بررسی عوامل مؤثر در مکان یابی قطب های مهندسی عمران در ایران با توجه به تغییرات سریع تکنولوژی و ارتباطات در دهه های آینده
آرشیو
چکیده
در این مقاله عوامل مؤثر در تشکیل و گسترش، پایداری و زوال قطب های علمی و حرفه ای در جوامع سنتی گذشته از دیدگاه تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به پیشرفت های فنی و اطلاع رسانی و بالا رفتن سطح نیازها، امکانات و انتظارات عمرانی جوامع در دهه های اخیر، هدف های مهم یک قطب علمی در رشته مهندسی عمران تبیین شده است. همچنین، شرایط و پیش نیازها و زیر ساختارهای محیطی لازم و امکانات و ضوابط مورد نیاز برای قطب شدن یک دانشگاه یا مرکز علمی بررسی شده است. در ضمن، مزایا و مضار به وجود آوردن قطب های علمی متمرکز از دیدگاه سیستم های پویا به صورت کلی و فلسفی مطالعه و نقد شده است. به نظر می رسد که بعضی از اهداف و رسالت های مهم و قدیمی قطب های علمی را در پیشرفت های اخیر در تکنولوژی ارتباطات و اطلاع رسانی برآورده کرده است که تا حدودی در بسیاری از زمینه ها توجیه ایجاد قطب های متمرکز علمی در یک محل را زیر سؤال می برد. برای ایجاد یک قطب علمی لازم است که اولاً با بررسی خصوصیات قطب های علمی موجود در رشته مهندسی عمران و مراکز آموزشی تحقیقاتی پیشرفته موسوم به مراکز اعلا در کشورهای پیشرفته صنعتی با توجه به نیاز و امکانات و اهداف ملی مشخصات این گونه قطب ها در ایران باید تبیین شود. ثانیاً مراکز علمی واجد شرایط برای قطب شدن و رشته های مربوط در ایران شناسایی و مشخص شوند. ثالثاً با استفاده از روش های علمی مکان یابی مراکز بهینه از بین آنها گزینش گردند. علاوه بر این، لازم است توجه شود که در شرایط فعلی، بر خلاق گذشته، به علت تغییرات سریع و همه جانبه ساختار این گونه قطب ها باید پویا، انعطاف پذیر و قابل انطباق با تحولات سریع فنی و شرایط جهان امروز باشد. مباحث طرح شده در این مقاله تنها به موضوع قطب های علمی در رشته مهندسی عمران محدود نمی شود، بلکه در مورد سایر رشته نیز مطرح است. بنابراین، در این مقاله سعی شده است سؤالاتی در خصوص لزوم ایجاد و گسترش و نیز خصوصیات قطب های علمی مطرح و باب بحث تازه ای در این مورد گشوده شود. نتیجه مهم بحث های مطرح شده ایت است که در شرایط پویا و متغیر فعلی کلیه جوانب ایجاد قطب ها علمی در ایران باید قبل از تصمیم گیری و سرمایه گذاری چشمگیر مورد بررسی علمی بیشتر قرار گیرند و مآلاً ساختار آنها نیز غیر متمرکز، قابل انعطاف و قابل انطباق در طول زمان باشد.Major Parameters in Locating Civil Engineering Venters of Excellence in Iran Under Existing Conditions of Rapide Changes in Technology, Communication and Information Teechnology(IT)
In this paper from historical perspectives, the important factors in the formation, development, stability and decay of academic and Professional Centers of Excellence (Poles) are discussed. The major objective of Civil Engineering (CE) Poles under the conditions of recent progress in technology and communication, and increase in expectations, capabilities and developmental need of the society are defined. The necessary prerequisites and conditions, needed resources and criteria for a university or academic center to establish a CE POLE are investigated. Also, the advantages and limitation of establishing centralized CE Poles are discussed using a historic Systems Dynamic approach. It is concluded that in general some of the major traditional objectives of Scientific Poles are satisfied by recent advances in communication and information technology (IT). These modern advancements raise doubt about the necessity of establishing old- style centralized academic Poles. To establish CE Poles the followings steps should be carried out: 1) Based on the study of the characteristics of the existing CE Poles and Centers of Excellence in industrially developed countries and by simultaneously considering the national needs, capabilities, and objectives, the characteristics of CE Poles in Iran should be defined; 2) The list of qualified university and research centers to become candidates for CE Poles in Iran should be prepared; 3) Using enhanced methods of Location Analysis, the optimum candidates for CE Poles should be selected among the qualified candidates. Contrary to the past, it is necessary to consider that due to rapid multi-disciplinary changes of the present environment, the from and structure of any CE Pole should be adaptable to the rapidly changing universal techno-economical conditions. The topics presented in this paper are not limited only to the subject of CE Poles but they can applied also to other centers of Excellence in other branchers of science and technology. Therefore, the aim of this paper is to raise questions and open a new dialogue regarding the necessity of the establishment, and the level of development and character of the Scientific Poles. The main conclusions of the presented arguments are that in the present dynamic and rapidly changing environment, all the important issues regarding the establishment of Scientific Poles should be studied thoroughly before making decisions to allocate substantial resources. Also, the structure of these Poles should be decentralized, flexible and adaptive in the long run, both physically and managerial.