتایج مطالعات و آزمون های بین المللی خصوصاً آزمون تیمز ، دیگری سوابق علمی و مطالعاتی این کشورها در موضوع توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی، انتخاب شدند. در مجموع 50 مؤلفه توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی در بین کشورهای منتخب و جمهوری اسلامی ایران مورد شناسایی، تطبیق و تحلیل قرار گرفت. تعداد مؤلفه های شناسایی شده کشور آمریکا 26 مورد، انگلستان 24 مورد، استرالیا 21 مورد، افریقای جنوبی 21 مورد، ژاپن 18 مورد و جمهوری اسلامی ایران 16 مورد بود. مؤلفه های مشترک زیادی بین کشورها وجود دارد که بیشترین مؤلفه متعلق به کشور آمریکا و کمترین مؤلفه متعلق به جمهوری اسلامی ایران است. بین مؤلفه های توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منتخب، شباهت کمی وجود دارد. در ایران خلأ مؤلفه های مهمی چون بعد تخصصی و فنی، توانایی مدل سازی، ترسیم مأموریت و چشم انداز و ... در توانمندسازی مدیران مدارس دیده می شود.  
۳.

فراتحلیل پیامدهای برنامه های مداخله ای اصلاح رفتار بر بی انضباطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصلاح رفتار برنامه مداخله ای بی انضباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 178 تعداد دانلود : 256
هدف پژوهش حاضر تعیین اندازه اثر پیامدهای برنامه های مداخله ای اصلاح رفتارهای بی انضباطی بر اساس پژوهش های داخل کشور به وسیله یک روند تحقیقی فراتحلیل است. جامعه آماری به تحقیقات در دسترس مرتبط، پیامدهای برنامه های مداخله ای اصلاح رفتاری انضباطی در داخل کشور مربوط می شود که پس از لحاظ ملاک های ورود و خروج در نهایت نتایج کمی 28 تحقیق تحلیل شدند. ترکیب اندازه اثرهای اختلاف فراگیران در میزان بی انضباطی، با و بدون تجربه شرکت در برنامه های مداخله ای از این تحقیقات نشان دادند که به صورت کلی عملکرد فراگیران شرکت کرده در برنامه های مداخله ای اصلاح رفتار برتر از فراگیرانی است که در این برنامه ها شرکت نکرده اند (ES، 0/74). این تفاوت در بیش از دو سوم اندازه اثر های تحقیقات اولیه مشاهده شد بااین وجود با تحلیل های دقیق تر مشخص شد از بین برنامه های مداخله ای مختلف به ترتیب برنامه های آموزش رفتاری (ES، 1/38)، دوره آموزش اجتماعی (ES، 1/13)، پیش دبستانی (ES، 0/90)، آموزش هیجانی (ES، 0/66)، آموزش شناختی (ES، 0/36) و آموزش شناختی-رفتاری (ES، 0/34) دارای بیشترین اندازه اثرهای  می باشند که اندازه اثرهای  برنامه های آموزش اجتماعی، آموزش هیجانی، آموزش شناختی و آموزش رفتاری از لحاظ آماری نیز معنادار می باشند، همچنین مشخص شد برنامه های مداخله ای بر روی دختران (ES، 0/92) دارای اندازه اثر بیشتری نسبت به پسران (ES، 0/87) است.  
۴.

