بررسی تطبیقی ضابطه قابلیت اعاده دادرسی آرای مدنی با تأکید به قاعده اعتبار امر قضاوت شده (نقدی بر ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
غالب نظام های حقوقی مانند فرانسه، ضابطه «اعتبار امر قضاوت شده» را برای تعیین قابلیت اعاده دادرسی آرای مدنی برگزیده اند. اما در ایران، ضابطه اعاده دادرسی، «قطعیت احکام» است. طبق بررسی ها «اعتبار امر قضاوت شده»، همسو با مبنای اعاده دادرسی یعنی تأمین عدالت قضایی، ضابطه ی جامعی است که کلیه تصمیمات مراجع قضایی دادگستری، غیردادگستری و داوری را که به دلیل «اعتبار امر قضاوت شده» قابلیت استماع مجدد ندارند قابل اعاده دادرسی می داند. ولی در حقوق ایران با بیان یک مصداق جزئی در تعیین آرای قابل اعاده، بسیاری از تصمیمات محاکم مانند «قرارهای نهایی صادره در صورت وجود مانع دائمی برای طرح مجدد دعوا»، «قرار سقوط دعوا»، «آرای داوری» و «گزارش اصلاحی»، در عین برخورداری از اعتبار امر قضاوت شده، به دلیل عدم اطلاق عنوان «حکم» بر آنها، قابل اعاده دادرسی نیستند. حال آنکه تأمین عدالت قضایی اقتضا دارد این تصمیمات نیز قابل اعاده باشند. لذا در راستای اتخاذ یک ضابطه ی جامع و منضبط در تعیین قلمرو آرای قابل اعاده ، هم راستا با غالب نظام های حقوقی، اصلاح ماده 426 ق.آ.د.م و شناسایی ضابطه «اعتبار امر قضاوت شده» به عنوان ضابطه ی اعاده دادرسی آرای مدنی ضروری می نماید.متن
Comparative Study of the Basis for Retrial of Civil Judgments with Emphasis on the Rule of Res Judicata (Criticism of Article ۴۲۶ of the Code of Civil Procedure)
In different legal systems, there are two main bases for retrial. Most legal systems, such as France, Italy, Germany, and Jordan, have chosen the basis of the "authority of res judicata". However, in the Iranian legal system, the basis for retrial is "the finality of the sentences". According to studies, the " authority of res judicata", in line with the philosophy of retrial, ie the provision of judicial justice, is a comprehensive basis on which all decisions of judicial and non-judicial authorities and arbitration due to the "Res judicata" cannot be re-heard can be retried. But in Iranian law, many court decisions, such as "final warrants that are a permanent impediment to the re-sue", "writ of disposal of a suit", "arbitral awards" and "consent judgment", while having Res judicata, because they are not considered "sentences", they cannot be a retrial. However, considering that these decisions can be retried, the philosophy of retrial and the provision of judicial justice requires that these decisions also be a retrial. Therefore, to ensure judicial justice and adopt a comprehensive basis in determining the jurisdiction of retrials, in line with most legal systems, amend Article ۴۲۶ of the Code of Civil Procedure and identify the criterion of "Res judicata" as a basis for retrial is necessary.
تبلیغات
