نقد و بررسی کتاب کاشی کاری قاجار (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کاشی کاری عصر قاجار حوزه ای است با دامنه ای گسترده و کاربردی که بخشی جدایی ناپذیر از پیکره معماری این دوره به شمار می آید. رسانه کاشی در ادوار مختلف تاریخ هنر و صناعت ایران همواره در اشکال و با فنون مختلف مورد استفاده بوده، اما عصر قاجار را با توجه به کمیت و برخی نوآوری های فنی باید نقطه عطفی در اعتلای هرچه بیش تر این هنر دانست. کتاب کاشی کاری قاجار پژوهشی است مستقل و تصویرمحور که به نوعی در جبران کمبود و فقر منابع موجود در این حوزه برآمده و با رویکردی تاریخی و توصیفی، به جایگاه مغفول این رسانه در معماری و فرهنگ ایران پرداخته است. کتاب حاضر از منظر ارائه نمونه تصاویر فراوان (پژوهش میدانی) در قالب یک مجموعه، و شرح و توصیف شاخصه های بصری و زیبایی شناختی کاشی های قاجاری و معرفی ابنیه تاریخی، اثری است پیشگام و کم سابقه؛ اما در عین حال با نواقص و کاستی هایی نیز روبرو است. صرف توجه به کاشی هایی که فقط در مطالعات میدانیِ نویسنده مشاهده شده و امروزه وجود دارند، و متعاقبا غفلت از مطالعه نمونه های تاریخی ای که در منابع تصویری و مجموعه ها و آرشیوها ثبت شده؛ نادیده گرفتن کاشی های کتیبه دار (حوزه کتیبه نگاری)؛ ابهام مفهومی در تفکیک و تمایز بین نقش و مضمون در بخش مربوط به تقسیم بندی نقوش؛ و عدم روزآمد بودن و از قلم افتادن برخی منابع، از جمله کاستی های کتاب است.A Critical Review on the Book “Qajar Tilework”
Qajar tilework incorporates a wide arena that is inseparable from the architecture of this era. Tile medium has been used in different forms and techniques during the art history of Iran; however, the Qajar era is of greater significance regarding the large number of works produced and the related innovations occurred in this field. The book “Qajar Tilework” is a field study of this art medium dealing with the neglected status of Persian tiles during the relatively long reign of the Qajars in Persian culture and architecture. This book is a unique and pioneering study in terms of presenting various pictures under one categorization, and describing the visual and aesthetic features of Qajar tiles and monuments; yet facing with some deficiencies which have been identified and should be corrected for future publication. Mere consideration of the tiles which are only visible in remained historic buildings and complexes, and consequently ignoring the study of extant samples in the present, available collections and achieves; disregarding the whole field of inscriptions (tiles with calligraphic scripts); conceptual misunderstanding between motif and theme; and not using up-to-date sources, while leaving out some authoritative, original ones are among the major shortcomings and defects of the book.
تبلیغات