ویژگی های محتوای درسی مطلوب تاریخ ادبیات در دوره دوم متوسطه، رشته ادبیات و علوم انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آموزش متوسطه تاریخ ادبیات دوره دوم محتوای درسی مطلوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 346 تعداد دانلود : 561
هدف این بررسی، ترسیم وضعیت مطلوب، یا ارائه الگوی پیشنهادی مطلوب، برای محتوای درس تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه، رشته ادبیات و علوم انسانی با توجه به دو مؤلفه «ساختار» و «جامعیت» بود. مطالعه از نوع الگوی «مبتنی بر نظر خبرگان» بود. درعین حال، برای دست یابی به اعتبار بیشتر و تکمیل داده های به دست آمده، از نظرات دبیران و دانش آموزان به عنوان کاربران و مخاطبان اصلی اثر نیز استفاده گردید. جمعیت آماری این پژوهش شامل متخصصان تاریخ ادبیات ایران و جهان، دبیران کتاب های تاریخ ادبیات دوره دوم متوسطه سراسر کشور، و نیز دانش آموزان پایه های دوم و سوم رشته علوم انسانی در سال تحصیلی 94 - 1393 بود و حجم نمونه پژوهش در مجموع به 1454 نفر رسید. برای اجرای پژوهش در سطح مدارس، 4 استان از طریق روش تحلیل خوشه ای چندمرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شد. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل فرم مصاحبه با متخصصان تاریخ ادبیات ایران، فرم مصاحبه با متخصصان تاریخ ادبیات جهان، پرسش نامه دبیران، و پرسش نامه دانش آموزان بود. روایی ابزارها بر اساس روایی محتوایی و با دریافت نظرات متخصصان درباره آن ها به دست آمد. یافته های این پژوهش نشان داد که محتوای درسی مطلوب تاریخ ادبیات، باید از سویی دارای نظم تاریخی باشد؛ تا تأثیر و تأثرهای ادبی را نشان دهد و از دیگر سو، به روش ژانری تألیف گردد.
۵.

شناسایی بدفهمی های رایج دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در حوزه محتوایی هندسه و اندازه گیری و مقایسه عملکرد آن ها با میانگین عملکرد در سطح بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: درک بدفهمی ارزشیابی تشخیصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 322 تعداد دانلود : 889
بدفهمی ها از عواملی هستند که منجر به بروز مشکلات جدی در یادگیری ریاضیات می شوند. شناخت بدفهمی ها و ریشه های ایجاد آن ها می تواند زمینه را برای بهبود یادگیری فراهم سازد. یکی از هدف های پژوهش حاضر شناسایی بدفهمی های رایج دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی در هندسه و اندازه گیری و مقایسه عملکرد آن ها با میانگین عملکرد در سطح بین المللی بوده است. بدفهمی های مورد بررسی در آزمون تیمز سال های 2003، 2007 و 2011 از طریق تحلیل محتوا به روش تفسیر متن شناسایی شدند. سپس برای درک این مطلب که آیا بدفهمی های شناسایی شده خاص دانش آموزان ایرانی است یا خیر، مشابهت ها و تفاوت های عملکرد دانش آموزان در ایران و در سطح بین المللی از طریق تحلیل ثانویه و آمار توصیفی بررسی شد. میزان شیوع هر بدفهمی با عددی از 4-0 نمایش داده شد. ابزار مورد استفاده در پژوهش، سؤالات مرتبط با حوزه هندسه و اندازه گیری در آزمون های تیمز 2003، 2007 و 2011 است. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان ایرانی مشغول به تحصیل در کلاس چهارم دبستان در زمان اجرای آزمون های فوق و نمونه آماری مورد استفاده شامل دانش آموزان شرکت کننده در آزمون های تیمز در سال های ذکرشده است. بدفهمی های شناسایی شده در پژوهش های مختلف در جداول بدفهمی ارائه شده اند. نتایج نشانگر وجود بدفهمی های مختلف هم در بین دانش آموزان ایرانی و هم خارج از ایران بود؛ ولی میزان شیوع این بدفهمی ها در دانش آموزان ایران و دانش آموزان دیگر کشورها متفاوت بود. در متن مقاله تفاوت ها مشخص و تحلیل شده اند.
۶.

ارزیابی اثربخشی گرافیک محیطی در یادگیری فعال مطالعه موردی: افزایش دانش عمومی دانش آموزان دبستانی راجع به محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گرافیک محیطی رسانه محیطی اثربخشی آموزشی یادگیری فعال محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 519 تعداد دانلود : 761
ارائه پیام های آگاهی بخش در قالب هنر و رسانه گرافیک محیطی می تواند یکی از روش های مؤثر و متفاوت افزایش آگاهی در زندگی انسان امروزی باشد. در این پژوهش با استفاده از روش های میدانی به بررسی میزان اثربخشی آموزشی گرافیک محیطی در یادگیری فعال با مطالعه موردی افزایش دانش عمومی دانش آموزان دبستانی راجع به محیط زیست پرداخته شده است. ابزار پژوهش در این تحقیق پرسش نامه است و جامعه آماری موردنظر را کلیه دانش آموزان مدارس ابتدایی دخترانه شهر اصفهان در سه پایه چهارم، پنجم و ششم دبستان تشکیل می دادند. همچنین برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری تصادفی استفاده گردید و یکی از این مدارس به طور تصادفی به عنوان گروه هدف انتخاب شد. در این پژوهش بعد از بررسی روایی پرسش نامه ها، توسط کارشناسان علوم تربیتی و نیز اساتید دانشگاه، پایایی آن ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. تعدادی سازه گرافیکی همراه با پیام های آگاهی بخش طراحی و در محیط مورد مطالعه نصب شد و جهت ارزیابی اثربخشی آن ها، پرسش نامه هایی توسط 230 نفر دانش آموز، قبل و بعد از نصب آن، تکمیل گردید. با مقایسه نتایج به دست آمده از پیش آزمون و پس آزمون در قالب شکل، علاوه بر اثبات اثربخشی آموزشی گرافیک محیطی تغییرات معنا داری مشاهده شد؛ به این معنا که سطح اطلاعات دانش آموزان، با ارتقای حدود چهل درصدی مواجه گردید. همچنین آنان این رسانه را در افزایش آگاهی خود نسبت به موضوع، مؤثرتر از سایر عوامل اثرگذار همچون کتاب ها و معلمان دانستند.
۷.

تأثیر راهبرد کلاس معکوس بر یادگیری بخش گرامر درس زبان انگلیسی پایه دهم تحصیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: کلاس معکوس یادگیری وارونه زبان انگلیسی آموزش فراگیرمحور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 530 تعداد دانلود : 404
الگوی تدریس کلاس معکوس رویکردی است نوآورانه و فراگیرمحور که در سالیان اخیر با استقبال معلمان و متخصصان آموزشی مواجه شده است. در این رویکرد، بخش ارائه تدریس در قالب فایل تصویری ضبط شده، در اختیار فراگیران قرار می گیرد؛ یعنی این مرحله آموزشی به بیرون از کلاس درس محول می شود. بنابراین، زمان محدود کلاس درس به فعالیت های سطح بالاتر هرم یادگیری که بیشتر شامل فعالیت های مبتنی بر آفرینش و ارزیابی و تجزیه وتحلیل است اختصاص پیدا می کند و یادگیری گروهی و فعالانه مجال بروز بیشتری می یابد. پژوهش حاضر به تأثیر کاربست این الگوی آموزشی بر یادگیری دانش آموزان در درس زبان انگلیسی پرداخته است. روش پژوهش این گونه است که، در ماه های آبان و آدر 95، یک دبیر زبان انگلیسی باسابقه، در دو کلاس هم سطح از دانش آموزان دختر پایه دهم تحصیلی منطقه چهار شهر تهران، یک واحد درسی یکسان (بخش دستور زبان درس یک کتاب زبان پایه دهم تحصیلی) از کتاب زبان انگلیسی پایه دهم را به دو شیوه مرسوم و معکوس تدریس نمود، آنگاه داده ها در سه سطح الف. نتایج آزمون چندگزینه ای طراحی شده توسط پژوهشگر بر اساس محتوای تدریس شده، ب. بازخورد فراگیران از طریق پرسش نامه محقق ساخته و ج. نظر تخصصی معلم تدریس کننده از طریق مصاحبه نیمه ساختمند، جمع آوری گردید. بر طبق یافته های پژوهش در بخش نتایج آزمون که با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری SPSS تحلیل گردید، در عملکرد دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری مشاهده نگردید. اما در دو سطح دیگر، شاهد رضایتمندی، افزایش انگیزه دانش آموزان و بهینه سازی فرایند تدریس از نظر مدیریت زمان و پرهیز از روندهای تکراری و فرساینده بودیم. البته توجیه و هم افزایی گروه های تأثیرگذار در روند تدریس، به ویژه مدیران مدارس و والدین، در تحقق این راهبرد آموزشی حائز اهمیت است. یافته های این پژوهش علاوه بر دبیران درس زبان انگلیسی و سایر دروس، در سطح سیاست گذاری آموزشی نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۸۳